“Dövlət Agentliyi bu sahədə monopoliya yaradır”
Avropa ənənəvi enerji növlərindən imtina edərək alternativ enerjidən istifadəni sürətləndirir. "Investing.ru" saytı xəbər verir ki, hazırda təbii qaz Avropada əsasən elektrik stansiyalarına və istixanalara paylanılır. Qeyd edək ki, 2016-cı ilin sonunda Qərbi, Şərqi Avropa və Türkiyədə generasiya edilən elektrik enerjisinin 16,6 faizi alternativ mənbələrdən (günəş, külək, bioyanacaq və geotermal mənbələr) təmin edilib. 1996-cı ildə bu göstərici 1 faizdən aşağı, 2006-cı ildə isə 4,6 faiz təşkil edib. Hazırda elektrik enerjisinin illik generasiyası 611 teravatt, 2006-cı ildə 172, 1996-cı ildə 33 teravatta bərabər olub. 2030-cu ilə qədər ekspertlər məcmu elektrik enerjisinin 35 faizinin alternativ mənbələrdən generasiya ediləcəyini düşünürlər.
Xatırladaq ki, Norveç artıq tam şəkildə, Avstriya, Danimarka, İsveç, İsveçrə və Portuqaliya isə 50 faizdən yuxarı "yaşıl energetika" ilə (su elektrik stansiyaları və alternativ enerji növləri) özünü təmin etməyə başlayıb. Atom enerjisi də nəzərə alınarsa, əsas Avropa ölkələrinin enerji balansında qaz, kömür və neftin payı sıfıra yaxınlaşır.
Maraqlıdır, bəs Azərbaycanda ehtiyacın neçə faizi alternativ enerji mənbələri hesabına ödənilir?
Beynəlxalq Ekoenergetika Akademiyasının prezidenti, alternativ enerji mənbələri üzrə mütəxəssis Fəqan Əliyev “Cümhuriyət” qəzetinə bildirib ki, Azərbaycan Avropaya inteqrasiya etdiyinə görə dövlət proqramı qəbul edib bura böyük investisiya yatırdı: “Bir müddət əvvəl “Azalternativenerji" Məhdud Məsuliyyətli Cəmiyyət Alternativ və Bərpa Olunan Enerji Mənbələri üzrə Dövlət Agentliyinin tabeliyinə verildi. Dövlət enerjinin inkişafına böyük təkan verir. Ancaq hələ ki, buna tam nail ola bilmirik. Alternativ enerji mənbələrinin inkişafı üçün gərək qanun qəbul olunardı. Bu qanun da qəbul olunmur.
Baxmayaraq ki, bu qanun üçün Avropa İttifaqı maliyyə ayırmışdı, layihə işləndi, amma Alternativ və Bərpa Olunan Enerji Mənbələri üzrə Dövlət Agentliyi bu qanunun qəbul olunmasına maneçilik törətdi. Çünki onun könlündən monopolist olmaq keçir. Belə olsa, onun gəliri daha çox olar və sair. Aydın məsələdir ki, monopoliya da inkişafa gətirib çıxarmır. Qanunvericilik olmadığına görə alternativ enerji mənbəyinin inkişafında böyük ləngimə var. Əgər kimsə alternativ enerjini öz evində tətbiq etmək istəsə, buna icazə verməyəcəklər. Çünki bunun üçün mütləq qanunvericilik bazası olmalıdır. Ona görə də Azərbaycanda bu sahədə işlər ləngiyir. Hesab edirəm ki, gec-tez buna getməliyik”.
Mütəxəssisin sözlərin görə, hazırda ölkədə Alternativ və Bərpa Olunan Enerji Mənbələri üzrə Dövlət Agentliyi dövlət vəsaitilə günəş panelləri tikir: “Amma bu, bütün ölkəni təmin etmir. Çünki bazar yarada bilmir. Bazar sözündə bir inkişaf var. Bazar o zaman yaranır ki, bir neçə azad istehsalçı ora məhsul çıxara bilir. Bir halda ki, başqa istehsalçılar bazara məhsul çıxara bilmir, yalnız bir təşkilat çıxarır, o zaman bu, monopoliya olur. Ancaq inkişafın getməsi üçün buna imkan yaratmaq lazımdır. Hesab edirəm ki, insanlar enerji istehsalı ilə nə qədər çox məşğul olsa, orada inkişaf da çox olar. İnsanlar gözləyir ki, energetika sahəsində islahatlar gedəcək. Biz ancaq ənənəvi enerjinin üstündə dayanmışıq. Amma zamanla neftin, qazın, elektrik enerjisinin azaldığını müşahidə etmək olur.
Azərbaycan mütləq bərpaolunan enerji ilə məşğul olmalıdır. Enerjinin qiyməti yüksələn kimi bütün bazarın qiymətləri də artır. Avropada bütün nəqliyyat vasitələri bərpaolunan enerji ilə işləyir. 2020-ci ildə Almaniya ərazisində bir dənə də olsun neft-qazla işləyən avtomobil olmayacaq. Effektli inkişaf budur. Bu zaman həm tullantılar, həm ətraf mühitin çirklənməsi azalar. Məcbur olub Çində 500 zavodu bağladılar. Çünki şəhərdə ətraf mühitin çirkliliyi səbəbindən yaşamaq mümkün deyildi. Avropa kimi Azərbaycan da inkişaf etməlidir. Axı dövlətimiz inkişaf xartiyasını Avropa istiqamətində görür və belə inkişaf edir”.
Alternativ enerji mənbələri haqda qanun qəbul olunarsa, nə qədər gəlir götürmək olar?
Fəqan Əliyev deyib ki, əgər qanun qəbul olarsa, ilk növbədə yeni iş yerləri yaradılar: “Mütləq deyil ki, ölkə ərazisinə malların hamısı Almaniyadan gətirilsin. Elektrik enerjisilə çalışan yeni qurğular qurular. Mərhum Hafiz Qəhrəmanov 10 kilovatlıq külək enerjisi ilə çalışan qurğu qurmuşdu. Bunun üçün stimul olmalıdır. Ətraf mühit haqqında ciddi fikirləşmək lazımdır. Ötən gün paytaxta tozla müşahidə olunan küləkli hava şəraiti hökm sürürdü. Dövlət qurumları bunu Türkmənistanın səhralarında baş vermiş burulğanla əlaqələndirdi. Amma Azərbaycanın özündə kifayət qədər daş karxanalar, sement zavodları, inşaat sahələri var. Bunun üzərində düşünmək lazımdır”.
Alternativ enerji mənbələrinin yaradılmasına maraq niyə yoxdur?
Mütəxəssis bunun səbəbini Azərbaycanın bir vaxtlar neftdən çox gəlir götürməsi ilə əlaqələndirib: “Doğrudur, neftdən gələn gəlirlər dövründə ölkə inkişaf da etmişdi. Bu gün Azərbaycan əhalisi inkişaf etmiş insan modeli, cəmiyyət, ölkə, teatr, ədəbiyyat arzusundadır. Niyə bu inkişafdan geri qalmalıyıq? Savadlı kadrlar işlə təmin olunmalıdır. Ölkə başçısı çıxışlarında neft kapitalının insan kapitalına çevrilməsi üzrə çoxsaylı layihələrin həyata keçirilməsinin vacibliyini vurğulamışdı. Amma bəzi məmurların simasında bunu görmürəm. Gördüyüm Cəlil Məmmədqluzadənin əsərlərində olan personajlardır. Ola bilsin ki, yaxşı olacaq. Azərbaycanın yeraltı və yerüstü milli sərvəti çoxdur. Dağlıq Qarabağ da təbii sərvətin qurbanıdır. Orada olan təbii sərvət dünyanın heç bir yerində yoxdur. Hazırda başqa ölkələr onun təbii sərvətini daşıyıb aparır”.
- "Xoxan" Zərdüşt Əlizadə: "Prezident ola bilərdim, xalq kal, onlar isə Şeyx Nəsrullah idi" (MÜSAHİBƏ)
29 mart 2024 16:26
- BMU-ya yeni prorektor təyin olunub
27 mart 2024 17:29
- Hindistanın Baş naziri SSRİ-də Novruz Bayramını necə bərpa edib? –Bakıda ilk Novruz şənliyi Moskvanı nə üçün qorxudub?
25 mart 2024 00:52
- Anar Nağılbazın atası dövlət qurumunu məhkəməyə verdi - Torpaq qalmaqalı
25 mart 2024 00:21
- 2 milyonluq tenderi uddu, amma 2,25 milyonluq müqavilə imzaladı - Müəmma
23 mart 2024 20:29
- Sarımsağın bu ZİYAN-larını bilirsiniz?
22 mart 2024 20:04
- Dəli Kür-də senzuradan keçməyən son səhnə: Cahandar ağanı kim öldürür? - Video
21 mart 2024 12:54
- Türkiyə iqtisadiyyatı Almaniya və Yaponiyanı da arxada qoyacaq
20 mart 2024 18:57
- Qafqaz Hüquqi Xidmətlər Mərkəzinin baş direktoru İlqar Abbasov Baş prokurora müraciət etdi
19 mart 2024 09:44
- Bir sıra QHT-lər isə yalnız sədrlərdən ibarətdir
18 mart 2024 12:38
- Nobel mükafatı laureatına Azərbaycanda vəzifə verildi
29 mart 16:35
- "Xoxan" Zərdüşt Əlizadə: "Prezident ola bilərdim, xalq kal, onlar isə Şeyx Nəsrullah idi" (MÜSAHİBƏ)
29 mart 16:26
- Papa qadın məhbusların ayaqlarını yuyub öpdü
29 mart 10:44
- Çingizi arvadı ifşa edibmiş - Mərhum nazirin oğlu da dindirilib
29 mart 10:29
- Şahmar Hüseynova yeni vəzifə verildi
28 mart 21:04
- Bu gün ilk Qədr gecəsidir
28 mart 17:37
- Baş redaktorun Ədliyyə naziri Fərid Əhmədova MÜRACİƏTİ
28 mart 15:56
- İsveçrədən Azərbaycana 105 min manata 4 ədəd qol saatı gətiriblər
28 mart 15:46
- Prezident bu qanuna dəyişiklik etdi
28 mart 15:39
- Lifttəmir-in direktoruna şiddətli töhmət verildi
28 mart 15:31
- Azneft-in baş direktoru da vəzifəsindən azad edildi - Yeni təyinat
28 mart 15:23
- Məşhur Azərbaycan filmlərində heyvanlara aktyorlardan çox qonorar verilirmiş
28 mart 11:31
- Hermosonu öpən prezident həbs oluna bilər
28 mart 11:26
- DTX sıralarında 7 Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı xidmət edir
28 mart 11:13
- Yaxın günlərdə daha 73 nəfərin adı ictimaiyyətə açıqlanacaq
28 mart 11:05
- 2024-cü ildə bu rektorların səlahiyyət müddəti bitir (SİYAHI)
27 mart 22:27
- Emin Əmrullayevdən daha bir təyinat
27 mart 22:20
- Şəhid bacısı sektor müdiri təyin edildi
27 mart 22:12
- Namiq Abbasov vəfat etdi
27 mart 22:05
- Nazir Kamran Əliyevi təqaüdə göndərdi
27 mart 17:37
- BMU-ya yeni prorektor təyin olunub
27 mart 17:29
- Yüksək rütbəli keçmiş qırğız məmur Bakıda həbs olundu (TƏFƏRRÜAT)
27 mart 12:47
- Ərdoğan Ağ Evdə ilk dəfə Baydenlə görüşəcək
27 mart 12:27
- 7 günlük Novruz tətili başa çatdı
27 mart 08:37
- Biləsuvarda qadın qətlə yetirildi - Əri polisə təslim oldu+Yenilənib
26 mart 21:05
- Üç aydır ictimaiyyət qarşısına çıxmır
26 mart 20:32
- Küçədə satılan balıq və toyuq məhsulları təhlükəlidirmi? - ARAŞDIRMA - VİDEO
26 mart 10:49
- Sabahdan Azərbaycanda tətil başa çatır
26 mart 10:10
- Həkim əllərin titrəməsinin səbəblərindən danışdı
26 mart 10:05
- Sümbülə Əliyeva həbs edildi
26 mart 09:56