Xurma kənddə 20 qəpiyə, Bakıda 1 manat 50 qəpiyə: yeddiqat fərq kimlərin cibinə gedir...
Şimal rayonlarında kəndlilər bağlarında yetişdirdikləri xurmanı birbaşa bazara çıxara bilmirlər. Virtualaz.org xəbər verir ki, böyük əziyyət bahasına başa gələn bu məhsul bağçılardan kiloqramı 20 qəpiyə alınır. Şabran bağçılarının sözlərinə görə, çətinliklə əkib-becərdikləri meyvəni yerində dəyər-dəyməzinə satmaq məcburiyyətində qalırlar.
Bakı bazarlarında isə bu meyvənin kiloqramı 1-1,5 manatdan aşağı satılmır. Başqa sözlə, xurmanın kənddən alış qiyməti ilə Bakı bazarlarındakı satış qiyməti arasında 5-7 dəfə fərq var. Yəni paytaxt alıcısının xurmanın hər kiloqramına ödədiyi 1 manat 50 qəpiyin cəmi 20 qəpiyi onu yetişdirən kəndliyə çatır. Bəs qalan pullar kimlərin cibinə gedir?
Rayonunun Pirəmsən kənd sakinlərinin sözlərinə görə, onlara alverçilər tərəfindən məhsulu toplamaq üçün bir neçə həftə əvvəldən yeşiklər paylanıb. Lakin sakinlər bu məbləğin heç meyvənin ağacdan toplamaq haqqı olmamasından şikayətlənirlər.
“İki-üç həftə olar ki, alverçilər gətirib camaata yeşiklər paylayıblar. Bizdən adi xurmanın yeşiyini 2 manata, xüsusi sort “şişburun” xurmasının yeşiyini isə 4 manata alırlar. Bu ağacı əkib-becərib meyvəni ərsəyə gətirmək bir yana qalsın, kiloqramına verilən 20 qəpik heç onu ağacdan toplamağın haqqı deyil. Bir ağacda da xüsusi qulluq edilsə, ən yaxşı halda 80-100 kq meyvə ola bilər. Bu pulu əncirin təkcə bir yığımından qazanmaq olar. Belə getsə, bir qəpik xeyir gətirməyən xurma bağlarını tamamilə kəsməli olacağıq”, - kəndin Əsgər adlı sakini deyir.
Kəndlilər deyirlər ki, əksəriyyət xurmanı 20 qəpiyə satmaqdansa, onu ağacdan dərməməyə üstünlük verirlər. Nəticədə tonlarla xurma elə ağacda qalıb qarğalara yem olur.
Bağçılar bildirirlər ki, məhsullarını heç cür iri şəhərlərin bazarlarına çıxara bilmirlər. Hətta bazara gedib çıxsalar belə onlara məhsul satmağa imkan verilmir. Bölgələrdə yığılıb qalmış məhsulların paytaxta və digər şəhərlərə çatdırılması üçün mövcud əngəllərin aradan qaldırılması məqsədilə yarmarkalar yaradılsa da, kəndlilər məhsulu yarmarkada satmağı da sərfəli hesab etmirlər. Çünki məhsulun yarmarkaya daşınması, yer pulu, digər xərclər üst-üstə gələndə xurmanı yerində 20 qəpiyə satmaq daha münasib görünür.
Sakinlər deyirlər ki, yük maşını ilə meyvə-tərəvəz daşımaq üçün lisenziya almaq tələb olunur. Üstəlik, Bakıya qədər polis, yol mühafizəçiləri, departament əməkdaşlarına artıq yük, maşının üstündəki baqajın “qanunsuz” olmasını, yola ziyan və sair məsələlərə görə xərc çəkməli olurlar. Bazarlarda isə yerlər çoxdan alverçilər tərəfindən tutulub. Kəndlilər məhsullarını “Meyvəli” bazarına təhvil verə bilərlər ki, burada da elə alış qiyməti xurmanın kənddən Bakıya daşınmasını sərfəsiz edir.
Şabran rayonunun digər kəndlərində isə vəziyyət daha acınacaqlıdır. Rayonun Ərəblər kəndindən olan bağçılar bildirirlər ki, onlardan xurmanı heç 20 qəpiyə də alan yoxdur: “Xurma ağaclarda qalıb çürüyür. Dərib hara tökək? Heç 20 qəpiyə də sata bilmirik...”
Şabran kəndlərindən xurmanı yeşiklərlə alıb Rusiyaya aparan alverçilər də gileylənir.
Onların sözlərinə görə, kənddən yeşiyi 4 manata alınan xurma Rusiya bazarlarına gedib çıxanacan maya dəyəri 16-17 manata qədər artır. Rusiya bazarlarında xurmanın yeşiklə topdansatışı isə Azərbaycan valyutası ilə götürəndə 20 manatdan çox deyil. Nəticədə alverçilər kəndlilərə xurmaya görə daha artıq ödəmək imkanında olmadıqlarını deyirlər.
Kənd təsərrüfatı məhsullarının bazarlarda kəndlilərdən alış qiymətindən bir neçə dəfə baha satılmasını ekspertlər bazarda normal-qayda qanunun yaradılmaması ilə əlaqələndirirlər. İqtisadçı ekspert Qadir İbrahimli deyir ki, kənd təsərrüfatı məhsullarının öz maya dəyərindən bir neçə dəfə baha satılması halları uzun müddətdir ki, aktualdır: “Azərbaycanda kənd təsərrüfatı məhsullarının satış bazarında normal qaydalar müəyyənləşdirilmədiyindən kəndli özü öz məhsulunu gətirib birbaşa bazara çıxara bilmir. Burada satış bazarları çox iri şirkətlərin, böyük pullu insanların nəzarətindədir. Onlar da məhsulu kəndlidən çox ucuz qiymətə alıb baha qiymətə bazarlara təhvil verirlər. Həm də öz marjalarını məhsulun üstünə əlavə edib satışa çıxarırlar. Burada qazanan nə paytaxtdakı marketlər, dükanlar, nə də kəndlilərdir. Qazanan istehsalçı ilə son satıcı arasında vasitəçilik edən qrupdur. Bu da təbii ki, çox anormal haldır”, - deyə Q. İbrahimli bildirir.
Ekspert deyir ki, hələ ki, bu problemin tənzimlənməsi üçün mexanizmlər tapılmayıb: “İqtisadiyyat Nazirliyi yanında Antiinhisar Siyasəti və İstehlakçıların Hüquqlarının Müdafiəsi Dövlət Xidməti bu problemləri aradan qaldırmalıdır. Bazarın tənzimlənməsi, rəqabət mühitinin yaradılması, həm istehsalçıların, həm də istehlakçıların hüquqlarının təmin edilməsi bu departamentə aiddir. Onlar hansısa işlək mexanizm yaratmalıdırlar ki, həm istehlakçı, həm də istehsalçı qazansın, hansısa qrup vasitəçilik edib böyük pullar qazana bilməsin”, - deyə ekspert qeyd edir.
- Azərbaycanın biznes ictimaiyyəti Sahibkarlar Günü-nü qeyd etdi
26 aprel 2024 12:24
- Elmira Süleymanova vəfat etdi
25 aprel 2024 14:50
- Təkcə başçı Zakir Fərəcov deyil, onun vəzifə başındakı əlaltıları da...
25 aprel 2024 11:47
- Xadimə məktəb direktorunu niyə bıçaqlayıb?
25 aprel 2024 11:07
- Məktəb direktoru həmin qadından 300 min alıbmış
22 aprel 2024 21:14
- Barəsində məhkəmə istintaqı gedən Gündüz Əliyev kimi bir vəzifə sahibi Sumqayıtda necə ..?
22 aprel 2024 12:48
- Bəraət alan şəxs, Gömrük Komitəsindən milyon yarım təzminat istədi
22 aprel 2024 12:39
- SOCAR-ın sabiq vitse prezidenti Mikayıl İsmayılovun oğlu Xətai məhkəməsinə müraciət etdi – 100 min TƏZMİNAT
21 aprel 2024 20:51
- Gündüz Əliyevin adına bağlı BUTA əməliyyatının gizlinləri...
21 aprel 2024 18:53
- Başçının istəyi baş tutsaydı, Sumqayıtı kimin idarə edəcəyi də, müəmma olaraq qalırmış
18 aprel 2024 12:08
- Azərbaycanın biznes ictimaiyyəti Sahibkarlar Günü-nü qeyd etdi
26 aprel 12:24
- İlham Əliyev Füzulidən Berlinə getdi - Tarixi uçuş - Yenilənib
26 aprel 11:50
- İlham Əliyev həmkarına Qarabağ atı hədiyyə etdi - Fotolar
25 aprel 21:20
- Elmira Süleymanova vəfat etdi
25 aprel 14:50
- Məhkəmə Rauf Nağıyevin vəzifəsinə bərpası ilə bağlı qərar verdi- ÖZƏL
25 aprel 14:30
- Şahin Bağırovu Bakı Şəhər Baş Gömrük İdarəsinə buraxmayıblar - TƏFƏRRÜAT
25 aprel 13:05
- Mikayıl İsmayılov gəlininə qarşı hegemonluğunu davam etdirir FOTO/VİDEO
25 aprel 13:01
- Təkcə başçı Zakir Fərəcov deyil, onun vəzifə başındakı əlaltıları da...
25 aprel 11:47
- Dedik ki, bir neçə saata Xankəndiyə daxil olacağıq - Prezident
25 aprel 11:35
- Xadimə məktəb direktorunu niyə bıçaqlayıb?
25 aprel 11:07
- Keçmiş başçının hospitalından şikayət
24 aprel 21:35
- BAKCELL bütün ölkəni Bulvardakı konsertə çağırır
24 aprel 21:20
- Onu oğlum yandırmayıb, şantaj üçün özü üzərinə benzin töküb - Yenilənib
24 aprel 20:57
- Prezidentlərin məhdud tərkibdə görüşü oldu - Foto
24 aprel 20:28
- Japarov Azərbaycandadır - Yenilənib
24 aprel 11:42
- MM-də iki deputat arasında gərginlik
23 aprel 22:43
- Oğluma Ali Baş Komandanın adını verəcəyik - Fotolar
23 aprel 18:36
- NAR Füzulidə yerləşən məktəbə yeni kitablar hədiyyə etdi
23 aprel 18:28
- Heydər Əliyev əlindən gələni əsirgəmirdi - Putin
23 aprel 08:45
- Zakir Qaralovun əmisi qızı məhkəməyə verildi
22 aprel 21:28
- Məktəb direktoru həmin qadından 300 min alıbmış
22 aprel 21:14
- Abel Məhərrəmov polkovnik-leytenantın torpağını zəbt edib?
22 aprel 18:57
- Əliyev Putinlə görüşdü - Video
22 aprel 18:45
- Qubad İbadoğlu ev dustaqlığına buraxıldı
22 aprel 18:40
- Barəsində məhkəmə istintaqı gedən Gündüz Əliyev kimi bir vəzifə sahibi Sumqayıtda necə ..?
22 aprel 12:48
- Bəraət alan şəxs, Gömrük Komitəsindən milyon yarım təzminat istədi
22 aprel 12:39
- Gürcüstan DTX məktəblərdə mümkün terror aktı ilə bağlı hərəkətə keçdi
22 aprel 11:53
- İki Avropa ölkəsi gizli şəkildə birləşməyə hazırlaşır
22 aprel 10:24
- Ersin Tatar Azərbaycana gəlir
22 aprel 10:13
- Atatürk və Ərdoğanı təhqir edən şəxs həbs olundu
21 aprel 22:31