- Kətan toxumu, qaynar su... - Minlərlə manatınız cibinizdə qalacaq
- Ferma sahibi çobanın arvadı ilə münasibətdə oldu: Ərim şübhələndi, dedim ki, bir daha...– ŞOK
- Rusiya Şahin Şıxlinskinin oğlunu həbs etdi
- Hansı Avropa ölkələrində ən yüksək maaş verilir?
- Tibbin atası İbn-i Sina-dan şəkər xəstəliyinə çarə
Elçibəyin maliyyə nazirindən hökumətə 5 bəndlik antiböhran resepti
Reportaj12 avqust 2018 15:49

Saleh Məmmədov
keçmiş maliyyə naziri, professor
Dünya iqtisadiyyatında və xüsusilə Azərbaycanın əsas ticarət tərəfdaşları olan ətraf ölkələrdə baş verən ciddi iqtisadi təlatümlər onsuz da dərin böhran içərisində çabalayan Azərbaycan iqtisadiyyatına böyük zərbələr endirməkdədir və əks tədbirlər görülməsə yaxın zamanlarda ölüm yastığında can üstə olan qeyri-neft istehsalını tam çökdürəcək. Əsas ticarət tərəfdaşları olan Türkiyə, İran, Rusiya, Çin, Avropa, Qazaxıstan və s ölkələrin hamısında milli valyutalar ciddi surətdə dəyərini itirmişlər, bu da ona gətirib çıxarmışdır ki, Azərbaycan idxalının qiyməti bir o qədər ucuzlaşmış, ixrac məhsullarının qiyməti isə bahalaşmışdı. Deməli, dünya bazarında Azərbaycanın qeyri-neft məhsulları üzrə rəqabət qabiliyyəti xeyli zəifləmişdi, bir az da belə davam etsə bu məhsulların istehsalçıları işi tamamilə dayandırmalı olacaq, nəticə -işsizlər ordusun yüz minlərlə artması, istehsalın azalması, büdcə gəlirlərinin azalması, iqtisadi artımın minuslanması və s neqativ hallar olacaq. Təəssüf edirəm bu hökümətin səssizliyinə, sanki, Azərbaycan iqtisadiyyatına endirilən bu ağır zərbələrin bu hökümətə heç aidiyyatı yoxdur. Ölkənin bazarını qorumaq, qeyri-neft istehsalının, məhsul ixracının düşməsinin qarşısının alınması məqsədilə təcili tədbirlər görülməli, kompleks proqram hazırlanmalıdı:
1. Birinci növbədə ən ağır zərbəni zərərsizləşdirmək, yəni manatın dəyərinin tədriclə azaldılması vacibdir. Milli valyuta yalnız pul vahidi deyil, həm də ən mühüm makroiqtisadi tənsimləmə vasitəsidi. Son bir neçə ayda İran valyutası 200-300%, Türkiyə – 150-200%, Rusiya-20% dəyər itirmişdi. Bunlardan idxal olunan malların dəyəri də təqribən bu qədər ucuzlaşmışdı. Bunun qarşısında hansı Azərbaycan istehsalçısı rəqabətə tab gətirə bilər?
2. Daxili qeyri neft istehsalçılarına xüsusi güzəştli vergi sistemi qurmaq, əksəriyyətini bir çox vergilərdən azad etmək və ya çox cüzi səviyyəyə endirmək, güzəştli vergi sistemi hazırlamaq.
3. Qeyri-neft ixracatına xüsusi təşviq rejimi qurmaq, ixracı stimullaşdırıcı və sadələşdirici rejim yaratmaq. İxracın nəqliyyat məsrəflərinin ən azı yarısını, sertifikatlaşma, rəsmiləşdirmə məsrəflərinin hamısını dövlət öz üzərinə götürməlidi, idxal kömrük vergiləri (elmi-texnoloji məhsullar istisna olmaqla) dünya regionları üzrə artırılmalı və bunun hesabına ixrac bonusları müəyyən olunmalıdı.
4. Qeyri-neft məhsullarının maya dəyərini aşağı salmaq üçün digər ciddi addımlar atmaq lazımdı: istehsal kreditlərinin maksimum həddi 3% müəyyən edilməklə, kredit resursları dövlət vəsaiti hesabına təmin edilməlidi; dövlət inhisarında olan yanacaq, elektrik, suyun qiyməti aşağı salınmalıdı; istehsal üçün diğər dövlət xidməti ucuzlaşdırılmalıdı.
5. İdxal-ixrac rejimi Aİ standartlarına uyğun yenilənməli, sadələşməli, məhsulların maya dəyərinin 10%-ni təşkil edən rüşvət aradan qaldırılmalı, tələb olunan sənədlər minimuma endirilməli, qeydiyyat müddəti maksimum qısaldılmalıdı.
Sadalanan tədbirlər kompleks proqramın hissələridi, proqram isə bütün detalları ilə daha geniş tədbirlər sistemini əhatə edir. Bu tədbirlərin tətbiqini ləngitmək olmaz, dərhal başlamaq lazımdır, hər itirilən gün ölkəyə çoxsaylı milyonlarla zərərə başa gəlir.
Oxşar xəbərlər
- Kətan toxumu, qaynar su... - Minlərlə manatınız cibinizdə qalacaq
15 iyul 2025 23:28
- ABŞ Dövlət Departamentində 1 300 nəfər ixtisar edildi — Zaxarovadan kinayəli reaksiya
14 iyul 2025 01:27
- Ukrayna hərbi kəşfiyyatı Sibirdə QAZ kəmərini PARTLATDI ...
12 iyul 2025 12:55
- Bir qətliamın izi – 26 il əvvəl Bakı və İrəvan sülhə yaxın olanda 40 erməni güllələnib
11 iyul 2025 01:44
- Dünyanın ən gülməli ölkələri açıqlandı: Zirvədə gözlənilməz ölkə yer aldı
9 iyul 2025 11:16
- Rusiyada büdcə kəsiri 6 dəfə artıb; Təhlükəsizlik yastığı sürətlə boşalır...
9 iyul 2025 02:30
- Dana monopoliyası təkcə mal-qara, Teyyub məsələsi deyil, cənablar, MİLLİ TƏHLÜKƏSİZLİK məsələsidir..
8 iyul 2025 13:47
- Trampın sərvəti neçə milyard dollardır?..- Nyu-York Tayms
6 iyul 2025 11:53
- Sərnişinlərin YAYDA kondisionersiz avtobus dərdi
5 iyul 2025 09:59
- DTX-nin Yekaterinburqdan gətirdiyi İbrahimov kimdir ?
4 iyul 2025 09:31
Xəbər lenti
- Kətan toxumu, qaynar su... - Minlərlə manatınız cibinizdə qalacaq
15 iyul 23:28
- Ferma sahibi çobanın arvadı ilə münasibətdə oldu: Ərim şübhələndi, dedim ki, bir daha...– ŞOK
15 iyul 23:03
- Rusiya Şahin Şıxlinskinin oğlunu həbs etdi
15 iyul 22:36
- İlham Əliyev: Demokratiya və Milli Birlik Günü güclü və sarsılmaz iradənin tarixdir
15 iyul 12:31
- Hansı Avropa ölkələrində ən yüksək maaş verilir?
15 iyul 11:42
- Tibbin atası İbn-i Sina-dan şəkər xəstəliyinə çarə
15 iyul 11:01
- Putin: Rusiyada QADIN çatışmır – Statistikanı özü etiraf etdi
15 iyul 01:21
- Məleykə Abbaszadə qadınları SAĞMAL İNƏKLƏ müqayisə etdi: Gündə sağılmaq ağırdır..
15 iyul 00:33
- Orxon yazıları və ortaq Türk dili təklifi
14 iyul 23:09
- Tramp Putini hədələdi: Hamını aldadır, ona 50 gün vaxt verirəm...
14 iyul 22:43
- 37 ildir AYB-nin sədriyəm, söz verdiyim kimi vəzifəmdən GEDİRƏM, qoy sevincləri artıq olsun - ANAR
14 iyul 12:58
- Amerikalı milyarderin SON sözləri: Uşaqlarınıza VARLI olmağı yox, XOŞBƏXT olmağı öyrədin
14 iyul 11:53
- Tramp : Putin gündüzlər XOŞ danışır, axşamlar isə hamını BOMBALAYIR..
14 iyul 11:37
- Çeçen qızı Lauranı Tiflisdə oğurladılar !
14 iyul 10:16
- AZƏRSUN ilə Müdafiə Nazirliyi arasında OTKAT 20 MİLYON
14 iyul 09:58
- Putin: Rusiya MƏHV olacaq, ya da , ümumiyyətlə, OLMAYACAQ....
14 iyul 09:05
- Qaranlığa qərq olan Bakı küçələri - TƏHLÜKƏLİ VƏZİYYƏT -VİDEO
14 iyul 08:49
- ABŞ Dövlət Departamentində 1 300 nəfər ixtisar edildi — Zaxarovadan kinayəli reaksiya
14 iyul 01:27
- Xəstəxanada intim görüntüləri yayılan şöbə müdiri ərizə yazdı – ŞOK detallar üzə çıxdı
14 iyul 01:10
- Xocalının bu kəndlərinə İLK KÖÇ olacaq
14 iyul 00:24
- Ət bahalaşdı: Yeni qiymət VİDEO
14 iyul 00:07
- FSB Rusiyaya 7 milyard dollarlıq ziyan vuran polkovniki öldürdü. Qatillərdən biri 34 yaşlı azərbaycanlı qadındır?
13 iyul 22:45
- Rusiyada azərbaycanəsilli polis rəisi saxlanılıb
13 iyul 20:51
- Ukraynada azərbaycanəsilli qadın hərbi qulluqçu həlak oldu
13 iyul 19:53
- Dünyanın 28 ÖLKƏSİ Quba rayonundan KİÇİKDİR - SİYAHI
13 iyul 12:02
- Prezident olmaq çox təhlükəli işdir - Tramp
13 iyul 11:29
- Azərbaycanlı aktrisa anası ilə şokolad vannasına girdi - FOTOLAR
13 iyul 10:11
- Ərdoğan bu şəxslərə yüksək VƏZİFƏ verdi
13 iyul 09:40
- Kişinin mədəsindən 27 alışqan və QƏPİK çıxardılar - FOTO
13 iyul 09:23
- Bu gün 34 mindən çox abituriyent imtahan verəcək
13 iyul 08:47
Video & Fotoqalereya
Video
Fotoqalereya