Erməni əsirliyindən qurtulan hərbçi: "İlk 10 gün ağlasığmaz işgəncələr verirlər" Read more: https://sputnik.az/karabakh/20181219/418442394/ilk-10-gun-agilasigmaz-ishgence-verirler.html
"Əvvəl ayaqlarımı sındırdılar ki, onların qarşısında diz çöküm, ancaq nail ola bilmədilər, sonra qollarımı, 7 qabırğamı, körpücük sümüklərimi qırdılar"
100 minlərlə soydaşımızı ev-eşiksiz, minlərlə ailəni başsız, 10 minlərlə insanı isə xəstəxana çarpayılarına, əlil arabalarına məhkum edən müharibənin artıq 30-cu ili geridə qalır. Hələ də qeyri-müəyyən formada davam edən bu müharibənin ağrı-acısı hər birimizin həyatında hiss olunsa da, elə insanlar var ki, müharibənin özü, dəhşətləri və nəticəsi onların simasında daha aydın görünür.
Onların gördükləri bütün göstərilənlərdən, yaşadıqları bütün yazılanlardan daha dəhşətli və təsvir edilməzdir. Sputnik Azərbaycan bu gün sizləri belə insanlardan biri ilə tanış edəcək.
İlham Həmidov 1971-ci ildə Mingəçevir şəhərində anadan olub. Orta təhsilini doğulduğu şəhərdə aldıqdan sonra hərbi xidmətə yollanıb. Rusiyanın ən böyük adası olan Saxalində hərbi dəniz qüvvələrində xidmət çəkən İlham, 3 illik qulluğun ardından gələcək həyatını da ora ilə bağlamaq qərarına gəlib və gəmidə işə düzəlib. Lakin başladığı işin elə ilk günlərində qərarını anidən dəyişib.
İlham Həmidovun ilk döyüşü Ağdamın Qalayçılar kəndi istiqamətində keçirilən Qazançı əməliyyatı olub. Bundan sonra Ağdərə, Ağdam, Xocalı istiqamətlərində onlarla əməliyyatda iştirak edib. Uşaqlığından idmanla məşğul olması, çevikliyi sayəsində orduda kəşfiyyat-təxribat bölüyünün üzvü olaraq kəşfiyyat məlumatlarının toplanması, düşmənin canlı qüvvəsinin məhv edilməsi, hərbi texnikasının sıradan çıxarılması tapşırıqlarını uğurla yerinə yetirib.
O, əsir düşdüyü günü isə belə xatırlayır: "Heç vaxt yadımdan çıxmaz, ad günüm idi. Əməliyyata getdik, qayıdanda qar möhkəm yağmışdı deyə, bölüyə düşə bilmədik. Üç gün postda qalandan sonra noyabrın 10-da rəhmətlik komandirimiz "Kobra Elsevər" gəlib bizi düşürdü. Mənə gözaydınlığı verdi ki, "İlham, ad günündə gedə bilmədin, hazırlaş, evə gedirsən"".
"Yenicə düşüb yemək yeyirdik ki, döyüş başladı. Rabitəylə bizə əməliyyat tapşırığı verildi. Komandir razı olmasa da, dirəşdim ki, əməliyyata mən də gedirəm. Elə adət etmişdik ki, sanki gedib dükandan bir siqaret, bir şüşə su alıb qayıdırıq. İki saatlıq əməliyyata çıxıb, qayıdandan sonra evə gedəcəyimi fikirləşirdim. Elə oldu ki, yanımda mərmi partladı, kontuziyaya düşdüm. Ayılanda əsir götürüldüyümü gördüm" - Həmidov danışır.
Həmsöhbətimiz danışdıqca o günlərin ağırlığını, sanki bir daha yaşayır: "Əgər desələr ki, ya əsirliyinin ilk 10 gününü yaşayacaqsan, ya 10 il həbs yatacaqsan, inanın ki, mən 10 il həbsi seçərdim".
İlham əsirlik həyatının dəhşətlərini də anladır: "İlk 10 gündə ağlagəlməz işgəncələr oldu. Əvvəl ayaqlarımı sındırdılar ki, mən onların qarşısında diz çöküm, ancaq nail ola bilmədilər. Qollarımı, 7 qabırğamı, körpücük sümüklərimi qırdılar. Bir il 8 ay zirzəmidə, dar, ayaqlarım tam uzada bilmədiyim yerdə saxlandım. Ondan sonra Şuşa türməsinə aparıldım. Əsir düşəndə 97-98 kilo idim, həmin vaxt 46 kilo qalmışdım. Yıxılırdım, ayaq üstə dura bilmirdim".
Əsirlik müddətində şahidi olduqlarından danışan müsahibimiz bildirir ki, Qarabağ erməniləri müharibəyə çox peşman idilər, Ermənistan ermənilərini sevmirdilər: "Qarabağ erməniləri Azərbaycanla bir olanda daha yaxşı yaşadıqlarını, hazırda isə acından öldüklərini deyirdilər. Ümumiyyətlə, onlar döyüşmək istəmirdilər, Qarabağda Fransadan, Suriyadan gəlmiş ermənilər "at oynadırdı". Hətta adım da Beynəlxalq Qırmızı Xaç Komitəsinin əsirlər siyahısına Qarabağ ermənisi tərəfindən salındı".
"Həbsxanaya köçürüləndən sonra bizi ağır işlərdə işlədirdilər. Bir dəfə işlədiyim yerdə arxadan bir erməni yaxınlaşdı və azərbaycanca arxaya çevrilməməyimi, hiss etdirmədən adımı, soyadımı ona söyləməyimi istədi. Bundan sonra mənim də adım itkinlər siyahısından əsirlər siyahısına düşdü" - deyən keçmiş əsir əks halda, heç vaxt vətən üzü görməyəcəyini də etiraf edib.
O, qeyd edib ki, bu sözlərlə erməniləri tərifləmək niyyətində deyil: "Mən Qarabağ ermənilərini tərifləmirəm, onlardan çox zülm görmüşəm. Bu gün iflicəm, ağır kəllə-beyin travması ilə xəstəxanadayam, ağır vəziyyətdə osteparozam. "Korset" olmadan dayana bilmirəm, protez olmasa, ayaq üstə dura bilmirəm, qırılır sümüklərim, qabırğalarım. Əsir düşdüyüm gündən bəri 153 dəfə sümüklərim sınıb. Budur mənim vəziyyətim. Budur onların mənə etdikləri".
İlham hər il 7-8 ay xəstəxanada yatmaq məcburiyyətindədir: "Bura artıq mənim evimdir. Evimdən çox burda oluram, bu həkimlərin hesabına həyatda qalıram. Mingəçevir şəhər xəstəxanasında, İcbari Tibbi Sığorta hesabına yaşayıram. Həyatda qalmağım üçün bu qurumlar əlindən gələni əsirgəmir".
İ.Həmidov 1996-cı ilin mayında Azərbaycan prezidenti Heydər Əliyevin Ermənistan prezidenti ilə əsir və girovların dəyişdiriliməsi məsələsində razılığa gəldiyindən sonra əsirlikdən azad olunub: "Xəbəri radioda eşidəndə şok yaşadıq, azadlıq ümidlərimiz yarandı. Azərbaycana göndərmək üçün bizi Yerevana gətirib, son dəfə möhkəm döydülər. Ondan sonra aeroporta gətirdilər. Burada qurulmuş ssenari əsasında müsahibə verməliydik. Mənə düşən suallardan biri o idi ki, Qarabağda döyüşməyimə peşmanammı və bir daha müharibə başlarsa, yenidən döyüşlərə qatılacağammı. Cavabları da yazıb vermişdilər, mən orda, "bəli, peşmanam və bir daha iştirak etməyəcəyəm" cavabını verməliydim".
"Müxbir mikrofonu uzadaraq birinci sualı verdi. Mən, "bəli, peşmanam ki, əlimə avtomat alaraq gəlib Qarabağda vuruşmuşam" - dedim. Ardınca, "bir daha müharibə başlarsa, döyüşlərdə iştirak edəcəksən?" sualını verdi. Ermənilər arxadan əllərilə, başlarıyla "yox" göstərsələr də, "Əgər Qarabağda yenidən müharibə başlarsa, əlimə iriçaplı pulemyot götürüb birbaşa ön cəbhədə vuruşacağam"-deyərək trapa qalxdım. Bu cavabla mən hər şeyi gözləyirdi, ancaq Rusiyanın xarici işlər naziri Primakovun təyyarəsi orda idi deyə, cürət edib mənə heç bir şey etmədilər" – deyə müsahibim danışır.
İlham Həmidov onun missiyasının bitmədiyini, döyüşlər başlayarsa, yenidən Qarabağa getməyə hazır olduğunu da vurğulayır: "Heç kim məni Qarabağa məcburi aparmayıb. Heç kim mənə söz verməyib ki, müharibəyə getsəm, mənə ev, maşın veriləcək, pensiya kəsiləcək. Vətəndaşlıq borcum olaraq müharibədə iştirak etmişəm və müharibə başlayarsa, əlil arabasında olsa belə, gedib öz borcumu yerinə yetirəcəm. Qarabağın düşmən tapdağı altda qalmasını, ən azı, qeyrətimizə sığışdırmamalıyıq".
Read more: https://sputnik.az/karabakh/20181219/418442394/ilk-10-gun-agilasigmaz-ishgence-verirler.html
- İlham Əliyevin Robert Fitso ilə geniş tərkibdə görüşü başlayıb
7 may 2024 14:24
- Füzulidə dağıntıların miqyasını görəndə çox təsirləndim - ABŞ səfiri
7 may 2024 02:13
- Sabiq qaçaq səfirin Ramiz Mehdiyevə gizli məktubu üzə çıxdı- SENSASİON ADLAR, ŞOK TƏLƏBLƏR
7 may 2024 01:46
- Jurnalist Afət Telmanqızından sabiq səfirə SƏRT CAVAB- Satqın sözü sənə yaraşır
7 may 2024 00:53
- 500 illik zavod görün hansı sirrin üstünü açdı
7 may 2024 00:32
- Elçin Quliyev III Çarlzla bir arada - Fotolar
7 may 2024 00:25
- Zakir Fərəcovla Gündüz Əliyevin 3 milyonluq yeyintisi - Prezidentə və Baş Prokurora DOSYE verildi
7 may 2024 01:02
- İsa Qəmbər yenidən başqan seçildi - Yenilənib - Fotolar
4 may 2024 17:23
- Bu gün İsa Qəmbər yenidən Müsavat başqanı ola bilər - Yenilənir
4 may 2024 11:51
- Ölmüş adamla ailə qurmağa qanunla haqqı olan fransızlar - Elbəyi Həsənli Parisdən yazır
3 may 2024 19:57
- Hitlerin dağıdılmış bazasında tapılan qolları və ayaqları olmayan skeletlər arxeoloqları dəhşətə gətirdi (FOTO)
08 may 00:22
- Bolqarıstan Prezidenti Azərbaycandadır
07 may 20:42
- Putin and içdi - Video - Yenilənib
07 may 16:18
- Novruz Məmmədov vəzifəsindən azad edildi
07 may 15:58
- İlham Əliyevin Robert Fitso ilə geniş tərkibdə görüşü başlayıb
07 may 14:24
- Bakıda 41 yaşlı prokuror yol qəzasında vəfat etdi
07 may 14:18
- Allahverdi İsrafilov və qohum-əqrəbası BakI Dövlət Sirkini zəbt edib…
07 may 12:14
- Direktor cərrahı işdən çıxardı, cəzalandırıldı
07 may 11:42
- Azərbaycanı Naxçıvanla birləşdirəcək yoldan görüntülər (VİDEO)
07 may 08:55
- Füzulidə dağıntıların miqyasını görəndə çox təsirləndim - ABŞ səfiri
07 may 02:11
- Sabiq qaçaq səfirin Ramiz Mehdiyevə gizli məktubu üzə çıxdı- SENSASİON ADLAR, ŞOK TƏLƏBLƏR
07 may 01:46
- Özbəkistanda ROBOT -POLISlər ilk dəfə küçəyə patrul xidmətinə çıxıb –VİDEO
07 may 01:30
- SSRİ xəritələrinə baxın: o ərazilər Azərbaycanındır - Tomas de Vaal
07 may 01:20
- Jurnalist Afət Telmanqızından sabiq səfirə SƏRT CAVAB- Satqın sözü sənə yaraşır
07 may 00:53
- Bakıda 17 min manata pişik satılır (VİDEO)
07 may 00:41
- 500 illik zavod görün hansı sirrin üstünü açdı
07 may 00:32
- Elçin Quliyev III Çarlzla bir arada - Fotolar
07 may 00:25
- Zakir Fərəcovla Gündüz Əliyevin 3 milyonluq yeyintisi - Prezidentə və Baş Prokurora DOSYE verildi
07 may 00:10
- Alimlər 2700 ildən çox yaşı olan Assuriya məbədinin sirrini açdı
04 may 22:25
- Şəkidə 59 yaşlı kişi iki nəfəri odlu silahla qətlə yetirdi
04 may 18:31
- İsa Qəmbər yenidən başqan seçildi - Yenilənib - Fotolar
04 may 17:23
- Tanışının qulağını dişlədi - Həbs olundu
04 may 13:39
- Adil Əliyevin ailəsinə ağır itki
04 may 12:01
- Bu gün İsa Qəmbər yenidən Müsavat başqanı ola bilər - Yenilənir
04 may 11:51
- Saqqallı tələbə QALMAQALI böyüdü- Təhsil eksperti od püskürdü -VİDEO
03 may 21:47
- Mircamal Həşimov yeni vəzifəyə TƏYİN OLUNDU
03 may 21:25
- Ölmüş adamla ailə qurmağa qanunla haqqı olan fransızlar - Elbəyi Həsənli Parisdən yazır
03 may 19:56
- COP29: Bakıda 70 min nəfərlik tədbir
03 may 18:53
- FHN nazirin bacanağına 295 minlik tender verdi...
03 may 18:30
- SON DƏQİQƏ! Kəlbəcərdən acı xəbər gəldi: Ölən və yaralananlar var
03 may 17:19