ZOR-un və DƏMİR ƏL-in anatomiyası
ZORUN VƏ DƏMİR ƏLİN ANATOMİYASI Rasət Pirisoyu
(esse)
Bütün inqilablar diktaturaya aparır.
Bütün diktaturalar müharibəyə...
Bunu XX əsrin inqilabları və dünya müharibələri aydın şəkildə sübut edir.
XX əsrin başlanğıcında meydana çıxan inqilabi hərəkatlar - ZOR - dörd böyük imperiyanın dağılmasına, əsrin əvvələrində bir - birindən dəşhətli diktatura rejimlərinin - Stalinin, Hitlerin, Musssolininin - meydana çıxmasına səbəb oldu, nəticədə XX əsr insanları yaşadıqları həyat tərzinin bədəlini iki dünya müharibəsi ilə ödədilər.
Mənim bu yazıda ilişib XX əsrdə qalmaq fikrim yoxdur.
Bu faktları yalnız mövzuya güzgü tutmaq gətirdim.
Azərbaycanda ZOR və DƏMİR ƏL rejimi hökm sürür.
Bizi bu ZOR və DƏMİR ƏL rejiminə hansı əməllərimiz gətirib çıxardı? Mən bu yazımda bu suallara cavab tapmağa çalışacağam.
Məşhur bir ifadədə deyildiyi kimi, «kimdir günahkar?»
Bunun üçün mən 30 illik tariximizi məlum ənənvi səpkidə deyil, mənə daha çox aydın olan müstəvidə nəzərdən keçirməyə çalışacağam.
Azərbaycan kütləvi ZORA nə vaxt yuvarlandı?
Bunun cavabı hamıya məlumdur.
Sumqayıt hadisləri zamanından sonra
Bəs Sumqayıt hadislərinin «qəhrəmanı» kimiydi?
Bu cavab da aydındır: erməni Eduard Qriqoryan...
Sumqayıt hadisələrindən sonra Azərbaycanda kütləvi şəkildə ZOR mühiti yaradılmağa başladı.
Sumqayıt hadisələrindən sonra Azərbaycan Ermənistan azərbaycanlılarının deportasiyasına məruz qaldı.
Mən Azərbaycanfilm Kinostutdyası Sənədli filmlər birliyinin əməkadaşı kimi (rejissor Yalçın Əfənliyev, operator Köçəri Məmmədov, redaktor bəndeyi -fəqir) respublikamızın müxtəlif rayonlarında bu deportasiyanın lentə alınmasında iştirak etmişəm.
Mən müşahidələrimə əsaslanıb bunu deməyi özümə borc bilirəm ki, Ermənistandan azərbaycanlılar çox «səliqləi» şəkildə deportasiya olunmuşdu, biz deportasiya olunmuşların apasında fiziki işgəncəyə məruz qalan bir nəfər qaçqın da tapa bilmədik.
Halbuki qovulmanın özü işgəncəydi.
Ermənilər nə etdiklərini çox yaxşı bildiklərindən beynəlxalq başağırsı gətirən biləcək hərəkətlərə yol verməmişdilər.
Azərbaycn dövlətinin təsisçiləri deportasiya olunumuş soydaşlarını böyük həyacanla qarışladı.
ZORA məruz qalmış Ermənistan azərbaycanlılarının hesabına ölkədə milli həmrəylik balansı pozuldu; etnik milləçilik mülki millətçiliyi dalana sıxışdırdı.
Bu prosesə Milli Azadlıq hərəkatı adı altında Əbülfəz Elçibəy başçılıq edirdi.
Baş verən üç hadisə - Sumqayıt hadisələri, Dağlıq Qarabağın Ermənistana ilhaq olunması haqqında məşhur qərar və Ermənstan azərbaycanlalırının Azərbaycan SSR-ə doportasiyası Azərbaycan xalqını, bir az da dəqiqləşdirsək, Azərbaycanın üç dövlətinin qurcülarını, Azərbaycan Xalq Cümhriyyətinin, Azərbaycan SSR-nin və Azərbaycan Respublikasını təsisçilərinini ZORA sürüklədi.
Azərbaycanda bir - birini ardınca ZOR AKSİYALARI baş verməyə başladı.
Халг Meydanа ахышды.
Azərbaycan Xalq Cəbhəsinin təsis yığıncağı keçirildi və Azərbaycan dövlətinin təsisində iştirak etmiş azərbaycanlı nəslinə məxsus Xudu Məmmədov bu yığıncaqdan salamat çıxmadı.
13 yanvar 1990-cı ildə Bakı talanları törədildi.
Bədnam SSRİ rəhbərliyi 20 yanvarda Azərbaycana qoşun yeritdi, qırığın törədildi.
Əbürrhəman Vazirov ölkədən qovuldu.
Ayaz Mütəllibov hakimiyyətə gəldi.
Elə bilirəm məhz bu vaxt ölkədə ilk dialoq mühiti yarandı.
Amma bu imkandan istifadə olunmadı.
ZOR davam etdi.
Qarakənd facəsi törədildi.
Xocalı qırğını tarixə düşdü.
Azərbaycan Respublikasının müstəqillik aktını imzalamış ilk prezidenti Ayaz Mütəllibov ölkədən qovuldu.
Azərbaycanda hakimiyyət uğurunda mübarizə pik nöqtəsinə qalxdı.
Ölkəyə Yaqub Məmmədov başçılıq etməyə başladı.
Şuşa, Laçın işğal olundu.
Nəticədə, Əbülfəz Elçibəy hakimiyyətə gəldi
Ölkədə ZOR daha mürəkkəb xarakter aldı.
Əbülfəz Elçibəy hakimiyyəti ilə Azərbaycan dövlətinin təsisində iştirak etmiş azərbaycanlı nəsillərinə məxsus Surət Hüseynov, Rəhim Qazıyev, Əlikram Hümbətov arasında vətəndaş müharibəsi simtopları görünməyə başladı.
Etnik milləiçilik mülki millətçilik üzərində tam qələbə qazandı.
Gəncə hadisələri ölkədə hakimiyyət dəyişikliyi zərurətini ortaya çıxardı.
Əbülfəz Elçibəy Heydər Əliyevi hakimiyyətə çağırdı və Kələkiyə qaçmaq məcburiyyətində qaldı.
Heydər Əliyev hakimiyyətə gəldi.
Ölkədə yenidən dialoq mühiti yarandı.
Heydər Əliyev elçibəyçilərə əməkdaşlıq təklif etdi.
Elçibəyçilər Heydər Əliyevin bütün əməkdaşlıq təkliflərinə «yox!» dedilər və Heydər Əliyevlə ZOR dilində danışmaq yolu tutdular.
Heydər Əliyev ölkədə hökm sürən ZOR siyasətinə qarşı DƏMİR ƏL siyasəti ilə çıxdı.
ZOR siyasətinin iflası başlandı.
DƏMİR ƏL siyasəti qalib gəldi.
ZORUN və DƏMİR ƏLİN tərəfdarları bu gün ölkədə Azərbaycan xalqı «uğrunda» mübarizəyə aparırlar.
Azərbaycan xalqı isə həm ZORLA, həm də DƏMİR ƏLLƏ əməkdaşlıqdan imtina edir.
ZORUN tərəfdarları Azərbaycan xalqını ZORLA ələ keçirmək və DƏMİR ƏLİN tərəfdarları Azərbaycan xalqını DƏMİR ƏLLƏ idarə etmək yolu tutub.
ZORUN və DƏMİR ƏLİN bir - birinə qarşı mübarizəsi xalqımızın tarixinə 20 faiz Azərbaycan torpağının işğal olunması faktı ilə düşdü.
Və beləliklə, ölkədə 30 illik ZOR və DƏMİR ƏL rəzaləti başlandı.
Mən bu yazıma XX əsr dünya tarixinə bir neçə cümləlik ekskursla başlamışdım. Elə bir neçə cümlələik ekskursla da qurtarmaq istəyirəm.
Bəşəriyyət 20 -ci əsrin üç böyük elmi kəşfin eyforiyasına aldandı.
1)Ç. Darvinin təkamül nəzəriyyəsinin. Bu nəzəriyyəyə görə yalnız güclülərin yaşamaq haqqı var (Təbii seçmə üsulu)
2) K.Marksın sinfi mübarizə ideyasının...
və
3)F.Nitşenin «Allah ölüb» çağrışı, fövqəl insan ideayasının...
Mənə elə gəlir bu gün biz, Azərbaycan dövlətinin iəsisçiləri və digər AZƏRBAYCANLI BİRLİKLƏRİ, üç böyük çağırışı yenidən təhlil etməli və qiymətləndirməliyik.
1) Bütöv Azərbaycan,
2) Turançılıq
3)Etnik milləçilik (türkçülük, talışçılıq, ləzgiçilik və s.) çağırışlarını.
Əks təqdirdə Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətini, Azərbaycan SSR-i və Azərbaycan Respublikasını quranların tarixi uğurları iflasa uğraya bilər.
Ən nəhayət, mən belə hesab edirəm, bu gün Azərbaycanda növbəti DİALOQ MÜHİTİ yaranıb.
Azərbaycan xalqından növbəti DİALOQ MÜHİTİNİ qaçırmamağı xahiş edirəm və
ONLARI ƏN ŞƏRƏFLİ TARİXİ GÜN -
28 MAY - RESPUBLİKA GÜNÜ -
MÜNASİBƏTİ İLƏ TƏBRİK EDİRƏM
28.05.2019-cu il.
- Ürəyinizi qorumaq üçün 25 qayda...
24 mart 2024 06:59
- Bunu qatığa 1 qaşıq əlavə etsəniz, sonsuz faydalarını görərsiniz- Sağlamlıq sirri
23 mart 2024 20:40
- 7 uşaq atası olan bələdiyyə sədrindən işçisinə qarşı İYRƏNC ƏMƏL - VİDEO
22 mart 2024 18:32
- Adların mənası – TAM SİYAHI
12 mart 2024 21:50
- Yüzminlər adından deputatlara: mühüm və təcili müraciət
10 mart 2024 18:49
- Həbsdəki icra başçılarından xəbər var: Yeyib-içir, TV seyr edir, futbol oynayırlar...
9 mart 2024 19:41
- Fəraməz Maqsudovun evini alt-üst edənlər kimlərdir? - Nəvəsindən şikayət
9 mart 2024 13:52
- Bakı Dövlət Sirkinin pul seyfi oğurlandı
20 fevral 2024 14:11
- İlham Əliyevin andiçmə mərasimindəki çıxışının - Tam mətni
14 fevral 2024 20:46
- Sabiq millət vəkili Xankəndidəki ata evində nələr gördü - MÜSAHİBƏ
12 fevral 2024 10:43
- Məşhur Azərbaycan filmlərində heyvanlara aktyorlardan çox qonorar verilirmiş
28 mart 11:31
- Hermosonu öpən prezident həbs oluna bilər
28 mart 11:26
- DTX sıralarında 7 Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı xidmət edir
28 mart 11:13
- Yaxın günlərdə daha 73 nəfərin adı ictimaiyyətə açıqlanacaq
28 mart 11:05
- 2024-cü ildə bu rektorların səlahiyyət müddəti bitir (SİYAHI)
27 mart 22:27
- Emin Əmrullayevdən daha bir təyinat
27 mart 22:20
- Şəhid bacısı sektor müdiri təyin edildi
27 mart 22:12
- Namiq Abbasov vəfat etdi
27 mart 22:05
- Nazir Kamran Əliyevi təqaüdə göndərdi
27 mart 17:37
- BMU-ya yeni prorektor təyin olunub
27 mart 17:29
- Yüksək rütbəli keçmiş qırğız məmur Bakıda həbs olundu (TƏFƏRRÜAT)
27 mart 12:47
- Ərdoğan Ağ Evdə ilk dəfə Baydenlə görüşəcək
27 mart 12:27
- 7 günlük Novruz tətili başa çatdı
27 mart 08:37
- Biləsuvarda qadın qətlə yetirildi - Əri polisə təslim oldu+Yenilənib
26 mart 21:05
- Üç aydır ictimaiyyət qarşısına çıxmır
26 mart 20:32
- Küçədə satılan balıq və toyuq məhsulları təhlükəlidirmi? - ARAŞDIRMA - VİDEO
26 mart 10:49
- Sabahdan Azərbaycanda tətil başa çatır
26 mart 10:10
- Həkim əllərin titrəməsinin səbəblərindən danışdı
26 mart 10:05
- Sümbülə Əliyeva həbs edildi
26 mart 09:56
- Banan adı ilə aldığımız meyvə AFRİKA KARTOFU imiş - Diqqət!
25 mart 23:09
- Azərbaycan - Bolqarıstan oyununda qalib müəyyənləşmədi
25 mart 22:41
- 3 uşaq anası azərbaycanlı həkimin əlində öldü - FOTOLAR
25 mart 21:20
- Prezident və xanımına qarşı sui-qəsd cəhdinin detalları 28 il sonra açıqlandı - Əl-Qaidə-nin planı
25 mart 16:06
- Moskvadakı teraktın başçısı AĞACDA gizlənibmiş – VİDEO
25 mart 14:05
- Kramarenkonun yumruq davası, Banişevskinin etiraz çağırışları – Neftçini cəzadan Brejnev xilas edib
25 mart 13:59
- Kirkorov Bakıya kimin TOY MƏCLİSİNƏ gəlib ?
25 mart 13:54
- Rusiyanın 8 PUA-sı vuruldu - 11 yaralı
25 mart 13:49
- Diş ağrısı ilə yatıb 32 il sonra oyandı
25 mart 13:47
- Azərbaycanda icra başçısını öldürmək istəyən şəxs həbs edildi - DTX-dan açıqlama
25 mart 11:35
- Taleh Qaraşovu öldürmək istəyiblər
25 mart 11:29