Xruşovun tələsi: Malenkovu SSRİ rəhbəri olmaqdan necə məhrum edib?
Mədəniyyət29 sentyabr 2019 12:54

66 il öncə, 1953-cü ilin sentyabr ayında Nikita Xruşov SSRİ-nin ən yüksək vəzifələrindən birinin - Mərkəzi Komitənin birinci katibi (sonralar baş katib) vəzifəsinin icrasına başlayıb. Bu seçkili təyinat haqqında Mərkəzi Komitənin 3-7 sentyabr tarixlərində keçirilən plenumunda qərar verilsə də, Xruşov yeni kürsüsündəki fəaliyyətinə 28 sentyabrda başlayıb.
İosif Stalinin vəfatından sonra Kremldə hakimiyyət uğrunda gizli mübarizədə siyasi qruplar arasında kifayət qədər böyük gərginlik yaşanıb. Əvvəlki iddialarından əl çəkməyən Lavrenti Beriya Stalinin dəfni ilə bağlı yaradılmış komissiyaya Georgi Malenkovun sədrlik etməsi təşəbbüsünü irəli sürüb. Nikita Xruşov bu təşəbbüsə qarşı çıxmaq istəsə də, susmağa üstünlük verib. Malenkov-Beriya qrupunun tərəfdarları daha çox olduğundan Xruşov açıq mübarizəyə getməkdən çəkinib.
Ortaya belə bir sual çıxır, dəfn komissiyasına rəhbərlik etmək niyə belə önəmli məsələ sayılıb?
SSRİ-də Leninin vəfatından sonra yazılmamış bir qanun hökm sürüb. Vəfat edən ölkə başçısının dəfn komissiyasına sədr seçilən, dəfndə birinci çıxış edən şəxs ölkənin növbəti rəhbəri seçilib. SSRİ süquta uğrayana qədər bu ənənə davam edib.
Beləliklə, Stalinin dəfnində ilk çıxış edən Mərkəzi Komitənin katibi Georgi Malenkov olub. Bu çıxış ölkə ictimaiyyətinə və Mərkəzi Komitənin yüksəkçinlilərinə onu işarə verib ki, SSRİ-nin növbəti rəhbəri Malenkov olacaq. O cümlədən bu Nikita Xruşova da gün kimi aydın olub. Amma Xruşov hadisələri qabaqlamağa tələsməyib.

Artıq dəfnin səhərisi günü Malenkov Stalinin kabinetində əyləşib. Məhz bu kabinetdə hakimiyyətin idarəetmə forması və struktur dəyişikliklər müzakirə olunub.
Qərara gəlinib ki, ölkənin idarəetmə sistemi Leninin dövründəki kimi olsun, ölkəyə Nazirlər Sovetinin rəhbəri başçılıq etsin və o, həm də Mərkəzi Komitənin rəyasət heyətinin, plenumların sədri olsun.
Beriya Malenkovun Mərkəzi Komitənin katibi vəzifəsindən azad edilməsini, Nazirlər Sovetinin sədri vəzifəsinə seçilməsini təklif edib. Təklif qəbul olunub. Beləliklə, Malenkov faktiki olaraq ölkənin başçısı seçilib.
Xruşov bu təyinata qarşı da təmkinini pozmayıb. Çünki hələ qarşıda partiya rəhbərliyinə seçilmək məsələsi də dayanıb.
Nəhayət, Kommunist Partiyasının Mərkəzi Komitəsinə seçim zamanı da çatıb.
Bu məsələdə Xruşov təşəbbüsü əldən verməyib və onun partiyaya rəhbərlik etməsi müsbət həllini tapıb.
Beriyanın həbsindən bir müddət sonra Malenkovun komandası zəifləyəndə Xruşov öz hakimiyyət iddialarını büruzə verməyə başlayıb. Kommunist Partiyasının hər şeydən üstün olduğunu, Mərkəzi Komitənin rəhbər struktura çevrilməsi zərurətini dilə gətirib.
Nəhayət, Mərkəzi Komitənin Rəyasət Heyətinin (həmin dövrdə belə adlanıb) növbəti iclasında Xruşov iclasa hamıdan qabaq gələrək sədr kürsüsündə əyləşib. Malenkov iclas zalına daxil olanda, öz kürsüsündə Xruşovun əyləşdiyini görüb və təəcübünü gizlədə bilməyib:

- Nikita Sergeyeviç, məncə, vəzifə bölgüsünə görə siz öz kürsünüzdə əyləşməmisiniz.
Xruşov təmkinini pozmadan Malenkova sualla cavab verib:
- Niyə belə düşünürsünüz?
- Biz müşavirədə ölkənin idarəetmə sistemini müəyyənləşdirdik və qərara gəldik ki, ölkə Leninin dövründəki kimi idarə olunacaq.
Xruşov növbəti dəfə Malenkova sualla cavab verib, amma bu dəfə bir az təbəssümlə:
- Yoldaş Malenkov, siz özünüzü Lenin sayırsınız?

Bununla da Xruşov mütləq hakimiyyəti ələ keçirib, hətta bir müddət keçdikdən sonra Malenkovu Nazirlər Sovetinin sədri vəzifəsindən də uzaqlaşdırıb.
1957-ci ildə, sonralar "antipartiya qrupu” adını almış Malenkov, Kaqanoviç və Molotov Xruşovu devirmək istəsələr də, saray çevrilişi cəhdi baş tutmayıb.

Nikita Xruşov düz 11 il SSRİ-nin hakimiyyət sükanını saxlaya bilib. 1964-cü ilin oktybrında isə ona məlum ki, heç o özü də Lenin deyil. Brejnev komandası Nikita Xruşovu böyük peşəkarlıqla tutduğu bütün vəzifələrdən uzaqlaşdırıb, Kremldən təcrid ediblər...
Mənbə: Musavat.com
Oxşar xəbərlər
- Fərhad Əhmədovdan 6 milyon dollar rüşvət istənilib - Gəmisinin həbsdən azad olunması üçün...
19 iyul 2025 01:49
- Alimlər nəsli kəsilməkdə olan növləri xilas etməyin yolunu tapdı
19 iyul 2025 01:29
- AMAZONİYA - Azərbaycanda qadın dövləti
19 iyul 2025 01:17
- Prezident Ağdamda açılışda iştirak etdi - FOTOLAR
19 iyul 2025 00:24
- Proporsional seçki sisteminin bərpasına heç bir ehtiyac yoxdur - Əli Hüseynlidən SENSASİON MÜSAHİBƏ
19 iyul 2025 00:28
- Azərbaycan MDB-dən çıxır? - Rusiyadan cavab
18 iyul 2025 22:45
- Məzuniyyətə gələn hərbçimiz özünü evində ASDI
18 iyul 2025 11:33
- Belçika parlamentindən Azərbaycana qarşı ədalətsiz və qərəzli qətnamə
18 iyul 2025 10:46
- Alen Simonyan boşaldı - Modellə sevgilidir
18 iyul 2025 10:26
- Suriyanın bölünməsinə icazə verməyəcəyik
18 iyul 2025 09:43
Xəbər lenti
- Fərhad Əhmədovdan 6 milyon dollar rüşvət istənilib - Gəmisinin həbsdən azad olunması üçün...
19 iyul 01:49
- Alimlər nəsli kəsilməkdə olan növləri xilas etməyin yolunu tapdı
19 iyul 01:29
- AMAZONİYA - Azərbaycanda qadın dövləti
19 iyul 01:17
- NAXÇIVAN hoteli sökülür
19 iyul 00:56
- Prezident Ağdamda açılışda iştirak etdi - FOTOLAR
19 iyul 00:24
- Proporsional seçki sisteminin bərpasına heç bir ehtiyac yoxdur - Əli Hüseynlidən SENSASİON MÜSAHİBƏ
18 iyul 23:50
- Azərbaycan MDB-dən çıxır? - Rusiyadan cavab
18 iyul 22:45
- Prezident onlara müraciət ünvanladı
18 iyul 11:51
- Məzuniyyətə gələn hərbçimiz özünü evində ASDI
18 iyul 11:33
- Belçika parlamentindən Azərbaycana qarşı ədalətsiz və qərəzli qətnamə
18 iyul 10:46
- Alen Simonyan boşaldı - Modellə sevgilidir
18 iyul 10:26
- Suriyanın bölünməsinə icazə verməyəcəyik
18 iyul 09:43
- Ersin Tatar: İlham Əliyev hər zaman bizə sahib çıxıb
18 iyul 09:18
- Rusiya Kilsəsi: Seks cənnətə aparan yoldur
18 iyul 01:56
- Şıxlinski mənim xahişimlə saxlanıldı, Nisanovun bazarı... - Mironov
18 iyul 00:20
- Əli Həsənovla Səttar Möhbalıyevin qudalığı BİTDİ...
17 iyul 23:43
- Ukraynada yeni baş nazir: Müstəqillik tarixində ikinci dəfə...
17 iyul 23:29
- Prezident İlham Əliyev və Qurbanqulu Berdiməhəmmədov Şuşada nahar ediblər (FOTO)
17 iyul 22:45
- Rusiyada general dələduzluğa görə həbs edildi
17 iyul 21:55
- İki bacı çayda boğulub öldü
17 iyul 21:36
- Adəm Məmmədov həbsdə qaldı - ZON-a köçürüləcək
16 iyul 20:42
- 1 qramı 5000 dollardan başlayır: Qazaxıstanda dünyanın ən bahalı metalı hasil olunur
16 iyul 01:07
- Kətan toxumu, qaynar su... - Minlərlə manatınız cibinizdə qalacaq
15 iyul 23:28
- Ferma sahibi çobanın arvadı ilə münasibətdə oldu: Ərim şübhələndi, dedim ki, bir daha...– ŞOK
15 iyul 23:03
- Rusiya Şahin Şıxlinskinin oğlunu həbs etdi
15 iyul 22:36
- İlham Əliyev: Demokratiya və Milli Birlik Günü güclü və sarsılmaz iradənin tarixdir
15 iyul 12:31
- Hansı Avropa ölkələrində ən yüksək maaş verilir?
15 iyul 11:42
- Tibbin atası İbn-i Sina-dan şəkər xəstəliyinə çarə
15 iyul 11:01
- Putin: Rusiyada QADIN çatışmır – Statistikanı özü etiraf etdi
15 iyul 01:21
- Məleykə Abbaszadə qadınları SAĞMAL İNƏKLƏ müqayisə etdi: Gündə sağılmaq ağırdır..
15 iyul 00:33
Video & Fotoqalereya
Video
Fotoqalereya