- Həbsdə olan vəkil Adəm Məmmədovun əmisi hakim qarşısına çıxarılır - DTX tərəfindən saxlanılmışdı
- Şavkat Mirziyoyev Bakıya gəldi
- Lukaşenko Polşa və Baltikyanı ölkələri xəritədən silinməklə hədələdi
- Fasiləsiz 90 saat uça bilən quş - Bioloq açıqladı
- Rəsmi Moskva: Azərbaycanla aramızı vurmaq istəyənlər çoxdur
Asılılığın kökündə travma durur - onu necə tanıyaq?

Kanadalı həkim doktor Gabor Mate, asılılığın müalicəsini yenidən nəzərdən keçirməyi lazım bilir.
Asılılıq mütəxəssisi və bestseller müəllif, Şimali Amerikanın ən çox narkotik istifadə edildiyi ərazisi sayılan Vancouver-in mərkəzi hissəsində narkotik asılılığı olan xəstələrlə psixoloji sağlamlıq sahəsində gördüyü işlərlə məşhurdur.
2018-ci ildə gördüyü işə görə ölkəsində ən yüksək mükafat sayılan Kanada ordeniylə təltif olunub.
Onun qənaətincə, istənilən asılılığın kökündə travma durur, amma "travmanı tanımağı barcamaq lazımdır".
Doktor Mate hesab edir ki, problemin başa düşülməməsinin beş səbəbi var.
"Əsl səbəbi müalicə etmirik"

Ünsiyyətin az olması, təcridolunma, stress və emosional ağrı doktor Mate-in sözlərinə görə, alkoqolizmə səbəb ola bilər
Asılılığa nəyin səbəb olduğunu bilmək üçün asılılığın faydalarına baxılmalıdır: bu sizə nə verir?
İnsanlar adətən deyirlər: "Bu, məndə ağrını azaldır, stressdən qurtarır, mehribançılıq, nəzarətetmə, məna və həyat, yaşamaq hisslərini oyadır".
Başqa sözlə, asılılıq, insanın başqa yolla əldə edə bilmədiyi bəzi vacib ehtiyaclarını qarşılayır.
Bu cür halların hamısı - münasibətlərin qıtlığı və ya təcrid olunma və ya həyatınızda çox stress keçirməyiniz - emosional ağrı növləridir.
Odur ki sual "Asılılığı yaradan nədir?" şəklində yox, "Ağrını yaradan nədir?" şəklində qoyulmalıdır.
Asılılığı olanları nəzərdən keçirəndə aşkar edilir ki, uşaqlıqda keçirilən sıxıntılar nə qədər çox olursa, asılılığın yaranma riski də o qədər böyük olur.
Beləliklə, asılılıq həmişə travma və uşaqlıqda baş verən sıxıntılarla bağlı olur - bu, hər bir travma almış şəxsin asılılığının olacağı demək deyil, amma hər bir asılılığı olanın travma aldığını bildirir.
Narkotik asılılığının müalicəsi sərtlik, cəza tədbirləri və təcrid edilməkdən daha çox böyük şəfqət, yardım və mərhəmət tələb edir.
Əksər müalicə metodlarının tam uğursuzluğu fonunda gözləyirsən ki, sanki yuxudan ayılıb özümüzə sual verəcəyik: "Doğrudanmı bu cür halın səbəbini başa düşürük?"
Ancaq tibb dünyasında bu, çox vaxt baş vermir.
Biz bunun əsl təbiətinə insanın çəkdiyi əzaba reaksiya olması kimi baxmırıq.
Biz insanlara travmalarının öhdəsindən gəlməyə kömək etmirik. Tibbi təhsil alan tələbəyə [ABŞ-da] emosional travma mövzusunda heç bir mühazirə oxunmur.
"Niyə bu gündəsən?" sualını verməkdənsə "Sənə nə olub?" sualı verilməlidir.
Narkotik asılılığı seçim deyil

Doktor Mate deyir: "Heç kim ağrı içində olmağı seçmir"
Bütün hüquq sistemi insanın bilərəkdən narkomanlığı seçdiyi fikrinə əsaslanır, buna görə də başqalarının belə seçim etməsinə yol verməmək üçün onlar cəzalandırılır.
Heç kim səhər yuxudan oyanıb demir: "Arzum narkoman olmaqdır".
Narkomanlıq seçim deyil, emosional ağrıya cavabdır.
Heç kim ağrı içində olmağı seçmir.
Narkotik asılılığı genetik deyil

Narkotik asılılığının ən böyük miflərindən biri də onun nəsillikcə keçməsidir.
Bəli, ailələrdə bu, baş verir. Amma aillərdə bunun baş verməsinin səbəbi nədir?
Əgər mən alkoqol düşkünüyəmsə və uşaqlarımın üstünə qışqırıb bağırıramsa, onlar isə böyüyüb özlərinə təsəllini alkoqolda tapırlarsa, bu vərdişin onlara genetik yolla keçdiyini demək olarmı?
Yoxsa bunun səbəbi böyüdüyüm eyni şəraiti yenidən yaratmağımdadır?
Odur ki, ailələrdə özünü göstərən bu halın genetik səbəblərlə heç bir əlaqəsi yoxdur.
Misal üçün meyil ola bilər, ancaq meyil əvvəlcədən nəyinsə mütləq olacağı demək deyil - bu, insanın mütləq narkoman olacağı demək deyil.
Narkomanlıq geniş yayılıb

Nakomanlıq mədəniyyətimiz vasitəsiylə geniş və əhatəli şəkildə yayılır, doktor Mate hesab edir
Digər bir mif, narkomanlığın cəmiyyətdə yalnız bir və ya bir neçə istifadəçiylə məhdudlaşması barədə təsəvvürdür.
Mədəniyyətimiz vasitəsiylə bu asılılıq geniş və əhatəli şəkildə yayılır.
Cəmiyyətə demək olar ki, bütün səviyyələrdə baxdığımda narkomanlığın yayıldığını və bu asılılığı qidalandıran bütöv bir iqtisadiyyat görürəm.
Sizin (praktik olaraq hər şeydən) hətta klassik musiqidən də asılılığınız ola bilər

"Günlərin bir günü kompakt disklərə 8000 dollar xərclədim", - doktor Mate etiraf edir
Məncə, asılılıq insana müvəqqəti ləzzəti və rahatlıq verən və bu səbəbdən bunu təkrar etmək istədiyi hər bir hərəkətdə özünü göstərir, lakin mənfi nəticələrə baxmayaraq və mənfi nəticələr səbəbindən bundan imtina edə bilmir.
Bu, narkotik, tütün, spirtli içki asılılığı ola bilər.
Asılılıq seks, qumar, al-ver, iş, siyasi hakimiyyət, internet oyunları ilə də bağlı ola bilər.
Demək olar ki, hər hansı bir fəaliyyət, münasibətinizdən asılı olaraq asılılıq yarada bilər.
Bu cür həvəs uzunmüddətli mənfi nəticə verdiyi və ondan imtina etmək çətin olduğu halda asılılığa çevrilir.
İki əsas asılılığım var. Onlardan biri işdir ki, bu da iş vasitəsilə uğur və özündən razılıq hissi əldə etmək üçün özümün və ailəmin ehtiyaclarını nəzərə almamaq deməkdir.
İşə bağlılıq, kifayət qədər yaxşı olmadığımı, özümü sübut etməli olduğumu, həmçinin sevilmədiyim və istənilmədiyim barədə şüuraltı bir inancın dərin bir kök buraxmasını göstərir.
Fədakar bir əməksevər olduğunuz üçün həyat sizi sonradan mükafatlandırır.
Şoppinqə, klassik musiqi CD-lərin alınmasına da bir asılılıq hissi duyuram. Günlərin bir günü kompakt disklərə 8000 dollar xərcləmişdim.
Bunu sevdiyim musiqiyə görə yox, şoppinq asılılığım olduğu üçün etmişdim.
Müəyyən bir bəstəkarın simfoniyalarının neçə dəst disklərinin məndə olduğunun fərqi yox idi, mən birini, sonra daha birini almalı idim.
Şoppinq ehtirası məni elə alıb getmişdi ki, bir dəfə hətta doğuş ərəfəsində olan qadın xəstələrimdən birini palatada qoyub bir kompakt disk almaq üçün şəhərin mərkəzinə yollandım və doğuş anını buraxdım. Həmin asılılıq mənə bu cür təsir etmişdi.
İndi deyəcəyim isə sizi güldürə bilər - öz asılılığınızı xəstələrinizin heroin asılılığı ilə necə müqayisə edə bilərsiniz?
Lakin özümün bu asılılığı barədə xəstələrimə danışanda onlar gülmədilər.
Onlar başlarını yelləyib dedilər: "Bəli doktor, sizi başa düşürük, sən də bizim kimisən".
Məsələ burasındadır ki, hamımız başqalarımız kimiyik.
İş orasındadır ki, biz hamımız bir-birimizə bənziyirik.
Mənbə: BBC
Oxşar xəbərlər
- Lukaşenko Polşa və Baltikyanı ölkələri xəritədən silinməklə hədələdi
2 iyul 2025 12:21
- Koronavirusun mənşəyi barədə sual hələ də QARANLIQ qalır - ÜST hesabat yaydı
2 iyul 2025 01:07
- 33 yaşlı müsəlman ABŞ siyasətində dönüş nöqtəsi yaratdı...- Nyu-York meri ola bilər...
2 iyul 2025 00:11
- Qanlı sürgün: 1864-cü il Çərkəz soyqırımının acı tarixçəsini qanlı Rusiya imperiyası necə yazdı…
1 iyul 2025 22:48
- Qardaşların meyitlərinin ekspertiza rəyi açıqlandı: Qabırğalardan birini tapa bilmədik
1 iyul 2025 13:57
- Rusiyanın hüquq-mühafizə orqanlarının hüquqazidd əməllərinin arxasında siyasi motivlər dayanır ŞƏRH
1 iyul 2025 00:29
- DGK-nın şöbə rəisi: Mən RÜŞVƏT almamışam, 55 MİN manat ŞİRİNLİK almışam
30 iyun 2025 23:59
- 15 yaşa qədər qız uşaqları peyvəndlənsin – Həkimlərdan ÇAĞIRIŞ
30 iyun 2025 01:33
- Korrupsiyaya qarşı Mübarizə İdarəsi Ağsu RİH-nin başçısı Rövşən Bağırovun əməllərini görmür ?
29 iyun 2025 21:57
- Rusiya hüquq-mühafizə orqanlarının Yekaterinburqda azərbaycanlılara qarşı həyata keçirdiyi zorakılıq – dövlət səviyyəsində cinayətin yeni mərhələsi
29 iyun 2025 19:26
Xəbər lenti
- Həbsdə olan vəkil Adəm Məmmədovun əmisi hakim qarşısına çıxarılır - DTX tərəfindən saxlanılmışdı
02 iyul 13:46
- Şavkat Mirziyoyev Bakıya gəldi
02 iyul 13:09
- Lukaşenko Polşa və Baltikyanı ölkələri xəritədən silinməklə hədələdi
02 iyul 12:21
- Fasiləsiz 90 saat uça bilən quş - Bioloq açıqladı
02 iyul 11:31
- Rəsmi Moskva: Azərbaycanla aramızı vurmaq istəyənlər çoxdur
02 iyul 10:46
- Azərbaycan Polisi 107 yaşında!
02 iyul 10:30
- Kseniya Sobçak azərbaycanlıların qətlindən yazdı – Sonra da deyirik bizi niyə sevmirlər?
02 iyul 09:58
- Koronavirusun mənşəyi barədə sual hələ də QARANLIQ qalır - ÜST hesabat yaydı
02 iyul 01:07
- Rusiyanın Azərbaycandakı DANA MONOPOLİYASI
02 iyul 00:48
- 33 yaşlı müsəlman ABŞ siyasətində dönüş nöqtəsi yaratdı...- Nyu-York meri ola bilər...
02 iyul 00:10
- Ərdoğan Tatarıstan Prezidenti ilə görüşüb
01 iyul 23:27
- Qanlı sürgün: 1864-cü il Çərkəz soyqırımının acı tarixçəsini qanlı Rusiya imperiyası necə yazdı…
01 iyul 22:47
- Cümşüdün toyu olacaqmış - Nişanlışından ürəkparçalayan məktub - FOTO
01 iyul 22:10
- Bakı Bulvar İdarəsində 12 MİLYON yeyinti, 2 MİLYON VERGİDƏN yayınma..))
01 iyul 20:38
- Zelenski İlham Əliyevə başsağlığı verdi
01 iyul 20:18
- Prezident bu məhkəmələrə hakimlər təyin etdi - SİYAHI
01 iyul 19:04
- Əsir Qafqaz - Rusiya regiona gənə kimi yapışıb, qoparılma prosesi ağrılı gedir
01 iyul 18:42
- Prezident Fərid Əsgərova general-mayor rütbəsi verdi
01 iyul 16:20
- Bakıda Rusiya vətəndaşlarından ibarət dəstələr ələ keçdi: Narkotik tranziti, onlayn dələduzluq... (FOTO)
01 iyul 15:39
- Rus dilli məktəblər ödənişli olmalıdır - Elçin Şıxlı
01 iyul 15:18
- Qardaşların meyitlərinin ekspertiza rəyi açıqlandı: Qabırğalardan birini tapa bilmədik
01 iyul 13:57
- Mənim oğlumun ölümündə bu hakimiyyət günahkardı - ƏHMƏD ORUC
01 iyul 13:34
- Pulu Vasif Talıbovun oğlunun sürücüsünə verirdim - Rəisdən ŞOK AÇIQLAMA
01 iyul 11:36
- İlham Əliyev Ruanda Prezidentini təbrik edib
01 iyul 11:27
- Slovakiya azərbaycanlı diplomatı Azərbaycana səfir təyin etdi
01 iyul 11:18
- Evdən döyülərək çıxarıldılar - Öldürülən həmyerlilərimizin qardaşı qızı hadisə barədə DANIŞDI VİDEO
01 iyul 11:05
- DTX əməliyyat keçirdi: Dövlətə xəyanət edən tutuldu
01 iyul 10:48
- Rusiyanın hüquq-mühafizə orqanlarının hüquqazidd əməllərinin arxasında siyasi motivlər dayanır ŞƏRH
01 iyul 00:29
- DGK-nın şöbə rəisi: Mən RÜŞVƏT almamışam, 55 MİN manat ŞİRİNLİK almışam
30 iyun 23:55
- Ərdoğan Azərbaycana GƏLİR
30 iyun 22:58
Video & Fotoqalereya
Video
Fotoqalereya