Roma klubu: Yeni dünya nizamı və Vahid bəşəriyyət planı (FOTO)
Dünya30 may 2020 13:44

2017-ci ildə dünyanın intellektual və siyasi elitasının qabaqcıl baxışlarını ifadə edən nüfuzlu "Roma klubu”nda kapitalizmın və maliyyə maxinasiyalarının kəskin tənqidi, alternativ iqtisadiyyat, materializmdən və dünyanın sadələşdirilmiş qavranılmasından imtina, "yeni Aydınlanma” və ruhani-mənəvi dünyagörüşü, vahid planetar harmonik sivilizasiya quruculuğu yolları və s. müzakirə edilib. "Come On!” başlığı verilmiş illik məruzədə aşağıdakı zərurətlər diqqətə alınmışdı:
1) "boş dünya” mərhələsində yaranmış "milli dövlət fəlsəfəsi”nin bütün mənalarda yenidən işlənilməsi zərurəti;
2) "dolu dünya” mərhələsinə qədəm qoymuş bəşəriyyətin özünə bir çox sərhədlər qoyması zərurəti;
3) sivilizasiyanın inkişaf paradiqmasının köklü dəyişiminin qaçınılmazlığı;
4) dünyanın hal-hazırkı halının fəlsəfi kökləri, xilas kimi - insanların dünyagörüşünün fundamental dəyişməsi, ziddiyətlərin barışdırılması, müdrikliyin, balansın tapılması zərurəti.
Roma klubunun bu toplantısında Pol Raskinin "Gələcəyin taksonomiyası” futuroloji layihəsi - "Böyük keçid” (Great Transition), "Vahid bəşəriyyət” formalaşdırma layihəsi, "Ümumdünya yenidənqurma” variantlarının bir neçə ssenarisi də diqqətə alınmışdı.

Pol Raskin "Gələcəyin taksonomiyası” rəsmində bəşəriyyətin üç mümkün yolunu, üç trayektoriyasını çəkir (Courtesy Paul Raskin, www.tellus.org/integrated-scenarios/ taxonomy of the-future).
Birinci – adi yol – Şərti Dünyalar (Conventional Worlds) - bazar iqtisadiyyatı gücünə (Market Forces) və dövlət reformlarına (Policy Reform) ayrılır. Rəsmdə bu yol qara xəttlə verilir. XXI əsrin tələbatlarına, çağrışlarına XX əsrin əski ideyaları ilə reaksiya vermək, bazar iqtisadiyyatı mexanizmləri, ərazi şovinizmi, sonsuz istehlakçılıq və sonsuz inkişaf illüziyası yoludur.
İkinci yol – barbarlıq (Barbarization) yoludur. Qalaya çevrilmiş (Fortress World) və Sınmış, qəzaya uğramış dünyalar (Breakdown) əks yollara ayrılır. Rəsmdə qırmızı xəttlə verilmiş bu yol - bəşəriyyətin ən arzuolunmaz gələcəyidir. Əhalinin artımı, barbarcasına təbii sərvətlərin tükədilməsi, su, qida, enerji qıtlığı, kasıb və varlı arasında uçurumun dərinləşməsi, pluralizmin tuğyanı yoludur. Bu yolda kütləvi vəhşiləşmə, zombiləşmə (yəni insani mahiyyətdən, mənadan çıxma) təhlükəsi və fəlakəti gizlənir.
Ən arzulanan – üçüncü yol – mavi xətlədir, Böyük Keçid adlanır. Vahid dünya və bir çox sahələrdə "ölçülü pluralizm” deməkdir. Ekoloji rabitə (Eco-communication) və Yeni Paradiqma (New Paradiqma) yollarına ayrılır. Bu yolda istehsal-istehlak özbaşınalığı, əhalinin kor-təbii artmasının qarşı alınacaq, iqtisadi dövriyyələr stabilləçəcək, təhsil, mədəni, ruhaniyyət, sosial ədalət güclənəcək. Kosmopolitizm, qlobal vətəndaş hərəkatı, qlobal ədalət, pasifizm, qeyri-milli ümümdünyəvi, ortaq dəyərlər, sərhədlərin qaldırılması, bütün insanları vahid mənəvi müstəviyə gətirilməsi yoludur.
Bəşəriyyəti birləşdirə biləcək Yeni humanizm, universal inqilabi xasiyyətə malik yeni həyat fəlsəfəsi, cəmiyyəti qeyri-zorakı yolla keyfiyyətcə dəyişimə gətirməyi nəzərdə tutur. Milli-etnik özəlliklərin aradan qaldırılması bahasına başa gələ biləcək bu Böyük Keçid layihəsi dünyada birmənalı qəbul edilmir, ona qarşı antiqlobalizm hərəkatı dirəniş göstərməyə cəhd edir.
Hələ 1985-ci ildə Asif Ata "Olan və Olmayan” kitabında kosmopolitizm haqda bunları yazmışdı: "Xalqların yaranması həm Mənəviyyat, həm də yaradıcı İdrakın əvəzsiz qələbəsi idi. Xalqları təzədən sürüyə qaytarmaq – onların ləyaqətini tapdalamaqdır. Xalqlar arasında münaqişələr mövcuddur, bu münaqişələrdə insani naqislik bariz şəkildə aşkara çıxır, müharibə dəhşətində çox vaxt yırtıcılıq qələbə çalır. Fəqət bu fəlakətlərin heç biri bəşərin yenidən sürüləşməsi dəhşətindən artıq deyil. Sürüləşən, aradan çıxan, məhv olan xalqlar faciəsi – bir-biriylə döyüşən, bir-birini Yer üzündən silməyə çalışan ölkələr faciəsindən kiçik deyil!.. Hər ikisində insanın özü üzərində qələbəsinə İnam yoxdur. Xalqların bəşəriləşməsi – bəşərin ölməsi deməkdir. Çünki xalq – bəşəriyyətin yeganə mövcudluğudur”.
Hazırladı: İlahə İcaruh
Oxşar xəbərlər
- Alimlər nəsli kəsilməkdə olan növləri xilas etməyin yolunu tapdı
19 iyul 2025 01:29
- AMAZONİYA - Azərbaycanda qadın dövləti
19 iyul 2025 01:17
- Proporsional seçki sisteminin bərpasına heç bir ehtiyac yoxdur - Əli Hüseynlidən SENSASİON MÜSAHİBƏ
19 iyul 2025 00:28
- Belçika parlamentindən Azərbaycana qarşı ədalətsiz və qərəzli qətnamə
18 iyul 2025 10:46
- Ersin Tatar: İlham Əliyev hər zaman bizə sahib çıxıb
18 iyul 2025 09:18
- Ukraynada yeni baş nazir: Müstəqillik tarixində ikinci dəfə...
17 iyul 2025 23:29
- Prezident İlham Əliyev və Qurbanqulu Berdiməhəmmədov Şuşada nahar ediblər (FOTO)
17 iyul 2025 22:45
- Orxon yazıları və ortaq Türk dili təklifi
14 iyul 2025 23:09
- Tramp : Putin gündüzlər XOŞ danışır, axşamlar isə hamını BOMBALAYIR..
14 iyul 2025 11:37
- Ət bahalaşdı: Yeni qiymət VİDEO
14 iyul 2025 00:07
Xəbər lenti
- Fərhad Əhmədovdan 6 milyon dollar rüşvət istənilib - Gəmisinin həbsdən azad olunması üçün...
19 iyul 01:49
- Alimlər nəsli kəsilməkdə olan növləri xilas etməyin yolunu tapdı
19 iyul 01:29
- AMAZONİYA - Azərbaycanda qadın dövləti
19 iyul 01:17
- NAXÇIVAN hoteli sökülür
19 iyul 00:56
- Prezident Ağdamda açılışda iştirak etdi - FOTOLAR
19 iyul 00:24
- Proporsional seçki sisteminin bərpasına heç bir ehtiyac yoxdur - Əli Hüseynlidən SENSASİON MÜSAHİBƏ
18 iyul 23:50
- Azərbaycan MDB-dən çıxır? - Rusiyadan cavab
18 iyul 22:45
- Prezident onlara müraciət ünvanladı
18 iyul 11:51
- Məzuniyyətə gələn hərbçimiz özünü evində ASDI
18 iyul 11:33
- Belçika parlamentindən Azərbaycana qarşı ədalətsiz və qərəzli qətnamə
18 iyul 10:46
- Alen Simonyan boşaldı - Modellə sevgilidir
18 iyul 10:26
- Suriyanın bölünməsinə icazə verməyəcəyik
18 iyul 09:43
- Ersin Tatar: İlham Əliyev hər zaman bizə sahib çıxıb
18 iyul 09:18
- Rusiya Kilsəsi: Seks cənnətə aparan yoldur
18 iyul 01:56
- Şıxlinski mənim xahişimlə saxlanıldı, Nisanovun bazarı... - Mironov
18 iyul 00:20
- Əli Həsənovla Səttar Möhbalıyevin qudalığı BİTDİ...
17 iyul 23:43
- Ukraynada yeni baş nazir: Müstəqillik tarixində ikinci dəfə...
17 iyul 23:29
- Prezident İlham Əliyev və Qurbanqulu Berdiməhəmmədov Şuşada nahar ediblər (FOTO)
17 iyul 22:45
- Rusiyada general dələduzluğa görə həbs edildi
17 iyul 21:55
- İki bacı çayda boğulub öldü
17 iyul 21:36
- Adəm Məmmədov həbsdə qaldı - ZON-a köçürüləcək
16 iyul 20:42
- 1 qramı 5000 dollardan başlayır: Qazaxıstanda dünyanın ən bahalı metalı hasil olunur
16 iyul 01:07
- Kətan toxumu, qaynar su... - Minlərlə manatınız cibinizdə qalacaq
15 iyul 23:28
- Ferma sahibi çobanın arvadı ilə münasibətdə oldu: Ərim şübhələndi, dedim ki, bir daha...– ŞOK
15 iyul 23:03
- Rusiya Şahin Şıxlinskinin oğlunu həbs etdi
15 iyul 22:36
- İlham Əliyev: Demokratiya və Milli Birlik Günü güclü və sarsılmaz iradənin tarixdir
15 iyul 12:31
- Hansı Avropa ölkələrində ən yüksək maaş verilir?
15 iyul 11:42
- Tibbin atası İbn-i Sina-dan şəkər xəstəliyinə çarə
15 iyul 11:01
- Putin: Rusiyada QADIN çatışmır – Statistikanı özü etiraf etdi
15 iyul 01:21
- Məleykə Abbaszadə qadınları SAĞMAL İNƏKLƏ müqayisə etdi: Gündə sağılmaq ağırdır..
15 iyul 00:33
Video & Fotoqalereya
Video
Fotoqalereya