Stomatoloqun kiçik səhvi sizi k.virusa yoluxdura bilər
Reportaj11 iyul 2020 10:18

Qlobal bəla sayılan yeni növ koronavirus (COVID-19) infeksiyası, çox təəssüf ki, bizim respublikamızdan da yan keçmədi. COVID-19 pandemiyasının tam aradan qalxmasını səbirsizliklə gözləsək də, hələ ki ona qarşı peyvəndin olmaması və spesifik müalicə vasitəsinin tapılmaması bizim bu infeksiya ilə hələ bir müddət yaşamalı olacağımız anlamına gəlir.
AZƏRTAC xəbər verir ki, bunu Azərbaycan Tibb Universitetinin Ortopedik stomatologiya kafedrasının müdiri, respublikanın baş stomatoloqu, tibb elmləri doktoru, professor Nazim Pənahov deyib. O bildirib ki, belə bir məqamda stomatoloqların da üzərinə çox böyük məsuliyyət düşür: "Bu infeksiya yaxın təmas, eləcə də hava-damcı yolu ilə ötürülür. Stomatoloqlar isə bu iki ötürülmə vasitəsinin, belə desək, özəyində çalışırlar: bir tərəfdən, pasiyentlə həkim-stomatoloq arasındakı fiziki məsafənin tam yaxın olması, digər tərəfdən də ağız boşluğunun tüpürcək mühiti. Burada artıq tüpürcək damlacıqları ilə yaxın təmasdan deyil, birbaşa onun yarandığı və yerləşdiyi mühitdəki küllü miqdardakı təmasdan söhbət gedir. Bu baxımdan, stomatoloqun etdiyi kiçik səhlənkarlıq, yaxud onun gigiyena qaydalarına riayət zamanı etdiyi səhv nəinki özünün, eləcə də ailəsinin, yaxın çevrəsinin, həmçinin digər xəstələrin və ümumilikdə işlədiyi klinikadakı bütün personalın yoluxmasına səbəb ola bilər. Təbii ki, bunları göz önünə almaqla hər bir həkimin bilməli olduğu xüsusilə vacib olan bir qızıl qaydaya riayət edilməlidir. Yaxınlıq və qohumluq dərəcəsindən asılı olmadan, hər bir müraciət edən şəxsə potensial virus daşıyıcısı kimi baxılmalıdır. Onun müayinəsi və müalicəsi zamanı heç vaxt bu ehtiyat əldən verilməməlidir. Əgər stomatoloq özünü bu infeksiyadan qoruyacaqsa, deməli, ətrafını da yoluxdurmayacaq.

Bu infeksiya yayılmadan öncə də ağız boşluğu xüsusi təhlükəli infeksiyaların, məsələn QİÇS, hepatit, vərəm, sifilis və s. infeksiyaların potensial yayılma ocağı sayılırdı. Lakin bu qızıl qaydaya riayət edən həkimlər, təbii ki, həmin infeksiyalara yoluxmur və başqasına da yaymırdı. İndi də bu sıraya COVID-19 qatılıb. Sadəcə, vacib gigiyenik qaydalara mütləq riayət edilməlidir.
Belə bir xırdalığı misal çəkmək istərdim. Məsələn, mən bir həkim olaraq, əlimə əlcək, üzümə maska taxıramsa, bu artıq mənim şüurumda həmin nahiyələrin bulaşmış olduğu anlamı yaradır. Heç vəchlə əlimdəki əlcəklə üzümdəki maskaya, yaxud bədənimin başqa nahiyələrinə, məsələn, saçıma, alnıma, eləcə də məni əhatə edən avadanlıqlara, otaqdakı mebelin rəflərinə, qapılarına və s. yerlərə toxunmuram. Əgər yardımçı personal otaqda deyilsə və mən məcbur qalıb nəyəsə toxunmalıyamsa, məsələn, mebelin qapısını, yaxud su kranını açmalıyamsa, onu sərbəst saxladığım və xəstə ilə təmas etdirmədiyim çeçələ barmaqlarımla, yaxud əlimin arxası yaxud dirsəyimlə edirəm. Mən bu vərdişin vətəndaşlarda da yaranmasını çox arzulayardım. Belə ki, hərdən marketlərdə fikir verirəm ki, maska və əlcək taxan bəzi şəxslər həmin qoruyucu vasitəni səhvən daha çox bulaşdırıcı vasitə kimi işlədirlər. Nəticə isə bir çox hallarda arzuedilən olmur”.
O, hazırda vətəndaşların bir çoxunun virusa yoluxmamaq üçün stomatoloqlara müraciət etməməsi məsələsinə də toxunub: "Vətəndaşların stomatoloqlarla bağlı olan narahatlığı başa düşüləndir, əsassız da deyil, lakin tədbirli olsaq, bir o qədər də qorxulu deyil. Əgər vətəndaşlarda həkim-stomatoloqa müraciət etmək zərurəti yaranarsa, məsələn, dişlərində kəskin ağrı, gecə ağrıları, daimi sızıltı və s. bu kimi hallarda, təbii ki, ehtiyat tədbirləri görülməklə, eləcə də gedilən stomatoloji klinikada bu tədbirlərə ciddi əməl olunmasına əmin olduqdan sonra müalicə üçün müraciət etmək olar. Həkim özünü qorumağa çalışacaqsa, deməli, pasiyenti də qoruyacaq. Lakin estetik baxımdan bəzi konstruksiyaların hazırlanması, yaxud dişlərin ağardılması və digər bu kimi planlı işləri bir müddət təxirə salmaq olar. Belə ki, həmin estetik prosedurlar vətəndaşların həkim qəbuluna uzun müddət gəlməyinə səbəb olacaq. Bu da pasiyentin həmin klinikada olma müddətini və təsadüfən yoluxma ehtimalını artıra bilər. Eləcə də dişlər yonularkən havaya dağılan aerozol şəklində damlacıqlar həm həkimin, həm də həmin pasiyentdən sonra müraciət edən vətəndaş üçün risk amili sayılır.
Ağız boşluğunun gigiyenasına ciddi riayət etmək bu virus yayılmazdan öncə də vacib idi, indi də təbii ki, önəmlidir. Əsas məsələ immun sistemini zəiflətməməkdir. Çünki bədənimiz elə qurulub ki, güclü immunitetə malik olsaq, istənilən infeksiya ilə mübarizə apara bilərik. Bir də ki son zamanlar bəzi vətəndaşlarda bir qədər pessimist əhval-ruhiyyə hiss edilməkdədir. Sanki bu virusa yoluxan hər kəs dünyasını dəyişir. Düşünürəm ki, bu fikrə bir az tənqidi yanaşmalı, dünya üzrə yoluxanların 99 faizinin COVID-19-u yüngül və orta, yalnız 1 faizinin ağır keçirdiyini nəzərə almalıyıq. Lakin tədbirlərə riayət etməklə, özümüzü qorumaqla, təbii ki, ətrafdakıları da mühafizə etmiş olarıq”.
Oxşar xəbərlər
- Fasiləsiz 90 saat uça bilən quş - Bioloq açıqladı
2 iyul 2025 11:31
- Koronavirusun mənşəyi barədə sual hələ də QARANLIQ qalır - ÜST hesabat yaydı
2 iyul 2025 01:07
- Rusiyanın Azərbaycandakı DANA MONOPOLİYASI
2 iyul 2025 13:52
- 33 yaşlı müsəlman ABŞ siyasətində dönüş nöqtəsi yaratdı...- Nyu-York meri ola bilər...
2 iyul 2025 00:11
- Rus dilli məktəblər ödənişli olmalıdır - Elçin Şıxlı
1 iyul 2025 15:18
- İlham Əliyev Ruanda Prezidentini təbrik edib
1 iyul 2025 11:27
- Yekaterinburqda öldürülən qardaşların cənazələri yaxınlarına təhvil verildi
30 iyun 2025 15:30
- Qadın əsgərlər: hansı ölkələrdə xidmət məcburidir, hansı ölkələrdə könüllü?
29 iyun 2025 22:08
- 8 yaşlı Narinin QƏTLİNDƏ YENİ DETAL - istintaqın gedişatını dəyişə bilər
29 iyun 2025 15:27
- Yekaterinburqda işgəncə görən azərbaycanlıdan ŞOK AÇIQLAMALAR : Bizi döyə-döyə KABAB bişirtdirib, yeyib içdilər
29 iyun 2025 10:24
Xəbər lenti
- Araz Ağalarov barəsində icraat başladıldı
02 iyul 23:12
- Dalay Lamadan sonra Tibet Buddiziminin aqibəti necə olacaq? - Özü danışdı
02 iyul 22:45
- Azərbaycan və Özbəkistan prezidentləri -Sea Breeze- istirahət mərkəzində olublar (FOTO)
02 iyul 21:29
- Polis bundan sonra da Vətənə və xalqa şərəflə xidmət edəcək - Vilayət Eyvazov
02 iyul 20:12
- Prezidentlər mətbuata bəyanatlarla çıxış etdi - Fotolar
02 iyul 19:28
- Bakıda Özbəkistanın səfirliyinin yeni binası açıldı
02 iyul 19:15
- Özbəkistan Prezidentinin rəsmi qarşılanma mərasimi olub
02 iyul 19:04
- Həbsdə olan vəkil Adəm Məmmədovun əmisi hakim qarşısına çıxarılır - DTX tərəfindən saxlanılmışdı
02 iyul 13:46
- Şavkat Mirziyoyev Bakıya gəldi
02 iyul 13:09
- Lukaşenko Polşa və Baltikyanı ölkələri xəritədən silinməklə hədələdi
02 iyul 12:21
- Fasiləsiz 90 saat uça bilən quş - Bioloq açıqladı
02 iyul 11:31
- Rəsmi Moskva: Azərbaycanla aramızı vurmaq istəyənlər çoxdur
02 iyul 10:46
- Azərbaycan Polisi 107 yaşında!
02 iyul 10:30
- Kseniya Sobçak azərbaycanlıların qətlindən yazdı – Sonra da deyirik bizi niyə sevmirlər?
02 iyul 09:58
- Koronavirusun mənşəyi barədə sual hələ də QARANLIQ qalır - ÜST hesabat yaydı
02 iyul 01:07
- Rusiyanın Azərbaycandakı DANA MONOPOLİYASI
02 iyul 00:48
- 33 yaşlı müsəlman ABŞ siyasətində dönüş nöqtəsi yaratdı...- Nyu-York meri ola bilər...
02 iyul 00:10
- Ərdoğan Tatarıstan Prezidenti ilə görüşüb
01 iyul 23:27
- Qanlı sürgün: 1864-cü il Çərkəz soyqırımının acı tarixçəsini qanlı Rusiya imperiyası necə yazdı…
01 iyul 22:47
- Cümşüdün toyu olacaqmış - Nişanlışından ürəkparçalayan məktub - FOTO
01 iyul 22:10
- Bakı Bulvar İdarəsində 12 MİLYON yeyinti, 2 MİLYON VERGİDƏN yayınma..))
01 iyul 20:38
- Zelenski İlham Əliyevə başsağlığı verdi
01 iyul 20:18
- Prezident bu məhkəmələrə hakimlər təyin etdi - SİYAHI
01 iyul 19:04
- Əsir Qafqaz - Rusiya regiona gənə kimi yapışıb, qoparılma prosesi ağrılı gedir
01 iyul 18:42
- Prezident Fərid Əsgərova general-mayor rütbəsi verdi
01 iyul 16:20
- Bakıda Rusiya vətəndaşlarından ibarət dəstələr ələ keçdi: Narkotik tranziti, onlayn dələduzluq... (FOTO)
01 iyul 15:39
- Rus dilli məktəblər ödənişli olmalıdır - Elçin Şıxlı
01 iyul 15:18
- Qardaşların meyitlərinin ekspertiza rəyi açıqlandı: Qabırğalardan birini tapa bilmədik
01 iyul 13:57
- Mənim oğlumun ölümündə bu hakimiyyət günahkardı - ƏHMƏD ORUC
01 iyul 13:34
- Pulu Vasif Talıbovun oğlunun sürücüsünə verirdim - Rəisdən ŞOK AÇIQLAMA
01 iyul 11:36
Video & Fotoqalereya
Video
Fotoqalereya