“Rusca danışmaqla elitar görünmək kələyi müftəxorluqdur”
Filosof Niyazi Mehdi Xalq yazıçısı Çingiz Abdullayevin rus dilində təhsillə bağlı fikirlərinə münasibət bildirib.
“Qafqazinfo” həmin yazını təqdim edir:
Rus məktəbləri ilə bağlı məsələnin yenidən gündəmə gəlməsi məni mat qoyur, axı, 4-5 il qabaq sosial şəbəkədə bu məsələ yetərincə ələk-vələk edilmişdi və o dəfə bütün arqumentlər söylənmişdi.
Rasim Musabəyov ona yaxşı cavab vermişdi. Onun cavabını öz örnəklərimlə təkrar edim. Bizim Hikmət Hacızadə, Rasim Musabəyov, Toğrul Cuvarlı, Rəhman Bədəlov, Erkin Qədirli, Zərdüşd Əlizadə, İlqar Məmmədov kimi intellektuallarımız rus hakimiyyət yönümlü federal kanallarında çıxış edənlərə fora verərlər. Sadəcə, onlar Putin propoqandasına işləyib Amerikaya, Avropaya, demokratiyaya qarşı səviyyəsiz, mürtəce çıxışlara qoşulmağı özlərinə rəva bilməzlər.
İndisə rus məktəbləri ilə bağlı. Sovet dönəmində rus məktəblərindən çıxan uşaqlar doğrudan da dahi bilikli və çağdaş düşüncəli idilər. Hindistanda və deyəsən, Sinqapurda da elə olmuşdu, ingiliscə oxuyanlar yerli dillərdə oxuyanlardan daha irəli idilər. Ancaq bizdə universitetdə rus bölməsində oxuyan tələbələrimə baxıb görürəm ki, onların dilimizdə oxuyan tələbələrimdən heç bir ciddi üstünlüyü yoxdur.
Bəs nə etməli? Rus dilini bilməyi asanlaşdırmaq üçün nə yollar var? (çünki çoxları ona görə rus məktəblərinə üstünlük verirlər). Bir yol rusdilli bağçaları çoxaldıb rusdilli məktəbləri azaltmaqdır (bağçada ruscanı öyrənmiş uşağın istedadı və ya həvəsi varsa, rusca kitablar oxumağı öyrənməsi asan olar). İkinci yol rus məktəblərini saxlayıb ali məktəblərdəki rus bölməsini prinsipial azaltmaqdır.
Ən ciddi problemimiz rusca danışmağın brend kimi prestijli qalmasıdır. Hansı gənclərsə elə bilir ki, rusca danışanda çox modern görünürlər. Bu, onlarda müftəxor psixolojisi yaradır: irəlidə görünmək üçün öz üzərində işləməyin əziyyətini çəkmək əvəzinə rusca danışmaqla elitar görünmək kələyi müftəxorluqdur. Belə müftəxorlar yəhudilər, ermənilər arasında çox olub. Yəhudi həkim brendindən nə qədər orta bacarığı olan yəhudi həkimlər istifadə edib. Sovet dönəmində yaxşı erməni ustaları markasında yüzlərlə bekara erməni ustaları faydalanırdı. İndi bizim rusca danışmağa üstünlük verən gənclər də onlara oxşayırlar.
Çıxış yolu: idarə, şirkət başçıları iş yerində rusca danışmağın qarşısını almağın hüququ yolunu tapmalıdırlar. Buna isə onları Dövlət məcbur etməlidir.
Bunu sizə rus dilini sevən, ədəbiyyatı, əsasən, rusca oxuyan adam deyir. Mənim oğlanlarımın ikisi də dilimizdə oxuyublar, evdə analarından ruscanı götürdüklərindənə iki dili də əla bilir, iki dildə də yaxşı yazırlar. Ancaq şəhərdəki ortamın təsirindən bəzi dostları ilə rusca danışırlar. Bu anlamda məndən fərqləndiklərini bilirlər. Sovet dönəmində mən hamı ilə yalnız dilimizdə danışdığımdan rusdilli tanışalarım da mənimlə bizim türkçədə danışmalı olurdular. Bəziləri isə rusca danışanda mən azəricən danışırdım, çünki onlar dilimizdə təmiz danışa bilməsələr də yaxşı başa düşürdülər.
- Fazil Mustafanın vurulduğu silah polkovnik-leytenantın evində gizlədilib
3 mart 2024 11:22
- Praqa Universitetində törədilmiş terror aktı əksər əlamətləri ilə ADNA terrorunun təkrarıdır
22 dekabr 2023 15:31
- Cibimizdə cin gəzdiririk - Azərbaycanlı həkimdən ŞOK AÇIQLAMA
30 avqust 2023 14:46
- Orxan Camalı Afrikada “Vaqner” niyə öldürmüşdü (FAKTLAR)
29 avqust 2023 11:29
- Qırmızı sovet ordu hissələri Təbriz küçələrində...
26 avqust 2023 14:01
- Bu dünyada sizə yer yoxdur
26 mart 2023 16:51
- Rus bölməsində Babəki və Qaçaq Nəbini anla(t)maq dərdi
2 dekabr 2022 08:53
- Qəddar general – yazı-pozu bilməyən Sereteli Beriyanın killeri olub
18 noyabr 2022 17:14
- "Azərbaycan mənim üçün yadlaşıb, amma qəlbimdə" - Çingiz Hüseynov
25 aprel 2022 10:39
- Diktatura qəbizlikdir... Demokratiya isə ishaldır, qarınağrısıdır...
9 aprel 2022 10:47
- Qafqaz Hüquqi Xidmətlər Mərkəzinin baş direktoru İlqar Abbasov Baş prokurora müraciət etdi
19 mart 09:44
- Bu gün İlaxır çərşənbədir
19 mart 09:30
- Prezident Xankəndi ilə bağlı faktları açıqladı
18 mart 21:06
- Prezident Xankəndidə Novruz tonqalını alovlandırdı - Foto
18 mart 12:54
- Azərbaycana yaz gəlir: 20 mart, saat 07:06
18 mart 12:51
- Bir sıra QHT-lər isə yalnız sədrlərdən ibarətdir
18 mart 12:38
- Putin 87,32 faiz səslə liderdir - Yenilənir
18 mart 09:25
- Əfqanıstanda avtobus yandı: 20-dən çox sərnişin öldü
17 mart 21:58
- Doldur piyaləmi Arazdan mənim - Sənət yoldaşları Rübabə Muradova haqqında
17 mart 21:21
- Putin gedir, Rusiya parçalanır?.. - 5 ssenari
17 mart 20:59
- Müdafiə Nazirliyi MÜHÜM MƏLUMAT yaydı - VİDEO
17 mart 20:48
- Azərbaycan və NATO liderləri mətbuata bəyanatla çıxış etdi
17 mart 20:40
- Mikrobioloq gözəlliyin sirrini açdı: bağırsaqlarınızın qeydinə qalın!
17 mart 20:05
- 80 yaşlı amerikalı qanunsuz olaraq qoyun və arqarların nəhəng hibridlərini yetişdirib
17 mart 19:35
- Atamı KQB öldürdü... - Onun Andranik haqqında yazdığı romanı kim oğurlamışdı? - FOTO
17 mart 19:10
- Həbsdən buraxılacaq 1 nömrəli qanuni oğru ilə bağlı ŞOK İDDİA
17 mart 18:42
- Azərbaycanda 18 yaşlı oğlanın əlində qumbara partladı, ölən var
17 mart 18:24
- OBA marketdən alınan şirniyyatdan qurd çıxdı - FOTO/VİDEO
17 mart 17:55
- Əhmədin Kreml sərgüzəşt-ləri – Çörçillin oğlu ilə mübahisə edib və...
17 mart 17:43
- Mənzurə - Bakıda bir dənə hamburger 100 manat pul verdim
17 mart 17:24
- Azərbaycanın səfiri Ruslan Nəsibov etimadnaməsini Prezidentə təqdim edib
17 mart 16:58
- Azərbaycanda təmirə ehtiyacı olan 660 MƏKTƏB var
17 mart 16:47
- Ələtdə tikiləcək yeni hava limanı haqda maraqlı detal ...
17 mart 16:20
- 17 əsgərin faciəvi ölümü Ermənistanı qarışdırdı – VİDEO
17 mart 15:55
- NATO Baş katibinin Bakı səfəri – Stoltenberq ağır şərtlərlə gəlir
17 mart 15:45
- Bizi türk kababları gözləyir – Aşotyan..))
17 mart 15:30
- NATO Baş katibinin Bakı səfəri – Stoltenberq ağır şərtlərlə gəlir
17 mart 15:20
- Dövlət Baxçalıdan Ərdoğana ÇAĞIRIŞ
17 mart 14:36
- Fahişələrin sayı niyə ARTIR? – İntim xidmət və QİYMƏTLƏR
17 mart 14:29
- Tramp - Mən seçilməsəm, ABŞ qan gölünə çevriləcək
17 mart 14:13