Böyük siyasəti ləyaqətlə tərk etmək üçün...
Maraqlı14 dekabr 2020 16:12

Hüseynbala Səlimov
Dünya liderlərinin az qala yarısının Co Baydeni ABŞ-ın prezidenti seçməsinə baxmayaraq hazırkı prezident Donald Tramp cığallıq etməkdə, hər gün seçkini özünün udması illə bağlı "acı” bəyanatlarla çıxış etməkdə davam edir. Biz bu sətirləri yazarkən D.Trampın hətta bir vaxt özünün təyin etdiyi hakimlərin çalışdığı Ali Məhkəməyə də iddia ilə müraciət edəcəyi bildirilirdi.
Hamı Trampı "orijinal” bir adam kimi tanıyır. Özünün prezidentlik müddətində o, kifayət qədər problem yaratsa da, amerikalılar yenə də ümid edir ki, Trampı Ağ Evdən güclə çıxarmağa ehtiyac qalmayacaq və bəzi rusiyalı müəlliflərin "amerikalı Jirinovksi” adlandırdığı bu adam özündə mənəvi güc tapıb məğlubiyyətini etiraf edəcək.
Elə də aydın deyil: Axı Tramp nəyə çalışır? Bəziləri yazır ki, hazırkı ABŞ prezidenti ona bütün prezidentlik müddətində yaşadılmış mənəvi əzab və iztirabların əvəzini çıxır – bəli, söhbət ötən seçkilərdəki "rus izindən” gedir.
Digərlərisə D.Trampın davranışındakı motivləri onun xarakterində axtarmağı məsləhət görür. Məlum olduğu kimi, ABŞ prezidenti özü haqqında çox yüksək, hətta izafi bir dərəcədə yüksək fikirdədir.
Ona gəlir ki, məhz onun boynuna beynəlxalq münasibətlərin bütün arxitekturasını təzədən nəzərdən keçirmək və dəyişmək missiyası düşüb və bunun nəyə gətirib çıxardığı da məlumdur: NATO demək olar ki, iflic olmuşdu, İngiltərə kimi ölkə Avropa İttifaqını tərk etdi və bir neçə ölkə də onun seçimini təkrar etmək eşqinə düşmüş, ABŞ prezidentinin anti -qlobalizmi ilə zəhərlənmişdi...
Hamı bizimlə razılaşar ki, ikinci ambisiyalı nüvə dövləti heç bir tabu bilməyən Rusiyadır, özünün iqtisadi inkişaf templərilə çoxunda qısqanclıq yaradan Çin deyildir. Amma Tramp ABŞ-ın təzyiq vektorunu Rusiyadan Çinə tərəf çevirməyə çalışırdı.
Bir daha qeyd edirik ki, bəlkə də gələcəkdə Çin də özünün geosiysi iddiaların bəyan edəcək, amma indi real olanı Çin təhlükəsi yox, Rusiya təhlükəsidir. Əlbəttə ki, bu sətirləri koronavirusa görə Çinə acıqlı olanlar etirazla qarşılayacaqlar, di gəl, reallıq budur ki, Səmaaltı İmperiya hələki özünün uzaq Afrikadakı bircə hərbi bazası ilə öyünə bilər.
Siyasi müşahidəçilərin əksəriyyəti Trampın hərəkətlərini qeyri-ciddi qəbul edir və hesab edir ki, o, bütün hallarda vaxtı çatanda sakitcə Ağ Evi tərk edəcəkdir. Amma bəzi amerikalı siyasi təhlilçilər qeyd edir ki, buna bənzər hal artıq ABŞ tarixində olubdur: bəli, Tramp da oxşar yolla hakimiyyətin dəyişməsi prosesini uzada bilər...
Amma qeyd etdiyimiz kimi, onun davranışı, bəyanatları daha çox qeyri-ciddi fonda qəbul olunur.
Real demokratikləşmə dərəcəsinə görə politoloqlar ölkələri liberal və totalitar demokratiyalara, əsl hüquqi demokratiyalara və elektoral demokratiya ölkələrinə bölürlər. Biz isə bu sistemdən üç alt – sistem ayırardıq: demokratik ölkələr, dayanıqlı demokratiya ənənələri olmayan ölkələr və bir də qeyri-demokratik ölkələr.
Aydın məsələdir ki, bu təsnifatda ABŞ-ı yalnız demokratik ölkələrin cərgəsinə, özü də ön cərgəsinə aid etmək olar. Amma bəzən elə olur ki, qeyri-demokratik insanlar öz eqolarını təmin etmək üçün, özlərinin qeyri –demokratik məqsədlərinə çatmaq üçün demokratiyadan və onun hüquqi prosedurlarından istifadə etməyə çalışırlar.
Prinsipcə, D.Tramp da bunu edə bilər. Amma qanunlardan başqa əxlaq və mədəniyyət də var.
Qanunlar bizə xoş gəlməyə bilər, amma biz əxlaqlı və mədəni adamlar kimi qalmalıyıq. Əlbəttə ki, ABŞ demokratiyası, xüsusən də onun seçki sistemi ideal deyil, amma demək ki, ABŞ-da seçki saxtalaşdırılır, bu, heç sözsüz ki, onun siyasi gerçəkliyini çox ciddi təhrif etmək olardı...
Müxtəlif ölkələrdə seçkilər zamanı çox sürprizlər, gözlənilməz hallar yaşanıb. Məsələn, İkinci dünya müharibəsindən dərhal sonra ingilislər U.Çerçillə və onun partiyasına səs vermədilər. Tarixçilər o vaxt böyük Çerçillin iki kəlam söylədiyini deyirlər. Bir hissəsinə görə, Çerçill belə deyib ki, özünün böyük oğullarına qarşı sayğısızlıq böyük millətlərin xüsusiyyətidir. Başqa birilərinə görə isə, o, deyibmiş: "Demokratiya elə budur! Məgər biz bunun üçün vuruşmurduqmu?”...
Oxşar xəbərlər
- Yutubda təhqiramiz video yayanları kim maliyyələşdirib? - Zülfüqarov
24 fevral 2021 13:28
- Bakıda qarlı yollarda vəziyyət belədir - Fotolar
24 fevral 2021 12:36
- Həyat yoldaşı yanaraq öldü, 20 yaşında adını dəyişdi...
21 fevral 2021 22:02
- Sumqayıtda tələbə qız özünü dənizə ataraq intihar etdi
21 fevral 2021 21:11
- Alimlər 1000 ərzaq arasından bunları seçdi:
20 fevral 2021 23:47
- İnsanı öldürə bilən 6 qida - Kəndəlaş, badımcan və ...
20 fevral 2021 10:18
- Lavrov Böyük Turan dövlətindən danışdı
20 fevral 2021 00:00
- Bakıda tikinti şirkəti vətəndaşın obyektini bir ildir qanunsuz dağıdıb və bərpa etmək istəmir (FOTO/VİDEO)
19 fevral 2021 13:30
- “Nar” “Əlilliyi olan şəxslərin məşğulluğu” ilə bağlı keçirilən tədbirdə öz təcrübəsini paylaşıb
18 fevral 2021 23:17
- Baş Prokurorluq həbs olunan Yeganə Nağıyeva haqda məlumat yaydı
18 fevral 2021 16:06
Xəbər lenti
- Əməkdar artist: "Ərim pul üstündə məni HEYVAN kimi döyürdü ki..."
24 fevral 20:17
- Hadruta ilk daxil olan mayor Kazımov EV DUSTAQlığna buraxıldı
24 fevral 14:07
- Yutubda təhqiramiz video yayanları kim maliyyələşdirib? - Zülfüqarov
24 fevral 13:28
- İranda xalq yoxsulluğa görə üsyana başladı-atışma VİDEO
24 fevral 13:09
- Qırğızıstanın narkobaron qrupu haqda məlumat ver, ABŞ-dan 1 milyon al
24 fevral 12:59
- Bakıda qarlı yollarda vəziyyət belədir - Fotolar
24 fevral 12:36
- Ukrayna MDB-dən çəkildi
24 fevral 11:39
- Yardımlıda qazi intihar etdi
24 fevral 11:30
- ABŞ Ərdoğanı devirib “Dişi qurd”u gətirmək istəyir
24 fevral 00:09
- Paşinyan Rusiyanı biabır etdi: ““İsgəndər” raketləri partlamadı”
23 fevral 23:35
- Komitə sədrinə yeni 4-cü MÜAVİN təyin olundu (FOTO)
23 fevral 19:23
- Bakıda 4 tələbə dəm qazından boğulub öldü
23 fevral 17:39
- Bakıda bir evdə 5 nəfərin meyiti tapıldı
23 fevral 15:53
- Xalq artisti Yalçın Rzazadə niyə Fəxri Xiyabanda dəfn olunmadı ?
23 fevral 15:36
- Sağlamlığı artıran super qidanın adı açıqılandı:
23 fevral 14:11
- Azərbaycanda nazir müavini vəfat edib
23 fevral 12:48
- “Məkan” MTK qazilərin məvacibini vermir...
23 fevral 11:50
- Ramiz Mehdiyev 500-dən çox alimin bağ sahəsini əlindən aldı
23 fevral 10:56
- Daşkəsəndə qazi intihar etdi
23 fevral 10:47
- General Rüstəm Muradov çeçenlərə qarşı vuruşub - Maraqlı
22 fevral 23:26
- Sabah Novruzun ilk çərşənbəsidir
22 fevral 23:04
- Yalçın Rzazadə dünyasını dəyişdi
22 fevral 21:36
- “Rasim Balayevi ömür boyu bağışlamayacam”
22 fevral 19:31
- Mehriban Əliyeva milli-siyasi elitamızın qadın obrazıdır
22 fevral 18:27
- İranda yaşayan azərbaycanlıların sayı açıqlandı
22 fevral 17:06
- Bakıda 2 nəfər özünü asdı
22 fevral 16:35
- Prezident Xalid Əhədovu Müşahidə Şurasına sədr təyin etdi
22 fevral 15:31
- Prezidentin xüsusi nümayəndələri ilə bağlı dəyişiklik təsdiqləndi
22 fevral 14:16
- “Əmioğlu” ləqəbli qanqsterin əməlləri: adam oğuluğu, qətl, narkotik alveri...
22 fevral 11:32
- YAP qurultaya gedir: Bu şəxslər rəhbərlikdən uzaqlaşdırılacaq
22 fevral 11:10
Video & Fotoqalereya
Video
Fotoqalereya