- İran 300 MİNDƏN ÇOX ƏFQANI ölkədən qovur. SƏBƏB ?
- -Qaş ustası- doğduğu uşağı 1 il SOYUDUCUDA saxladı və sonra...
- İntihar etmiş rusiyalı NAZİR VİDA MESAJI-nda NƏ YAZIB ?
- Ermənistan XİN mətbuat katibi Ani Badalyan: İlham Əliyevlə Nikol Paşinyanın Əbu-Dabi görüşü uğurlu olub
- Terrorsuz Türkiyə : PKK bu gün SİLAHI YERƏ QOYACAQ
Əsəri mübahisə yaradan, “oğru” Azərbaycanlı alim
Region6 yanvar 2021 21:35

Haqqında internet vasitəsilə məlumat əldə etdiyimiz şəxs Türkiyə ədəbiyyatının ən məşhur simalarından biridir.
Əbdülbaqi Gölpınarlı, əsl adı Mustafa İzzət Baqi – türk ədəbiyyat tarixçisi , tərcüməçi və alim . Mustafa İzzət Baqi xüsusən sufizmi, divan ədəbiyyatını, Səfəvilər dövrü Azərbaycan ədəbiyyatını araşdırıb. Türkiyənin ən böyük sufizm araşdırmaçısı hesab olunur.
Əbdülbaqi Gölpınarlı 1900-cü il yanvarın 12-də Osmanlı İmperiyasında doğulub.
Gölpınarlının atası Azərbaycanın Gəncə şəhərinin Gölbulaq kəndindən olub, anası Aliyə Şöhrət isə çərkəz kökənli ubıxlardandır. Jurnalist olan atası Əhməd Agah Əfəndi mövlavi idi. Gelenbevi məktəbində təhsil aldığı illərdə atasını itirib. Bundan sonra təhsilinə fasilə verərək işləməyə başlayıb. İstanbulda bir kitabxanada çalışıb. Bir müddət Çorumda ibtidai məktəbdə müəllimliklə məşğul olub.
İstanbula qayıdış
1922-ci ildə İstanbula qayıdıb. Burada imtahanla girdiyi İstanbul Oğlanlar üçün Müəllimlər Məktəbini, daha sonra – 1930-cu ildə İstanbul Universitetinin Ədəbiyyat fakültəsini (Türk dili və ədəbiyyatı) professor Köprülüzadə Məhməd Fuad Bəyin nəzarətində hazırladığı "Məlamilik və Məlamilər” adlı mövzusunu müdafiə edərək bitirib. Konya, Kaysəri, Balıkəsir, Kastamonu liseylərində, İstanbul Heydərpaşa liseyində müəllim işləyib. Ankara Universitetində fars dilindən mühazirələr deyib. İstanbul Universitetinin Ədəbiyyat fakültəsində İslam-Türk təsəvvüf tarixi və ədəbiyyatından dərslər verib.
1945-ci ildə Türkiyə Cinayət Məcəlləsinin 142-ci maddəsini pozduğu (oğurluq) ittihamı ilə saxlanılıb. On ay həbsdə yatdıqdan sonra bəraət verilib. 1949-cu ildə öz istəyi ilə təqaüdə çıxıb.
Əbdülbaqi Gölpınarlı 1982-ci il avqustun 25-də İstanbulda vəfat edib.
Elmi fəaliyyəti
1931-ci ildə yazdığı "Məlamilik və Məlamilər” adlı əsəri ilə məşhurlaşan Gölpınarlı "Türkiyat”, "Şarkiyat” və İstanbul İqtisad Universitetinin məcmuələri ilə yanaşı, müxtəlif jurnal və qəzetlərdə çox sayda elmi məqalələri dərc olunub.
"Məlamilik və Məlamilər” (1931) və "Kayğusuz Vizəli Ələddin”dən (1933) sonra, 1936-cı ildə doktorantura dissertasiyası kimi hazırladığı "Yunus Əmrənin həyatı, yaradıcılığı və şeirləri”ni yayımlayıb. Bu əsərinin ardından "Yunus Əmrə və Aşıq Paşa və Yunusun batiniliyi” (1941) və "Pir Sultan Abdal” (1943) əsərlərini nəşr etdirib. Gölpınarlı Mövlana Cəlaləddin Ruminin "Məsnəvi”sini türk dilinə tərcümə edib. 1943-cü ildə Yunus Əmrənin divanını çapa hazırlayıb.
Gölpınarlı Türkiyənin təhsil sistemində bir neçə dərslik müəllifi kimi də tanınır. O, ”İmtahan Monoloq” (1925), ”Mühasibati-Əxlaqiyyə” (1926-1927), "Yurd bilgisi” (IV sinif-1927), "Yurd bilgisi” (V sinif-1927-1928), ”Cümhuriyyət çocuğunun din dərsləri” (III,IV,V siniflər-(1928) və s. kitabları ilə Türkiyə təhsilində xüsusi yer tutub.
"İslam” və "Türkiyə” ensiklopediyalarının hazırlanmasında iştirak edib.
Mübahisə yaradan kitabı
Divan ədəbiyyatını tənqiddən çox ideoloji əsaslarla qiymətləndirdiyi üçün 1945-ci ildə yazdığı kitab ("Divan Edebiyatı Beyanındadır”) böyük mübahisələrə yol açıb. Kitabında müdafiə etdiyi tezisə görə, divan ədəbiyyatı İran ədəbiyyatının pis təqlidi idi; cəmiyyətin problemləri ilə maraqlanmırdı, insanları laqeyd olmağa, xəyallara və taleyə tabe olmağa çağırırdı. Daha sonra divan şeirinə daha yumşaq bir mövqe ilə yanaşan Gölpınarlı "Füzuli Divanı” (1948) və "Nədim Divanı” (1951) kimi əsərlərini çapa hazırlayıb.
Dövrünün tənqidçilərinə görə, kiçik yaşlarında mənimsədiyi mövlavilik, təsəvvüf və tərqiqətlərlə bağlı mövzularda apardığı spesifik araşdırmaları ilə bu sahələrin ən etibarlı alimlərindən biri kimi tanınmışdı.
Ələvilərin yeddi böyük şairi
Əbdülbaqi Gölpınarlı Azərbaycan şairi Məhəmməd Füzulinin "Səhhət və Mərəz” əsərini yenidən tərcümə edib, 1940-cı ildə fransız dilində yazılmış dörd səhifəlik xülasə ilə İstanbul Universitetinin Tibb Tarixi İnstitutunun elmi məcmuəsində dərc etdirib.
Gölpınarlıya görə ələvilərin yeddi böyük şairi bunlardır: Nəsimi, Şah İsmayıl Xətai, Məhəmməd Füzuli, Qul Himmət, Yəmini, Virani və Pir Sultan Abdal...
Mənbə: Teleqraf.com
Oxşar xəbərlər
- Yazıçı Sabir Əhmədlinin oğlu ilə TƏSİRLİ MÜSAHİBƏ
11 iyul 2025 01:31
- Pul üçün Rus ordusuna yazılan azərbaycanlı Əliquliyev peşmandır: Prezidentə deyin, məni qurtarsın
11 iyul 2025 00:36
- Dağıstan rəhbərinin azərbaycanlılara MÜRACİƏTİ
6 iyul 2025 21:26
- Məni dostlarım öldürdü - Akif Səmədin şeirləri
6 iyul 2025 12:58
- Akademik Yusif Məmmədəliyevin 120 illiyi qeyd ediləcək (SƏRƏNCAM)
5 iyul 2025 23:31
- ABŞ-də öldürüldüyü deyilən azərbaycanlı müğənni...
5 iyul 2025 22:34
- Rusiyada olan Samirə dəhşət yaşadı: Azərbaycanlıların əl-qollarını bağlayıb, yerə yıxırlar...
5 iyul 2025 09:29
- Araz Ağalarov barəsində icraat başladıldı
2 iyul 2025 23:12
- Polis bundan sonra da Vətənə və xalqa şərəflə xidmət edəcək - Vilayət Eyvazov
3 iyul 2025 13:00
- Rəsmi Moskva: Azərbaycanla aramızı vurmaq istəyənlər çoxdur
2 iyul 2025 10:46
Xəbər lenti
- İran 300 MİNDƏN ÇOX ƏFQANI ölkədən qovur. SƏBƏB ?
11 iyul 12:55
- -Qaş ustası- doğduğu uşağı 1 il SOYUDUCUDA saxladı və sonra...
11 iyul 12:23
- Prezident həmkarını təbrik etdi
11 iyul 11:31
- İntihar etmiş rusiyalı NAZİR VİDA MESAJI-nda NƏ YAZIB ?
11 iyul 10:45
- Ermənistan XİN mətbuat katibi Ani Badalyan: İlham Əliyevlə Nikol Paşinyanın Əbu-Dabi görüşü uğurlu olub
11 iyul 10:08
- Terrorsuz Türkiyə : PKK bu gün SİLAHI YERƏ QOYACAQ
11 iyul 09:48
- Təyyarədə qadının OMBA-sına toxundu və 7 İL HƏBS...
11 iyul 09:36
- HÖKÜMƏ - kədərim mənim filmi bu tarixdə təqdim olunacaq
11 iyul 02:05
- Yazıçı Sabir Əhmədlinin oğlu ilə TƏSİRLİ MÜSAHİBƏ
11 iyul 01:31
- Bir qətliamın izi – 26 il əvvəl Bakı və İrəvan sülhə yaxın olanda 40 erməni güllələnib
11 iyul 01:12
- Pul üçün Rus ordusuna yazılan azərbaycanlı Əliquliyev peşmandır: Prezidentə deyin, məni qurtarsın
11 iyul 00:36
- Daha bir rayonda yasda EHSAN ləğv edildi
11 iyul 00:26
- 5 saat davam edən İlham Əliyev-Paşinyan görüşünə dair İLK AÇIQLAMA
10 iyul 14:43
- İranlı molla : CƏHƏNNƏM əhlinin dili TÜRKCƏ, CƏNNƏT əhlinin dili ƏRƏBCƏDİR...
10 iyul 13:33
- 100 qadını öldürmüşdü - Manyakın meyiti tapıldı
10 iyul 12:29
- Milli Məclisin deputatı Azər Allahverənov Nardaran qəsəbəsində vətəndaşları qəbul edib
10 iyul 12:18
- Maral tam Ayı 10 iyul 2025: Nə etməli?
10 iyul 11:41
- Kompüteri 1000 DƏFƏ sürətləndirməyin yolu
10 iyul 11:18
- Uşağa görə muştuluq aldılar, gecə isə yoldaşımın meyitini verdilər
10 iyul 10:00
- Ərdoğan xalqa müraciət edəcək
10 iyul 09:47
- İlham Əliyevin Nikol Paşinyanla görüşü başladı
10 iyul 09:28
- Həbsdə olan vəkil Adəm Məmmədov bu şəxsi məhkəməyə verdi
10 iyul 01:46
- Bakıda nişana hazırlaşan oğlanı öldürdülər - Dedim ki, bura yaşayış yeridir, söyüş söyməyin
10 iyul 01:18
- İlham Əliyev Paşinyanla görüşəcək - Vaxt və yer açıqlandı
09 iyul 12:37
- İki gün sonra ÖCALAN daha bir - Tarixi çağırış edəcək
09 iyul 11:42
- Dünyanın ən gülməli ölkələri açıqlandı: Zirvədə gözlənilməz ölkə yer aldı
09 iyul 11:16
- Paraşütlə tullanıb... ÖLMƏK neçəyədir?
09 iyul 10:08
- Naxçıvana Ali Məclis sədri Bakıdan gətirilə bilər
09 iyul 09:47
- Bu gün Azərbaycanda Diplomatiya Günüdür
09 iyul 02:37
- Rusiyada büdcə kəsiri 6 dəfə artıb; Təhlükəsizlik yastığı sürətlə boşalır...
09 iyul 02:30
Video & Fotoqalereya
Video
Fotoqalereya