- ABŞ-dən sülhməramlıların Qarabağı tərk etməsinə - Reaksiya
- Başçının istəyi baş tutsaydı, Sumqayıtı kimin idarə edəcəyi də, müəmma olaraq qalırmış
- Rusiyanın sülhməramlı kontingenti Azərbaycanı tərk edir - Video
- Hadi Rəcəbli vəfat etdi - Yenilənib
- Tanınmış həkim telefon nömrəsini satışa çıxardı – 26 min manat
Azərbaycanı canı qədər əziz bilən ALİM...
İqtisadiyyat8 yanvar 2021 14:24
Elman Eldaroğlu
Şəxsiyyətin yetişməsində sözsüz ki, ailənin, ictimaiyyətin, təhsilin, onu əhatə edən mühitin rolu böyükdür. Necə deyərlər, insan dünyaya bir fərd olaraq gəlsə də, onu kamil şəxsiyyət kimi zaman yetişdirir. Bu gün sizə Azərbaycanı canı qədər əziz bilən bir türk oğlu türkdən- professor İlhan Başgözdən söhbət açmaq istəyirəm. Doğum şəhadətnaməsində "1921-ci il, arpalar biçilərkən dünyaya gəlib”- sözləri yazılıb. 1965-ci ildən İndiana ştatının Bluminqton şəhərində yaşayıb. Uzun illər İndiana Universitetinin türkologiya fakultəsinə rəhbərlik edib, filologiya elmləri doktoru, emeritus professordur. "Emeritus" sözünün latın dilindən tərcüməsi isə "veteran əsgər" mənasını verir. ABŞ-da bu titulu almaq hər alimə qismət olmur...
Orta məktəbdə oxuduğu zaman cumhur başqanı Mustafa Kamal Atatürk nə üçünsə onların məktəbinə gəlir və təsadüfən onun şagirdi olduğu sinifin həndəsə dərsində iştirak edir. Müəllimin sualına cavab verən şagirdlərdən biri, yazı lövhəsində həndəsi məsələni həll edərkən, rəqəmlərin altında bəndləri bildirən "alfa”, "betta”, "qamma” hərflərini yazanda Atatürk şagirddən soruşur:- "Türk dilində kifayət qədər hərflər olduğu halda, sən niyə yunan hərflərindən istifadə edirsən?”
Şagird çəkinə-çəkinə, müəllimimiz belə öyrədib, söyləyir. Atatürk ayağa qalxıb lövhəyə yaxınlaşır, yunan hərflərini pozub, yerinə "A”, "B”, "C” hərflərini yazır.
Həndəsə müəllimi həm də məktəbin direktoru imiş. Atatürk ondan niyə yabançı hərflərdən istifadə etdiyinin səbəbini soruşur. O isə təlaşla: "Paşam, dövlətimizin bizə verdiyi kitabda belə yazılıb”- deyir. Atatürk kitabı əlinə alıb vərəqləyir və əsəbi halda ikiyə bölüb masanın üstünə tullayır. Bu hadisədən bir həftə sonra həndəsə kitabları yenisi ilə əvəzlənir...
Tükrkiyə Elmlər Akademiyasının fəxri üzvüdür. İyirmi iki kitabın müəllifidir. Onların on dördü türkcə, yeddisi ingiliscə, biri isə fransız dilində nəşr olunub. Azərbaycana cəmi iki dəfə gəlib. Bəxtiyar Vahabzadənin Şəkidəki evində iyirmi gün qonaq da olub. Geri dönəndən sonra Bəxtiyar Vahabzadənin şeirlərini, eləcə də "Azərbaycan dastanları”nı ingilis, "Molla Nəsrəddinin lətifələri”ni isə həm ingilis və həm də fransız dillərinə çevirərək üç kitab nəşr etdirib...
Cavad Heyət haqqında xatirələrini sevə-sevə bölüşən bu 99 yaşlı professorun həyatında çox maraqlı hadisələr olub...
Deyir ki,- "Cavad Heyəti Amerikaya dəvət etmişdim. İndiana Universitetində Azərbaycan ədəbiyyatı haqqında gözəl çıxış da etdi. Sonradan mən Tehranda onun qonağı oldum. O vaxt şah Rza Pəhləvi hakimiyyətdə idi. Şah Cavad Heyətin xətrini çox istədiyi üçün İranın yüksək vəzifəli adamları onunla mehriban davranırdılar.
Bir dəfə Cavad Heyət Tehrandakı evində təşkil etdiyi məclisdə məni qonaqlara təqdim edib, soruşdu ki, "İstiqlal marşı”-nı oxuya bilərsənmi? Qulağına İran təhlükəsizlik xidmətindən çəkindiyimi, bildirdim. Söylədi ki, çəkinmə, burada əyləşənlərin hamısı vəzifəli adamlardır. Məsələn, bu kişi şahın təhlükəsizlik xidmətinin rəisidir, o, kişi isə Tehran polisinin rəhbəridir. Dedim, axı mənim səsim yoxdur. Dedi ki, onda oxuma, şeir kimi söylə. Söylədim, məclisdəkilər "İstiqlal marşı”-nı ayaq üstə dinləyib, sonda məni gurultulu alqışlara tutdular”...
2016-2017-ci illərdə İndianada, Bluminqtondakı evində bir neçə dəfə qonaq olduğumdan onu yaxşı tanıyıram. Çox mehriban, təvazökar, həlim insandır. Qonaqlarını yüksək səviyyədə qarşılayıb, yola salmağı bacarır. Yumor hissi də öz yerində. Hər dəfə həmsöhbət olarkən dostluq etdiyi insanlar haqqında danışıb kövrəlsə, onların yoxluğuna heyfsilənsə də zarafatından da qalmırdı. Sonuncu görüşümüzdə isə onunla sağollaşarkən Böyük Britaniyanın sabiq baş naziri Uinston Çörçillin 1964-cü ildə bir gənc jurnalistə dediklərini söyləyib, məni qapıyadək ötürdü. Müsahibə götürən jurnalist 90 yaşlı Çörçilldən ayrılarkən ona:- "Cənab Çörçill, ümid edirəm ki, sizinlə 2000-ci ildə yenə də görüşəcəyik.” O isə gülümsəyərək:- "Bunu sənə arzulamazdım. Sən məndən yaşda çox kiçiksən”- söyləyir...
İlhan Başgözün bu ilin payızında 100 yaşı tamam olacaq. Deyirlər ki, insan qocaldıqca uşaqlaşır, davranışında, hərəkətlərində xətalara yol verir. Amma onun nə davranışında, nə hərəkətlərində zərrəcə qüsur tapmaq olmur…
Türkiyə dövləti bütün ömrünü ABŞ-da türkçülüyə həsr etmiş ahıl yaşlı bu alimə ehtiram əlaməti olaraq, bu günlərdə onun Vətənə dönməsi üçün, xüsusi ambulator təyyarə göndərib. Çikaqo hava limanından start götürən həmin təyyarə artıq Türkiyədədir. Və bir neçə gündür ki, Türkiyyə mətbuatı bu hadisədən, İlhan Başgözdən yazır…
Oxşar xəbərlər
- Başçının istəyi baş tutsaydı, Sumqayıtı kimin idarə edəcəyi də, müəmma olaraq qalırmış
18 aprel 2024 12:08
- Rusiyanın sülhməramlı kontingenti Azərbaycanı tərk edir - Video
17 aprel 2024 11:26
- 2300 maaşım idi, ayda 15 min manat paket alırdım - Sabiq nazir
16 aprel 2024 09:45
- Məktəb direktoru haqda son qərar - Qalan ömrünü həbsdə keçirəcək
16 aprel 2024 09:31
- Akademik Zərifə Əliyevanın anım günüdür
15 aprel 2024 20:43
- Üçüncü dünya müharibəsi İrana görə başlayacaq… İmam Əlini gördüm –İran Şahının 1973-cü ildə verdiyi MÜSAHİBƏ
14 aprel 2024 17:25
- Zakir Fərəcovun işlətdiyi və aldadaraq, milyonlarını vermədiyi bir qrup iş adamı bir daha Prezidentə üz tutdu
13 aprel 2024 09:29
- Günəş "öləndə" nələr baş verəcək?
12 aprel 2024 21:03
- Bakıda uduzmaq üçün mənə 300 min dollar təklif etdilər
12 aprel 2024 11:30
- NAR-dan xüsusi təklif - 10%-dək endirimlə smartfon!
11 aprel 2024 23:21
Xəbər lenti
- Kəmaləddin Heydərovdan yüksək vəzifəyə təyinat (FOTO)
19 aprel 12:15
- Sülhməramlıların Qarabağdakı missiyası başa çatıb - Rusiya KİV
19 aprel 11:56
- Respublika Pediatriya Mərkəzi yaradıldı - Direktor o oldu+Fotolar
19 aprel 11:42
- Mikayıl Cabbarova yeni müavin təyin edildi - Sərəncam
18 aprel 11:56
- ABŞ-dən sülhməramlıların Qarabağı tərk etməsinə - Reaksiya
18 aprel 11:43
- Başçının istəyi baş tutsaydı, Sumqayıtı kimin idarə edəcəyi də, müəmma olaraq qalırmış
18 aprel 11:07
- Rusiyanın sülhməramlı kontingenti Azərbaycanı tərk edir - Video
17 aprel 11:26
- İlham Əliyevə telefon açıb xahiş etdi
17 aprel 10:38
- Hadi Rəcəbli vəfat etdi - Yenilənib
17 aprel 10:29
- Tanınmış həkim telefon nömrəsini satışa çıxardı – 26 min manat
16 aprel 11:15
- Ailəli müəllim məktəbli ilə çılpaq halda maşında yaxalandı
16 aprel 11:06
- Müharibə veteranlarına şad xəbər: 80 manat artırılır – Deputat məbləği açıqladı
16 aprel 10:17
- Vəzifədə olan dayısının evindən 90 min oğurlayıb - Qumarda uduzdu
16 aprel 10:08
- 2300 maaşım idi, ayda 15 min manat paket alırdım - Sabiq nazir
16 aprel 09:45
- Məktəb direktoru haqda son qərar - Qalan ömrünü həbsdə keçirəcək
16 aprel 09:31
- Almaniya kansleri - 66 yaşım var, heç vaxt marixuana çəkməmişəm
15 aprel 21:16
- Sabiq baş həkimə hökm oxundu - 8 il 6 ay həbs
15 aprel 20:53
- Akademik Zərifə Əliyevanın anım günüdür
15 aprel 20:43
- Akif Çovdarov yenidən məhkəmədə: 30 milyonluq əmlakın taleyi necə olacaq?
15 aprel 10:22
- Tokayev İrəvanda səfərdədir - Foto
15 aprel 09:49
- Dubayda qızıldan hazırlanan alt paltarları satışa çıxarıldı
14 aprel 20:39
- İmişlidə məktəbliləri cərəyan vurub öldürdü
14 aprel 18:44
- Üçüncü dünya müharibəsi İrana görə başlayacaq… İmam Əlini gördüm –İran Şahının 1973-cü ildə verdiyi MÜSAHİBƏ
14 aprel 17:25
- Vəkillik fəaliyyətindən qovulmuş Sevil Hacıyeva məmurları TERROR-çuluqda ittiham edir
14 aprel 16:37
- İrandan qovulan, Fransada səfil vəziyyətinə düşən, Amerikada ömürlük cəza alan erməni qatilin faciəli sonluğu...
14 aprel 15:24
- Oqtay Əsədovun həyat yoldaşı son bir ildə Moskvada 14 milyon qazanıb
14 aprel 11:41
- Narkotik satan AXUND həbs olundu - Foto
13 aprel 13:04
- Kür çayında batan ata və altı yaşlı qızının FOTOSU
13 aprel 10:05
- Zakir Fərəcovun işlətdiyi və aldadaraq, milyonlarını vermədiyi bir qrup iş adamı bir daha Prezidentə üz tutdu
13 aprel 09:29
- Çingiz Abdullayev xəstəxanaya yerləşdirildi - Vəziyyəti ağırdır
13 aprel 08:38
Video & Fotoqalereya
Video
Fotoqalereya