Azərbaycanda 5000 tələbə təhsil haqqını ödəyə bilmədiyi üçün xaric...
2021-ci ildə "Təhsil-tələbə krediti" sisteminin yaradılması nəzərdə tutulub. Bu barədə Nazirlər Kabinetinin 2020-ci il üzrə hesabatında bildirilib. Sənədə əsasən, bu məqsədlə 2021-ci il üçün təsdiq edilən dövlət büdcəsində 80 milyon manat vəsait nəzərdə tutulub. Amma kreditlərin necə və hansı kriteriyalar üzrə veriləcəyi hələ ki, bəlli deyil.
Bu il yanvarın sonunda Təhsil naziri Emin Əmrullayev bildirmişdi ki, hökumət və parlament arasında təhsilə verilən kreditlər barədə razılaşma planları var. E.Əmrullayev aztəminatlı vətəndaşlara, eləcə də yüksək akademik nəticələri olan tələbələrə təhsil üçün faizsiz kredit verilməsinin planlaşdırıldığını deyirdi.
Bəs tələbələrə kreditlər hansı şərtlərlə verilməlidir? Kreditlərin qaytarılması üçün tələbələr işlə təmin olunacaqmı?
Azərbaycanda tələbələrə kreditlərin verilməsi təcrübəsi var. 2015-ci ildə Təhsil Nazirliyinin təşəbbüsü ilə dövlət ali təhsil müəssisələri "Maarifçi" Tələbə Kredit Fondu təsis ediblər. 6 il ərzində onun 15 universitetdə tələbələrlə cəmi 272 təhsil krediti müqaviləsi imzaladığı bildirilir. 2019-cu ildən etibarən isə Fondun kreditlərinin verilməsi ilə bağlı elanlarına, ümumiyyətlə, rast gəlmək mümkün deyil.
Milli Məclisin Elm və təhsil komitəsinin üzvü Eldar Quliyev "Turan" agentliyinə tələbələrə təhsil kreditlərinin verilməsi üçün vəsait ayrıldığını təsdiqləsə də, hələlik, proqramın mexanizmlərinin məlum olmadığını bildirdi: "Fikrimcə, tələbələrə faizsiz kreditlər veriləcək, sonra isə onlar işlədikləri müddətdə həmin kreditləri qaytaracaqlar. Proqramda kreditin qaytarılması üçün müəyyən müddət qeyd olunmalıdır".
"Bəzi tələbələr təhsil haqqını ödəyə bilmir və..."
Komitə üzvü vurğulayıb ki, deputatlar bu məsələ ilə bağlı Milli Məclisdə dəfələrlə təşəbbüslə çıxış ediblər: "Dövlət də sağ olsun, bizi eşitdi və bu il artıq vəsait ayrıldı. Bu, çox yaxşı qərardır, çünki bəzi tələbələr təhsil haqqını ödəyə bilmir və universitetdən xaric olunur. İndi isə onlar kredit hesabına belə problemlə rastlaşmayacaqlar".
E.Quliyevin ehtimalına görə, kreditlər, çox güman, elə şərtlərlə veriləcək ki, onları qaytarmaq çətin olmayacaq: "Aylıq ödənişi təxminən 100-200 manat olsa, orta əməkhaqqı alan adam onu rahat qaytara biləcək. Bizim qarşımızda duran vəzifələrdən biri odur ki, universiteti bitirən tələbələr işlə təmin olunsun. İqtisadiyyatımız hər sahə üzrə inkişaf edir, yeni iş yerləri açılır. İşğaldan azad olunmuş ərazilərdə də yeni iş yerləri açılacaq. Bu mənada məzunlar üçün bütün şərait yaradılıb və onlar krediti rahat qaytara biləcəklər. Sadəcə, elə adamlar var ki, pulu olsa da, krediti ödəmir. Hər şey məsuliyyətdən asılıdır".
"…Tələbələr krediti necə qaytaracaq?"
Milli Məclisin İqtisadi siyasət, sənaye və sahibkarlıq komitəsinin üzvü Rüfət Quliyev də agentliyə bildirib ki, tələbələr təhsil kreditlərini qaytarmaq üçün işlə təmin olunmalıdır: "Krediti götürəndə onu qaytarmaq lazımdır. Bəs müxtəlif səbəblərdən çox böyük çətinliklə işə düzələn tələbələr krediti necə qaytaracaq? Statistika göstərir ki, məzunların demək olar ki, yarısı öz ixtisası üzrə işləmir".
Deputatın fikrincə, dövlət orqanları hər il hər ixtisas üzrə lazım olacaq mütəxəssislərin sayını hesablamalıdır və buna uyğun universitetlərdə yerlər ayrılmalıdır: "Mən tövsiyə edirəm ki, Təhsil Nazirliyi, Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi, Nazirlər Kabineti dörd ildən sonra hansı sahədə hansı mütəxəssislərin lazım olacağını qabaqcadan hesablasın".
"Çoxlu sayda hüquqşünas var ki, həkim işləyir"
Deputat hesab edir ki, başqa dövlət orqanları isə öz təşəbbüsü ilə onlara lazım olacaq mütəxəssislərin təxmini sayını verməlidir: "Məsələn, Dövlət Gömrük Komitəsinin, Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyinin və bəzi digər nazirliklərin öz akademiyaları var. Əminliklə deyirəm ki, onlara lazım sayda mütəxəssislərini özləri hazırlaya bilər. Universitetlərdə isə bu ixtisasları digərləri ilə əvəzləmək lazımdır. Hesablamalıyıq ki, bizə təxminən nə qədər hüquqşünas lazımdır. Bu gün çoxlu sayda hüquqşünas var ki, həkim işləyir, həkim də var ki, hüquqşünas işləyir".
R.Quliyev bildirib ki, hazırda ölkəyə filiz-mədən sənayesi ilə məşğul olan mütəxəssislər, mühəndislər, inşaatçılar, aqronomlar lazımdır: "Dövlət bu gün ölkə daxilində əlvan metalların emal edilməsində maraqlıdır deyə, bu sahə vergilərdən azad olunub. Buna görə də bizə peşəkar zərgər-dizaynerlər lazımdır".
Onun fikrincə, dövlət sifarişi əsasında və kredit götürən tələbələr təhsili baş vurandan sonra müəyyən müddət dövlət işində və mütəxəssislərə ehtiyac olan regionlarda çalışmalıdır: "Bütün bunlara riayət olunsa, iş təminatı ilə bağlı problem yaranmayacaq və kreditlər rahat qaytarılacaq".
"Məzunların cəmi 42 faizi ixtisas üzrə iş tapa bilir"
Təhsil məsələləri üzrə ekspert Kamran Əsədov isə AzadlıqRadiosuna bildirib ki, hələ 2013-cü ildə Təhsilin İnkişafı üzrə Dövlət Strategiyasında Təhsilin İnkişaf Fondunun yaradılması nəzərdə tutulmuşdu:
"Son 7 il ərzində 5 mindən artıq tələbə təhsil haqqını ödəyə bilmədiyinə görə universitetlərdən xaric edilib. Qanunla isə insanların təhsil alması üçün şərait yaradılmalıdır. Azərbaycanda hər il məzunların cəmi 42 faizi ixtisas üzrə iş tapa bilir. Qalanlar ya digər ixtisaslar üzrə işləyir, ya da, ümumiyyətlə, işləmir".
"Tələbələr problemli kredit alana çevrilməli deyil"
Ekspert qeyd edib ki, Azərbaycan ali məktəblərində ödənişli plan yerlərinin sayı ümumi qəbul planının 50 faizidir: "Bu il 21 minə yaxın şəxs ödənişsiz əsaslarla qəbul olub. Digər 21 min 600 nəfər - şəhid və müharibə veteranlarının övladlarını, məcburi köçkünləri çıxmaq şərtilə - ödənişli təhsil alır".
K.Əsədov deyir ki, tələbə kreditləri üçün ayrılan 80 milyon manat 38-42 min tələbənin təhsil haqqını ödəməyə imkan verəcək: "Kreditlər faizsiz verilməlidir, çünki sonra tələbələr problemli kredit alana çevrilməli deyil. Həm də kredit verilən uşaqlar sonra işlə təmin edilməlidir ki, təhsili başa vurandan sonra onu ödəyə bilsinlər".
Mənbə: Turan Agentliyi
Oxşar xəbərlər
- Təkcə başçı Zakir Fərəcov deyil, onun vəzifə başındakı əlaltıları da...
25 aprel 2024 11:47
- Dedik ki, bir neçə saata Xankəndiyə daxil olacağıq - Prezident
25 aprel 2024 11:35
- Xadimə məktəb direktorunu niyə bıçaqlayıb?
25 aprel 2024 11:07
- Keçmiş başçının hospitalından şikayət
24 aprel 2024 21:35
- Onu oğlum yandırmayıb, şantaj üçün özü üzərinə benzin töküb - Yenilənib
24 aprel 2024 20:57
- Japarov Azərbaycandadır - Yenilənib
24 aprel 2024 11:42
- NAR Füzulidə yerləşən məktəbə yeni kitablar hədiyyə etdi
23 aprel 2024 18:28
- İndi çiyələk yeməyin, zəhərlidir - Ekspertdən xəbərdarlıq
20 aprel 2024 20:31
- Avqustda Milli Məclisə seçkilər keçirilə bilər
20 aprel 2024 19:59
- Respublika Pediatriya Mərkəzi yaradıldı - Direktor o oldu+Fotolar
19 aprel 2024 11:42
Xəbər lenti
- Təkcə başçı Zakir Fərəcov deyil, onun vəzifə başındakı əlaltıları da...
25 aprel 11:47
- Dedik ki, bir neçə saata Xankəndiyə daxil olacağıq - Prezident
25 aprel 11:35
- Xadimə məktəb direktorunu niyə bıçaqlayıb?
25 aprel 11:07
- Keçmiş başçının hospitalından şikayət
24 aprel 21:35
- BAKCELL bütün ölkəni Bulvardakı konsertə çağırır
24 aprel 21:20
- Onu oğlum yandırmayıb, şantaj üçün özü üzərinə benzin töküb - Yenilənib
24 aprel 20:57
- Prezidentlərin məhdud tərkibdə görüşü oldu - Foto
24 aprel 20:28
- Japarov Azərbaycandadır - Yenilənib
24 aprel 11:42
- MM-də iki deputat arasında gərginlik
23 aprel 22:43
- Oğluma Ali Baş Komandanın adını verəcəyik - Fotolar
23 aprel 18:36
- NAR Füzulidə yerləşən məktəbə yeni kitablar hədiyyə etdi
23 aprel 18:28
- Heydər Əliyev əlindən gələni əsirgəmirdi - Putin
23 aprel 08:45
- Zakir Qaralovun əmisi qızı məhkəməyə verildi
22 aprel 21:28
- Məktəb direktoru həmin qadından 300 min alıbmış
22 aprel 21:14
- Abel Məhərrəmov polkovnik-leytenantın torpağını zəbt edib?
22 aprel 18:57
- Əliyev Putinlə görüşdü - Video
22 aprel 18:45
- Qubad İbadoğlu ev dustaqlığına buraxıldı
22 aprel 18:40
- Barəsində məhkəmə istintaqı gedən Gündüz Əliyev kimi bir vəzifə sahibi Sumqayıtda necə ..?
22 aprel 12:48
- Bəraət alan şəxs, Gömrük Komitəsindən milyon yarım təzminat istədi
22 aprel 12:39
- Gürcüstan DTX məktəblərdə mümkün terror aktı ilə bağlı hərəkətə keçdi
22 aprel 11:53
- İki Avropa ölkəsi gizli şəkildə birləşməyə hazırlaşır
22 aprel 10:24
- Ersin Tatar Azərbaycana gəlir
22 aprel 10:13
- Atatürk və Ərdoğanı təhqir edən şəxs həbs olundu
21 aprel 22:31
- Bu ölkə məktəblərdə rus dilinin tədrisindən İMTİNA EDİR
21 aprel 21:14
- SOCAR-ın sabiq vitse prezidenti Mikayıl İsmayılovun oğlu Xətai məhkəməsinə müraciət etdi – 100 min TƏZMİNAT
21 aprel 20:20
- BU BİTKİ ürəyi daim sağlam saxlayır
21 aprel 19:09
- Gündüz Əliyevin adına bağlı BUTA əməliyyatının gizlinləri...
21 aprel 18:53
- 700-dən artıq şagirdi məktəbdə yandıran general – o, Hitlerin başkəsəni olduğunu etiraf edib...
21 aprel 15:49
- Bakının bu ərazisində binalar əyildi – Hərəkətə keçildi - VİDEO
21 aprel 15:41
- Tovuz sakini Lətifə Hüseynova keçmiş vəkil Sevil Hacıyeva barəsində Prezidentə müraciət etdi
21 aprel 14:41
Video & Fotoqalereya
Video
Fotoqalereya