Çaldıran döyüşü niyə baş verdi - Şahın ŞOK məktubu
Bu gün böyük Azərbaycan hökmdarı Şah İsmayıl Xətainin oğlu I Şah Təhmasibin anım günüdür.
Kult.az xatırladır ki, Böyük İsmayılın vəfatından sonra 52 il Azərbaycana rəhbərlik etmiş I Təhmasib 1576-cı il mayın 14-də vəfat edib. Hakimiyyəti dönəmində Səfəvilər İmperiyasını daha da möhkəmləndirən şah, həmçinin, Osmanlı ilə sülh məsələsinə, qardaşlıq siyasətinə xüsusi önəm verib. Təsadüfi deyil ki, şah dəfələrlə Osmanlıya sülh üçün müraciət edib, qardaş qırğınının iki tərəfə də fayda verməyəcəyini deyib.
Tarixi faktlara baxanda bunu daha aydın görmək olur.
Mənbələrdə yazılır ki, 1548-ci ildə Sultan I Süleyman 3-cü dəfə Azərbaycana hücum etdi və Təbrizi aldı, amma Azərbaycanda möhkəmlənə bilmədi və ölkəni tərk etdi. 1550-ci ildə I Təhmasib sultana elçi göndərərək sülh təklif etdi, lakin sultan qəbul etmədi və belə olduqda Şah Təhmasib 1552-ci ildə Van, Qars, Vostan və Ədilçəvazı ələ keçirdi. Şahzadə İsmayıl Ərzurum yaxınlığında İsgəndər paşanı məğlub etdi və Ərzurumu tutdu.
Sultan I Süleyman 1554-cü ildə sonuncu dəfə Azərbaycana hücum etdi, lakin uğur əldə edə bilmədi. Əhalinin müqaviməti, qızılbaşların ardıcıl qələbələri sultana Azərbaycanı ələ keçirməyə imkan vermədi və 1555-ci ildə Amasyada Osmanlı ilə Səfəvi arasında sülh müqaviləsi bağlandı.
Şah Təhmasib öz xatirələrində Səfəvilərlə Osmanlı arasında gedən döyüşləri iki müsəlman və qardaş qrup arasındakı qanlı döyüş adlandırıb və müsəlman ümmətinə bunu rəva görmədiyini deyib. Hətta atasının osmanlılarla apardığı mübarizələri ətrafındakıların onu bu işə sövq etmələri ilə əlaqələndirib.
O öz xatirələrində yazır:
“Mən onun (Osmanlı sultanını nəzərdə tutur) məktubuna cavabımda yazdım: “Axı iki müsəlman qoşununun biri-birinin qanını tökməyə və onları təhlükə ilə qarşı-qarşıya qoymağa necə fitva verə bilərəm?” Atam atanızla müharibə etdiyi zaman ətrafındakı bütün əmir və əsgərlər məst olublar. Onlar axşamdan səhərədək şərab içib, müharibə əhval-ruhiyyəsində olublar. O gündən bəri Çaldıran döyüşü barədə söz düşdükdə atamı aldadıb müharibəyə təhrik etdiyi üçün Dərmiş xana lənət oxuyuram”.
Sonralar Təhmasiblə Sultan Süleyman arasındakı münasibətlər o qədər yaxşılığa doğru gedir ki, 1556-cı ildə İstanbulda Süleymaniyyə məscidi inşa olunduqda Təhmasib Sultan Süleymana göndərdiyi məktubda məscid üçün istənilən qədər xalça göndərə biləcəyini yazır. Məlum olduğu kimi, Təhmasib şahın özü də rəssamlıqda xüsusi bacarığa malik olub və o dövrün bir çox məşhur rəssamından dərs alıb.
Növbəti illərdə Təhmasib şah tərəfindən İstanbula bir neçə heyət göndərilir və onlar Osmanlı sultanına taxta çıxması münasibətilə bahalı hədiyyələr təqdim edirlər.
- Məhkəmə Rauf Nağıyevin vəzifəsinə bərpası ilə bağlı qərar verdi- ÖZƏL
25 aprel 2024 14:30
- Şahin Bağırovu Bakı Şəhər Baş Gömrük İdarəsinə buraxmayıblar - TƏFƏRRÜAT
25 aprel 2024 13:05
- Mikayıl İsmayılov gəlininə qarşı hegemonluğunu davam etdirir FOTO/VİDEO
25 aprel 2024 13:01
- Təkcə başçı Zakir Fərəcov deyil, onun vəzifə başındakı əlaltıları da...
25 aprel 2024 11:47
- Xadimə məktəb direktorunu niyə bıçaqlayıb?
25 aprel 2024 11:07
- Japarov Azərbaycandadır - Yenilənib
24 aprel 2024 11:42
- Barəsində məhkəmə istintaqı gedən Gündüz Əliyev kimi bir vəzifə sahibi Sumqayıtda necə ..?
22 aprel 2024 12:48
- Bəraət alan şəxs, Gömrük Komitəsindən milyon yarım təzminat istədi
22 aprel 2024 12:39
- Gündüz Əliyevin adına bağlı BUTA əməliyyatının gizlinləri...
21 aprel 2024 18:53
- İlham Əliyev 4 kəndi də qaytardı
19 aprel 2024 20:32
- Azərbaycanın biznes ictimaiyyəti Sahibkarlar Günü-nü qeyd etdi
26 aprel 12:24
- İlham Əliyev Füzulidən Berlinə getdi - Tarixi uçuş - Yenilənib
26 aprel 11:50
- İlham Əliyev həmkarına Qarabağ atı hədiyyə etdi - Fotolar
25 aprel 21:20
- Elmira Süleymanova vəfat etdi
25 aprel 14:50
- Məhkəmə Rauf Nağıyevin vəzifəsinə bərpası ilə bağlı qərar verdi- ÖZƏL
25 aprel 14:30
- Şahin Bağırovu Bakı Şəhər Baş Gömrük İdarəsinə buraxmayıblar - TƏFƏRRÜAT
25 aprel 13:05
- Mikayıl İsmayılov gəlininə qarşı hegemonluğunu davam etdirir FOTO/VİDEO
25 aprel 13:01
- Təkcə başçı Zakir Fərəcov deyil, onun vəzifə başındakı əlaltıları da...
25 aprel 11:47
- Dedik ki, bir neçə saata Xankəndiyə daxil olacağıq - Prezident
25 aprel 11:35
- Xadimə məktəb direktorunu niyə bıçaqlayıb?
25 aprel 11:07
- Keçmiş başçının hospitalından şikayət
24 aprel 21:35
- BAKCELL bütün ölkəni Bulvardakı konsertə çağırır
24 aprel 21:20
- Onu oğlum yandırmayıb, şantaj üçün özü üzərinə benzin töküb - Yenilənib
24 aprel 20:57
- Prezidentlərin məhdud tərkibdə görüşü oldu - Foto
24 aprel 20:28
- Japarov Azərbaycandadır - Yenilənib
24 aprel 11:42
- MM-də iki deputat arasında gərginlik
23 aprel 22:43
- Oğluma Ali Baş Komandanın adını verəcəyik - Fotolar
23 aprel 18:36
- NAR Füzulidə yerləşən məktəbə yeni kitablar hədiyyə etdi
23 aprel 18:28
- Heydər Əliyev əlindən gələni əsirgəmirdi - Putin
23 aprel 08:45
- Zakir Qaralovun əmisi qızı məhkəməyə verildi
22 aprel 21:28
- Məktəb direktoru həmin qadından 300 min alıbmış
22 aprel 21:14
- Abel Məhərrəmov polkovnik-leytenantın torpağını zəbt edib?
22 aprel 18:57
- Əliyev Putinlə görüşdü - Video
22 aprel 18:45
- Qubad İbadoğlu ev dustaqlığına buraxıldı
22 aprel 18:40
- Barəsində məhkəmə istintaqı gedən Gündüz Əliyev kimi bir vəzifə sahibi Sumqayıtda necə ..?
22 aprel 12:48
- Bəraət alan şəxs, Gömrük Komitəsindən milyon yarım təzminat istədi
22 aprel 12:39
- Gürcüstan DTX məktəblərdə mümkün terror aktı ilə bağlı hərəkətə keçdi
22 aprel 11:53
- İki Avropa ölkəsi gizli şəkildə birləşməyə hazırlaşır
22 aprel 10:24
- Ersin Tatar Azərbaycana gəlir
22 aprel 10:13
- Atatürk və Ərdoğanı təhqir edən şəxs həbs olundu
21 aprel 22:31