Roma İmperiyasını diz çökdürən xaqan Atilla
Region30 iyun 2021 00:05
Araz Şəhrilinin “Səfəvilər: paralellər, ehtimallar, həqiqətlər...” əsərindən
Atilladan söhbət düşmüşkən... Rəsmi tarixşünaslığa görə, Sibirdən İtaliyaya qədər geniş əraziləri öz hakimiyyəti altında birləşdirib nəhəng bir imperiya (434–453) qurmuş Atilla 451-ci il aprel ayının 7-də Katalaun çölündə baş vermiş savaşda Roma ordusuna məğlub olmuş və geri çəkilmişdir. Bundan cəmi iki il sonra o, müəmmalı şəraitdə vəfat etmiş, qurduğu imperiya dağılmış, hunlar isə başqa xalqların arasında əriyib yox olmuşlar, onların izi-tozu da qalmamışdır.
Bu iddianın həqiqət olub-olmadığını aydınlaşdırmağa çalışaq...
Romanın birinci çarı kimi sonuncu imperatorunun da adı Romuldur (475–476). Həmin Romulun atası Orest 449–452-ci illərdə Atillanın katibi olmuşdur. O, Atillanın ən yaxın adamlarından biri sayılırdı.
476-cı ildə Odovakar (Odovacar) adlı german sərkərdəsi Romulu devirib Qərbi Roma imperiyasının varlığına son qoymuş və elə həmin ildə İtaliya kralı elan edilmişdir. Odovakarın atası Edeko da Atillanın ən yaxın adamlarından biri, hətta ola bilsin ki, xaqanın qohumu idi. Roma tarixçisi Priskus (410–473) Edekonu əsl hun adlandırır.
Qeyd. Hun Edekonun oğlu Odovakarın adının mənasını araşdıraq. Qərbi hun dili türk dillərinin oğur qrupuna aid edilir. Oğur türk dilinin yeganə varisi sayılan çuvaş dilində isə öküzə “vakar” deyilir. Odovakarın qardaşının adı Hunulf (430–493) idi. Ola bilsin ki, bu ad “hun” və “alp” sözlərinin birləşməsindən yaranmışdır.
Haşiyə. Müqəddəs Roma imperiyasının imperatoru IV Otton Braunşveyq (1175–1218) hun Edekonun oğlu Odovakarın nəslindən sayılır. 1714-cü ildən 1901-ci ilədək Böyük Britaniya imperiyasını idarə etmiş Hanover kral sülaləsi də öz soykökünü Odovakara bağlayır. Həmçinin, 1740–1741-ci illərdə Rusiyanın formal imperatoru olmuş VI İoann Antonoviç (1740–1764) Odovakarın nəslindən hesab edilir.
493-cü ildə digər german qəbilə başçısı Teodorik (451–526) Kral Odovakara qalib gəlib İtaliyanın növbəti kralı oldu. Teodorikin atası Teodemir Atillanın əsas sərkərdələrindən biri idi. Maraqlıdır ki, Kral Teodorikin 520-ci ildə inşa etdirdiyi və bugün UNESCO-nun siyahısında olan mavzoleyi çadır formasındadır.
Bütün bu sadaladıqlarımızdan sonra belə bir sual verək: Roma imperiyası hunlara qalib gəlmişdir, yoxsa Xaqan Atilla Romanı yenmişdir?
Araz ŞƏHRİLİ
araşdırmaçı-yazar
Oxşar xəbərlər
- “Atilla öldükdə türklər saçlarını kəsib üzlərinə dərin yaralar vurublar...”
21 avqust 2021 10:25
- "Lotu Quli"nin qəbirüstü abidəsi hazırlanıb
20 avqust 2021 08:51
- Tağıyevin neft imperiyasını əlindən alan ingilis zabiti
18 avqust 2021 00:44
- Azərbaycanlı eks-deputat Moskvada 2 mehmanxana tikir
9 avqust 2021 22:28
- Allahşükür Şuşaya gedir...NƏZİR QUTUSU ...
10 iyul 2021 12:46
- “Lotu Quli”nin qətlinə görə Türkiyədə xüsusi əməliyyat
3 iyul 2021 01:59
- Kanadada 751 uşağın qalıqları olan DAHA bir məzarlıq tapıldı
25 iyun 2021 07:51
- “Dünyanın sonu”nu gətirən fateh - Öləndə Vatikanın zəngi üç gün susmadı
3 iyun 2021 19:35
- Çaldıran döyüşü niyə baş verdi - Şahın ŞOK məktubu
15 may 2021 00:40
- Ukraynada Anarı güllələyən Cabbar peşəkar idmançıdır - Fotolar
28 aprel 2021 08:20
Xəbər lenti
- Ermənistanda Azərbaycan dilinin tədrisinə BAŞLANILDI
22 oktyabr 16:12
- Zəngilanda çalışmaq üçün bu iş yerləri təklif olunur (SİYAHI)
22 oktyabr 13:05
- “Azərbaycan teleməkanı İran casusları ilə doludur” -
22 oktyabr 12:48
- Ramiz Mehdiyevin kürəkənindən PREZİDENTƏ ŞİKAYƏT OLUNDU
21 oktyabr 14:00
- Niyaməddin Musayevi kim və niyə bıçaqladı ? (AÇIQLAMA)
21 oktyabr 12:44
- "YAP-ın qarşısında yeni vəzifələr dayanıb" - DEPUTAT ŞƏRH ETDİ
21 oktyabr 12:17
- Prezidentlə xanımı Zəngilandakı “Ağıllı kənd”də - Fotolar
21 oktyabr 12:04
- Xəstəxana direktoru rüşvət alarkən "iş başında" yaxalandı
20 oktyabr 15:43
- Anasının çılpaq videosunu çəkəni necə öldürdüyünü danışdı
20 oktyabr 13:16
- İlqar İbrahimoğlu sərbəst buraxıldı
20 oktyabr 10:56
- Həbs edildi, 6 ayını ruhi xəstəxanada keçirdi, insult oldu...
20 oktyabr 00:31
- Azərbaycanda KUKLA teatrının direktoru 49 min pulu mənimsəyib
19 oktyabr 23:26
- Bakıda həkim direktorun əlindən intihara cəhd etdi
19 oktyabr 23:06
- “İran sanki SSRİ-nin varisidir”
19 oktyabr 22:55
- Elnur Əşrəfoğlu vəfat etdi
19 oktyabr 22:18
- Prezidentdən Məhərrəm Əliyevlə bağlı sərəncam
19 oktyabr 17:21
- Azərbaycan ordusu Laçında təlimlərə başladı
19 oktyabr 10:36
- Bu "EŞŞƏK"-i masaj elə və yarışda QALİB ol
19 oktyabr 08:26
- 8 il həbsdə yatan eks-nazir Fərhad Əliyev hazırda nə işlə məşğuldur?
19 oktyabr 08:08
- Ömrü uzadan 6 vərdiş
19 oktyabr 08:00
- Vətəndaş Şəki Apellyasiya Məhkəməsinə MÜRACİƏT etdi
18 oktyabr 22:28
- Arif Qasımov Ramiz Mehdiyevlə necə təmas qurur?
18 oktyabr 21:41
- Aşotyan : " Erməni milləti yoxdur "
18 oktyabr 21:34
- Tərtər sakini güllələnərək öldürüldü - Yenilənib+Foto+Video
18 oktyabr 21:21
- Vilayət Eyvazov bu rayonlara rəis təyin etdi (FOTOLAR)
18 oktyabr 21:01
- Meyxanaçı Cavid Sumqayıtlı həbs edilib
18 oktyabr 20:48
- Bakcell Bakının mərkəzində yenilənmiş konsept mağazasını təqdim etdi
18 oktyabr 20:43
- Sabah həyat daha çətin olacaq, ən əsası da işsizlər üçün...
18 oktyabr 20:32
- Keçmiş MTN şefi 6 ildir özünü həbsdən necə qoruyur? (FOTO)
18 oktyabr 16:34
- “Metro City”dəki yanğından geriyə qalan mənzərə - Fotolar
18 oktyabr 13:54
