Roma İmperiyasını diz çökdürən xaqan Atilla
Region30 iyun 2021 00:05
Araz Şəhrilinin “Səfəvilər: paralellər, ehtimallar, həqiqətlər...” əsərindən
Atilladan söhbət düşmüşkən... Rəsmi tarixşünaslığa görə, Sibirdən İtaliyaya qədər geniş əraziləri öz hakimiyyəti altında birləşdirib nəhəng bir imperiya (434–453) qurmuş Atilla 451-ci il aprel ayının 7-də Katalaun çölündə baş vermiş savaşda Roma ordusuna məğlub olmuş və geri çəkilmişdir. Bundan cəmi iki il sonra o, müəmmalı şəraitdə vəfat etmiş, qurduğu imperiya dağılmış, hunlar isə başqa xalqların arasında əriyib yox olmuşlar, onların izi-tozu da qalmamışdır.
Bu iddianın həqiqət olub-olmadığını aydınlaşdırmağa çalışaq...
Romanın birinci çarı kimi sonuncu imperatorunun da adı Romuldur (475–476). Həmin Romulun atası Orest 449–452-ci illərdə Atillanın katibi olmuşdur. O, Atillanın ən yaxın adamlarından biri sayılırdı.
476-cı ildə Odovakar (Odovacar) adlı german sərkərdəsi Romulu devirib Qərbi Roma imperiyasının varlığına son qoymuş və elə həmin ildə İtaliya kralı elan edilmişdir. Odovakarın atası Edeko da Atillanın ən yaxın adamlarından biri, hətta ola bilsin ki, xaqanın qohumu idi. Roma tarixçisi Priskus (410–473) Edekonu əsl hun adlandırır.
Qeyd. Hun Edekonun oğlu Odovakarın adının mənasını araşdıraq. Qərbi hun dili türk dillərinin oğur qrupuna aid edilir. Oğur türk dilinin yeganə varisi sayılan çuvaş dilində isə öküzə “vakar” deyilir. Odovakarın qardaşının adı Hunulf (430–493) idi. Ola bilsin ki, bu ad “hun” və “alp” sözlərinin birləşməsindən yaranmışdır.
Haşiyə. Müqəddəs Roma imperiyasının imperatoru IV Otton Braunşveyq (1175–1218) hun Edekonun oğlu Odovakarın nəslindən sayılır. 1714-cü ildən 1901-ci ilədək Böyük Britaniya imperiyasını idarə etmiş Hanover kral sülaləsi də öz soykökünü Odovakara bağlayır. Həmçinin, 1740–1741-ci illərdə Rusiyanın formal imperatoru olmuş VI İoann Antonoviç (1740–1764) Odovakarın nəslindən hesab edilir.
493-cü ildə digər german qəbilə başçısı Teodorik (451–526) Kral Odovakara qalib gəlib İtaliyanın növbəti kralı oldu. Teodorikin atası Teodemir Atillanın əsas sərkərdələrindən biri idi. Maraqlıdır ki, Kral Teodorikin 520-ci ildə inşa etdirdiyi və bugün UNESCO-nun siyahısında olan mavzoleyi çadır formasındadır.
Bütün bu sadaladıqlarımızdan sonra belə bir sual verək: Roma imperiyası hunlara qalib gəlmişdir, yoxsa Xaqan Atilla Romanı yenmişdir?
Araz ŞƏHRİLİ
araşdırmaçı-yazar
Oxşar xəbərlər
- “Atilla öldükdə türklər saçlarını kəsib üzlərinə dərin yaralar vurublar...”
21 avqust 2021 10:25
- "Lotu Quli"nin qəbirüstü abidəsi hazırlanıb
20 avqust 2021 08:51
- Tağıyevin neft imperiyasını əlindən alan ingilis zabiti
18 avqust 2021 00:44
- Azərbaycanlı eks-deputat Moskvada 2 mehmanxana tikir
9 avqust 2021 22:28
- Allahşükür Şuşaya gedir...NƏZİR QUTUSU ...
10 iyul 2021 12:46
- “Lotu Quli”nin qətlinə görə Türkiyədə xüsusi əməliyyat
3 iyul 2021 01:59
- Kanadada 751 uşağın qalıqları olan DAHA bir məzarlıq tapıldı
25 iyun 2021 07:51
- “Dünyanın sonu”nu gətirən fateh - Öləndə Vatikanın zəngi üç gün susmadı
3 iyun 2021 19:35
- Çaldıran döyüşü niyə baş verdi - Şahın ŞOK məktubu
15 may 2021 00:40
- Ukraynada Anarı güllələyən Cabbar peşəkar idmançıdır - Fotolar
28 aprel 2021 08:20
Xəbər lenti
- BMT-nin baş katibi: Bəşəriyyət məhv edilməyə yaxındır
26 sentyabr 16:21
- Azərbaycandakı 14-17 yaşlı məhkum UŞAQLAR
26 sentyabr 15:31
- Sabah Prezident xalqa müraciət edəcək
26 sentyabr 15:19
- Qəbələdə canavar kəndə hücum etdi
26 sentyabr 13:58
- Məmişovun “Rolls-Royce” avtomobili qəzaya düşdü (FOTOLAR)
26 sentyabr 11:49
- Eldar Həsənov danışdı: “ASIN MƏNİ, qurtarsın getsin”
26 sentyabr 10:34
- Laçın dəhlizində Azərbaycan bayrağı dalğalanır - VİDEO
26 sentyabr 10:27
- Azərbaycana ilk qar yağdı (FOTOLAR)
26 sentyabr 10:16
- Azərbaycanlılar BMT-nin baş qərargahı önündə AKSİYA keçirdi
26 sentyabr 10:05
- Ermənistanın 1-ci prezidenti Qarabağdakı separatçı “naziri” qəbul etdi
26 sentyabr 01:49
- FHN-dən xəbərdarlıq:Sabah ildırım çaxacaq-Mobil telefonla danışmayın
26 sentyabr 00:46
- İcra başçısının 71 yaşlı direktor arvadının biabırçı çıxışı - ŞOK VİDEO
25 sentyabr 23:58
- Şikayət: Kənd sakinini ölümcül döyən 6 nəfərlik qrupla bağlı...
25 sentyabr 23:45
- Bakıda məktəb direktorundan RÜSVAYÇI çıxış - VİDEO
25 sentyabr 23:10
- Sumqayıtda görülən abadlıq və quruculuq işləri -Fotolar
25 sentyabr 22:55
- Bu gecədən hava kəskin dəyişir - Xəbərdarlıq
25 sentyabr 22:12
- “Pezident seçilsəm, Məhəmməd adını qadağan edəcəyəm”
25 sentyabr 21:59
- Ramin Bayramlının qardaşı da...
25 sentyabr 18:50
- Qubada Xalq artistinin obyektində HƏBS
25 sentyabr 18:42
- "Nazirin dostu" Vəfa Şərifovanın milyonluq villası - VİDEO
25 sentyabr 18:29
- Bakıda müğənni arvadını moteldə niyə öldürməyindən danışdı..
25 sentyabr 18:14
- Sumqayıtda azyaşlı qardaşlar oğurlandı - FOTO
25 sentyabr 14:02
- Azərbaycanda yüksək vəzifə tutan xanımlar (SİYAHI)
25 sentyabr 12:14
- Rus sülhməramlılarına yeni komandan təyin olundu-Anaşkin
25 sentyabr 11:48
- Qarabağdakı rus sülhməramlıların komandanı yenə dəyişir
25 sentyabr 01:03
- İran səfirinin açıqlaması: “Özəl şirkətlərə xəbərdarlıq etdik ki..."
24 sentyabr 22:46
- Bakcell və “ASAN Məktub” yeni tədris ilində uşaqları sevindirib
24 sentyabr 22:38
- Həftəsonu NƏQLİYYAT QADAĞASI ləğv olundu (RƏSMİ)
24 sentyabr 22:26
- Elman Rüstəmov “Azərsu”nu məhkəməyə verdi
24 sentyabr 15:38
- “Prinsipcə, sakit insanam” - İlham Əliyev
24 sentyabr 14:38
