- Ata 25 yaşlı tennisçi qızını öldürdü - ŞOK SƏBƏB
- Tofiq Zülfüqarov Elmar Məmmədyarova cavab verdi: Söyüş söyməmişəm
- Ermənistan mediası sülh müqaviləsinin detallarını açıqladı – Zəngəzur dəhlizi, separatçılığa qarşı öhdəlik və...
- Veysəloğlu Şirkətlər Qrupunun elan etdiyi -Qida Təhlükəsizliyi Ayı-na yekun vuruldu
- Rusiyada Azərbaycandan gətirilən 18 TON ŞEFTALI ı məhv edildi
“91 səhifə zibildən 1 səhifə şedevr alınır” - Heminquey i
Maraqlı12 iyul 2021 00:12

20-ci əsrin görkəmli Amerika yazıçılarından biri, bir neçə ədəbi nəsil üçün üslub müəyyən edən Ernest Heminqueyin ölümündən 60 il keçir. Kimlərsə onun üslubunu xəlvətcə təqlid etməyə çalışıb, kimlərsə açıq şəkildə məsləhət istəyib və Heminquey də onları əsirgəməyib. Ernest Heminqueyin məktublarından götürülən “necə yazmaq lazımdır” tezislərini oxuculara və yazıçılara təqdim edirik.
1. “Qoca və dəniz”də heç bir simvolika-filan yoxdur. Qoca – qocadır. Oğlan da oğlan. Köpək balığı elə köpək balığıdır, nə az, nə də çox.
2. Mənim adıma yazılan simvolika başdan-ayağa cəfəngiyyatdır. Sətirlərdən yalnız öz bildiklərini oxuya bilərsən. Yazıçı çox şey bilməyə borcludur.
3. Rəssamlar yazıçılardan üstündürlər. Neyləmək olar? Ancaq bu, belədir. Di gəl ki, onlar öz zibil qutularının içindəkiləri satırlar.
4. Yazdıqların haqqında kimin nə deyəcəyini, yaxud əsərinin şedevr olub-olmayacağını düşünmədən yaz. Məndə doxsan bir səhifə zibildən bir səhifə şedevr çıxır. Zibilləri zibilqabına atmağa çalışıram.
5. Sizdə etalon - əvvəllər sınaqdan çıxarılmış etalon yoxdur. Yalnız ağ kağız, qələm, real həyatdan daha inandırıcı xəyal etmək zərurəti var. Hiss olunmayanı hiss olunana çevirmək lazımdır ki, hər şey təbii görünsün.
6. Yazıçıya mane olan şey dinləməyi bacarmamaqdır. Biliklərimizin qaynağı məhz görmək və dinləmək bacarığıdır. Sən yaxşı görürsən, ancaq dinləməyi tərgitmisən.
7. Bir dəfə Madriddə pyes yazmışdım. O zaman o pyes mənə yaxşı görünürdü, ancaq təbii ki, bu, belə deyildi. Onda bir ingilisin kitabını oxuyurdum, son dərəcə pis, ancaq effektli dildə yazılmışdı. Mən miskin bir buqələmun kimi onu yamsılayırdım. Səhər yeməyinə qədər roman oxuyanda bax, belə olur.
8. Səhərlər işləməyə başlamazdan qabaq mənasız yamsılama ilə məşğul olmaqdan, kiminsə təsirinə düşməkdən və özümə yuxarıdan baxmaqdan qaçmaqdan ötrü heç nə oxumamağa çalışıram.
9. Bütün hekayələrimdə əsl həyat duyğusundan bəhs etməyə çalışıram. Həyatı ancaq təsvir və ya tənqid etmirəm, sadəcə, kağıza köçürürəm. Çalışıram, hekayəni oxuyanda onu özünüz də yaşayasınız.
10. Yaxşı alınanda elə bilirəm bunu kimdənsə oğurlamışam, sonra yadıma düşür ki, bunu heç kəs bilə bilməzdi və əslində bu heç vaxt olmayıb da. Deməli, hər şeyi özüm uydurmalı olmuşam. Onda özümü xoşbəxt sayıram.

11. Ata və yazıçıya qiymət verərkən ilk növbədə onların qüsurlarını araşdırmağa çalışıram. Onların yaxşı olması təbii haldır, əks təqdirdə diqqət yetirməyinə belə dəyməz.
12. Əgər real insanların haqqında yazırsansa, onları özlərinə xas olmayan şeylərə məcbur etmək olmaz. Uydurmaq çox gözəl şeydir, ancaq həqiqətdə baş verə bilməyəcək şeyi uydurmaq olmaz.
13. Əziz Skot (Fitscerald - red.) , sən indi özünü əzəmətli saydığın dövrdəkindən iki dəfə yaxşısan. Bilirsən, mən heç vaxt “Qetsbi"ni şedevr saymamışam. Sən indi iki dəfə yaxşı yaza bilərsən.
14. Mən indi yaxşı yazmağa çalışıram, babalarımız haqda az bilir və onları ideallaşdırmağa cəhd etmirəm. Yaxşı yadımdadır: babam danışırdı ki, Qrantı hər dəfə oyadanda, öz ifadələrindən utanıb-sıxılmırdı.
15. Yayda işləməyə həvəs olmur. Payızdakı kimi ölümün yaxınlaşdığını hiss etmirsən. Ona görə biz payızda qələmə sarılırıq.
16. Mən uğursuz adamam və kitablarımdakı ab-hava hazırda küçədə olduğu kimidir. Oxucuya bütün yay boyu sürən dəhşətli istilər haqqında fikirlər sırımaq istəmirəm, çünki kondisionerli otaqda işləyirəm. Bu isə təyyarənin hermetikləşdirilmiş salonunda yazmağa cəhd etmək qədər qeyri-təbiidir. Sanki yazırsan, ancaq hər şey saxta alınır, elə bil istixanada işləyirsən.
17. Ciddi bir şey yazmağa başlamazdan qabaq həqiqi qəlb ağrısı hiss etməlisən. Bu lənətə gəlmiş ağrını hiss edəndə, onu mümkün olduğu qədər sıxıb suyunu çıxar, onunla oynama.
18. Hər şeyi unutmaq lazımdır. Daim keçmişə qayıtmaq, yaxud şeyləri bir vaxtlar olduğu kimi görməyə çalışaraq “qıcıqlanmaq” lazım deyil.
19. İşlər çox pis olsa da və yoluna düşməsə də, geri çəkilmək olmaz. Əsas odur ki, romana girişdinsə, nəyin bahasına olursa-olsun, onu lənətə gəlmiş sona qədər aparmalısan.
20. Söz-söz yazmağa başlayın və hər şey alınacaq... Belletrist yazıçılar sadəcə fövqəlyalançılardır. Əgər çox bilir və yetərincə intizamlıdırlarsa, elə yazırlar ki, uydurma həqiqətdən inandırıcı olur.
Nadir Qocabəyli
Azvision.az
2. Mənim adıma yazılan simvolika başdan-ayağa cəfəngiyyatdır. Sətirlərdən yalnız öz bildiklərini oxuya bilərsən. Yazıçı çox şey bilməyə borcludur.
3. Rəssamlar yazıçılardan üstündürlər. Neyləmək olar? Ancaq bu, belədir. Di gəl ki, onlar öz zibil qutularının içindəkiləri satırlar.
4. Yazdıqların haqqında kimin nə deyəcəyini, yaxud əsərinin şedevr olub-olmayacağını düşünmədən yaz. Məndə doxsan bir səhifə zibildən bir səhifə şedevr çıxır. Zibilləri zibilqabına atmağa çalışıram.
5. Sizdə etalon - əvvəllər sınaqdan çıxarılmış etalon yoxdur. Yalnız ağ kağız, qələm, real həyatdan daha inandırıcı xəyal etmək zərurəti var. Hiss olunmayanı hiss olunana çevirmək lazımdır ki, hər şey təbii görünsün.
6. Yazıçıya mane olan şey dinləməyi bacarmamaqdır. Biliklərimizin qaynağı məhz görmək və dinləmək bacarığıdır. Sən yaxşı görürsən, ancaq dinləməyi tərgitmisən.
7. Bir dəfə Madriddə pyes yazmışdım. O zaman o pyes mənə yaxşı görünürdü, ancaq təbii ki, bu, belə deyildi. Onda bir ingilisin kitabını oxuyurdum, son dərəcə pis, ancaq effektli dildə yazılmışdı. Mən miskin bir buqələmun kimi onu yamsılayırdım. Səhər yeməyinə qədər roman oxuyanda bax, belə olur.
8. Səhərlər işləməyə başlamazdan qabaq mənasız yamsılama ilə məşğul olmaqdan, kiminsə təsirinə düşməkdən və özümə yuxarıdan baxmaqdan qaçmaqdan ötrü heç nə oxumamağa çalışıram.
9. Bütün hekayələrimdə əsl həyat duyğusundan bəhs etməyə çalışıram. Həyatı ancaq təsvir və ya tənqid etmirəm, sadəcə, kağıza köçürürəm. Çalışıram, hekayəni oxuyanda onu özünüz də yaşayasınız.
10. Yaxşı alınanda elə bilirəm bunu kimdənsə oğurlamışam, sonra yadıma düşür ki, bunu heç kəs bilə bilməzdi və əslində bu heç vaxt olmayıb da. Deməli, hər şeyi özüm uydurmalı olmuşam. Onda özümü xoşbəxt sayıram.

11. Ata və yazıçıya qiymət verərkən ilk növbədə onların qüsurlarını araşdırmağa çalışıram. Onların yaxşı olması təbii haldır, əks təqdirdə diqqət yetirməyinə belə dəyməz.
12. Əgər real insanların haqqında yazırsansa, onları özlərinə xas olmayan şeylərə məcbur etmək olmaz. Uydurmaq çox gözəl şeydir, ancaq həqiqətdə baş verə bilməyəcək şeyi uydurmaq olmaz.
13. Əziz Skot (Fitscerald - red.) , sən indi özünü əzəmətli saydığın dövrdəkindən iki dəfə yaxşısan. Bilirsən, mən heç vaxt “Qetsbi"ni şedevr saymamışam. Sən indi iki dəfə yaxşı yaza bilərsən.
14. Mən indi yaxşı yazmağa çalışıram, babalarımız haqda az bilir və onları ideallaşdırmağa cəhd etmirəm. Yaxşı yadımdadır: babam danışırdı ki, Qrantı hər dəfə oyadanda, öz ifadələrindən utanıb-sıxılmırdı.
15. Yayda işləməyə həvəs olmur. Payızdakı kimi ölümün yaxınlaşdığını hiss etmirsən. Ona görə biz payızda qələmə sarılırıq.
16. Mən uğursuz adamam və kitablarımdakı ab-hava hazırda küçədə olduğu kimidir. Oxucuya bütün yay boyu sürən dəhşətli istilər haqqında fikirlər sırımaq istəmirəm, çünki kondisionerli otaqda işləyirəm. Bu isə təyyarənin hermetikləşdirilmiş salonunda yazmağa cəhd etmək qədər qeyri-təbiidir. Sanki yazırsan, ancaq hər şey saxta alınır, elə bil istixanada işləyirsən.
17. Ciddi bir şey yazmağa başlamazdan qabaq həqiqi qəlb ağrısı hiss etməlisən. Bu lənətə gəlmiş ağrını hiss edəndə, onu mümkün olduğu qədər sıxıb suyunu çıxar, onunla oynama.
18. Hər şeyi unutmaq lazımdır. Daim keçmişə qayıtmaq, yaxud şeyləri bir vaxtlar olduğu kimi görməyə çalışaraq “qıcıqlanmaq” lazım deyil.
19. İşlər çox pis olsa da və yoluna düşməsə də, geri çəkilmək olmaz. Əsas odur ki, romana girişdinsə, nəyin bahasına olursa-olsun, onu lənətə gəlmiş sona qədər aparmalısan.
20. Söz-söz yazmağa başlayın və hər şey alınacaq... Belletrist yazıçılar sadəcə fövqəlyalançılardır. Əgər çox bilir və yetərincə intizamlıdırlarsa, elə yazırlar ki, uydurma həqiqətdən inandırıcı olur.
Nadir Qocabəyli
Azvision.az
Oxşar xəbərlər
- Fındıq mafiyası iş başında - Bağları məhv edir....
6 iyul 2025 01:39
- Rusiyanın hüquq-mühafizə orqanlarının hüquqazidd əməllərinin arxasında siyasi motivlər dayanır ŞƏRH
1 iyul 2025 00:29
- Korrupsiyaya qarşı Mübarizə İdarəsi Ağsu RİH-nin başçısı Rövşən Bağırovun əməllərini görmür ?
3 iyul 2025 13:02
- Prezident yeni səfirlərin etimadnaməsini qəbul etdi
27 iyun 2025 15:15
- Oliqarx oğlu son anda alimenti ödədi, ADINI da, SOYADINI da QIZINA VERDİ - FOTO
25 iyun 2025 22:04
- Orxan İsmayılzadə atalıq testindən qaçır, aliment ödəmir – sabah məhkəmə var
25 iyun 2025 03:08
- Rusiyanın öz başına gəldi – Dağlıq Altay türkləri ÜSYAN EDİR
22 iyun 2025 11:12
- Azərbaycan-Türkiyə qardaşlığı və sarsılmaz müttəfiqliyinin bariz nümunəsi...
20 iyun 2025 22:21
- Bu gün məktəblərdə -Son zəng- çalınacaq
14 iyun 2025 09:05
- Bir əsrin şahidi : 100 yaşlı cərrah Anatoli Zankoviçin keşməkeşli həyat hekayəsi
9 iyun 2025 07:20
Xəbər lenti
- Ata 25 yaşlı tennisçi qızını öldürdü - ŞOK SƏBƏB
11 iyul 18:18
- Tofiq Zülfüqarov Elmar Məmmədyarova cavab verdi: Söyüş söyməmişəm
11 iyul 18:02
- Ermənistan mediası sülh müqaviləsinin detallarını açıqladı – Zəngəzur dəhlizi, separatçılığa qarşı öhdəlik və...
11 iyul 17:51
- Veysəloğlu Şirkətlər Qrupunun elan etdiyi -Qida Təhlükəsizliyi Ayı-na yekun vuruldu
11 iyul 14:43
- Rusiyada Azərbaycandan gətirilən 18 TON ŞEFTALI ı məhv edildi
11 iyul 14:30
- İlham Əliyev Mariam Kvrivişvilini qəbul etdi (FOTO)
11 iyul 13:47
- Rusiya işğal olunmuş Ukrayna ərazisindən 4 MİLYON TON TAXIL OĞURLAYIB...
11 iyul 13:39
- Keçmiş nazir xanımı və gəlinlərindən DANIŞDI: İkisi də əcnəbidir - VİDEO
11 iyul 13:15
- İran 300 MİNDƏN ÇOX ƏFQANI ölkədən qovur. SƏBƏB ?
11 iyul 12:55
- -Qaş ustası- doğduğu uşağı 1 il SOYUDUCUDA saxladı və sonra...
11 iyul 12:23
- Prezident həmkarını təbrik etdi
11 iyul 11:31
- İntihar etmiş rusiyalı NAZİR VİDA MESAJI-nda NƏ YAZIB ?
11 iyul 10:45
- Ermənistan XİN mətbuat katibi Ani Badalyan: İlham Əliyevlə Nikol Paşinyanın Əbu-Dabi görüşü uğurlu olub
11 iyul 10:08
- Terrorsuz Türkiyə : PKK bu gün SİLAHI YERƏ QOYACAQ
11 iyul 09:48
- Təyyarədə qadının OMBA-sına toxundu və 7 İL HƏBS...
11 iyul 09:36
- HÖKÜMƏ - kədərim mənim filmi bu tarixdə təqdim olunacaq
11 iyul 02:05
- Yazıçı Sabir Əhmədlinin oğlu ilə TƏSİRLİ MÜSAHİBƏ
11 iyul 01:31
- Bir qətliamın izi – 26 il əvvəl Bakı və İrəvan sülhə yaxın olanda 40 erməni güllələnib
11 iyul 01:12
- Pul üçün Rus ordusuna yazılan azərbaycanlı Əliquliyev peşmandır: Prezidentə deyin, məni qurtarsın
11 iyul 00:36
- Daha bir rayonda yasda EHSAN ləğv edildi
11 iyul 00:26
- 5 saat davam edən İlham Əliyev-Paşinyan görüşünə dair İLK AÇIQLAMA
10 iyul 14:43
- İranlı molla : CƏHƏNNƏM əhlinin dili TÜRKCƏ, CƏNNƏT əhlinin dili ƏRƏBCƏDİR...
10 iyul 13:33
- 100 qadını öldürmüşdü - Manyakın meyiti tapıldı
10 iyul 12:29
- Milli Məclisin deputatı Azər Allahverənov Nardaran qəsəbəsində vətəndaşları qəbul edib
10 iyul 12:18
- Maral tam Ayı 10 iyul 2025: Nə etməli?
10 iyul 11:41
- Kompüteri 1000 DƏFƏ sürətləndirməyin yolu
10 iyul 11:18
- Uşağa görə muştuluq aldılar, gecə isə yoldaşımın meyitini verdilər
10 iyul 10:00
- Ərdoğan xalqa müraciət edəcək
10 iyul 09:47
- İlham Əliyevin Nikol Paşinyanla görüşü başladı
10 iyul 09:28
- Həbsdə olan vəkil Adəm Məmmədov bu şəxsi məhkəməyə verdi
10 iyul 01:46
Video & Fotoqalereya
Video
Fotoqalereya