- İran 300 MİNDƏN ÇOX ƏFQANI ölkədən qovur. SƏBƏB ?
- -Qaş ustası- doğduğu uşağı 1 il SOYUDUCUDA saxladı və sonra...
- İntihar etmiş rusiyalı NAZİR VİDA MESAJI-nda NƏ YAZIB ?
- Ermənistan XİN mətbuat katibi Ani Badalyan: İlham Əliyevlə Nikol Paşinyanın Əbu-Dabi görüşü uğurlu olub
- Terrorsuz Türkiyə : PKK bu gün SİLAHI YERƏ QOYACAQ
“İnsanların ürəyindən keçsə, mənə münasibət dəyişə bilər”
Müsahibə16 oktyabr 2021 11:07

NUH.az yenisabah.az-a istinadın yazıçı Əkrəm Əylisli ilə müsahibəsini təqdim edir:
– Konfliktoloq Tomas de Vaal Sizinlə bağlı məqalə yazıb, xəbəriniz var?
– Ona elektron poçla məktublaşmışdıq, yazmışdım ki, "Uzun illərdir ki, xarici dünyanın çirkinliyindən yeganə qurtuluşum ədəbiyyatdır. Ədəbiyyatda mənim üçün bütün Bakıdan daha çox hava var". Tomas de Vaal da sözlərimi olduğu kimi oxuculara çatdırıb.
O obyektiv baxışlı, beynəlxalq aləmdə tanınmış şəxsdir. Ədəbiyyatla bağlı dediklərimi qeyd etməsi məsələyə həssas yanaşdığının göstəricisidir. Doğurdan da ədəbiyyat elə geniş bir dünyadır ki, onu buraxıb siyasətlə məşğul olmaq mənə çox miskin bir dünyaya köçüb getməktək görünür. Ədəbiyyatın daşını atmaq miskin bir dünyada yaşamaqdır.
Mən heç vaxt siyasətlə məşğul olmamışam. Bəzən məni belə göstəriblər, halbuki belə deyil və hətta sıradan bir fikirlərimi belə siyasiləşdiriblər. Bu kiməsə sərf edir, yəni aranı qarışdırmaq istəyənlərə hava, su kimi lazım olur. Əslinə qalanda, öz aləmində yaşayan, öz mənəvi yaddaşını unutmayan insan üçün bu, ötüb-keçəndir, onun daxilində yaddaşı, gördüyü dünya qalır. Mənim bütün həyatım uşaqlıq dünyasının işığı ilə doludur. Mən o işıqdan heç vaxt əl çəkəsi deyiləm.
– Bəs hər şeydən uzaq olub, ədəbiyyata sığındığınız, sözün inzivasına çəkildiyiniz müddətdə nələr yazmısınız?
– Son vaxtlar mənim üçün əhəmiyyətli olan bir neçə yazı yazmışam. Hətta onlar balaca kitabça şəklində çap olunub. Mənə elə gəlir ki, son dövrlərdə yazdığım "Metro vaqonunda gün işığı” əvvəl yazdıqlarımdan da güclüdür. Bundan başqa, "Dağlar deyir ki, soyuqdur” povestini qələmə almışam. Bundan başqa, müxtəlif hekayələr yazmışam. "Ölmüş arvadların qayıtmağı” hekayəsi məni silkələyən yazılarımdandır. "Ömür kimi bir gecə” hekayəm və s. ədəbiyyatı təbliğ edən saytlarda dərc olunub. Bir müddət bundan əvvəl Salman Rüşdinin hekayələrindən ibarət "Peyğəmbərin tükü” adlı kitabı çap etdirdim. Bilirsiniz ki, Salman Rüşdi o qədər də sevdiyim yazıçı deyil, amma mənə elə gəldi ki, onun əsərlərini çap edib Azərbaycan oxucusuna çatdırmaq vacibdir.
Çox tərcümələr etmişəm və bu tərcümələrdə əsas məqsədim ondan ibarətdir ki, Azərbaycan oxucusu dünya ədəbiyyatında baş verənlərdən xəbərdar olsun. Ümumiyyətlə, ədəbiyyat geniş dünyadır, mən də belə demək olarsa, oranın pasportunu almışam. Həmişə demişəm ki, mənim ölkəmin paytaxtı Bakıdır, amma qəlbimin paytaxtı Əylisdir. Əylisdə gördüklərim, yaşadıqlarım mənə hələ bundan sonra da kifayət qədər yazmağa mövzu verəcək.
– Qarabağ müharibəsi bitib, işğaldan azad olunan torpaqlarda bərpa prosesi başlayıb, artıq Ermənistanla dinc qonşuluq haqda çağırışlar var. Sizcə, bundan sonra ölkələr arasında qarşılıqlı etimad mühiti necə yaradılmalır?
– Müharibədə əzmlə qələbə qazanmışıq, amma bundan sonra gərək qonşuluq münasibətlərini bərpa etməkdə də böyük fəallıq göstərək. Qonşuluq münasibətləri hər zaman önəmlidir. Qonşuda vəziyyət pis olanda sənin də evində vəziyyət yaxşı olmayacaq. Yəni sən sevinə bilməzsən ki, qonşumda vəziyyət pisdir, bu, sevinməli hal deyil. Ona görə də artıq xalq diplomatiyasından istifadə etmək, xalqları yaxınlaşdırmaq üçün ziyalıları fəallaşdırmaq lazımdır. Bir tərəfdən digərinə, ordan da bura söyüşmək bizi heç də yaxşı yerə gətirib çıxarmayacaq, yalnız gərginlik, insanlar arasında etimadsızlıq yaradacaq. Bütün bunlar qonşular arasında münasibətlərin bərpa olunması üçün normal şərait yaranmasına imkan vermir. Xarici qüvvələr məsələyə qarışanda vəziyyət daha da gərginləşir. İki dövlət başçısı vasitəçi olmadan məsələləri həll etməlir. Ən əsası da bundan sonra necə yaşamalıyıq məsələsini. Müharibə oldu, bitdi, getdi, amma bu şəraitdə bundan sonra nələr edə bilərik, bax bunlar müzakirə edilməlidir. Mənə elə gəlir ki, mətbuatda da ab-havanı dəyişdirmək lazımdır.
Tomas de Vaalın yazılarından da ona görə xoşum gəlir ki, hər zaman obyektiv yazır. O vaxt hadisələrin qızğın vaxtında bir neçə dəfə haqqımda yazmışdı. Bildirmişdi ki, Əkrəm Əylislinin "Daş yuxular”ı millətlər arasında münasibətləri korlamır, əksinə, millətlər arasındakı münasibətləri yaxşılaşdırmağa cəhd göstərir.
- İllər əvvəl sizi Xalq yazıçısı adından məhrum olundunuz. Sizcə, cəmiyyət indi, Qarabağ müharibəsi bitəndən sonra Sizə bəraət verəcək?
- Fikrimcə, o vaxt bu məsələdə bəsit təsəvvürlə yaşayan insanların təbliğatı böyük rol oynamışdı. Digər tərəfdən, bunun obyektiv səbəbləri var idi. Onlardan biri bu idi ki, həmin vaxt Ermənistanla Azərbaycan arasında münasibətlər qısa vaxt içərisində kəskin şəkildə pisləşmişdi. İkinci səbəb Birinci Qarabağ müharibəsindəki inanılmaz və dəhşətli məğlubiyyətimiz idi. Mənə elə gəlir ki, ədəbiyyat, bədii söz öz qüdrəti ilə çox şeyi həll edə bilir. Bədii söz, əgər doğrudursa, mahiyyətcə xeyirxahdırsa, insanların təsəvvürünü dəyişir. İndi müharibə qələbəmizlə bitib, belə dövrdə mənə qarşı olan münasibət müsbət mənada dəyişə bilər. Əlbəttə, insanların ürəyindən keçsə...
Amma haradasa dəyişiklik var, bunu hiss edirəm. O vaxt bu məsələnin uzanması, söz-söhbətlərin çoxalmasına səbəb hava limanında saxlanmağım oldu. 2016-cı ildə mən Venesiyada böyük ədəbiyyat tədbirinə dəvət olunmuşdum, əgər onda mənə qarşı saxta ittiham irəli sürməsəydilər, bəlkə də bu məsələ çoxdan həll olunmuşdu. Amma bu məsələdən hamı xəbər tutdu, xarici mətbuat yazmağa başladı. Fikrimcə, bu, düzgün hərəkət olmadı. Mənə qarşı elə bir ittiham irəli sürdülər ki, heç özləri də ona inanmırdı, inanmaq mümkün deyildi. Gərək bunu etməyəydilər. Hərdən küyə gedib çox şey edirlər. Son vaxtlar Mirzə Ələkbər Sabirin "Çırmanarıq keçməyə çay gəlməmiş, Başlayırıq qızmağa yaygəlməmiş” sözləri tez-tez dilimə düşür. Kişi yaman deyib...
Oxşar xəbərlər
- İran 300 MİNDƏN ÇOX ƏFQANI ölkədən qovur. SƏBƏB ?
11 iyul 2025 12:55
- Ermənistan XİN mətbuat katibi Ani Badalyan: İlham Əliyevlə Nikol Paşinyanın Əbu-Dabi görüşü uğurlu olub
11 iyul 2025 10:08
- Terrorsuz Türkiyə : PKK bu gün SİLAHI YERƏ QOYACAQ
11 iyul 2025 09:48
- Təyyarədə qadının OMBA-sına toxundu və 7 İL HƏBS...
11 iyul 2025 09:36
- Yazıçı Sabir Əhmədlinin oğlu ilə TƏSİRLİ MÜSAHİBƏ
11 iyul 2025 01:31
- Milli Məclisin deputatı Azər Allahverənov Nardaran qəsəbəsində vətəndaşları qəbul edib
10 iyul 2025 12:18
- Maral tam Ayı 10 iyul 2025: Nə etməli?
10 iyul 2025 11:41
- Kompüteri 1000 DƏFƏ sürətləndirməyin yolu
10 iyul 2025 11:18
- Uşağa görə muştuluq aldılar, gecə isə yoldaşımın meyitini verdilər
10 iyul 2025 10:00
- Bakıda nişana hazırlaşan oğlanı öldürdülər - Dedim ki, bura yaşayış yeridir, söyüş söyməyin
10 iyul 2025 01:18
Xəbər lenti
- İran 300 MİNDƏN ÇOX ƏFQANI ölkədən qovur. SƏBƏB ?
11 iyul 12:55
- -Qaş ustası- doğduğu uşağı 1 il SOYUDUCUDA saxladı və sonra...
11 iyul 12:23
- Prezident həmkarını təbrik etdi
11 iyul 11:31
- İntihar etmiş rusiyalı NAZİR VİDA MESAJI-nda NƏ YAZIB ?
11 iyul 10:45
- Ermənistan XİN mətbuat katibi Ani Badalyan: İlham Əliyevlə Nikol Paşinyanın Əbu-Dabi görüşü uğurlu olub
11 iyul 10:08
- Terrorsuz Türkiyə : PKK bu gün SİLAHI YERƏ QOYACAQ
11 iyul 09:48
- Təyyarədə qadının OMBA-sına toxundu və 7 İL HƏBS...
11 iyul 09:36
- HÖKÜMƏ - kədərim mənim filmi bu tarixdə təqdim olunacaq
11 iyul 02:05
- Yazıçı Sabir Əhmədlinin oğlu ilə TƏSİRLİ MÜSAHİBƏ
11 iyul 01:31
- Bir qətliamın izi – 26 il əvvəl Bakı və İrəvan sülhə yaxın olanda 40 erməni güllələnib
11 iyul 01:12
- Pul üçün Rus ordusuna yazılan azərbaycanlı Əliquliyev peşmandır: Prezidentə deyin, məni qurtarsın
11 iyul 00:36
- Daha bir rayonda yasda EHSAN ləğv edildi
11 iyul 00:26
- 5 saat davam edən İlham Əliyev-Paşinyan görüşünə dair İLK AÇIQLAMA
10 iyul 14:43
- İranlı molla : CƏHƏNNƏM əhlinin dili TÜRKCƏ, CƏNNƏT əhlinin dili ƏRƏBCƏDİR...
10 iyul 13:33
- 100 qadını öldürmüşdü - Manyakın meyiti tapıldı
10 iyul 12:29
- Milli Məclisin deputatı Azər Allahverənov Nardaran qəsəbəsində vətəndaşları qəbul edib
10 iyul 12:18
- Maral tam Ayı 10 iyul 2025: Nə etməli?
10 iyul 11:41
- Kompüteri 1000 DƏFƏ sürətləndirməyin yolu
10 iyul 11:18
- Uşağa görə muştuluq aldılar, gecə isə yoldaşımın meyitini verdilər
10 iyul 10:00
- Ərdoğan xalqa müraciət edəcək
10 iyul 09:47
- İlham Əliyevin Nikol Paşinyanla görüşü başladı
10 iyul 09:28
- Həbsdə olan vəkil Adəm Məmmədov bu şəxsi məhkəməyə verdi
10 iyul 01:46
- Bakıda nişana hazırlaşan oğlanı öldürdülər - Dedim ki, bura yaşayış yeridir, söyüş söyməyin
10 iyul 01:18
- İlham Əliyev Paşinyanla görüşəcək - Vaxt və yer açıqlandı
09 iyul 12:37
- İki gün sonra ÖCALAN daha bir - Tarixi çağırış edəcək
09 iyul 11:42
- Dünyanın ən gülməli ölkələri açıqlandı: Zirvədə gözlənilməz ölkə yer aldı
09 iyul 11:16
- Paraşütlə tullanıb... ÖLMƏK neçəyədir?
09 iyul 10:08
- Naxçıvana Ali Məclis sədri Bakıdan gətirilə bilər
09 iyul 09:47
- Bu gün Azərbaycanda Diplomatiya Günüdür
09 iyul 02:37
- Rusiyada büdcə kəsiri 6 dəfə artıb; Təhlükəsizlik yastığı sürətlə boşalır...
09 iyul 02:30
Video & Fotoqalereya
Video
Fotoqalereya