- Məktəbdən çıxan müəllimənin başına torba keçirib QAÇIRANLAR ...
- Ukrayna Rusiya Hərbi Dəniz Donanması baş komandanının müavinini məhv etdi
- Gürcü bədənində rus başı formalaşdırmaq xülyası – Rus şovinizmi və gürcülər...
- Adil Kərimli mənə dedi: Ya Xalq Artisti, ya da Prezident təqaüdü, hansını istəyirsən ?
- Ərdoğan sabah Xankəndiyə gələcək
Abşeronda balıqçılar suitiləri niyə öldürür?
Dünya23 oktyabr 2021 21:41

Xəzərin Abşeron sahillərində bir neçə gün ərzində Qırmızı Kitaba daxil edilən 16 suiti cəsədi aşkarlanıb. Bu barədə eko-fəallar sosial şəbəkələrdə məlumat və görüntüləri yayıblar. Xəzər suitilərinin çoxsaylı ölümünün balıq ovu fəaliyyətinin nəticəsi olduğu güman edilir. Təxminlərə görə suitilər sintetik torlara və qarmaqlara keçərək ölürlər. Buna balıqçılıqda "by-catch” deyilir və nəsli kəsilmək üzrə olan dəniz canlılarının mühafizəsində ən çətin məsələlərdən biridir.
"Mərdəkan, Şüvəlan, Buzovna, Bilgəh və Nardaran sahillərində monitorinqlər keçirdik, cəmi 12 kilometrlik məsafədə 16 Xəzər suitisi leşi aşkarlandı. Bir neçə suitinin bədənində qarmaq və kəndirlərin izi tapıldı, suitilərin bütün sahil boyunca ancaq tor qurulan çimərliklərdə və kompakt şəkildə tapılması onların balıqçılar tərəfindən öldürüldüyünü söyləməyə əsas verir. Torlar və nərəkimilərin tutulması üçün dənizin dibinə düzülmüş qarmaqlardan balıqlar çıxarılarkən, ölmüş suitilər lazımsız məhsul kimi dənizə atılır, sonra dalğalar onları vurub sahilə çıxarır. Cəsədlərə quşların və heyvanların demək olar ki, toxunmaması onların cəsədlərinin sahilə çıxmasından xeyli əvvəl öldüklərini deməyə əsas verir”,-həmin məlumatda deyilirdi.

Qeyd edək ki, Xəzər suitisi Xəzərin yeganə məməli heyvanıdır və dünyada ən kiçik suiti növüdür. 2008-ci ildən Beynəlxalq Təbiəti Qoruma Birliyi (İUCN) bu heyvanların yox olma təhlükəsi daşıyan canlı statusu ilə beynəlxalq mühafizə altına alınmasına qərar verib və Azərbaycanın Qırmızı Kitabına daxil edilib. Eko-aktivistlər problemin ciddiliyini nəzərə alaraq Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyini qanunsuz balıq ovu alətləri və təcrübələri ilə mübarizəni gücləndirməyə, xüsusilə suitilərin miqrasiyası aylarında bu məsələyə diqqət ayırmağa çağırıblar.
AMEA-nın Zoologiya İnstitutunun aparıcı elmi işçisi Süleyman Süleymanov virtualaz.org-a bildirib ki, monitorinq və araşdırmalar hazırda Xəzərin ekosisteminin çox bərbad vəziyyətdə olduğunu sübut edir.

"Bir həftə əvvəl Xəzərin Pirşağı çimərliyində monitorinq apardıq və 10 suiti cəsədi ilə rastlaşdıq. Biz həmin ərazilərdə suitilərə balıqçılar tərəfindən zərər vurulduğunu müşahidə etdik. Suitilər həqiqətən balıqçıların toruna düşüb”,-S.Süleymanov deyib.
Suitilər dənizin açıq hissəsində balıqlarla qidalanırlar. Mütəxəssisin sözlərinə görə, suitilər tora düşmüş balıqlardan daha çox istifadə edirlər və nəticədə özləri də tora düşürlər. Amma balıqçılar suitilərə qarşı aqressiv davranırlar: "Ölmüş suitilərin bədəninin bir neçə yerində kəsici alətlərlə edilmiş dəliklər müşahidə etdik. Yəni balıqçılar heyvanları yaralayırlar, ölən ölür, ölməyən də qan itirə-itirə sahilə çıxır. Onların bəziləri yaxın vaxtlarda məhv olmuşdu”.

S.Süleymanov qeyd edib ki, balıqçılar icazə alıb balıq ovu ilə məşğul olurlar. Amma bu onlara Qırmızı Kitaba düşmüş suitiləri öldürmək, yaralamaq haqqı vermir: "Deyirlər ki, tədbir görüləcək, amma yenə də eyni vəziyyətlə qarşılaşırıq. Ay yarım-iki ay əvvəl Pirşağıda da suiti cəsədlərinə rast gəlmişdik”.
İnstitut əməkdaşı deyir ki, suitilər get-gedə azalır, demək olar ki, onların ehtiyatının 50-80 faizi tükənib.
"Təxminən 2 ay əvvəl Xəzərdə hərtərəfli tədqiqat apardıq. Dənizin orta və cənub ərazilərində müşahidələr zamanı cəmi 6 suitiyə rast gəldik, deməli, suitilər artıq tükənir. Suitilərin çoxalma səbəblərinin ortadan qalxması, Xəzərdə normadan artıq ov alətləri, qurma torların olması buna təsir edir. İndiki torlar sintetik materiallardan (jilka) hazırlanır, suiti tora düşəndə oradan çıxa bilmir. Bir az çırpınandan sonra bədəni zədələnir. Buna görə də bu cür torların ölkəyə gətirilməsinin qarşısını almaq lazımdır. Hətta nərə cinsli balıqların körpələri də o tora düşür, azad ola bilmir. Bu alət balıqları qəddarcasına məhv edir”,-S. Süleymanov deyib.

Mütəxəssis qeyd edib ki, son bir ayda aparılan müşahidələr Xəzərin ekosisteminin bərbad vəziyyətdə olduğunu söyləməyə əsas verir. Dəniz sahildən 400-500 metr çəkilib, səviyyəsi 1,5-1,7 metr aşağı düşüb. Bu o deməkdir ki, Xəzərdə keçici və yarımkeçici balıqların həyatına son qoyulur. Yarımkeçirici balıqlar Xəzərin sahillərində kürü tökürlər. Su çəkiləndən sonra bitkilər sahildə qalıb quruyur. "Yəni keçici və yarımkeçici balıqların vəziyyəti çox çətindir, onların kürü tökmə yeri yoxdur”,-həmsöhbətimiz bildirib.
O deyir ki, iki həftə ərzində dənizdə araşdırma aparıblar, cəmi iki yerdə - Lənkəranda 10 metr dərinlikdə, Giləzi ərazisində 25 metr dərinlikdə tilova balıq düşüb: "2000-ci ildə elmi tədqiqat aparan zaman tilova 52 nərə cinsli balıq düşmüşdü. Bu il bir balıq düşdü, onun da uzunluğu 47 santimetr idi. (Elmi tədqiqat və ya araşdırma üçün tutulan Qırmızı Kitaba düşmüş balıq növü yenidən dənizə qaytarılır). Bu o deməkdir ki, balıq yoxdur. Gələn ayın əvvəlində yenə dənizə çıxacağıq ki, qış fəslində vəziyyətin necə olduğunu müşahidə edək”.

Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyinin Bioloji Müxtəlifliyin Qorunması Xidmətinin rəsmisi Arzu Səmədova isə bildirib ki, suiti cəsədlərinin aşkarlandığı ərazilərdə monitorinqlər keçirilib. Cəsədlərin üzərində xəsarət izləri, brokonyer torları, kəsici alətlərin yeri görünüb. Lakin suiti ölümlərini yalnız balıqçılıqla əlaqələndirmək doğru deyil. Çünki suitilər ilin bu dövründə şimal sahillərinə, Rusiya, Qazaxıstana miqrasiya eləməyə başlayır, yazda geri qayıdırlar. Miqrasiya edən zaman yaşlı fərdlər məhv ola bilir.
"Suitilərin balıqçı torlarına ilişməsi faktlarını müəyyən etmək üçün Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi ilə Daxili İşlər Nazirliyinin Su Nəqliyyatında Polis İdarəsinin əməkdaşları tərəfindən daimi reydlər keçirilir. Son dövrlərdə reydlər intensivləşdirilib. Ötən həftə Abşeron sahillərində reydlərə başlanılıb və balıqçılara məlumatlar verilib, Reydlərin Xəzərin digər ərazilərində də həyata keçirilməsi planlaşdırılır”, -A.Səmədova deyib.
Onun sözlərinə görə, təkcə suitilər deyil, digər heyvanların ovlaması və ya heyvanlara zərər vurulması ilə bağlı qanunazidd faktlar aşkarlandığı halda cərimələr tətbiq olunur.
Cərimələr isə göründüyü kimi, Azərbaycanda, o cümlədən Xəzərdə ekosistemə ağır zərərin vurulmasının qarşısını ala bilmir...
Oxşar xəbərlər
- Kseniya Sobçak azərbaycanlıların qətlindən yazdı – Sonra da deyirik bizi niyə sevmirlər?
2 iyul 2025 09:58
- Qanlı sürgün: 1864-cü il Çərkəz soyqırımının acı tarixçəsini qanlı Rusiya imperiyası necə yazdı…
1 iyul 2025 22:48
- Korrupsiyaya qarşı Mübarizə İdarəsi Ağsu RİH-nin başçısı Rövşən Bağırovun əməllərini görmür ?
3 iyul 2025 13:02
- Dünya bunu çoxdan edib: ÇİN DİLİNİ ÖYRƏNİN...
26 iyun 2025 10:13
- Sabah Məhərrəmlik başlayır - nələr vacibdir?
25 iyun 2025 22:34
- TƏK -SƏBİR- və yaxud Elm ilə təhsilin inteqrasiyası (Felyeton)
25 iyun 2025 11:12
- Mehriban xanım Prezidentə -bu qızın gözləri gözəldir - dedi... - Video
24 iyun 2025 09:05
- Dilqəm Əsgərov oğlunun ittihamlarına cavab verdi: Müalicəyə ehtiyacı var
22 iyun 2025 02:16
- Eskalatorlar niyə işləmir? - QURUMDAN AÇIQLAMA
21 iyun 2025 10:38
- Rusiyada yaşayan azərbaycanlı kişilər 4 ARVAD ala BİLƏCƏK – ŞƏRTLƏR
20 iyun 2025 09:54
Xəbər lenti
- GÜNAY Qurbanova YENİDƏN Avropa çempionu olub
04 iyul 02:13
- Məktəbdən çıxan müəllimənin başına torba keçirib QAÇIRANLAR ...
04 iyul 02:01
- Parlamentin qarşısında EŞŞƏKLƏRLƏ ETİRAZ MİTİNQİ
03 iyul 23:01
- Xankəndidən Şuşaya kanatla gedəcəyik- 13 dəqiqəyə...
03 iyul 21:38
- Ukrayna Rusiya Hərbi Dəniz Donanması baş komandanının müavinini məhv etdi
03 iyul 19:59
- Gürcü bədənində rus başı formalaşdırmaq xülyası – Rus şovinizmi və gürcülər...
03 iyul 19:40
- Adil Kərimli mənə dedi: Ya Xalq Artisti, ya da Prezident təqaüdü, hansını istəyirsən ?
03 iyul 14:27
- Ərdoğan sabah Xankəndiyə gələcək
03 iyul 14:14
- Erməni parlamentində Rusiya üstündə DAVA – Butulka ilə VURDU
03 iyul 13:14
- Prezident bu yolun açılışını ETDİ
03 iyul 11:58
- Emin Ağalarov Rusiyadakı konsertini ləğv etdi
03 iyul 11:48
- Koroğlu körpüsündə çat yaranıb? - RƏSMİ AÇIQLAMA
03 iyul 11:23
- Bakıda 14-cü mərtəbədən yıxılan qız SAĞ QALDI
03 iyul 10:40
- Azərbaycanla münasibətlərimiz strateji müttəfiqlik xarakteri daşıyır - Rusiya XİN
03 iyul 10:31
- Japarov da Xankəndiyə gəlir
03 iyul 10:18
- Mələkxanım Eyubovanın həyat yoldaşı - FOTO
03 iyul 09:46
- Bir AĞAC bir İLDƏ 22 kq KARBON-CO2 UDUR və....
03 iyul 02:16
- Azərbaycanın deputatı -Özbəkistanın mədəniyyət elçisi- medalı ilə təltif edilib
03 iyul 02:06
- Seyid Əzim Şirvaninin 190 illiyi qeyd olundu – Gənclər Kitabxanasında
03 iyul 01:15
- Azərbaycan güləşçisi Avropa çempionu olub
03 iyul 00:46
- Araz Ağalarov barəsində icraat başladıldı
02 iyul 23:12
- Dalay Lamadan sonra Tibet Buddiziminin aqibəti necə olacaq? - Özü danışdı
02 iyul 22:45
- Azərbaycan və Özbəkistan prezidentləri -Sea Breeze- istirahət mərkəzində olublar (FOTO)
02 iyul 21:29
- Polis bundan sonra da Vətənə və xalqa şərəflə xidmət edəcək - Vilayət Eyvazov
02 iyul 20:12
- Prezidentlər mətbuata bəyanatlarla çıxış etdi - Fotolar
02 iyul 19:28
- Bakıda Özbəkistanın səfirliyinin yeni binası açıldı
02 iyul 19:15
- Özbəkistan Prezidentinin rəsmi qarşılanma mərasimi olub
02 iyul 19:04
- Həbsdə olan vəkil Adəm Məmmədovun əmisi hakim qarşısına çıxarılır - DTX tərəfindən saxlanılmışdı
02 iyul 13:46
- Şavkat Mirziyoyev Bakıya gəldi
02 iyul 13:09
- Lukaşenko Polşa və Baltikyanı ölkələri xəritədən silinməklə hədələdi
02 iyul 12:21
Video & Fotoqalereya
Video
Fotoqalereya