“XOXOL” TƏRTƏMİZ TÜRK SÖZÜDÜR
Cəmiyyət20 aprel 2022 08:13
Firuz Mustafa
Yəqin ki, bu sərlövhəni oxuyub, “xoxol” sözünün sırf türk kökənli leksem olduğunu iddia etdiyim üçün məni “asıb-kəsən” türk düşmənləri yenə qurbağa kimi ağız-ağıza verib quruldaşmağa başlayaqcaqlar.
Ukraynalara verilən, gah zarafatyana, gah da təhqiramiz şəkildə işlədilən bu söz (xoxol, xoxlı, xoxluşka) öz kökü etibarilə qədim dövrə gedib çıxır. Və bu söz mənşəyini türklərdən götürür.
Fikrimi əsaslandırmaq üçün əvvəlcə rus, sonra isə ukrayna mənbələrinə isnad etmək istəyirəm. Çünki bu cür hallarda ən yaxşısı “neytral” baxışlara diqqət yetirməkdir.
Oxuyuruq:
“...слово «хохол» первоначально не содержало в своём значении отрицательной оценки... в Киевской Руси чуб на голове (он же хохол) символизировал принадлежность к знатному роду”.
Rusların yazdığı bu qısa mətnin tərcüməsi təxminən belədir:
“...“xoxol” sözü ilkin mənasında özlüyündə mənfi qiymətləndirməni ehtiva etməmişdir... Kiyev Rusunda başın üstündəki “çub” (yəni “xoxol”) nəcib bir ailəyə mənsub olmağı simvollaşdırırdı”.
Keçirəm ukraynalıların öz şərhinə. Ukraynalı dil mütəxəssisləri də “xoxol” sözünün mənşəcə türklərlə və türk dili ilə bağlı olduğunu təsdiq edirlər.
Ukraynalılar bu sözün mənasını yuxarıda şərh etdiyimiz qaydada (“xoxol”- başın ortasındakı uzun saç) təqdimatı ilə yanaşı onun ikinci bir məna daşıdığını da nəzərə çarpdırırlar. Elə bu “ikinci məna” da türklərdən götürülüb.
Buyurun, əvvəlcə Ukrayna dilində oxuyaq. Ruslara müraciətən yazılmış mətndə deyilir:
«Хохол» — перекладається з тюркської, як «дитя неба»! Росіяни, ви називаєте нас хохлами не знаючи що це означає! Так нарекли українців давним-давно і не дарма. Ми чисті душею, як небо, ми вільні, як небо, ми сильні, як грозове небо!”
Tərcüməsi belədir:
"Xoxol" - türkcədən "cənnət övladı" kimi tərcümə olunur! Ruslar, siz bu sözün mənasını bilmədən bizə “xoxol” deyirsiniz! Ukraynalıları çoxdan belə adlandırırdılar və bu, boş yerə deyildilər. Bizim ruhumuz səma kimi saf, biz göy üzü kimi azadıq, biz fırtınalı səma kimi güclüyük!”
Gördüyümüz kimi, ukraynalılar bütün hallarda haqqında söhbət açılan sözün türk mənşəli olduğunu qəbul edir, hətta ona maraqlı bir etnonom də əlavə edirlər. Bu söz türkcə həm də “cənnət övladı” deməkdir.
Yaxşı, bəs bu söz müasir türk (Azərbaycan) dilində işlədilirmi? Bəli, işlədilir. Məsələ burasındadır ki, ukraynalıların başının ortasında, ətrafı qırxılmış saç komu (dəsti) bəzən hörük kimi uzanır, kişilərin kürəyinin ortasınacan sallanırdı. Bu, əlbəttə “kəkil” (“kokil”, “kekil”, “xokil”) adlandırılırdı. Bu cür kəkilləri çox vaxt seçilmişlər saxlayırdı.
Əlbəttə, bizim çoxumuz bu cür kəkilli, igid, cəsur, döyüşkən ukraynalıların obrazını şəkillərdə və filmlərdə görmüşük. Elə indiki zamanda da kəkilli ukraynalılara təsadüf edilir.
Slava Ukraine!
Oxşar xəbərlər
- Türkiyə iqtisadiyyatı Almaniya və Yaponiyanı da arxada qoyacaq
20 mart 2024 18:57
- Türk xalqlarında Novruz adətləri
20 mart 2024 17:53
- Bizi türk kababları gözləyir – Aşotyan..))
17 mart 2024 15:30
- ŞOK! Erməni tarixçi Ezokyants: "Müasir ermənilər türk - müsəlmanların törəmələridir" - VİDEO
16 mart 2024 14:43
- Erməni terrorçular 31 türk diplomatını ÖLDÜRÜBLƏR
11 mart 2024 18:20
- 5 dekabr Dünya Türk Qəhvəsi Günüdür
4 dekabr 2023 16:14
- Xaçlıları müqəddəs torpaqlardan qovan böyük TÜRK sərkərdəsi - Səlahəddin Əyyubi
31 avqust 2023 22:57
- Ukrayna müdafiə naziri postuna TÜRK gəlir - VİDEO
31 avqust 2023 22:24
- "Şapka Mamed" “Türk-Amerikan” klinikasını aldı, tanınmış həkim killerlə hədələndi..
13 iyun 2023 12:47
- İcra başçısının xanım qudası Türk şərikinə qoşulub QAÇDI ...
10 iyun 2023 13:15
Xəbər lenti
- İlham Əliyev həmkarına Qarabağ atı hədiyyə etdi - Fotolar
25 aprel 21:20
- Elmira Süleymanova vəfat etdi
25 aprel 14:50
- Məhkəmə Rauf Nağıyevin vəzifəsinə bərpası ilə bağlı qərar verdi- ÖZƏL
25 aprel 14:30
- Şahin Bağırovu Bakı Şəhər Baş Gömrük İdarəsinə buraxmayıblar - TƏFƏRRÜAT
25 aprel 13:05
- Mikayıl İsmayılov gəlininə qarşı hegemonluğunu davam etdirir FOTO/VİDEO
25 aprel 13:01
- Təkcə başçı Zakir Fərəcov deyil, onun vəzifə başındakı əlaltıları da...
25 aprel 11:47
- Dedik ki, bir neçə saata Xankəndiyə daxil olacağıq - Prezident
25 aprel 11:35
- Xadimə məktəb direktorunu niyə bıçaqlayıb?
25 aprel 11:07
- Keçmiş başçının hospitalından şikayət
24 aprel 21:35
- BAKCELL bütün ölkəni Bulvardakı konsertə çağırır
24 aprel 21:20
- Onu oğlum yandırmayıb, şantaj üçün özü üzərinə benzin töküb - Yenilənib
24 aprel 20:57
- Prezidentlərin məhdud tərkibdə görüşü oldu - Foto
24 aprel 20:28
- Japarov Azərbaycandadır - Yenilənib
24 aprel 11:42
- MM-də iki deputat arasında gərginlik
23 aprel 22:43
- Oğluma Ali Baş Komandanın adını verəcəyik - Fotolar
23 aprel 18:36
- NAR Füzulidə yerləşən məktəbə yeni kitablar hədiyyə etdi
23 aprel 18:28
- Heydər Əliyev əlindən gələni əsirgəmirdi - Putin
23 aprel 08:45
- Zakir Qaralovun əmisi qızı məhkəməyə verildi
22 aprel 21:28
- Məktəb direktoru həmin qadından 300 min alıbmış
22 aprel 21:14
- Abel Məhərrəmov polkovnik-leytenantın torpağını zəbt edib?
22 aprel 18:57
- Əliyev Putinlə görüşdü - Video
22 aprel 18:45
- Qubad İbadoğlu ev dustaqlığına buraxıldı
22 aprel 18:40
- Barəsində məhkəmə istintaqı gedən Gündüz Əliyev kimi bir vəzifə sahibi Sumqayıtda necə ..?
22 aprel 12:48
- Bəraət alan şəxs, Gömrük Komitəsindən milyon yarım təzminat istədi
22 aprel 12:39
- Gürcüstan DTX məktəblərdə mümkün terror aktı ilə bağlı hərəkətə keçdi
22 aprel 11:53
- İki Avropa ölkəsi gizli şəkildə birləşməyə hazırlaşır
22 aprel 10:24
- Ersin Tatar Azərbaycana gəlir
22 aprel 10:13
- Atatürk və Ərdoğanı təhqir edən şəxs həbs olundu
21 aprel 22:31
- Bu ölkə məktəblərdə rus dilinin tədrisindən İMTİNA EDİR
21 aprel 21:14
- SOCAR-ın sabiq vitse prezidenti Mikayıl İsmayılovun oğlu Xətai məhkəməsinə müraciət etdi – 100 min TƏZMİNAT
21 aprel 20:20
Video & Fotoqalereya
Video
Fotoqalereya