“XOXOL” TƏRTƏMİZ TÜRK SÖZÜDÜR
Cəmiyyət20 aprel 2022 08:13

Firuz Mustafa
Yəqin ki, bu sərlövhəni oxuyub, “xoxol” sözünün sırf türk kökənli leksem olduğunu iddia etdiyim üçün məni “asıb-kəsən” türk düşmənləri yenə qurbağa kimi ağız-ağıza verib quruldaşmağa başlayaqcaqlar.
Ukraynalara verilən, gah zarafatyana, gah da təhqiramiz şəkildə işlədilən bu söz (xoxol, xoxlı, xoxluşka) öz kökü etibarilə qədim dövrə gedib çıxır. Və bu söz mənşəyini türklərdən götürür.
Fikrimi əsaslandırmaq üçün əvvəlcə rus, sonra isə ukrayna mənbələrinə isnad etmək istəyirəm. Çünki bu cür hallarda ən yaxşısı “neytral” baxışlara diqqət yetirməkdir.
Oxuyuruq:
“...слово «хохол» первоначально не содержало в своём значении отрицательной оценки... в Киевской Руси чуб на голове (он же хохол) символизировал принадлежность к знатному роду”.
Rusların yazdığı bu qısa mətnin tərcüməsi təxminən belədir:
“...“xoxol” sözü ilkin mənasında özlüyündə mənfi qiymətləndirməni ehtiva etməmişdir... Kiyev Rusunda başın üstündəki “çub” (yəni “xoxol”) nəcib bir ailəyə mənsub olmağı simvollaşdırırdı”.
Keçirəm ukraynalıların öz şərhinə. Ukraynalı dil mütəxəssisləri də “xoxol” sözünün mənşəcə türklərlə və türk dili ilə bağlı olduğunu təsdiq edirlər.
Ukraynalılar bu sözün mənasını yuxarıda şərh etdiyimiz qaydada (“xoxol”- başın ortasındakı uzun saç) təqdimatı ilə yanaşı onun ikinci bir məna daşıdığını da nəzərə çarpdırırlar. Elə bu “ikinci məna” da türklərdən götürülüb.
Buyurun, əvvəlcə Ukrayna dilində oxuyaq. Ruslara müraciətən yazılmış mətndə deyilir:
«Хохол» — перекладається з тюркської, як «дитя неба»! Росіяни, ви називаєте нас хохлами не знаючи що це означає! Так нарекли українців давним-давно і не дарма. Ми чисті душею, як небо, ми вільні, як небо, ми сильні, як грозове небо!”
Tərcüməsi belədir:
"Xoxol" - türkcədən "cənnət övladı" kimi tərcümə olunur! Ruslar, siz bu sözün mənasını bilmədən bizə “xoxol” deyirsiniz! Ukraynalıları çoxdan belə adlandırırdılar və bu, boş yerə deyildilər. Bizim ruhumuz səma kimi saf, biz göy üzü kimi azadıq, biz fırtınalı səma kimi güclüyük!”
Gördüyümüz kimi, ukraynalılar bütün hallarda haqqında söhbət açılan sözün türk mənşəli olduğunu qəbul edir, hətta ona maraqlı bir etnonom də əlavə edirlər. Bu söz türkcə həm də “cənnət övladı” deməkdir.
Yaxşı, bəs bu söz müasir türk (Azərbaycan) dilində işlədilirmi? Bəli, işlədilir. Məsələ burasındadır ki, ukraynalıların başının ortasında, ətrafı qırxılmış saç komu (dəsti) bəzən hörük kimi uzanır, kişilərin kürəyinin ortasınacan sallanırdı. Bu, əlbəttə “kəkil” (“kokil”, “kekil”, “xokil”) adlandırılırdı. Bu cür kəkilləri çox vaxt seçilmişlər saxlayırdı.
Əlbəttə, bizim çoxumuz bu cür kəkilli, igid, cəsur, döyüşkən ukraynalıların obrazını şəkillərdə və filmlərdə görmüşük. Elə indiki zamanda da kəkilli ukraynalılara təsadüf edilir.
Slava Ukraine!
Oxşar xəbərlər
- Türk Dövlətləri Təşkilatı Qazaxıstanla bağlı birgə Bəyanat qəbul edib
11 yanvar 2022 15:23
- Bolqarıstanda türk azlığın triumfu:Bolqarıstan Avropanı, yoxsa Rusiyanı?
5 dekabr 2021 23:19
- Peskovdan Ərdoğanın gündəm olan şəkli ilə bağlı - Açıqlama
21 noyabr 2021 21:55
- İranda qalan türk qızı üsyan etdi: “Türkiyə vətəndaşı olmaq istəyirəm
1 noyabr 2021 08:55
- Misir piramidalarından Vatikana qədər... böyük türk sirri
27 oktyabr 2021 19:07
- Türk kəşfiyyatından FETÖ əməliyyatı : Azərbaycandakı rəhbəri HƏBS..
19 iyul 2021 01:47
- Türk iş adamı azərbaycanlı generalı məhkəməyə verdi
17 iyul 2021 14:58
- Saç hörən türk tayfası - Avarların Avropadakı 250 illik
21 aprel 2021 13:36
- Bu türk dili yox olmaq təhlükəsi ilə üzləşib
21 fevral 2021 11:43
- Türk şirkətləri Qarabağda TEKSTİL fabrikləri açacaq
26 yanvar 2021 13:14
Xəbər lenti
- “Nar” Quba və Mingəçevirdəki abunəçilərinin görüşünə gəlir!
18 avqust 17:59
- Prezident yeni səfirləri qəbul etdi - Fotolar
18 avqust 15:25
- Ərdoğan Ukraynaya getdi - Yenilənir
18 avqust 13:09
- Türkiyədə ilk dəfə erməni qubernator oldu - Foto
18 avqust 12:59
- İntim videosu yayılan polkovnikin rütbəsi geri alındı - SAXLANILDI
18 avqust 08:08
- DSX-nin əsgəri vəfat etdi
17 avqust 22:02
- “Nar” nüfuzlu beynəlxalq mükafata layiq görüldü - Foto
17 avqust 12:41
- Nazir videosu yayılan polkovniki və qadın əməkdaşları işdən çıxardı
17 avqust 08:16
- Laçında mina sahəsi aşkarlandı - Fotolar- 991 ədəd
16 avqust 13:41
- İlham Əliyev 4 yeni səfirin etimadnaməsini qəbul etdi
16 avqust 13:23
- 22 il əvvəl törədilmiş müəmmalı qətlin üstü açıldı
16 avqust 11:06
- İnsan orqanizmi ilə bağlı - Maraqlı faktlar
16 avqust 08:54
- Yasamalda gənc qız özünü kafedən atdı - Fotolar
16 avqust 08:32
- 30 illik birgə həyatın sehri... - Fotolar
16 avqust 08:24
- Səlim Müslümov büdcəyə 20 milyon ödəyib
15 avqust 22:08
- “8 yaşlı qızımı 13-cü mərtəbədən atası atıb” iddiası ilə bağlı
15 avqust 15:52
- Baklda qazi qətlə yetirildi
15 avqust 11:02
- ŞOK OLAY: 2 yaşlı qız onu sancan ilanı dişləyib öldürdü - FOTO
15 avqust 08:13
- İrəvanda partlayış: 61 yaralı, 2 ölü - VİDEO
14 avqust 22:28
- Laçını tərk edən erməni evini yandırır - Video
14 avqust 19:42
- 16-cı əsrdə Hitlerin doğulacağını kim deyib? - “Krım ora birləşəcək”
14 avqust 16:46
- Əflatun Amaşov : “Buna nə deyəsən, nə ad verəsən!”
14 avqust 14:21
- Sabah 41° isti olacaq
14 avqust 13:14
- Tikinti şirkətində çalışan 3-cü kurs tələbəsi yıxılaraq öldü
14 avqust 10:19
- Meral Akşeneri it dişlədi
14 avqust 10:11
- Deputat onun adından yayılan sitatla bağlı - Açıqlama verdi
14 avqust 09:57
- Sabiq nazir müavinin biznesmen oğlu... FOTOFAKT )
13 avqust 21:43
- Bu qəndləri almayın - AQTA-dan xəbərdarlıq
13 avqust 20:48
- Ukraynadan qayıdan rus desant Rus ordusu haqda miskin reallığı-ŞOK
13 avqust 12:35
- Şəmkirdə "Əməkçi qadın" heykəli dağıdılıb - FOTO
13 avqust 11:00
Video & Fotoqalereya
Video
Fotoqalereya