- Putinin “nüvə çamadanı”nı daşıyan mühafizəçi başından güllələndi - Foto
- Gömrük generalı ilə bağlı qərar verildi
- Bakıda avtobusda terror, planı pozan “stəkan”, dəli olan erməni terror..
- Ombudsman 30 minə təyyarə icarəyə götürüb? - Rəsmi açıqlama
- Sevinc Məhərrəmovanı qətlə yetirən ərinə ağır cəza verildi
Bulvar, bədbəxt Hacınski və satqınlıq...

Bu gün “Filarmoniya bağı”ndan bulvara keçəndə bir daha xatırladım ki, satqınlıq tarixin diri saxladığı yeganə aktdır.
Niyə bu gün?
Dahi Xudu Məmmədov deyirdi: “Məhdudiyyət kəşfin anasıdır”.
Bu gün Bakının gümüşü konstruksiyalarla bağlanmış yollarından savayı nəsə görmədikdə, bu “dəmir beşiklərdə şivən çəkən” idman maşınlarının səsindən başqa nəsə eşitmədikdə insan bu məhdudiyyət içində bir daha Bakının əslinə diqqət kəsilir, küçələrin adlarına zillənir, əlində olanlara daha çox dəyər verməyi düşünür.
Bu məhdudiyyət mənə divarlara yazılan adlara diqqətlə baxmağı öyrətdi və Bakı, bulvar haqqında bir daha bədənnüma düşünərkən həmin şəxsi, adına Bakının əsas küçələrində rastlaşmadığım o adamı xatırladım.
Bəli, dünyanın ən uzunömürlü aktı satqınlıqdır. Təkcə bu addım heç zaman simasını dəyişmir, çünki tarix onu bağışlamır. Bağışlasa, başqa bir don geyinə, ömrünü bitirə bilər. Ancaq satqınlığı tarix mumyalanmış meyit kimi əsrlər uzunu çürütmədən saxlayır.
XX əsrin lap əvvəllərində Bakı duması qarşısısında qaynar məruzələr deyən, Bakı şəhərinə eşq elan edən, bulvarın, Sahil küçələrinin salınmasına qollarını çırmalayıb, pak ehtirasla girişən cavan bir oğlan var idi. Layihə ilə bağlı “Kaspi” qəzetində dərc olunmuş məruzələrdəki bəlağət, elan etdiyi müsabiqələrdəki ədalət və seçdiyi cümlələrdəki nəcabət həmin adamın işinə olan sevgisindən irəli gəlirdi.
Onun rəhbərliyi ilə “Bakı küçələrinin nəcibləşdirilməsi barədə” kitab nəşr olunur. Cümləyə diqqət edin: “Bakı küçələrinin nəcibləşdirilməsi...”
Bakı bulvarında çimərlik salınması il bağlı elan olunan tender barədə deyirdi:
“Bu adi, siravi layihə deyil. Burada incə zövqə malik, belə işi sevən mütəxəssis lazımdır. Ancaq bu xüsusiyyətlər hər bir memara xas deyil. Gözəl texnik olmaq olar, lakin belə xüsusiyyətlərə sahib olmaq olmaz. Azca xərc tələb olunur, buna xəsislik etmək olmaz. Burada fantaziya, gözəllik lazımdır".
O, Məmmədhəsən Hacınski idi.
Cümhuriyyət qurulandan sonra Məmmədhəsən Hacınski təcrübəli kadr kimi hər gün bir vəzifə - Xarici işlər naziri, maliyyə naziri, dövlət naziri, daxili işlər naziri, ticarət, sənaye, ərzaq naziri və s. - dəyişərək daha yüksək tribunalar qarşısına gəldi. Gün gəldi, o Azərbaycanın müstəqilliyini car çəkmək, dünyaya tanıtmaq üçün Fransaya, Versal Sülh Konfransına qatılmağa gedən nümayəndə heyətinin əsas üzvlərindən oldu. Uzunmüddətli ezamiyyət günlərinin birində 1919-cu ilin payızında Hacınski nümayəndə heyətinin rəhbəri Əlimərdan Topçubaşov və heyətin məsləhətilə seçilərək Bakıya göndərildi. Göndərldi ki, teleqram vasitəsilə anladılması mümkün olmayan məruzələri əyani şəkildə rəsmi Bakıya çatdırsın, lazım olanları versin, vacib olanları alsın, geri qayıtsın.
Hacınski isə Bakıya gəldi, ancaq geri qayıtmadı.
O, qarşıdan gələn “Qızıl ordu”nun sarı işığında cəsarətini əritdi və gün gəldi, həmin ordu Bakıya daxil olanda bolşevikləri gül-çiçəklə qarşılayanlardan biri də Məmmədhəsən Hacınski oldu. Hansı ki, onunla ezamiyyətə gedən Ə. Topçubaşov, Ə. Şeyxülislamov, M. Məhərrəmov, C. Hacıbəyov və başqa silahdaşları hələ də Parisdə onun onun yolunu gözləyirdi.
Hacınski və Nərimanov eyni cəbhədə təmsil olunsa da, bu iki obrazın fərqi var idi və tarixin unutmaması gərəkli olan bu fərq ondan ibarət idi ki, Nərimanov ta əvvəldən “Qızıl ordu”nun sarı işığını günəş seçmişdi, ona inanırdı və bu inamla da öldürüldü.
Hacınski isə bir neçə ay əvvələ qədər Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin ən yüksək vəzifələrində təmsil olunurdu, “Qızıl ordu”nun sarı işığı onun sadəcə gözlərini qamaşdırdı.
Satqınlıqda diqqətdən kənar qalan xırda bir detal var; bütün satqınlar elə bilir ki, satıldığı ünvana yaxşılıq edirlər və qarşı tərəf bu yaxşılığı heç vaxt unutmayacaq. Alan tərəf isə yaxşı bilir ki, bu gün mənə kimisə satan adam, sabah məni də kiməsə satacaq. Ona görə də həmin şəxsi istifadə müddəti bitən kimi heç bir xatirəsini əzizləmədən zülmətə vasil edir.
Özü özünə məhkəmə qurub özünə bəraət verənləri tarix bəlkə də bağışlaya bilər. Məsələ də budur ki, insanın dünyada aldada bilmdiyi yeganə canlı özüdür. Öz məhkəməsindən qalib çıxa bilməyən adamlar tarix qarşısında da daim tərksilah olur, Məmmədhəsən Hacınski kimi.
Tarixən tcrübədən çıxan bu aksiom Hacınskininin taleyində də eyni rolu oynadı – o, satıldığı cəbhə tərəfindən repressiya edildi, 1930-cu ildə: 4737 kod adı ilə...
Mövzu insandırsa, dəyədirsə, alanlar satanları heç baxt bağışlamır.
Bəlkə də yaşasaydı, SSRİ ona 1953-cü ildə daxili idarəetmə əl dəyişəndən sonra bir çox repressiya olunanlar kimi bəraət verərdi, ancaq Hacınski öz məhkəməsindən üzüağ çıxa bilmədi.
Satdığı, bəlkə də ona görə qürbətdə qalan Topçubaşov, Hacıbəyovu, silahdaşlarını yuxularından arındıra bilmədi. Bir dumanlı fevral günündə mələfəsini boynuna bağlayıb nəfəsini kəsdi. Bədənini intiharla bu dünyadan ayıra bilsə də, adı hələ də çirkin həbsxana mələfəsindən asılı qalıb.
Onu nə cümhuriyyət sevdi, nə SSRİ, nə də bugünkü Müstəqil Azərbaycan. Memarlıq quruculuq işində Bakı tarixində iz qoyan, küçələr, xiyabanlar yaradan, bugünkü Bakının alnının qırışlarının müəllifi olan Hacınskinin Bakıda, demək olar ki, xatirəsi əbədiləşdirilməyib.
Yalnız “Razin”də bir küçə...
- Bu uşaqları 23 günə itirdik... - Fotolar
23 fevral 2022 08:50
- Prezidentin müsahibəsinin - Tam mətni
13 yanvar 2022 10:49
- Nazir müavini və oğlunun gözqamaşdıran biznes şəbəkəsi SİYAHI/FOTO
11 dekabr 2021 23:48
- “Nazim Hikmət ayrılanda dedi: “Oğlum, ölmək istəyirəm!..” (MÜSAHİBƏ)
6 dekabr 2021 16:50
- Bu gün həlak olan hərbçimizin - Fotoları
3 dekabr 2021 16:38
- Hərbi qulluqçumuz Türkiyədə vəfat edib
9 noyabr 2021 16:00
- Baba Vəziroğlu deyəsən Üzeyir Bəyi “Bəstəkar Kamal”la səhv salıb
18 sentyabr 2021 17:38
- Müdafiə Nazirliyindən Şuşada həlak olan hərbçimizlə bağlı açıqlama
28 avqust 2021 11:38
- Bağırov monoqrafiyasını onun başına çırpdı, o da intihar etdi ...
22 avqust 2021 10:40
- Erməni terrorçu Bakıda Zəfər parkında gəzirmiş...ŞOK
8 iyul 2021 00:46
- İyulda 12 gün iş olmayacaq
01 iyul 12:53
- Deputatdan oğlu ilə bağlı paylaşım - Foto
01 iyul 11:40
- Prezident Türkiyə, Pakistan və Özbəkistan rəsmilərini qəbul etdi
30 iyun 18:24
- “Yaşar Aydəmirovun əmisi oğluyam” deyib 14 min pul aldı
30 iyun 15:56
- Ərdoğanın ABŞ Prezidenti ilə görüşü başa çatıb
30 iyun 10:37
- Şagirdlərə dini mahnı oxudan müəllimə və məktəb direktoruna töhmət verildi - Video
29 iyun 10:40
- Atambayevə bəraət verildi
29 iyun 10:32
- Bakıda məşhur həkim özünü 11-ci mərtəbədən atdı
28 iyun 12:29
- “Laçın dəhlizi və Laçın şəhəri Azərbaycana təhvil veriləcək”
28 iyun 11:14
- “İstisu suyu ixrac ediləcək” - Prezident
27 iyun 12:57
- Bakıda Azərbaycan-Türkiyə-Qazaxıstan nazirlərinin görüşü keçirildi
27 iyun 10:37
- “Prezident Şuşa əməliyyatında bunu qəti qadağan etmişdi”
27 iyun 08:08
- Mövlud Çavuşoğlu Azərbaycana gəldi
26 iyun 22:26
- Prezident Göygöl, Kəlbəcər və Laçına getdi
26 iyun 19:47
- Ruslar Kiyevdə uşaq bağçasını raketlə vurub - Video
26 iyun 15:54
- Kiyevin mərkəzi raketlə vuruldu
26 iyun 12:33
- Gəncədə Qafqaz İslam Ordusuna abidə ucaldıldı - Fotolar
26 iyun 09:25
- Bu şəxslərin rütbəsi artırıldı - Siyahı
25 iyun 15:11
- “Qaçaq səfir” Kiyevə qayıtmaq istəmir
25 iyun 10:54
- Özbəkistanla imzalanan ən mühüm sənəd
23 iyun 11:54
- Putinin “nüvə çamadanı”nı daşıyan mühafizəçi başından güllələndi - Foto
23 iyun 11:41
- “Maaşım yüksəkdir, amma gilas ala bilməmişəm” - Fəzail Ağamalı
23 iyun 11:36
- Gömrük generalı ilə bağlı qərar verildi
23 iyun 11:11
- Bakıda avtobusda terror, planı pozan “stəkan”, dəli olan erməni terror..
22 iyun 14:03
- Ombudsman 30 minə təyyarə icarəyə götürüb? - Rəsmi açıqlama
22 iyun 10:29
- Sevinc Məhərrəmovanı qətlə yetirən ərinə ağır cəza verildi
21 iyun 19:01
- İlham Əliyevlə Şavkat Mirziyoyev Daşkənddə Heydər Əliyev Meydanının açılışına qatıldı
21 iyun 15:25
- Prezident Özbəkistana getdi - Fotolar + Yenilənib
21 iyun 13:29
- “General Rüstəm Usubovun həbsinə göstəriş verdi, mən icra etmədim”
21 iyun 10:46
- DTX Gömrük Komitəsində əməliyyat keçirdi - Vəzifəli şəxslər saxlanıldı
21 iyun 10:31