- Putinin “nüvə çamadanı”nı daşıyan mühafizəçi başından güllələndi - Foto
- Gömrük generalı ilə bağlı qərar verildi
- Bakıda avtobusda terror, planı pozan “stəkan”, dəli olan erməni terror..
- Ombudsman 30 minə təyyarə icarəyə götürüb? - Rəsmi açıqlama
- Sevinc Məhərrəmovanı qətlə yetirən ərinə ağır cəza verildi
Bakıda avtobusda terror, planı pozan “stəkan”, dəli olan erməni terror..

Yenixeber.org: 1984-cü il sentyabrın 8-də, saat təxminən 13:50-də Bakıda 106 saylı marşrut üzrə fəaliyyət göstərən “İkarus-28001” markalı (iki salonlu) avtobusda partlayış baş verdi. Kustar üsulla hazırlanmış bombanın partlaması nəticəsində dörd sərnişin xəsarət aldı və onlardan biri, Fatma Surxalizadə həlak oldu.
Hadisəni araşdıran Dövlət Təhlükəsizlik Xidməti əməkdaşlarının diqqətini avtobusun salonunda tapılan stəkan şəkilli metal əşya cəlb edir. Aydın olur ki, çuqundan hazırlanan, hündürlüyü 200 mm, diametri 100 mm, divarının qalınlığı 8 mm, altlığının qalınlığı isə10 mm olan, qapağı yivlə bağlanan bu əşya partlayıcı maddənin qabı rolunu oynayıb.
Bakının bütün zavodlarını gəzən müstəntiqlər həmin əşyanı hazırlayan tornaçını tapırlar. Məlum olur ki, tornaçı onu sifarişlə hazırlayıb və 15 manat zəhmət haqqı alıb. Sovet dövründə iş vaxtında dövlətin materiallarından, dövlətin dəzgahından istifadə edib belə sifarişlər yerinə yetirmək adi hal idi və buna xalq arasında “çax-çux” deyirdilər.
Tornaçının verdiyi məlumatlar əsasında sentyabrın 19-da sifarişçi – 1959-cu ildə Bakı şəhərində anadan olmuş Henrix Surenoviç Vartanov həbs edildi. O, əvvəlcə bombanı özünün düzəltdiyini söyləyir, amma istintaq eksperimenti zamanı məlum olur ki, bunu bacarmır. Çarəsiz qalan Henrix cinayət ortağının ələ verir.
Sentyabrın 21-də cinayətin ikinci iştirakçısı, 1960-cı ildə Bakı şəhərində anadan olan, Neft və Kimya institutunun elektromexanika fakültəsinin birinci kurs tələbəsi İqor Mixayloviç Maxovski həbs olundu. İstintaq eksperimenti zamanı Maxovski bomba düzəltmək bacarığını sübut edir.
İfadələrdən aydın olur ki, Vartanov və Maxovski cinayətdən iki ay əvvəl, iyul ayında Dənizkənarı bulvarda tanış olublar. Bu tanışlıq sırf təsadüfün nəticəsidirmi, yoxsa Vartanov Maxovskinin elektromexanika fakültəsində oxuduğunu bilərək onunla tanışlığa can atıbmı, təəssüf ki, əlimizdə olan materiallar bu suala cavab vermir. Eləcə də Vartanovun nə vaxtdan və nə səbəbdən belə bir cinayət planlaşdırması da aydın deyil. Amma aydın olan odur ki, Henrix tezliklə öz planını İqorla bölüşür və o da heyrətamiz tələskənliklə razılıq verir.
Vartanovun partlayıcı maddələr haqqında məlumatı bəsit idi. O, sadəcə detonator kimi kibrit kükürdündən istifadə etməyi düşünürdü. Məhz Maxovski təklif edir ki, partlayışın gücünü artırmaq üçün kükürdə manqan və maqnezium əlavə edilsin. Cütlük maqnezium əldə etməkdən ötrü Bakı hava limanına gedir və pul müqabilində istifadədən çıxarılmış təyyarə təkəri diski alırlar. Bu disk yeyə ilə sürtərək, maqnezium tozu əldə olunur.
Amma stəkan formalı qabın hazırlanması üçün üçüncü şəxsin köməyi lazım idi. Həmin qabın çuqundan hazırlanması da Maxovskinin təşəbbüsü olur. O bildirir ki, çuqun “daha kövrək və asan parçalanan” metaldır. Buna görə də parlayış zamanı parçalanacaq və qəlpələri xeyli insanı yaralayacaq. “Stəkan”ın ölçülərini də İqor hazırlayır.
Vartanov Xalkovski adlı bir tornaçı tapır və Makovskinin çəkdiyi eskizi göstərərək, sifariş verir. İstintaq zamanı məlum olur ki, tornaçı sifarişi başdansovdu yerinə yetirib. “Stəkan”ın divarı da, altlığı da, qapağı da sifarişdə olduğundan daha qalın hazırlanır. Ustanın bu başdansovdu yanaşması cinayət zamanı daha az adamın xəsarət almasına səbəb olacaq.
“Stəkan” sentyabrın 6-da sifarişçiyə təhvil verilir. Maxovski isə “Slava” zəngli saatından, üç ədəd “Element-373” batareyalarından və başqa məmulatlardan istifadə edərək, saat mexanizmli bomba hazırlayır. Mexanizmin (partlayıcı maddəsiz) dəqiq işlədiyi iki dəfə sınaqdan keçiriləndən sonra terror aktını törətmək qərara alınır.
İstintaq materiallarına görə, sentyabrın 8-də təxminən saat 12-də Henrix Vartanov Montin qəsəbəsində kolxoz bazarının yanındakı dayanacaqda 106 saylı marşrutla hərəkət edən, 90-11 АГТ dövlət nömrə nişanlı avtobusa minir və onunla Əzizbəyov heykəlinin yanındakı dayanacağa qədər gəlir. Avtobusu tərk edərkən isə bombanı oturacağın üstünə qoyur.
Avtobus əks istiqamətdə hərəkət etdikdə Cəfər Cabbarlı kinoteatrının qarşısındakı dayanacaqdan bir qədər sonra, təxminən Politexnik İnstitutunun (indiki Texniki Universitet) qarşısında partlayış baş verir. İki salondan ibarət avtobusda cəmi 19 adam vardı, onlardan 12-i partlayışın baş verdiyi birinci salonda idi.
Tornaçının sifarişi başdansovdu yerinə yetirməsi, onu daha qalın hazırlaması nəticəsində “stəkan” parçalanmadı. Onun, sadəcə, qapağı qopdu. Buna görə də nisbətən az adam xəsarət aldı: bir nəfər ağır, iki nəfər orta ağır və bir nəfər yüngül yaralandı. Ağır yaralanan 37 yaşlı Fatma Kamil qızı Surxalizadə istintaqa ifadə də verə bildi, amma sonra vəfat etdi.
İstintaq zamanı aydın oldu ki, Henrix Vartanov şizofreniya səbəbindən ordu sıralarında xidmətdən erkən buraxılıb. Bakıda keçirilən ekspertizadan sonra o, Moskvaya, Serbski adına psixiatriya xəstəxanasına göndərildi. Burada verilən rəy onun şizofreniya xəstəsi olduğunu təsdiq etdi.
Azərbaycan Ali Məhkəməsinin cinayət işləri üzrə Məhkəmə kollegiyasının 1985-ci il mayın 15-də çıxardığı hökmə əsasən Vartanov Henrix Surenoviç cinayət məsuliyyətindən azad edilərək, xüsusi tipli psixiatriya xəstəxanasında məcburi müalicəyə göndərildi. Maxovski İqor Mixayloviç isə 15 il müddətinə azadlıdan məhrum edildi. Onların sonrakı taleyi barədə məlumat yoxdur…
- Prezident Türkiyə, Pakistan və Özbəkistan rəsmilərini qəbul etdi
30 iyun 2022 18:24
- “Yaşar Aydəmirovun əmisi oğluyam” deyib 14 min pul aldı
30 iyun 2022 15:56
- Bakıda məşhur həkim özünü 11-ci mərtəbədən atdı
28 iyun 2022 12:29
- “İstisu suyu ixrac ediləcək” - Prezident
27 iyun 2022 12:57
- Bakıda Azərbaycan-Türkiyə-Qazaxıstan nazirlərinin görüşü keçirildi
27 iyun 2022 10:37
- Prezident Göygöl, Kəlbəcər və Laçına getdi
26 iyun 2022 19:47
- Gəncədə Qafqaz İslam Ordusuna abidə ucaldıldı - Fotolar
26 iyun 2022 09:25
- “Qaçaq səfir” Kiyevə qayıtmaq istəmir
25 iyun 2022 10:54
- Putinin “nüvə çamadanı”nı daşıyan mühafizəçi başından güllələndi - Foto
23 iyun 2022 11:41
- “Maaşım yüksəkdir, amma gilas ala bilməmişəm” - Fəzail Ağamalı
23 iyun 2022 11:36
- İyulda 12 gün iş olmayacaq
01 iyul 12:53
- Deputatdan oğlu ilə bağlı paylaşım - Foto
01 iyul 11:40
- Prezident Türkiyə, Pakistan və Özbəkistan rəsmilərini qəbul etdi
30 iyun 18:24
- “Yaşar Aydəmirovun əmisi oğluyam” deyib 14 min pul aldı
30 iyun 15:56
- Ərdoğanın ABŞ Prezidenti ilə görüşü başa çatıb
30 iyun 10:37
- Şagirdlərə dini mahnı oxudan müəllimə və məktəb direktoruna töhmət verildi - Video
29 iyun 10:40
- Atambayevə bəraət verildi
29 iyun 10:32
- Bakıda məşhur həkim özünü 11-ci mərtəbədən atdı
28 iyun 12:29
- “Laçın dəhlizi və Laçın şəhəri Azərbaycana təhvil veriləcək”
28 iyun 11:14
- “İstisu suyu ixrac ediləcək” - Prezident
27 iyun 12:57
- Bakıda Azərbaycan-Türkiyə-Qazaxıstan nazirlərinin görüşü keçirildi
27 iyun 10:37
- “Prezident Şuşa əməliyyatında bunu qəti qadağan etmişdi”
27 iyun 08:08
- Mövlud Çavuşoğlu Azərbaycana gəldi
26 iyun 22:26
- Prezident Göygöl, Kəlbəcər və Laçına getdi
26 iyun 19:47
- Ruslar Kiyevdə uşaq bağçasını raketlə vurub - Video
26 iyun 15:54
- Kiyevin mərkəzi raketlə vuruldu
26 iyun 12:33
- Gəncədə Qafqaz İslam Ordusuna abidə ucaldıldı - Fotolar
26 iyun 09:25
- Bu şəxslərin rütbəsi artırıldı - Siyahı
25 iyun 15:11
- “Qaçaq səfir” Kiyevə qayıtmaq istəmir
25 iyun 10:54
- Özbəkistanla imzalanan ən mühüm sənəd
23 iyun 11:54
- Putinin “nüvə çamadanı”nı daşıyan mühafizəçi başından güllələndi - Foto
23 iyun 11:41
- “Maaşım yüksəkdir, amma gilas ala bilməmişəm” - Fəzail Ağamalı
23 iyun 11:36
- Gömrük generalı ilə bağlı qərar verildi
23 iyun 11:11
- Bakıda avtobusda terror, planı pozan “stəkan”, dəli olan erməni terror..
22 iyun 14:03
- Ombudsman 30 minə təyyarə icarəyə götürüb? - Rəsmi açıqlama
22 iyun 10:29
- Sevinc Məhərrəmovanı qətlə yetirən ərinə ağır cəza verildi
21 iyun 19:01
- İlham Əliyevlə Şavkat Mirziyoyev Daşkənddə Heydər Əliyev Meydanının açılışına qatıldı
21 iyun 15:25
- Prezident Özbəkistana getdi - Fotolar + Yenilənib
21 iyun 13:29
- “General Rüstəm Usubovun həbsinə göstəriş verdi, mən icra etmədim”
21 iyun 10:46
- DTX Gömrük Komitəsində əməliyyat keçirdi - Vəzifəli şəxslər saxlanıldı
21 iyun 10:31