Kremli işıqsız qoydu- Beriyanın güllələmək istədiyi nazir ...

18 dekabr 1948-ci ildə axşamdan xeyli keçmiş Moskvanı elektrik enerjisi ilə təmin edən stansiyada qəzanın baş verməsi şəhər sakinləri ilə yanaşı, Kreml məmurlarını da təşvişə salıb. Müharibədən sonrakı dövrdə, hələ insanların içində müharibə xofunun qaldığı bir vaxtda, diversiya ehtimallarının çox olduğu bir zamanda bu təşviş anlaşılan olub. Qəza nəticəsində bütün evlər, idarə və müəssisələr, vağzallar, hərbi hissələr və digər yerlərlə yanaşı Kreml də işıqsız qalıb...
Qəza baş verdikdən sonra SSRİ elektrostansiya naziri ( bu nazirliyin adı sonralar bir neçə dəfə dəyişdirilib) Dmitri Jumerin özünü dərhal Moskva Elektrik Təchizatı İdarəsinə (“Mosenerqo”) çatdırıb. İdarənin rəisi Ufayev neft lampası işığı altında qəzanın səbəblərini nazirə anladan zaman dispetçer otağına bir neçə hərbi formada olan silahlı adam daxil olub. Onların arxasınca isə Lavrenti Beriya içəri keçib. Çox əsəbi və qəzəbli görünən Beriya qəzanın səbəbləri ilə maraqlanmadan səsinin tonunu qaldıraraq Jimerinə üz tutub:
- Niyə bu günə qədər Kremlin fasiləsiz enerji ilə təmin edilməsi üçün ehtiyat generator quraşdırılmayıb? Ümumiyyətlə, mənə anladın görüm siz nə işlə məşğul olursunuz?
Jimerin təmkinini pozmadan cavab verib:
- Lavrenti Pavloviç, ehtiyat generatorun quraşdırılması üçün bizim nə vəsaitimiz var, nə də lazım olan avadanlıqlarımız.
- Müharibədə bizim də vəsaitimiz yox idi, amma biz heç vaxt geri çəkilmədik.
- Yoldaş Beriya, bunlar fərqli məsələlərdir.
- Hə, düz deyirsiniz, fərqli məsələlərdir, elə sizin cəzanız da fərqli olacaq.
Beriya bu hədə-qorxu dolu ifadələrdən sonra “təcili Kremli enerji ilə təmin edin” əmrini verərək otağı tərk edib.
Mütəxəssislərin 4-5 saat gərgin çalışmalarından sonra şəhərə elektrik enerjisinin verilməsi bərpa olub.
Səhəri gün saat 11 radələrində Jimerin və “Mosenerqo”nun direktoru Ufayevi Beriyanın kabinetinə çağrılıblar.
Beriya Ufayevi sorğu-suala tutub. Bir neçə dəqiqəlik gərgin mübahisədən sonra Beriya iş masasının siyitməsindən tapançasını çıxarıb direktorun üstünə tutub. Bu məqamda Jimerin özünü Ufayevin qarşısına verib:
- Lavrenti Pavloviç, onun bu işdə heç bir günahı yoxdur. Kimisə güllələmək “zərurət”i yaranıbsa, məni vurun...
Jimerin öz xatirələrində həmin hadisəni təfsilatı ilə qələmə alıb:
“Beriya həmişə olduğundan da qəzəbli idi. Ufayevi sorğu-suala tutanda yerində otura bilmirdi. Tez-tez ayağa qalxırdı, yenidən əyləşirdi. Hiss edirdim ki, arada az qala Ufayevin üstünə cummaq istəyir. Amma dşündüyümdən də dəhşətli bir səhnə yarandı. Beriya qəfildən iş masasının siyirtməsindən tapança çıxartdı və onu Ufayevə tuşladı. Mən bir mütəxəssis kimi yaxşı bilirdim ki, Ufayevin heç bir günahı yoxdur. O, mənim tabeliyimdə işləyən ən yaxşı işçilərdən biri idi və onu müdafiə etməyi özümə borc sayırdım. Belə bir məqamda isə müdafiə variantları çox deyildi. Mən Ufayevin qarşısına keçdim və Beriyaya dedim ki, məni vurun. Bu gərgin dəqiqələrdə Beriyanın kabinetində üstündə gerb işarəsi olan hökumət telefonu zəng çaldı. Zəng vuran Stalinin köməkçisi Poskrebışev idi. Onun səsi kabinetdə aydın eşidilirdi. Poskrebışev bizim “NKVD”-də olduğumuzu soruşdu. Beriya bildirdi ki, hər ikimiz onun kabinetindəyik. Poskrebışev Stalinin əmrini Beriyaya çatdırırdı:
- Təcili hər ikisini Kremlə göndərin. Bu, Stalinin əmridir.
Biz “NKVD”dən çıxıb birbaşa Kremlə yollandıq...”
Jimerin və Ufayevin Stalinlə söhbəti iki saatdan artıq davam edib. Stalin qəzanın səbəbləri ilə maraqlanıb. Qəzanın qəsdən törədilməsi variantını dəfələrlə ortaya atıb. Mütəxəssislər onu tam əmin edə biliblər ki, qəza sırf texniki məsələ ilə bağlıdır. Stalin daha sonra Kreml, Moskva Hərbi Dairəsi, aeroport, dəmiryolu vağzalı və Moskvanın mərkəzi poçtu üçün ehtiyat generatorların quraşdırılmasının mümkünlüyünü və buna nə qədər vəsait lazım olduğu ilə maraqlanıb. Jimerin elə görüş əsnasında təxmini smeta çıxarıb.
Bu görüşdən bir ay sonra “Mosenerqo”da ilk olaraq Kremlin fasiləsiz elektrik enerjisi ilə təmin edilməsi üçün ehtiyat generator quraşdırılıb. Generator tam işlək vəziyyətə gətirildikdən sonra Beriya növbəti dəfə “Mosenerqo”ya təşrif buyurub. Həmin vaxt elektrostansiya naziri Jimerin də orada olub.
Beriya dispetçer otağına keçib, üstünə tapança çəkdiyi Ufayevdən yeni generatorun necə işləməsi ilə maraqlanıb. Ufayev pultdakı qırmızı düyməni ona göstərərək izahat verib:
- Stansiyalarda qəza baş verdiyi halda və qəza nəticəsində elektrik enerjisi kəsildiyi təqdirdə bu qırmızı düyməni basmaqla Kreml enerji ilə təmin olunacaq.
- Bəs niyə bu düymənin altında “dövlət əhəmiyyətli düymə” yazmamısınız.
Bu küt sualı eşidən Jimerin qərara gəlib ki, Beriyanın cavabını özü versin:
- Lavrenti Pavloviç, energetika sahəsi haqqında anlayışsız olduğunuzu bilirdim. Keçən dəfə qəza baş verəndə bunun bir daha şahidi oldum. Amma rəngləri seçə bilməməyinizin indi şahidi oluram. Düymənin qırmızı rəngdə olması sizin dediyiniz cümləni əvəz edir.
Bu görüşdə əhvalı yüksək olan Beriya elektrostansiya nazirinə özünəməxsus cavab verib:
- Dmitri Georgiyeviç, mən də sizin güllələnməli adam olduğunuzu keçən dəfə baş verən qəza zamanı yaxşı bilirdim. Bu cavabdan sonra isə sizi güllələmək arzusunda olmağımda yanılmadığımın bir daha şahidi oldum.
Bu görüşdən sonra SSRİ-nin baş energetiki ilə “NKVD” şefinin arasında münasibətlər yenidən normallaşıb.
Qeyd edək ki, 1906-cı ildə Tulada anadan olan Dmitri Jimerin 1942-1953-cü illərdə SSRİ elektrostansiya naziri vəzifəsində işləyib. O, sonralar uzun illər Krijanovski adına Dövlət Energetika İnstitutunun direktoru vəzifəsini daşıyıb, SSRİ Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü seçilib.
Dmitri Jimerin 1995-ci ildə, 88 yaşında vəfat edib. O, Moskvada Novodeviçye qəbiristanlığında dəfn olunub.
İlham Cəmiloğlu, Musavat.com
- 33 yaşlı müsəlman ABŞ siyasətində dönüş nöqtəsi yaratdı...- Nyu-York meri ola bilər...
2 iyul 2025 00:11
- ŞOK! Putinin mümkün varisləri açıqlandı – Rusiya elitası yeni dövrə hazırlaşır
30 iyun 2025 11:13
- Nazir vurma cədvəlini bilmədi
30 iyun 2025 08:55
- Türk dünyasının gizli xeyriyyəçiləri MƏLAMİ DƏRVİŞLƏRİ
27 iyun 2025 17:43
- Türk polisi kişi paltarında gizlənən azərbaycanlı qadını axtarır - 444 minlik -evlilik-...
27 iyun 2025 14:33
- Yaponiyada İLK ÖLÜM hökmü icra edildi
27 iyun 2025 10:33
- Biz Xameneini öldürmək istəyirdik - İsrail rəsmisi
27 iyun 2025 10:26
- Paşinyan Levon Ter-Petrosyanı məhv etdi: KQB agenti, qorxaq, tənbəl...
26 iyun 2025 21:45
- Qalib Ordunun 107 ili: Şərəf, qələbə və güc tarixi
26 iyun 2025 01:43
- Oliqarx oğlu son anda alimenti ödədi, ADINI da, SOYADINI da QIZINA VERDİ - FOTO
25 iyun 2025 22:04
- Seyid Əzim Şirvaninin 190 illiyi qeyd olundu – Gənclər Kitabxanasında
03 iyul 01:15
- Azərbaycan güləşçisi Avropa çempionu olub
03 iyul 00:46
- Araz Ağalarov barəsində icraat başladıldı
02 iyul 23:12
- Dalay Lamadan sonra Tibet Buddiziminin aqibəti necə olacaq? - Özü danışdı
02 iyul 22:45
- Azərbaycan və Özbəkistan prezidentləri -Sea Breeze- istirahət mərkəzində olublar (FOTO)
02 iyul 21:29
- Polis bundan sonra da Vətənə və xalqa şərəflə xidmət edəcək - Vilayət Eyvazov
02 iyul 20:12
- Prezidentlər mətbuata bəyanatlarla çıxış etdi - Fotolar
02 iyul 19:28
- Bakıda Özbəkistanın səfirliyinin yeni binası açıldı
02 iyul 19:15
- Özbəkistan Prezidentinin rəsmi qarşılanma mərasimi olub
02 iyul 19:04
- Həbsdə olan vəkil Adəm Məmmədovun əmisi hakim qarşısına çıxarılır - DTX tərəfindən saxlanılmışdı
02 iyul 13:46
- Şavkat Mirziyoyev Bakıya gəldi
02 iyul 13:09
- Lukaşenko Polşa və Baltikyanı ölkələri xəritədən silinməklə hədələdi
02 iyul 12:21
- Fasiləsiz 90 saat uça bilən quş - Bioloq açıqladı
02 iyul 11:31
- Rəsmi Moskva: Azərbaycanla aramızı vurmaq istəyənlər çoxdur
02 iyul 10:46
- Azərbaycan Polisi 107 yaşında!
02 iyul 10:30
- Kseniya Sobçak azərbaycanlıların qətlindən yazdı – Sonra da deyirik bizi niyə sevmirlər?
02 iyul 09:58
- Koronavirusun mənşəyi barədə sual hələ də QARANLIQ qalır - ÜST hesabat yaydı
02 iyul 01:07
- Rusiyanın Azərbaycandakı DANA MONOPOLİYASI
02 iyul 00:48
- 33 yaşlı müsəlman ABŞ siyasətində dönüş nöqtəsi yaratdı...- Nyu-York meri ola bilər...
02 iyul 00:10
- Ərdoğan Tatarıstan Prezidenti ilə görüşüb
01 iyul 23:27
- Qanlı sürgün: 1864-cü il Çərkəz soyqırımının acı tarixçəsini qanlı Rusiya imperiyası necə yazdı…
01 iyul 22:47
- Cümşüdün toyu olacaqmış - Nişanlışından ürəkparçalayan məktub - FOTO
01 iyul 22:10
- Bakı Bulvar İdarəsində 12 MİLYON yeyinti, 2 MİLYON VERGİDƏN yayınma..))
01 iyul 20:38
- Zelenski İlham Əliyevə başsağlığı verdi
01 iyul 20:18
- Prezident bu məhkəmələrə hakimlər təyin etdi - SİYAHI
01 iyul 19:04
- Əsir Qafqaz - Rusiya regiona gənə kimi yapışıb, qoparılma prosesi ağrılı gedir
01 iyul 18:42
- Prezident Fərid Əsgərova general-mayor rütbəsi verdi
01 iyul 16:20
- Bakıda Rusiya vətəndaşlarından ibarət dəstələr ələ keçdi: Narkotik tranziti, onlayn dələduzluq... (FOTO)
01 iyul 15:39
- Rus dilli məktəblər ödənişli olmalıdır - Elçin Şıxlı
01 iyul 15:18
- Qardaşların meyitlərinin ekspertiza rəyi açıqlandı: Qabırğalardan birini tapa bilmədik
01 iyul 13:57