NKVD başçısının arvadıyla gəzən yazıçı – Stalinin sevimlisi
Maraqlı3 dekabr 2019 16:50
Onun həyatı anadan olduğu gündən ölümünə qədər maraqlı hadisələrlə zəngin olub. Nikahdankənar doğulan Mixail Şoloxov düz 8 il başqa bir adamın soyadını daşıyıb. Belə ki, onun anası Anastasiya Danilovnanı sevmədyi bir kişi ilə ailə həyatı qurmağa məcbur ediblər. Bir müddət keçdikdən sonra o, nikahı pozmadan ailəsindən gedib. Qeyri-rəsmi olaraq ikinci dəfə ailə qurub, cütlüyün dünyaya bir oğlu gəlib, uşağa Anastasiya Danilovnanın rəsmi olan ərinin soyadı qoyulub – Kuznetsov. Yalnız 8 ildən sonra "ata” Kuznetsov vəfat edəndə, Şoloxovun əsl atasının soyadını rəsmiləşdirmək mümkün olub.
Mixail Şoloxov Rostov vilayətinin Veşenskaya kəndində kazak xutorunda anadan olub. Cəmisi dörd illik gimnaziya təhsili və vergi kurslarında təhsil alıb. Sonralar ali təhsil almaq istəsə də, müxtəlif səbəblərdən Şoloxov buna nail ola bilməyib.
17 yaşında olarkən kəndlərində vergi müfəttişi işləyən Şoloxov həyatının ilk "maraqlı” hadisəsi ilə üzləşib. Vəzifə səlahiyyətini aşdığına görə Şoloxov həbs olunub. Mövcud qanunlara görə o, güllələnmə hökmünə məhkum edilib, sonralar özü yazdığı kimi, ölüm hökmünün icrasını iki gün gözləyib.
Valideynləri çevik tərpənərək onu xilas edə biliblər. Şoloxova yeni doğum şəhadətnaməsi düzəldərək onun yaşını 2 il yarım azaldıblar. Beləliklə, Şoloxov yetkinlik yaşına çatmayan yeniyetmə kimi ağır cəzadan xilas olub, o, bir il müddətinə Moskva ətrafındakı yetkinlik yaşına çatmayanlar üçün nəzərdə tutulmuş koloniyada cəzasını çəkib.
Həbsdən sonra Şoloxov Moskvada qalaraq ali təhsil almaq istəyib. Amma komsomol göndərişi, əmək stajı və digər lazım olan sənədlər olmadığından onun bu istəyi baş tutmayıb.
Yenidən kəndə qayıdan Şoloxov ədəbi yaradıcılığa başlayıb. Onun kiçik hekayələri, felyetonları mərkəzi qəzetlərdə çap olunub. Ədəbiyyat dərnəklərində iştirak edən Şoloxovun yaradıcılığı müəllimlərinin və dövrün tanınmış yazıçılarının diqqətindən yayınmayıb.
1926-1940-cı illərdə Şoloхov ən məşhur əsəri – "Sakit Don” roman-epopeyası üzərində işləyib. Romanının birinci və ikinci cildləri 1928, üçüncü cildi 1932, dördüncü, sonuncu cildi isə 1940-cı ildə nəşr olunub. Bu əsər ona böyük populyarlıq qazandırıb. "Sakit Don” təkcə SSRİ-də deyil, xarici ölkələrdə də maraqla qarşılanıb. Uzun illər bu əsərin plaqiat olması ilə bağlı iddialar səsləndirilib. Həmin ərəfədə bu mübahisəli məsələyə Stalin müdaxilə edib. Xüsusi komissiya yaradılıb, Şoloxov əlyazmalarını komissiyanın üzvlərinə təqdim etdikdən sonra mübahisələr səngiyib. Amma buna baxmayaraq, çox-çox sonralar da "Sakit Don” dəfələrlə gündəmin mövzusuna çevrilib.
1938-ci ildə Şoloxov həyatının ikinci "ölüm hökmü” ilə qarşılaşb. "NKVD” onu sovet ideologiyasına zidd olan bir şəxs kimi Stalinə təqdim edib. Stalin Şoloxovun həbsinə imza atmayıb.
Şoloxovun həyatında səsli-küylü hadisələrdən biri də "NKVD”-nin başçısı Nikolay Yejovun həyat yoldaşı Yevgeniya Xayituna ilə bağlı olub. Yazıçı ilə "dəmir narkom”un həyat yoldaşının tanışlığı Yejovun baş evində baş tutub. Yejovun dəvəti ilə Şoloxov bağda yazıçı kimi hörmətli qonaq qismində iştirak edib. Hamının sərxoş olduğu bu məclisdə Yevgeniya ilə Şoloxovun arasında "isti” münasibət yaranıb. Bu tanışlıqdan sonra onlar yenidən görüşmək qərarına gəliblər.
Ədəbiyyat söhbətlərindən başlanan görüşlər yataqda sona çatıb. Bu görüşlər və görüşlərin yeri haqqında Yejova məlumat verilib. Yejovun göstərişi ilə sevgililərin görüş yerinə, "Natsional” mehmanxanasının nömrələrinə səsyazan qurğular yerləşdirilib. Bir neçə gündən sonra yazılmış səslər Yejova təqdim olunub – intim səslər, yataqda söhbət, duş altında etiraflar...
Yejovun Şoloxovdan qisas almağa gücü çatmayıb, həm də buna vəzifədə olma müddəti imkan verməyib...
Şoloxov bəlkə də yeganə yazıçı olub ki, Stalindən çəkinməyib, onunla açıq söhbətdən qaçmayıb və xalq arasında Şoloxovu "Stalinin sevimlisi” adlandırıblar.
Yazıçı hədsiz dərəcədə içki məclislərinin həvəskarı olub. Bu haqda Stalin də məlumatlı olub. Bu əyləncənin qarşısını almaq üçün Stalin onu yanına dəvət edib. Ümumi söhbətdən sonra Stalin soruşub:
- Yoldaş Şoloxov, eçitdiyimə görə çox içirsiniz?
- Bəli, yoldaş Stalin, sizə düzgün məlumat verilib, belə həyatda necə içməyəsən?
Cavab Stalini qıcıqlandırmayıb, çünki o, mövcud problemləri Şoloxovdan da yaxşı bilib. Daha sonra onlar gələcək planlardan danışıblar, Şoloxovun yaradıcılığından söhbət düşəndə yazıçı belə məsələləri bir badə gürcü şərabı içdikdən sonra müzakirə etməyi məsləhət görüb. Stalin onu gürcü çaxırına qonaq edib.
Heç bir ali təhsili olmayan Şoloxov SSRİ-nin ictimai həyatında fəal rol oynayıb, o, SSRİ Elmlər Akademiyasının akademiki, SSRİ Ali Sovetinin deputatı oub. Müharibə illərində "Pravda” qəzetində hərbi müxbir vəzifəsində çalışıb.
"Sakit Don” əsərindən sonra "Oyanmış torpaq” romanı yazıçıya növbəti populyarlığı qazandırıb. Onun müharibə illərində qələmə aldığı "Onlar vətən uğrunda döyüşürdülər” və "İnsan taleyi” əsərləri dillər əzbərinə çevrilib.
Şoloxov bu əsərlərinə görə SSRİ-nin ən yüksək mükafatları, iki dəfə Sosialist Əməyi Qəhrəmanı, Lenin mükafatı, Stalin mükafatı ilə təltif olunub.
Şoloxov yeganə sovet yazıçısı olub ki, o, Nobel mükafatını SSRİ rəhbərliyinin razılığı ilə alıb. Hətta bununla bağlı Kremldən İsveçin SSRİ-dəki səfirliyinə məktub da göndərilib:
"Xahiş edirik ki, İsveç ictimaiyyətininə çatdırasınız ki, Mixail Şoloxova Nobel mükafatının verilməsini SSRİ ictimaiyyəti tərəfindən daha yüksək qiymətləndiriləcək...”
1965-ci ildə Şoloxov ədəbiyyat üzrə Nobel mükafatının laureatı olub.
Mükafatın təqdimolunma mərasimində də Şoloxov qeyri-adiliyi ilə fərqlənib. Belə ki, o, mükafatı alarkən İsveç kralı 6-cı Adolf Qustava təzim etməyib və bunun səbəbini də söyləyib:
"Biz kazaklar xalqdan başqa heç kimə təzim etmirik...”
Mixail Şoloxov bütün həyatı boyu xeyriyyəçiliklə məşğul olub. O, 1941-ci ildə Stalin mükafatından aldığı 100 min rublu müdafiə fonduna köçürüb, 1960-cı ildə Lenin mükafatından aldığı 100 min rublu isə Bazkovski qəsəbəsindəki məktəbin tikintisinə sərf edib. Nobel mükafatından əldə etdiyi vəsaitin yarısından çoxunu Şoloxov öz kəndlərində, Veşenskayada klub və kitabxananın tikintisinə xərcləyib.
Stalindən sonra hakimiyyətə gələn Xruşov da Şoloxovla dost münasibətində olub. Yazıçı növbəti "padşah”la da açıq müzakirələr aparmaqdan, problemlrdən danışmaqdan çəkinməyib. Xruşov onu tez-tez öz bağına dəvət edib. Belə görüşlərin birində Xruşov Şoloxovun kiçik qədəhinə konyak süzəndə yazıçı əlinin arxası ilə qədəhi Xruşova tərəf itələyib:
- Nikita Segeyeviç, süfrəyə araq və böyük stəkan gətizdirin.
Populyarlığına, paytaxtda qalmaq imkanlarına baxmayaraq Şoloxov Moskvada yaşamağa üstünlük verməyib. O, 1960-cı ildən doğma kəndinə köçüb. Doğulub boya-başa çatdığı evdə yaradıcılıqla məşğul olub, hər gün onlarla vətəndaş qəbul edib, onların problemlərini yazıçı öz nüfuzundan istifadə edərək yoluna qoyub.
Mixail Şoloxov ömrünün son illərində bir çox xəstəliklərdən əziyyət çəkib, onda boğaz xərçəngi aşkar edilib. Şoloxov elə bu xəstikdən də 1984-cü ildə vəfat edib. Yazıçı Veşenskaya kəndində, öz yaşadığı evin həyətində dəfn olunub.
Mənbə: musavat.com
Oxşar xəbərlər
- "Xoxan" Zərdüşt Əlizadə: "Prezident ola bilərdim, xalq kal, onlar isə Şeyx Nəsrullah idi" (MÜSAHİBƏ)
29 mart 2024 16:26
- Hindistanın Baş naziri SSRİ-də Novruz Bayramını necə bərpa edib? –Bakıda ilk Novruz şənliyi Moskvanı nə üçün qorxudub?
25 mart 2024 00:52
- Bu gün unudulmaz sənətkar, Xalq artisti Rübabə Muradovanın doğum günüdür - FOTO
22 mart 2024 10:22
- Sərxoş Çörçill, həyat yoldaşını itirən Ruzvelt, limon becərən Stalin...
20 mart 2024 19:01
- Bir sıra QHT-lər isə yalnız sədrlərdən ibarətdir
18 mart 2024 12:38
- Adların mənası – TAM SİYAHI
12 mart 2024 21:50
- Bağırov və Beriya müsavatçı olublar - Ermənilərlə 40 il bir evdə yaşayan inqilabçının qohumu DANIŞDI
11 mart 2024 00:30
- Sumqayıtın qorxu doğuran daha bir problemi: Kütləvi şəkildə çoxalan təhlükəli küçə itləri..
10 mart 2024 20:52
- Laçının qarlı dağlarındakı ağquyruq cüyürlər... - VİDEO
10 mart 2024 20:04
- FƏLAKƏT-in icra başçısının toyunda nə işi var?
29 fevral 2024 16:47
Xəbər lenti
- Azərbaycanın biznes ictimaiyyəti Sahibkarlar Günü-nü qeyd etdi
26 aprel 12:24
- İlham Əliyev Füzulidən Berlinə getdi - Tarixi uçuş - Yenilənib
26 aprel 11:50
- İlham Əliyev həmkarına Qarabağ atı hədiyyə etdi - Fotolar
25 aprel 21:20
- Elmira Süleymanova vəfat etdi
25 aprel 14:50
- Məhkəmə Rauf Nağıyevin vəzifəsinə bərpası ilə bağlı qərar verdi- ÖZƏL
25 aprel 14:30
- Şahin Bağırovu Bakı Şəhər Baş Gömrük İdarəsinə buraxmayıblar - TƏFƏRRÜAT
25 aprel 13:05
- Mikayıl İsmayılov gəlininə qarşı hegemonluğunu davam etdirir FOTO/VİDEO
25 aprel 13:01
- Təkcə başçı Zakir Fərəcov deyil, onun vəzifə başındakı əlaltıları da...
25 aprel 11:47
- Dedik ki, bir neçə saata Xankəndiyə daxil olacağıq - Prezident
25 aprel 11:35
- Xadimə məktəb direktorunu niyə bıçaqlayıb?
25 aprel 11:07
- Keçmiş başçının hospitalından şikayət
24 aprel 21:35
- BAKCELL bütün ölkəni Bulvardakı konsertə çağırır
24 aprel 21:20
- Onu oğlum yandırmayıb, şantaj üçün özü üzərinə benzin töküb - Yenilənib
24 aprel 20:57
- Prezidentlərin məhdud tərkibdə görüşü oldu - Foto
24 aprel 20:28
- Japarov Azərbaycandadır - Yenilənib
24 aprel 11:42
- MM-də iki deputat arasında gərginlik
23 aprel 22:43
- Oğluma Ali Baş Komandanın adını verəcəyik - Fotolar
23 aprel 18:36
- NAR Füzulidə yerləşən məktəbə yeni kitablar hədiyyə etdi
23 aprel 18:28
- Heydər Əliyev əlindən gələni əsirgəmirdi - Putin
23 aprel 08:45
- Zakir Qaralovun əmisi qızı məhkəməyə verildi
22 aprel 21:28
- Məktəb direktoru həmin qadından 300 min alıbmış
22 aprel 21:14
- Abel Məhərrəmov polkovnik-leytenantın torpağını zəbt edib?
22 aprel 18:57
- Əliyev Putinlə görüşdü - Video
22 aprel 18:45
- Qubad İbadoğlu ev dustaqlığına buraxıldı
22 aprel 18:40
- Barəsində məhkəmə istintaqı gedən Gündüz Əliyev kimi bir vəzifə sahibi Sumqayıtda necə ..?
22 aprel 12:48
- Bəraət alan şəxs, Gömrük Komitəsindən milyon yarım təzminat istədi
22 aprel 12:39
- Gürcüstan DTX məktəblərdə mümkün terror aktı ilə bağlı hərəkətə keçdi
22 aprel 11:53
- İki Avropa ölkəsi gizli şəkildə birləşməyə hazırlaşır
22 aprel 10:24
- Ersin Tatar Azərbaycana gəlir
22 aprel 10:13
- Atatürk və Ərdoğanı təhqir edən şəxs həbs olundu
21 aprel 22:31
Video & Fotoqalereya
Video
Fotoqalereya