Xruşovun tələsi: Malenkovu SSRİ rəhbəri olmaqdan necə məhrum edib?
Mədəniyyət29 sentyabr 2019 12:54
66 il öncə, 1953-cü ilin sentyabr ayında Nikita Xruşov SSRİ-nin ən yüksək vəzifələrindən birinin - Mərkəzi Komitənin birinci katibi (sonralar baş katib) vəzifəsinin icrasına başlayıb. Bu seçkili təyinat haqqında Mərkəzi Komitənin 3-7 sentyabr tarixlərində keçirilən plenumunda qərar verilsə də, Xruşov yeni kürsüsündəki fəaliyyətinə 28 sentyabrda başlayıb.
İosif Stalinin vəfatından sonra Kremldə hakimiyyət uğrunda gizli mübarizədə siyasi qruplar arasında kifayət qədər böyük gərginlik yaşanıb. Əvvəlki iddialarından əl çəkməyən Lavrenti Beriya Stalinin dəfni ilə bağlı yaradılmış komissiyaya Georgi Malenkovun sədrlik etməsi təşəbbüsünü irəli sürüb. Nikita Xruşov bu təşəbbüsə qarşı çıxmaq istəsə də, susmağa üstünlük verib. Malenkov-Beriya qrupunun tərəfdarları daha çox olduğundan Xruşov açıq mübarizəyə getməkdən çəkinib.
Ortaya belə bir sual çıxır, dəfn komissiyasına rəhbərlik etmək niyə belə önəmli məsələ sayılıb?
SSRİ-də Leninin vəfatından sonra yazılmamış bir qanun hökm sürüb. Vəfat edən ölkə başçısının dəfn komissiyasına sədr seçilən, dəfndə birinci çıxış edən şəxs ölkənin növbəti rəhbəri seçilib. SSRİ süquta uğrayana qədər bu ənənə davam edib.
Beləliklə, Stalinin dəfnində ilk çıxış edən Mərkəzi Komitənin katibi Georgi Malenkov olub. Bu çıxış ölkə ictimaiyyətinə və Mərkəzi Komitənin yüksəkçinlilərinə onu işarə verib ki, SSRİ-nin növbəti rəhbəri Malenkov olacaq. O cümlədən bu Nikita Xruşova da gün kimi aydın olub. Amma Xruşov hadisələri qabaqlamağa tələsməyib.
Artıq dəfnin səhərisi günü Malenkov Stalinin kabinetində əyləşib. Məhz bu kabinetdə hakimiyyətin idarəetmə forması və struktur dəyişikliklər müzakirə olunub.
Qərara gəlinib ki, ölkənin idarəetmə sistemi Leninin dövründəki kimi olsun, ölkəyə Nazirlər Sovetinin rəhbəri başçılıq etsin və o, həm də Mərkəzi Komitənin rəyasət heyətinin, plenumların sədri olsun.
Beriya Malenkovun Mərkəzi Komitənin katibi vəzifəsindən azad edilməsini, Nazirlər Sovetinin sədri vəzifəsinə seçilməsini təklif edib. Təklif qəbul olunub. Beləliklə, Malenkov faktiki olaraq ölkənin başçısı seçilib.
Xruşov bu təyinata qarşı da təmkinini pozmayıb. Çünki hələ qarşıda partiya rəhbərliyinə seçilmək məsələsi də dayanıb.
Nəhayət, Kommunist Partiyasının Mərkəzi Komitəsinə seçim zamanı da çatıb.
Bu məsələdə Xruşov təşəbbüsü əldən verməyib və onun partiyaya rəhbərlik etməsi müsbət həllini tapıb.
Beriyanın həbsindən bir müddət sonra Malenkovun komandası zəifləyəndə Xruşov öz hakimiyyət iddialarını büruzə verməyə başlayıb. Kommunist Partiyasının hər şeydən üstün olduğunu, Mərkəzi Komitənin rəhbər struktura çevrilməsi zərurətini dilə gətirib.
Nəhayət, Mərkəzi Komitənin Rəyasət Heyətinin (həmin dövrdə belə adlanıb) növbəti iclasında Xruşov iclasa hamıdan qabaq gələrək sədr kürsüsündə əyləşib. Malenkov iclas zalına daxil olanda, öz kürsüsündə Xruşovun əyləşdiyini görüb və təəcübünü gizlədə bilməyib:
- Nikita Sergeyeviç, məncə, vəzifə bölgüsünə görə siz öz kürsünüzdə əyləşməmisiniz.
Xruşov təmkinini pozmadan Malenkova sualla cavab verib:
- Niyə belə düşünürsünüz?
- Biz müşavirədə ölkənin idarəetmə sistemini müəyyənləşdirdik və qərara gəldik ki, ölkə Leninin dövründəki kimi idarə olunacaq.
Xruşov növbəti dəfə Malenkova sualla cavab verib, amma bu dəfə bir az təbəssümlə:
- Yoldaş Malenkov, siz özünüzü Lenin sayırsınız?
Bununla da Xruşov mütləq hakimiyyəti ələ keçirib, hətta bir müddət keçdikdən sonra Malenkovu Nazirlər Sovetinin sədri vəzifəsindən də uzaqlaşdırıb.
1957-ci ildə, sonralar "antipartiya qrupu” adını almış Malenkov, Kaqanoviç və Molotov Xruşovu devirmək istəsələr də, saray çevrilişi cəhdi baş tutmayıb.
Nikita Xruşov düz 11 il SSRİ-nin hakimiyyət sükanını saxlaya bilib. 1964-cü ilin oktybrında isə ona məlum ki, heç o özü də Lenin deyil. Brejnev komandası Nikita Xruşovu böyük peşəkarlıqla tutduğu bütün vəzifələrdən uzaqlaşdırıb, Kremldən təcrid ediblər...
Mənbə: Musavat.com
Oxşar xəbərlər
- MM-də iki deputat arasında gərginlik
23 aprel 2024 22:43
- NAR Füzulidə yerləşən məktəbə yeni kitablar hədiyyə etdi
23 aprel 2024 18:28
- Heydər Əliyev əlindən gələni əsirgəmirdi - Putin
23 aprel 2024 08:45
- Abel Məhərrəmov polkovnik-leytenantın torpağını zəbt edib?
22 aprel 2024 18:57
- Qubad İbadoğlu ev dustaqlığına buraxıldı
22 aprel 2024 18:40
- Barəsində məhkəmə istintaqı gedən Gündüz Əliyev kimi bir vəzifə sahibi Sumqayıtda necə ..?
22 aprel 2024 12:48
- Gürcüstan DTX məktəblərdə mümkün terror aktı ilə bağlı hərəkətə keçdi
22 aprel 2024 11:53
- İki Avropa ölkəsi gizli şəkildə birləşməyə hazırlaşır
22 aprel 2024 10:24
- Atatürk və Ərdoğanı təhqir edən şəxs həbs olundu
21 aprel 2024 22:31
- Gündüz Əliyevin adına bağlı BUTA əməliyyatının gizlinləri...
21 aprel 2024 18:53
Xəbər lenti
- MM-də iki deputat arasında gərginlik
23 aprel 22:43
- Oğluma Ali Baş Komandanın adını verəcəyik - Fotolar
23 aprel 18:36
- NAR Füzulidə yerləşən məktəbə yeni kitablar hədiyyə etdi
23 aprel 18:28
- Heydər Əliyev əlindən gələni əsirgəmirdi - Putin
23 aprel 08:45
- Zakir Qaralovun əmisi qızı məhkəməyə verildi
22 aprel 21:28
- Məktəb direktoru həmin qadından 300 min alıbmış
22 aprel 21:14
- Abel Məhərrəmov polkovnik-leytenantın torpağını zəbt edib?
22 aprel 18:57
- Əliyev Putinlə görüşdü - Video
22 aprel 18:45
- Qubad İbadoğlu ev dustaqlığına buraxıldı
22 aprel 18:40
- Barəsində məhkəmə istintaqı gedən Gündüz Əliyev kimi bir vəzifə sahibi Sumqayıtda necə ..?
22 aprel 12:48
- Bəraət alan şəxs, Gömrük Komitəsindən milyon yarım təzminat istədi
22 aprel 12:39
- Gürcüstan DTX məktəblərdə mümkün terror aktı ilə bağlı hərəkətə keçdi
22 aprel 11:53
- İki Avropa ölkəsi gizli şəkildə birləşməyə hazırlaşır
22 aprel 10:24
- Ersin Tatar Azərbaycana gəlir
22 aprel 10:13
- Atatürk və Ərdoğanı təhqir edən şəxs həbs olundu
21 aprel 22:31
- Bu ölkə məktəblərdə rus dilinin tədrisindən İMTİNA EDİR
21 aprel 21:14
- SOCAR-ın sabiq vitse prezidenti Mikayıl İsmayılovun oğlu Xətai məhkəməsinə müraciət etdi – 100 min TƏZMİNAT
21 aprel 20:20
- BU BİTKİ ürəyi daim sağlam saxlayır
21 aprel 19:09
- Gündüz Əliyevin adına bağlı BUTA əməliyyatının gizlinləri...
21 aprel 18:53
- 700-dən artıq şagirdi məktəbdə yandıran general – o, Hitlerin başkəsəni olduğunu etiraf edib...
21 aprel 15:49
- Bakının bu ərazisində binalar əyildi – Hərəkətə keçildi - VİDEO
21 aprel 15:41
- Tovuz sakini Lətifə Hüseynova keçmiş vəkil Sevil Hacıyeva barəsində Prezidentə müraciət etdi
21 aprel 14:41
- Kürdə atası ilə batan uşağın meyiti tapıldı
21 aprel 11:37
- İndi çiyələk yeməyin, zəhərlidir - Ekspertdən xəbərdarlıq
20 aprel 20:31
- Bakcell 25 apreldə 100 000 GB kütləvi hədiyyə paylayır!
20 aprel 20:10
- Avqustda Milli Məclisə seçkilər keçirilə bilər
20 aprel 19:59
- İmran Əliyev həbs edildi
19 aprel 20:39
- İlham Əliyev 4 kəndi də qaytardı
19 aprel 20:32
- Əliyevlə Putin Moskvada görüşəcək
19 aprel 20:22
- Kəmaləddin Heydərovdan yüksək vəzifəyə təyinat (FOTO)
19 aprel 12:15
Video & Fotoqalereya
Video
Fotoqalereya