Stomatoloqun kiçik səhvi sizi k.virusa yoluxdura bilər
Reportaj11 iyul 2020 10:18
Qlobal bəla sayılan yeni növ koronavirus (COVID-19) infeksiyası, çox təəssüf ki, bizim respublikamızdan da yan keçmədi. COVID-19 pandemiyasının tam aradan qalxmasını səbirsizliklə gözləsək də, hələ ki ona qarşı peyvəndin olmaması və spesifik müalicə vasitəsinin tapılmaması bizim bu infeksiya ilə hələ bir müddət yaşamalı olacağımız anlamına gəlir.
AZƏRTAC xəbər verir ki, bunu Azərbaycan Tibb Universitetinin Ortopedik stomatologiya kafedrasının müdiri, respublikanın baş stomatoloqu, tibb elmləri doktoru, professor Nazim Pənahov deyib. O bildirib ki, belə bir məqamda stomatoloqların da üzərinə çox böyük məsuliyyət düşür: "Bu infeksiya yaxın təmas, eləcə də hava-damcı yolu ilə ötürülür. Stomatoloqlar isə bu iki ötürülmə vasitəsinin, belə desək, özəyində çalışırlar: bir tərəfdən, pasiyentlə həkim-stomatoloq arasındakı fiziki məsafənin tam yaxın olması, digər tərəfdən də ağız boşluğunun tüpürcək mühiti. Burada artıq tüpürcək damlacıqları ilə yaxın təmasdan deyil, birbaşa onun yarandığı və yerləşdiyi mühitdəki küllü miqdardakı təmasdan söhbət gedir. Bu baxımdan, stomatoloqun etdiyi kiçik səhlənkarlıq, yaxud onun gigiyena qaydalarına riayət zamanı etdiyi səhv nəinki özünün, eləcə də ailəsinin, yaxın çevrəsinin, həmçinin digər xəstələrin və ümumilikdə işlədiyi klinikadakı bütün personalın yoluxmasına səbəb ola bilər. Təbii ki, bunları göz önünə almaqla hər bir həkimin bilməli olduğu xüsusilə vacib olan bir qızıl qaydaya riayət edilməlidir. Yaxınlıq və qohumluq dərəcəsindən asılı olmadan, hər bir müraciət edən şəxsə potensial virus daşıyıcısı kimi baxılmalıdır. Onun müayinəsi və müalicəsi zamanı heç vaxt bu ehtiyat əldən verilməməlidir. Əgər stomatoloq özünü bu infeksiyadan qoruyacaqsa, deməli, ətrafını da yoluxdurmayacaq.
Bu infeksiya yayılmadan öncə də ağız boşluğu xüsusi təhlükəli infeksiyaların, məsələn QİÇS, hepatit, vərəm, sifilis və s. infeksiyaların potensial yayılma ocağı sayılırdı. Lakin bu qızıl qaydaya riayət edən həkimlər, təbii ki, həmin infeksiyalara yoluxmur və başqasına da yaymırdı. İndi də bu sıraya COVID-19 qatılıb. Sadəcə, vacib gigiyenik qaydalara mütləq riayət edilməlidir.
Belə bir xırdalığı misal çəkmək istərdim. Məsələn, mən bir həkim olaraq, əlimə əlcək, üzümə maska taxıramsa, bu artıq mənim şüurumda həmin nahiyələrin bulaşmış olduğu anlamı yaradır. Heç vəchlə əlimdəki əlcəklə üzümdəki maskaya, yaxud bədənimin başqa nahiyələrinə, məsələn, saçıma, alnıma, eləcə də məni əhatə edən avadanlıqlara, otaqdakı mebelin rəflərinə, qapılarına və s. yerlərə toxunmuram. Əgər yardımçı personal otaqda deyilsə və mən məcbur qalıb nəyəsə toxunmalıyamsa, məsələn, mebelin qapısını, yaxud su kranını açmalıyamsa, onu sərbəst saxladığım və xəstə ilə təmas etdirmədiyim çeçələ barmaqlarımla, yaxud əlimin arxası yaxud dirsəyimlə edirəm. Mən bu vərdişin vətəndaşlarda da yaranmasını çox arzulayardım. Belə ki, hərdən marketlərdə fikir verirəm ki, maska və əlcək taxan bəzi şəxslər həmin qoruyucu vasitəni səhvən daha çox bulaşdırıcı vasitə kimi işlədirlər. Nəticə isə bir çox hallarda arzuedilən olmur”.
O, hazırda vətəndaşların bir çoxunun virusa yoluxmamaq üçün stomatoloqlara müraciət etməməsi məsələsinə də toxunub: "Vətəndaşların stomatoloqlarla bağlı olan narahatlığı başa düşüləndir, əsassız da deyil, lakin tədbirli olsaq, bir o qədər də qorxulu deyil. Əgər vətəndaşlarda həkim-stomatoloqa müraciət etmək zərurəti yaranarsa, məsələn, dişlərində kəskin ağrı, gecə ağrıları, daimi sızıltı və s. bu kimi hallarda, təbii ki, ehtiyat tədbirləri görülməklə, eləcə də gedilən stomatoloji klinikada bu tədbirlərə ciddi əməl olunmasına əmin olduqdan sonra müalicə üçün müraciət etmək olar. Həkim özünü qorumağa çalışacaqsa, deməli, pasiyenti də qoruyacaq. Lakin estetik baxımdan bəzi konstruksiyaların hazırlanması, yaxud dişlərin ağardılması və digər bu kimi planlı işləri bir müddət təxirə salmaq olar. Belə ki, həmin estetik prosedurlar vətəndaşların həkim qəbuluna uzun müddət gəlməyinə səbəb olacaq. Bu da pasiyentin həmin klinikada olma müddətini və təsadüfən yoluxma ehtimalını artıra bilər. Eləcə də dişlər yonularkən havaya dağılan aerozol şəklində damlacıqlar həm həkimin, həm də həmin pasiyentdən sonra müraciət edən vətəndaş üçün risk amili sayılır.
Ağız boşluğunun gigiyenasına ciddi riayət etmək bu virus yayılmazdan öncə də vacib idi, indi də təbii ki, önəmlidir. Əsas məsələ immun sistemini zəiflətməməkdir. Çünki bədənimiz elə qurulub ki, güclü immunitetə malik olsaq, istənilən infeksiya ilə mübarizə apara bilərik. Bir də ki son zamanlar bəzi vətəndaşlarda bir qədər pessimist əhval-ruhiyyə hiss edilməkdədir. Sanki bu virusa yoluxan hər kəs dünyasını dəyişir. Düşünürəm ki, bu fikrə bir az tənqidi yanaşmalı, dünya üzrə yoluxanların 99 faizinin COVID-19-u yüngül və orta, yalnız 1 faizinin ağır keçirdiyini nəzərə almalıyıq. Lakin tədbirlərə riayət etməklə, özümüzü qorumaqla, təbii ki, ətrafdakıları da mühafizə etmiş olarıq”.
Oxşar xəbərlər
- Barəsində məhkəmə istintaqı gedən Gündüz Əliyev kimi bir vəzifə sahibi Sumqayıtda necə ..?
22 aprel 2024 12:48
- İki Avropa ölkəsi gizli şəkildə birləşməyə hazırlaşır
22 aprel 2024 10:24
- Gündüz Əliyevin adına bağlı BUTA əməliyyatının gizlinləri...
21 aprel 2024 18:53
- İndi çiyələk yeməyin, zəhərlidir - Ekspertdən xəbərdarlıq
20 aprel 2024 20:31
- Avqustda Milli Məclisə seçkilər keçirilə bilər
20 aprel 2024 19:59
- Başçının istəyi baş tutsaydı, Sumqayıtı kimin idarə edəcəyi də, müəmma olaraq qalırmış
18 aprel 2024 12:08
- Üçüncü dünya müharibəsi İrana görə başlayacaq… İmam Əlini gördüm –İran Şahının 1973-cü ildə verdiyi MÜSAHİBƏ
14 aprel 2024 17:25
- Vəkillik fəaliyyətindən qovulmuş Sevil Hacıyeva məmurları TERROR-çuluqda ittiham edir
15 aprel 2024 10:27
- Zakir Fərəcovun işlətdiyi və aldadaraq, milyonlarını vermədiyi bir qrup iş adamı bir daha Prezidentə üz tutdu
13 aprel 2024 09:29
- Günəş "öləndə" nələr baş verəcək?
12 aprel 2024 21:03
Xəbər lenti
- Təkcə başçı Zakir Fərəcov deyil, onun vəzifə başındakı əlaltıları da...
25 aprel 11:47
- Dedik ki, bir neçə saata Xankəndiyə daxil olacağıq - Prezident
25 aprel 11:35
- Xadimə məktəb direktorunu niyə bıçaqlayıb?
25 aprel 11:07
- Keçmiş başçının hospitalından şikayət
24 aprel 21:35
- BAKCELL bütün ölkəni Bulvardakı konsertə çağırır
24 aprel 21:20
- Onu oğlum yandırmayıb, şantaj üçün özü üzərinə benzin töküb - Yenilənib
24 aprel 20:57
- Prezidentlərin məhdud tərkibdə görüşü oldu - Foto
24 aprel 20:28
- Japarov Azərbaycandadır - Yenilənib
24 aprel 11:42
- MM-də iki deputat arasında gərginlik
23 aprel 22:43
- Oğluma Ali Baş Komandanın adını verəcəyik - Fotolar
23 aprel 18:36
- NAR Füzulidə yerləşən məktəbə yeni kitablar hədiyyə etdi
23 aprel 18:28
- Heydər Əliyev əlindən gələni əsirgəmirdi - Putin
23 aprel 08:45
- Zakir Qaralovun əmisi qızı məhkəməyə verildi
22 aprel 21:28
- Məktəb direktoru həmin qadından 300 min alıbmış
22 aprel 21:14
- Abel Məhərrəmov polkovnik-leytenantın torpağını zəbt edib?
22 aprel 18:57
- Əliyev Putinlə görüşdü - Video
22 aprel 18:45
- Qubad İbadoğlu ev dustaqlığına buraxıldı
22 aprel 18:40
- Barəsində məhkəmə istintaqı gedən Gündüz Əliyev kimi bir vəzifə sahibi Sumqayıtda necə ..?
22 aprel 12:48
- Bəraət alan şəxs, Gömrük Komitəsindən milyon yarım təzminat istədi
22 aprel 12:39
- Gürcüstan DTX məktəblərdə mümkün terror aktı ilə bağlı hərəkətə keçdi
22 aprel 11:53
- İki Avropa ölkəsi gizli şəkildə birləşməyə hazırlaşır
22 aprel 10:24
- Ersin Tatar Azərbaycana gəlir
22 aprel 10:13
- Atatürk və Ərdoğanı təhqir edən şəxs həbs olundu
21 aprel 22:31
- Bu ölkə məktəblərdə rus dilinin tədrisindən İMTİNA EDİR
21 aprel 21:14
- SOCAR-ın sabiq vitse prezidenti Mikayıl İsmayılovun oğlu Xətai məhkəməsinə müraciət etdi – 100 min TƏZMİNAT
21 aprel 20:20
- BU BİTKİ ürəyi daim sağlam saxlayır
21 aprel 19:09
- Gündüz Əliyevin adına bağlı BUTA əməliyyatının gizlinləri...
21 aprel 18:53
- 700-dən artıq şagirdi məktəbdə yandıran general – o, Hitlerin başkəsəni olduğunu etiraf edib...
21 aprel 15:49
- Bakının bu ərazisində binalar əyildi – Hərəkətə keçildi - VİDEO
21 aprel 15:41
- Tovuz sakini Lətifə Hüseynova keçmiş vəkil Sevil Hacıyeva barəsində Prezidentə müraciət etdi
21 aprel 14:41
Video & Fotoqalereya
Video
Fotoqalereya