- Arif Hacılı Məclis sədri seçildi, İsa Qəmbər 6 müavin təyin etdi
- Hərbi Hava Qüvvələrinə yeni komandan təyin olundu - Foto
- Təzyiq ölçərkən ən çox yol verdiyi səhvlər
- Mikayıl İsmayılovun keçmiş gəlini Fidan Abbasova HƏBS OLUNMAYIB
- Azərbaycan Bəstəkarlar İttifaqının və MHUİB-nin üzvü, bəstəkar İlham Azmanlının 60 illiyi qeyd olundu
Balakəndə məzar müəmması: Aşkarlanan qəbirlər kimə MƏXSUSDUR? - FOTO
Bir neçə gün əvvəl Balakən rayonunun Katex kənd sakinləri eyniadlı çayın sahilində onlarla qəbir aşkarlayıb. Dərhal müvafiq orqanlar məlumatlandırılıb.
Bizim.media-nın yerli bürosu xəbər verir ki, sosial şəbəkələrdə həmin qəbir və insan sümüklərinin ötən əsrin 20-30-cu illərində həmin ərazidə fəaliyyət göstərən təcridxanada saxlanılan repressiya qurbanlarına məxsus olması barədə iddialar yer alıb.
Bu müəmmalı və qaranlıq məsələlərə aydınlıq gətirmək üçün AMEA-nın Şəki Regional Elmi Mərkəzinin müvafiq şöbəsinin və arxeoloqların iştirakı ilə əraziyə ilkin baxış keçirilib.
Sakinlər həmkəndlilərini təkzib edirlər
Havanın yağıntılı olmasına baxmayaraq kənd sakinlərinin köməyi ilə qəbirlərin aşkarlandığı çay yatağına çatırıq. Katex kənd sakini Çingiz Uluxanov bildirib ki, Katex çayının hazırkı yatağı ötən əsrin 80-ci illərindən sonra bu əraziləri basaraq bərbad vəziyyətə salıb. Əvvəllər çayın yatağı, ümumiyyətlə, buradan heç olmasa 2-3 km uzaqdan keçirmiş. Bu ərazilərdə kənd sakinləri tütün əkib, bostan becərib. Həmin müddətdə burada nə insan sümüklərinə rast gəliblər, nə də ki qəbirlərə. Son dövr çay yatağını dəyişəndən və sel-sular ərazini yuyub dərinləşdirəndən sonra qəbir və insan sümüklərinə rast gəlinib.
Digər kənd sakini Elxan Parabaşov sosial şəbəkələrdə iddia edilən repressiya qurbanlarının məzarlarının olma ehtimalı ilə bağlı fikirləri yanlış adlandırıb.
“Guya burada Stalin dövründə həbsxana olub. Bəli, həbsxana olub, lakin orada saxlanılan insanların məzarlığı buradan xeyli uzaqda olub. Dəfn olunan yerləri bilirik. Buranın, yəni dayandığımız yerin repressiya qurbanları ilə heç bir əlaqəsi yoxdur”, - deyən həmsöhbətim əli ilə həmin əraziləri işarə edir.
Tarixçi alim və arxeoloqların ilkin qənaəti
AMEA, Şəki Regional Elmi Mərkəzin Tarix, arxeologiya və epiqrafika şöbəsinin müdiri Rahim Həsənov biz sakinlərlə söhbət etdiyimiz müddətdə arxeoloq həmkarı ilə ərazidə bir xeyli müşahidə aparıb. Eləcə də qəbirlərin vəziyyəti ilə, həmçinin çürüməkdə olan sümükləri ilkin tədqiq etdikdən sonra bildirib ki, bu qəbirlər nəinki repressiya illərinin, heç son yüz, yaxud iki yüz ilin qəbirləri deyil və sosial şəbəkələrdə səslənən fikirlər tamamilə yanlışdır:
“Biz burada gözümüzlə görəndən sonra məlum oldu ki, bu heç də 20-ci əsrə, ümumiyyətlə, yaxın iki yüz, üç yüz ilə aid qəbir abidələri deyil, ən azı orta əsrlər dövrünün ilkin mərhələsinin orta-erkən əsrlərə aid qəbir abidələridir. Bu abidələrin əksəriyyəti qəbir daşları və daş-qutu qəbirlərdir. Daş-qutu qəbirlər də son tunc dəmir dövründə, antik dövrdə və ümumiyyətlə, erkən-orta əsrlərdə, hətta islamın ilkin dövrlərində mövcud olub.
Düzdür, bəzi qəbirlər qibləyə tərəfdir. Amma arxeoloji qazıntılar aparılmasa, burada köklü şəkildə arxeoloji tədqiqatlar getməsə, hansı dövrə aid məzar olduqlarını demək mümkün deyil”, - deyən Rahim Həsənov sakinləri belə faktlarla qarşılaşdıqda səbirli olmağı və mütəxəssislərə müraciət etməyi məsləhət bilib. Bu ilk növbədə yanlış məlumatların yayılmasının qarşısını ala bilər.
Ərazidə fundamental arxeoloji qazıntılar aparılmalıdır
AMEA-nın Arxeologiya, Etnoqrafiya və Antropologiya İnstitutunun Şəki qrupunun Böyük Elmi işçisi İntizar Bədəlova illər əvvəl Balakən ərazisində müxtəlif yerlərdə arxeoloji qazıntılar apardığını və hazırkı müşahidələrdən sonra bu qəbir və sümüklərin də repressiya qurbanları ilə bağlı heç bir əlaqəsi olmadığını bildirib.
Arxeoloq bildirib ki, daş-qutu qəbirlərə tunc dövründən orta əsrlərə qədər, bir də islamın əvvəlində bir sıra bölgələrdə qazıntılar zamanı rast gəlinib.
“Amma çay hövzəsində bu dəfnlərin aşkar olunması doğrudan da hamımızı heyrətə gətirdi. Burada çay öz məcrasını dəyişib, su yuyub açdığı qəbirlərin böyük tədqiqata ehtiyacı var. Yəni biz buna üstdən baxıb desək ki, bu dəmir, ya tunc dövrüdür, bizə gülərlər. Biz elmə xələl gətirə bilərik. Ancaq burada fundamental arxeoloji tədqiqat getməlidir”, - deyən İntizar xanım tarixin güman və ehtimallarla deyil, faktlarla, sübutlarla əksini tapacağını diqqətə çatdırıb.
Yanlışlıqlara nöqtə qoyulub
AMEA-nın hər iki mütəxəssisinin qənaəti belə olub ki, ərazidə müvafiq qurumlar tərəfindən əsaslı arxeoloji qazıntılar aparılmalı, ilk öncə qəbirlər açılmalı və onların müayinəsindən sonra daha dolğun və müfəssəl qənaətə gəlmək mümkündür. Ərazidə müşahidə aparan mütəxəssislər, öz növbəsində müvafiq qurumları məlumatlandıracaqlarını və ondan sonra qərar veriləcəyini bildiriblər.
Digər tərəfdən sakinlər diqqətə çatdırıblar ki, qəbirlər aşkar ediləndən sonra çay yatağı təmizlənir və torpaq qatı yığılır ki, qəbirlər aşkar edilən əraziləri su yuyub aparmasın.
- Hərbi Hava Qüvvələrinə yeni komandan təyin olundu - Foto
18 may 2024 13:52
- Oliqarx Mikayıl İsmayılovun keçmiş gəlinindən ŞOK AÇIQLAMALAR-VIDEO
16 may 2024 18:04
- Ramiz Tahirov vəzifəsindən azad olundu - Foto
11 may 2024 16:54
- Güllələnən icra başçısının qızına da Şuşada ev verildi - Foto
11 may 2024 16:39
- Hitlerin dağıdılmış bazasında tapılan qolları və ayaqları olmayan skeletlər arxeoloqları dəhşətə gətirdi (FOTO)
8 may 2024 00:22
- İsa Qəmbər yenidən başqan seçildi - Yenilənib - Fotolar
4 may 2024 17:23
- Bu gün İsa Qəmbər yenidən Müsavat başqanı ola bilər - Yenilənir
4 may 2024 11:51
- Ölmüş adamla ailə qurmağa qanunla haqqı olan fransızlar - Elbəyi Həsənli Parisdən yazır
3 may 2024 19:57
- Ramiz Mehdiyevin kürəkəni məhkəmədə 3 milyonluq MMC-ni 1 qara qəpiksiz almışam dedi, videoçəkilişi gizlətdilər
2 may 2024 22:16
- Dramatirix Hüseynbala Mirələmova Türkiyənin xüsusi mükafatı təqdim edildi (FOTO)
2 may 2024 18:19
- Fotoda Tağı Əhmədov...
19 may 16:14
- İlham Əliyev sərhəddə İran Prezidenti ilə görüşdü - Fotolar
19 may 12:33
- Arif Hacılı Məclis sədri seçildi, İsa Qəmbər 6 müavin təyin etdi
18 may 16:46
- Prezidentlə xanımı AĞALI hotelinin açılışında iştirak edib
18 may 16:32
- Hərbi Hava Qüvvələrinə yeni komandan təyin olundu - Foto
18 may 13:52
- İntim videolar çəkən polkovniklə bağlı ŞOK AÇIQLAMA
18 may 11:06
- Niyə 1976 xəritəsinə razı olduq? Göyçə masadadır? - Sensasion detal
18 may 10:50
- Xaricdə oxuyan nə qədər məzunumuz geri qayıdıb? - açıqlama
18 may 10:00
- Təzyiq ölçərkən ən çox yol verdiyi səhvlər
18 may 09:49
- Brejnevə qarşı üsyana qalxan birinci katib – DTK onu mehmanxanada zərərsizləşdirib...”
17 may 23:22
- Prezidentlər naharda nələr yeyiblər - Fotolar
17 may 22:09
- Mikayıl İsmayılovun keçmiş gəlini Fidan Abbasova HƏBS OLUNMAYIB
17 may 19:55
- Azərbaycan Bəstəkarlar İttifaqının və MHUİB-nin üzvü, bəstəkar İlham Azmanlının 60 illiyi qeyd olundu
17 may 19:09
- Zakir Həsənov general-mayora yüksək vəzifə verdi
17 may 19:00
- Prezidentlər Cıdır düzündə - Fotolar
17 may 18:42
- NAR-an voleybol üzrə milli komandalarımıza dəstək
17 may 18:09
- Ərdoğan bu generalları əfv etdi
17 may 12:24
- Nazir baş həkimi işdən çıxdı - Yeni təyinat
16 may 21:27
- Məhkəməni təxirə saldırıb vaxt qazanan Gülnarə Bayramova qardaşı Gündüz Əliyevlə qurduğu plandı?
16 may 21:00
- Oliqarx Mikayıl İsmayılovun keçmiş gəlinindən ŞOK AÇIQLAMALAR-VIDEO
16 may 18:03
- Prezidentlərin geniş tərkibdə görüşü oldu - Fotolar - Yenilənib
16 may 17:47
- Prezident bu qurumun ləğv edilməsinin vaxtı çatdığını bildirir
15 may 13:22
- Bakcell F1 Star Azərbaycanda ən sürətli fiber internetini təqdim edir
15 may 13:11
- Prezident qəbul keçirdi - Fotolar - Yenilənib
14 may 13:17
- Zakir Fərəcov korrupsiyaya bulaşanları niyə qoruyur
14 may 13:00
- Anası ayrılmaq istəyib, məşqçi də hirsini Fəriddən çıxıb – Şahid DANIŞDI
13 may 11:42
- Prezident qəbul keçirdi - Fotolar
13 may 11:13
- Prezident məni bağrına basdı, çox həyəcanlı idim - Fotolar
12 may 12:09
- Zakir Fərəcov məhkəməyə verildi
11 may 19:34
- Ziba Osmanova iki azyaşlını maşınla vurdu
11 may 19:18