Kamran Bağırov Qarabağın Ermənistana birləşməsinə qərar vermiş iclasa necə gəlib?
Azərbaycan Kommunist Partiyasının sabiq birinci katibi Kamran Bağırov 1988-ci ilin fevralında Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayətinin Xalq Deputatları Sovetinin Qarabağın Ermənistana birləşdirilməsi barədə qərar qəbul etdiyi sessiyasında iştirak edib.
Azpost.info bildirir ki, bu barədə Ermənistanın sabiq prezidenti Robert Köçəryan memuarlarını yazdığı “Həyat və azadlıq” kitabında qeyd edib.
Xatırladaq ki, 20 fevral 1988-ci il tarixində DQMV-nin Xalq Deputatları Sovetinin sessiyasında Dağlıq Qarabağın Azərbaycan SSR-dən Ermənistan SSR-nin tərkibinə keçməsi barədə qərar qəbul edilib. Bu qərar çox böyük rezonans doğurub və Qarabağ probleminin kəskinləşməsində öz mənfi rolunu oynayıb.
Koçaryan öz memuarında həmin iclas və onun ətrafında baş verənlər barədə yazıb. Onun yazdığından məlum olur ki, hələ 1987-ci ilin dekabrın 1-də Dağlıq Qarabağdan olan nümayəndə heyəti Moskvaya gedərək DQMV-in Ermənistana birləşdirilməsi üçün minlərlə ermənin imzaladığı müraciəti Sov.İKP Mərkəzi Komitəsinin qəbul otağına təqdim ediblər.
Bir aydan sonra- 1988-ci ilin yanvarında Moskvaya daha bir nümaynədə heyəti yola düşüb: “Mərkəzi Komitədə bzim nümayəndələrə cavab verərək demişdilər ki, baş verənlərə anlayışla yanaşırlar. Ancaq bu məsələyə yalnız sosial-iqtisadi müstəvidə baxılacaq. Bildirmişdilər ki, SSRİ-də buna bənzər iyirimiyə yaxın problem var. Onlardan biri barədə qərar verilsə bu zəncirvari reaksiya doğuracaq” –deyə sabiq prezident qeyd edib.
Onun yazdığından məlum olur ki, Moskvadan gələn məlumat ermənilər arasında ruh yüksəkliyi yaratmayıb. Əksnə gərginliyi daha da artırıb. Qarabağda ermənilərin kütləvi mitinqləri və nümayişləri başlanıb: “Dağlıq Qarabağın bütün dövlət müəsissələrində kollektiv yığıncaqlarında, ilk partiya təşkilatlarında müzakirələr gedirdi. Mövzu bir idi: Dağlıq Qarabağın Ermənistana verilməsi…”
Yığıncaqlar bir-birinin dalınca yekdilliklə qərar qəbul edirlər: “Yuxarı orqanlardan DQMV-in Ermənistana birləşdirilməsi məsələsini həll etməyi xahiş edirik”.
Bundan sonra Azərbaycan rəhbərliyi hərəkətə keçir. Bakı Dağlıq Qarabağa məsul şəxslər göndərmək qərarını qəbul edir.
“Azərbaycan Kommunist Partiyasının Mərkəzi Komitəsindən müxtəlif məsul şəxslər gələrək mitinqləri dayandırmaq üçün bizi dilə tutmağa çalışırdılar. Onlar bir az özlərini itirmiş kimi görünürdülər. Bakıda nə etmək lazım olduğunu bilmirdilər”- deyə Koçaryan yazıb.
1988-ci il fevralın ortalarında sovet ordusunun hissələri Xankəndinə (keçmiş Stepanakertə) yeridilir. Bakı isə şəhərə ətraf rayonlardan əlavə milis qüvvələri göndərir.
Koçaryan qeyd edir ki, Dağlıq Qarabağda bütün şəhər küçəyə çıxdı və mitinqlər müddətsiz keçirilməyə başlandı: “Əsas tələb DQMV Xalq Deputatları Sovetinin deputatlarının sessiyasını çağırmaq və DQMV-in Ermənistana birləşdirilməsi barədə qərar qəbul etmək idi”.
Fevralın 20 -də növbədənkənar sessiyasının çağırılması üçün vilayət sovetinin deputatlarının imzalarının yığılması başlanır. Sessiyanın gündəliyində bir məsələ – DQMV-in Azərbaycanın tərkibindən çıxarıb Ermənistanın tərkibinə keçmək barədə qərar vermək salınmışdı: “Bu imzaları yığmaq çətin olmadı” –deyə Koçaryan vurğulayıb.
Fevralın 19-da Azərbaycan SSR-nin rəsmi agentliyi “Azərinform” məlumat yayır ki, Sov. İKP Mərkəzi Komitəsi heç bir ərazi məsələlərini müzakirə etməyib və belə müzakirələrə də hazırlaşmır.
Buna etiraz olaraq Dağlıq Qarabağda tətil elan olunur. Bu SSRİ-də görünməmiş bir addım idi.
Səhəri gün Azərbaycan Kommunist Partiyasının birinci katibi Kamran Bağırov, Yaşin və digər vəzifəli şəxslər Stepanakertə gəlirlər. Onlar Vilayət Sovetinin sessiyasını keçirilməsinin qarşısını almağa çalışıblar.
Kamran Bağırov güc strukturlarına deputatların iclasa gəlməsinin qarşısını almağa göstəriş verir.
Koçaryan yazır ki, biz dolanbac yollarla deputatları gətirərək sessiyanın baş tutmasını təmin etdik: “Axşam kvorumu təmin edə bildik. Saat 21.00-da sessiya başladı. Vilayət Sovetinin meydanı adamla dolu idi. Qəfildən heç kimin gözləmədiyi halda sessiyaya Kamran Bağırov, Yaşin, DQMV-in rəhbəri Boris Kevorkov və Vilayət Sovetinin digər məsul şəxsləri gəldi. İlk olaraq Kamran Bağırov çıxış etdi. O xalqlar dostluğu, qardaşlığından danışdı. Dedi ki, biz 70 ildir bir yerdə Azərbaycanın tərkibində yaşayırıq. Daha sonra Bağırov sərt şəkildə dedi ki, bir qrup məsuliyyətsiz millətçi xalqı ağılsız addım atmağa təhrik edir. O vəd etdi ki, yaxın zamanlarda Vilayətlə bağlı buraxılmış səhvləri düzəldəcəklər. Qeyd etdi ki, sessiyanın ərazi məsələlərini həll etmək hüququ yoxdur və Qarabağ Azərbaycanın tərkibində qalacaq”.
Bu çıxışdan sonra erməni deputatlar danışmağa başlayıb.
Onlar sessiyanın bütün məsələlər üzrə qərar qəbul etməyə səlahiyyəti olduğunu iddia ediblər: “Kamran Bağırov çıxış edənlərin sözünü tez-tez kəsir, problemlərin həll olunacağını deyirdi. Amma sessiyanın yönünü dəyişdirə bilmədilər”.
Bundan sonra Kamran Bağırov və digərləri sessiyanı tərk edirlər. Azərbaycanın siyasi rəhbərliyi iclas zalından çıxdıqdan sonra sessiya isə Dağlıq Qarabağın Azərbaycanın tərkibindən çıxarılaraq Ermənistana birlşdirilməsi barədə qərarı qəbul edir.
Fevralın 21-də isə Sov.İKP-nin Siyasi Bürosunun “Dağlıq Qarabağdakı hadisələrə dair” qətnaməsi çıxır. Sənəddə DQMV Vilayət Sovetinin qəbul etdiyi qərarın “ekstremistlərin və millətçilərin fəaliyyəti nəticəsində qəbul edildiyi” vurğulanırdı.
Bu qərardan sonra Dağlıq Qarabağda vəziyyət gərginləşir.
2 gün sonra Əsgəran rayonu ərazisində Ağdam və Əsgəran rayonunun azərbyacanlı sakinlərinin dinc nümayiş başlanır. Burada ermənilər atəş açaraq 2 azərbaycanlı gənci qətlə yetirirlər.
Bununla da Qarabağ münaqişəsində ilk qan tökülür.
Azərbaycan hakimiyyəti ilk vaxtlar münaqişənin xalqdan gizli saxlamağa çalışıb. 1987-ci ilin sonları və 1988-ci ilin fevralına qədər olan müddət ərzində çox dar çərçivədə Ermənistanda və Qarabağda açıq erməni iddialarının başlanması barədə məlumat olub.
Azərbaycan Ali Sovetinin sabiq deputatı Maksim Musayev 1998-ci ildə mərhum Kamran Bağırovla bağlı görüşü barədə KİV-ə müsahibəsində danışarkən deyib ki, sabiq birinci katib 1988-ci ildə Xankəndində etdiyi səfərini xatırladıb və problemin həlli üçün lazımi qətiyyət göstərmədiklərini etiraf edib: “Gərək biz o vaxt Moskvanın göstərişlərinə baxmayıb erməni separatçılığına qarşı qəti mövqe tutaydıq, onları yerində oturdaydıq. Gərək mən 1988-ci ilin fevralında Xankəndində elə çıxış edəydim, elə qəti mövqe tutaydım ki, ermənilər lap məni güllələydilər. Bəlkə də onda məsələ bu dərəcədə böyüməz, torpaqlar işğal olunmazdı”.
Kamran Bağırov 1982-88-ci illərdə Azərbaycana rəhbərlik edib. Qarabağ probelminin dalğası onu hakimiyyətdən salıb. 1988-ci ilin mayında onu xələfi, diplomat Əbdürrəhman Vəzirov əvəz edib.
- Bolqarıstan Prezidenti Azərbaycandadır
7 may 2024 20:42
- Direktor cərrahı işdən çıxardı, cəzalandırıldı
7 may 2024 11:42
- 500 illik zavod görün hansı sirrin üstünü açdı
7 may 2024 00:32
- Zakir Fərəcovla Gündüz Əliyevin 3 milyonluq yeyintisi - Prezidentə və Baş Prokurora DOSYE verildi
7 may 2024 01:02
- Alimlər 2700 ildən çox yaşı olan Assuriya məbədinin sirrini açdı
4 may 2024 22:25
- Saqqallı tələbə QALMAQALI böyüdü- Təhsil eksperti od püskürdü -VİDEO
3 may 2024 21:47
- Ölmüş adamla ailə qurmağa qanunla haqqı olan fransızlar - Elbəyi Həsənli Parisdən yazır
3 may 2024 19:57
- SON DƏQİQƏ! Kəlbəcərdən acı xəbər gəldi: Ölən və yaralananlar var
3 may 2024 17:19
- Cahangir Hacıyev aclıq aksiyasına başladı
3 may 2024 13:17
- Zakir Fərəcov – Gündüz Əliyev cütlüyünün ağılasığmaz cinayət əməlləri – Prezidentə MÜDHİŞ faktlar
3 may 2024 12:45
- Bakıda kanalizasiya daşdı, evlər su altında qaldı - Video
08 may 16:23
- Azərbaycanda yeni idman növü yaradıldı
08 may 12:50
- Prezidentlərin geniş tərkibdə görüş keçirilir (YENİLƏNİB)
08 may 12:25
- İşdən çıxarılan məşhur cərrah danışdı
08 may 10:22
- Hitlerin dağıdılmış bazasında tapılan qolları və ayaqları olmayan skeletlər arxeoloqları dəhşətə gətirdi (FOTO)
08 may 00:22
- Bolqarıstan Prezidenti Azərbaycandadır
07 may 20:42
- Putin and içdi - Video - Yenilənib
07 may 16:18
- Novruz Məmmədov vəzifəsindən azad edildi
07 may 15:58
- İlham Əliyevin Robert Fitso ilə geniş tərkibdə görüşü başlayıb
07 may 14:24
- Bakıda 41 yaşlı prokuror yol qəzasında vəfat etdi
07 may 14:18
- Allahverdi İsrafilov və qohum-əqrəbası BakI Dövlət Sirkini zəbt edib…
07 may 12:14
- Direktor cərrahı işdən çıxardı, cəzalandırıldı
07 may 11:42
- Azərbaycanı Naxçıvanla birləşdirəcək yoldan görüntülər (VİDEO)
07 may 08:55
- Füzulidə dağıntıların miqyasını görəndə çox təsirləndim - ABŞ səfiri
07 may 02:11
- Sabiq qaçaq səfirin Ramiz Mehdiyevə gizli məktubu üzə çıxdı- SENSASİON ADLAR, ŞOK TƏLƏBLƏR
07 may 01:46
- Özbəkistanda ROBOT -POLISlər ilk dəfə küçəyə patrul xidmətinə çıxıb –VİDEO
07 may 01:30
- SSRİ xəritələrinə baxın: o ərazilər Azərbaycanındır - Tomas de Vaal
07 may 01:20
- Jurnalist Afət Telmanqızından sabiq səfirə SƏRT CAVAB- Satqın sözü sənə yaraşır
07 may 00:53
- Bakıda 17 min manata pişik satılır (VİDEO)
07 may 00:41
- 500 illik zavod görün hansı sirrin üstünü açdı
07 may 00:32
- Elçin Quliyev III Çarlzla bir arada - Fotolar
07 may 00:25
- Zakir Fərəcovla Gündüz Əliyevin 3 milyonluq yeyintisi - Prezidentə və Baş Prokurora DOSYE verildi
07 may 00:10
- Alimlər 2700 ildən çox yaşı olan Assuriya məbədinin sirrini açdı
04 may 22:25
- Şəkidə 59 yaşlı kişi iki nəfəri odlu silahla qətlə yetirdi
04 may 18:31
- İsa Qəmbər yenidən başqan seçildi - Yenilənib - Fotolar
04 may 17:23
- Tanışının qulağını dişlədi - Həbs olundu
04 may 13:39
- Adil Əliyevin ailəsinə ağır itki
04 may 12:01
- Bu gün İsa Qəmbər yenidən Müsavat başqanı ola bilər - Yenilənir
04 may 11:51
- Saqqallı tələbə QALMAQALI böyüdü- Təhsil eksperti od püskürdü -VİDEO
03 may 21:47
- Mircamal Həşimov yeni vəzifəyə TƏYİN OLUNDU
03 may 21:25