Roma klubu: Yeni dünya nizamı və Vahid bəşəriyyət planı (FOTO)
Dünya30 may 2020 13:44
2017-ci ildə dünyanın intellektual və siyasi elitasının qabaqcıl baxışlarını ifadə edən nüfuzlu "Roma klubu”nda kapitalizmın və maliyyə maxinasiyalarının kəskin tənqidi, alternativ iqtisadiyyat, materializmdən və dünyanın sadələşdirilmiş qavranılmasından imtina, "yeni Aydınlanma” və ruhani-mənəvi dünyagörüşü, vahid planetar harmonik sivilizasiya quruculuğu yolları və s. müzakirə edilib. "Come On!” başlığı verilmiş illik məruzədə aşağıdakı zərurətlər diqqətə alınmışdı:
1) "boş dünya” mərhələsində yaranmış "milli dövlət fəlsəfəsi”nin bütün mənalarda yenidən işlənilməsi zərurəti;
2) "dolu dünya” mərhələsinə qədəm qoymuş bəşəriyyətin özünə bir çox sərhədlər qoyması zərurəti;
3) sivilizasiyanın inkişaf paradiqmasının köklü dəyişiminin qaçınılmazlığı;
4) dünyanın hal-hazırkı halının fəlsəfi kökləri, xilas kimi - insanların dünyagörüşünün fundamental dəyişməsi, ziddiyətlərin barışdırılması, müdrikliyin, balansın tapılması zərurəti.
Roma klubunun bu toplantısında Pol Raskinin "Gələcəyin taksonomiyası” futuroloji layihəsi - "Böyük keçid” (Great Transition), "Vahid bəşəriyyət” formalaşdırma layihəsi, "Ümumdünya yenidənqurma” variantlarının bir neçə ssenarisi də diqqətə alınmışdı.
Pol Raskin "Gələcəyin taksonomiyası” rəsmində bəşəriyyətin üç mümkün yolunu, üç trayektoriyasını çəkir (Courtesy Paul Raskin, www.tellus.org/integrated-scenarios/ taxonomy of the-future).
Birinci – adi yol – Şərti Dünyalar (Conventional Worlds) - bazar iqtisadiyyatı gücünə (Market Forces) və dövlət reformlarına (Policy Reform) ayrılır. Rəsmdə bu yol qara xəttlə verilir. XXI əsrin tələbatlarına, çağrışlarına XX əsrin əski ideyaları ilə reaksiya vermək, bazar iqtisadiyyatı mexanizmləri, ərazi şovinizmi, sonsuz istehlakçılıq və sonsuz inkişaf illüziyası yoludur.
İkinci yol – barbarlıq (Barbarization) yoludur. Qalaya çevrilmiş (Fortress World) və Sınmış, qəzaya uğramış dünyalar (Breakdown) əks yollara ayrılır. Rəsmdə qırmızı xəttlə verilmiş bu yol - bəşəriyyətin ən arzuolunmaz gələcəyidir. Əhalinin artımı, barbarcasına təbii sərvətlərin tükədilməsi, su, qida, enerji qıtlığı, kasıb və varlı arasında uçurumun dərinləşməsi, pluralizmin tuğyanı yoludur. Bu yolda kütləvi vəhşiləşmə, zombiləşmə (yəni insani mahiyyətdən, mənadan çıxma) təhlükəsi və fəlakəti gizlənir.
Ən arzulanan – üçüncü yol – mavi xətlədir, Böyük Keçid adlanır. Vahid dünya və bir çox sahələrdə "ölçülü pluralizm” deməkdir. Ekoloji rabitə (Eco-communication) və Yeni Paradiqma (New Paradiqma) yollarına ayrılır. Bu yolda istehsal-istehlak özbaşınalığı, əhalinin kor-təbii artmasının qarşı alınacaq, iqtisadi dövriyyələr stabilləçəcək, təhsil, mədəni, ruhaniyyət, sosial ədalət güclənəcək. Kosmopolitizm, qlobal vətəndaş hərəkatı, qlobal ədalət, pasifizm, qeyri-milli ümümdünyəvi, ortaq dəyərlər, sərhədlərin qaldırılması, bütün insanları vahid mənəvi müstəviyə gətirilməsi yoludur.
Bəşəriyyəti birləşdirə biləcək Yeni humanizm, universal inqilabi xasiyyətə malik yeni həyat fəlsəfəsi, cəmiyyəti qeyri-zorakı yolla keyfiyyətcə dəyişimə gətirməyi nəzərdə tutur. Milli-etnik özəlliklərin aradan qaldırılması bahasına başa gələ biləcək bu Böyük Keçid layihəsi dünyada birmənalı qəbul edilmir, ona qarşı antiqlobalizm hərəkatı dirəniş göstərməyə cəhd edir.
Hələ 1985-ci ildə Asif Ata "Olan və Olmayan” kitabında kosmopolitizm haqda bunları yazmışdı: "Xalqların yaranması həm Mənəviyyat, həm də yaradıcı İdrakın əvəzsiz qələbəsi idi. Xalqları təzədən sürüyə qaytarmaq – onların ləyaqətini tapdalamaqdır. Xalqlar arasında münaqişələr mövcuddur, bu münaqişələrdə insani naqislik bariz şəkildə aşkara çıxır, müharibə dəhşətində çox vaxt yırtıcılıq qələbə çalır. Fəqət bu fəlakətlərin heç biri bəşərin yenidən sürüləşməsi dəhşətindən artıq deyil. Sürüləşən, aradan çıxan, məhv olan xalqlar faciəsi – bir-biriylə döyüşən, bir-birini Yer üzündən silməyə çalışan ölkələr faciəsindən kiçik deyil!.. Hər ikisində insanın özü üzərində qələbəsinə İnam yoxdur. Xalqların bəşəriləşməsi – bəşərin ölməsi deməkdir. Çünki xalq – bəşəriyyətin yeganə mövcudluğudur”.
Hazırladı: İlahə İcaruh
Oxşar xəbərlər
- Kəmaləddin Heydərovdan yüksək vəzifəyə təyinat (FOTO)
19 aprel 2024 12:17
- Respublika Pediatriya Mərkəzi yaradıldı - Direktor o oldu+Fotolar
19 aprel 2024 11:42
- Mikayıl Cabbarova yeni müavin təyin edildi - Sərəncam
18 aprel 2024 11:56
- Vəzifədə olan dayısının evindən 90 min oğurlayıb - Qumarda uduzdu
16 aprel 2024 10:08
- 2300 maaşım idi, ayda 15 min manat paket alırdım - Sabiq nazir
16 aprel 2024 09:45
- Məktəb direktoru haqda son qərar - Qalan ömrünü həbsdə keçirəcək
16 aprel 2024 09:31
- Almaniya kansleri - 66 yaşım var, heç vaxt marixuana çəkməmişəm
15 aprel 2024 21:16
- Akademik Zərifə Əliyevanın anım günüdür
15 aprel 2024 20:43
- Tokayev İrəvanda səfərdədir - Foto
15 aprel 2024 09:49
- Üçüncü dünya müharibəsi İrana görə başlayacaq… İmam Əlini gördüm –İran Şahının 1973-cü ildə verdiyi MÜSAHİBƏ
14 aprel 2024 17:25
Xəbər lenti
- İmran Əliyev həbs edildi
19 aprel 20:39
- İlham Əliyev 4 kəndi də qaytardı
19 aprel 20:32
- Əliyevlə Putin Moskvada görüşəcək
19 aprel 20:22
- Kəmaləddin Heydərovdan yüksək vəzifəyə təyinat (FOTO)
19 aprel 12:15
- Sülhməramlıların Qarabağdakı missiyası başa çatıb - Rusiya KİV
19 aprel 11:56
- Respublika Pediatriya Mərkəzi yaradıldı - Direktor o oldu+Fotolar
19 aprel 11:42
- Mikayıl Cabbarova yeni müavin təyin edildi - Sərəncam
18 aprel 11:56
- ABŞ-dən sülhməramlıların Qarabağı tərk etməsinə - Reaksiya
18 aprel 11:43
- Başçının istəyi baş tutsaydı, Sumqayıtı kimin idarə edəcəyi də, müəmma olaraq qalırmış
18 aprel 11:07
- Rusiyanın sülhməramlı kontingenti Azərbaycanı tərk edir - Video
17 aprel 11:26
- İlham Əliyevə telefon açıb xahiş etdi
17 aprel 10:38
- Hadi Rəcəbli vəfat etdi - Yenilənib
17 aprel 10:29
- Tanınmış həkim telefon nömrəsini satışa çıxardı – 26 min manat
16 aprel 11:15
- Ailəli müəllim məktəbli ilə çılpaq halda maşında yaxalandı
16 aprel 11:06
- Müharibə veteranlarına şad xəbər: 80 manat artırılır – Deputat məbləği açıqladı
16 aprel 10:17
- Vəzifədə olan dayısının evindən 90 min oğurlayıb - Qumarda uduzdu
16 aprel 10:08
- 2300 maaşım idi, ayda 15 min manat paket alırdım - Sabiq nazir
16 aprel 09:45
- Məktəb direktoru haqda son qərar - Qalan ömrünü həbsdə keçirəcək
16 aprel 09:31
- Almaniya kansleri - 66 yaşım var, heç vaxt marixuana çəkməmişəm
15 aprel 21:16
- Sabiq baş həkimə hökm oxundu - 8 il 6 ay həbs
15 aprel 20:53
- Akademik Zərifə Əliyevanın anım günüdür
15 aprel 20:43
- Akif Çovdarov yenidən məhkəmədə: 30 milyonluq əmlakın taleyi necə olacaq?
15 aprel 10:22
- Tokayev İrəvanda səfərdədir - Foto
15 aprel 09:49
- Dubayda qızıldan hazırlanan alt paltarları satışa çıxarıldı
14 aprel 20:39
- İmişlidə məktəbliləri cərəyan vurub öldürdü
14 aprel 18:44
- Üçüncü dünya müharibəsi İrana görə başlayacaq… İmam Əlini gördüm –İran Şahının 1973-cü ildə verdiyi MÜSAHİBƏ
14 aprel 17:25
- Vəkillik fəaliyyətindən qovulmuş Sevil Hacıyeva məmurları TERROR-çuluqda ittiham edir
14 aprel 16:37
- İrandan qovulan, Fransada səfil vəziyyətinə düşən, Amerikada ömürlük cəza alan erməni qatilin faciəli sonluğu...
14 aprel 15:24
- Oqtay Əsədovun həyat yoldaşı son bir ildə Moskvada 14 milyon qazanıb
14 aprel 11:41
- Narkotik satan AXUND həbs olundu - Foto
13 aprel 13:04
Video & Fotoqalereya
Video
Fotoqalereya