Niyə Fələstinə görə İsrail qınanır, uyğurlara görə Çinə dinən yoxdur?
Kriminal5 dekabr 2019 10:40
"Bu müsəlman həmrəyliyinin zəifliyindən və ya bu xalqların siyasi milli şüur səviyyəsinin olmamasından irəli gəlir”.
Qaynarinfo xəbər verir ki, bu sözləri Çində uyğur türklərinə qeyri-insani münasibətlərə müsəlman ölkələrinin susmasına aydınlıq gətirərkən politoloq Qabil Hüseynli deyib.
Politoloq bildirib ki, az qala sayları 35 milyon və ya daha çox olan uyğurlara qarşı illərdir ki, nasist siyasəti həyata keçirilir. Yenidən tərbiyə adı altında insanları İslam dinindən uzaqlaşdırır, dilindən imtina etməyə vadar edilirlər. İnsanlar buna müqavimət göstərən kimi isə onları ən ağır cəza – ölüm cəzasına məhkum edirlər. Bu isə dünyada bərqərar olmuş insan haqları, bu haqlara aid məsələlərə kökündən ziddir. Bu gün nə BMT, nə digər təşkilatlar səviyyəsində bu azğın dövlət terroruna münasibət bildirilmir. Məsələn, İslam Əməkdaşlığı Təşkilatı bu məsələni daim gündəmində saxlamalıdır, amma ərəblər əvvəldən türk düşməni olduğu üçün özlərini görməzliyə vururlar.
"Onlar uyğurları yox etmək üçün ən xırda bəhanələr axtarır. Məsələn, namaz qılırlar - güllələnirlər, "Allahu-Əkbər” deyirlər, güllələnirlər. Çin hökuməti uyğurların öz dilində təhsil alması, məktəb mövzusunda da ciddi əngə yaradırlar. Bu günlərdə daha 30 nəfəri güllələyiblər”, - deyə Qabil Hüseynli əlavə edib.
Politoloq onu da qeyd edib ki, idealogiyası komunist olan, əslində şovinizm siyasəti yeridən Çinin uyğurlara qarşı bu münasibətinə etiraz Türkiyədən başqa heç bir ölkədən gəlmir:
"Digər türk dövlətləri - Özbəkistan, Türkmənistan, Qazaxıstan və başqaları bu ölkə ilə ticarət münasibətləri qurduqları üçün məsələni ancaq Çinin izahatı əsasında dəyərləndirirlər. Çin isə buna hər şeyi yenidən tərbiyə və guya uyğurları ölkədə formalaşmış yeni düzənə uyğunlaşdırmaq kimi don geyindirir. Yəni onlar çox əcaib və eyni zamanda da qəddar bir siyasət həyata keçirirlər.
Bu gün məsələyə anti-bəşər ideyalarını reallaşdırdığı üçün etiraz bildirmək lazımdır. BMT və digər təşkilatlarda məsələ qaldırmaq, onlara muxtariyyət verilməsi və hüquqi məsələlərə əməl etmələrini tələb etmək lazımdır”, – politoloq deyib.
Məsələyə münasibət bildirən politoloq Elxan Şahinoğlu isə bildirib ki, bu biganəliyin səbəbi aydındır:
"Çin böyük və dünyanın ikinci ən böyük iqtisadiyyatına malik ölkəsidir. Bu gün Türkiyə də daxil olmaqla, hər bir müsəlman dövlət istəyir ki, Çinlə əməkdaşlıq edərək, onun investiyalarını öz ölkəsinə cəlb eləsin. Ona görə də Çində insan haqları ilə bağlı baş verən bəzi pozuntulara göz yumulur. Məsələn, Yaxın Şərqdə belədir ki, Türkiyə və bir sıra müsəlman ölkələri Fələstində baş vermiş problemlərlə, qətliamlarla bağlı İsraili sərt tənqid edə bilir. Amma Çinə eyni münasibəti göstərə bilmir, əksinə onlarla qurulan iqtisadi əməkdaşlıqdan faydalanmaq istəyirlər”.
Politoloqun sözlərinə görə, burda digər bir məsələ geosiyasi amillərin ön plana çıxmasıdır. Çünki heç kim Çinlə düşmən olmaq istəmir. İsrail kiçik, Çin isə böyük ölkədir. Ona görə də uyğur məsələsində müsəlman ölkələri Çində aparılan etnik təmizləmə, assimiliyasiya siyasətinə göz yumurlar:
"Həmin ölkələrin ehtiyat etdikləri başqa bir məqam da var. Çində yaşayan uyğur türklərinin bir hissəsinin mübarizəsi insan haqlarının müdafiə edirsə, digər bir hissəsi isə radikal əməllərə əl atır. Məsələn, bu gün radikal islamlaçılara qoşularaq Suriyada çox sayda İŞİD-in tərkibində vuruşan uyğurlar var. Bu radikal qruplar bəzən Çində partlayışlar törədir, asayişi pozurlar. Belə olan halda uyğurlara bir çox müsəlman dövlətləri kömək edə bilmir və ehtiyatlı mövqe tutmağa çalışırlar”.
Uyğurlara qarşı bu münasibət üçün hansı tədbirlərin görülə biləcəyi haqqında danışan politoloq bildirib ki, əslində, Qərb ölkələri xəbərdarlıq edirlər, onlar uyğur məsələsində diqqətlidirlər. Hətta onlar zaman-zaman bu mövzuda sənədli filimlər hazırlayaraq orada baş verənləri ictimaiyyətə çatdırırlar. Mən özüm bu yaxınlarda BBC telekanalının Çinə gedərək düşərgələrdə yaşayan uyğur türklərin həyatı haqqında çəkilən bir filmini izlədim.
Amma onu da qeyd edim ki, Qərb ölkələri tənqid etsələr də, onlar da Çinlə olan iqtisadi əməkdaşlıqdan vaz keçə bilmirlər. Çox təəssüf ki, bu gün dünya iqtisadi sistemində bu cür fərqli yanaşmalar özünü göstərə bilir. Düzü, bu ölkələri qınamaq da olmur”.
Məsələyə ölkəmizin hansı mövqedən yanaşmasından danışan politoloq bildirib ki, Azərbaycanın özü Çinlə olan iqtisadi strateji əməkdaşlıqda maraqlıdır:
"Bildiyimiz kimi, Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolu işə düşüb və Çin də bu layihəyə qoşulub. Onlar da bu dəmir yolu vasitəsilə Avropaya öz mallarını daşıyırlar. Təsəvvür edin, Azərbaycan uyğurlarla bağlı Çin haqqında sərt açıqlama versə, bu, iki ölkə arasında münasibətlərə necə pis təsir edər”.
Xatırladaq ki, Çin hökuməti daima uyğurları və onların yaşadığı ərazini özü üçün problem hesab edib. Mərkəzi hökumət problemin həlli üçün ən radikal üsullara üstünlük verməyə – müasir texnoloji vasitələrdən istifadə edərək insanlar üzərində daimi izləmə sistemi qurmağa, düşərgə kompleksləri yaradaraq uyğurları təlim-tərbiyə adı altında oraya toplayaraq işgəncə verərək, dilindən, dinindən qopardaraq assimiliyasiya etməyə çalışır.
Günay İlqarqızı
Oxşar xəbərlər
- Başçının istəyi baş tutsaydı, Sumqayıtı kimin idarə edəcəyi də, müəmma olaraq qalırmış
18 aprel 2024 12:08
- Üçüncü dünya müharibəsi İrana görə başlayacaq… İmam Əlini gördüm –İran Şahının 1973-cü ildə verdiyi MÜSAHİBƏ
14 aprel 2024 17:25
- Vəkillik fəaliyyətindən qovulmuş Sevil Hacıyeva məmurları TERROR-çuluqda ittiham edir
15 aprel 2024 10:27
- Zakir Fərəcovun işlətdiyi və aldadaraq, milyonlarını vermədiyi bir qrup iş adamı bir daha Prezidentə üz tutdu
13 aprel 2024 09:29
- Azərbaycanda sakinlərin yoxa çıxdığı, sirli qəbirlərin olduğu kənd - VİDEO
11 aprel 2024 11:28
- SOCAR-ın sabiq vitse-prezidenti Mikayıl İsmayılovun keçmiş gəlini dövlət başçısına müraciət etdi
10 aprel 2024 23:08
- Vaqif Səmədoğlu niyə hirslənmişdi? - Firuz Mustafa yazır
10 aprel 2024 22:53
- MƏN BUNU DEMƏKLƏ MÜKƏLLƏFƏM QISAQAPANMA-REKLAMLAR
7 aprel 2024 21:05
- Bakıda yataqxanada yanğın - 14 nəfər xəsarət aldı- Video - Yenilənib
6 aprel 2024 13:55
- "Xoxan" Zərdüşt Əlizadə: "Prezident ola bilərdim, xalq kal, onlar isə Şeyx Nəsrullah idi" (MÜSAHİBƏ)
29 mart 2024 16:26
Xəbər lenti
- İmran Əliyev həbs edildi
19 aprel 20:39
- İlham Əliyev 4 kəndi də qaytardı
19 aprel 20:32
- Əliyevlə Putin Moskvada görüşəcək
19 aprel 20:22
- Kəmaləddin Heydərovdan yüksək vəzifəyə təyinat (FOTO)
19 aprel 12:15
- Sülhməramlıların Qarabağdakı missiyası başa çatıb - Rusiya KİV
19 aprel 11:56
- Respublika Pediatriya Mərkəzi yaradıldı - Direktor o oldu+Fotolar
19 aprel 11:42
- Mikayıl Cabbarova yeni müavin təyin edildi - Sərəncam
18 aprel 11:56
- ABŞ-dən sülhməramlıların Qarabağı tərk etməsinə - Reaksiya
18 aprel 11:43
- Başçının istəyi baş tutsaydı, Sumqayıtı kimin idarə edəcəyi də, müəmma olaraq qalırmış
18 aprel 11:07
- Rusiyanın sülhməramlı kontingenti Azərbaycanı tərk edir - Video
17 aprel 11:26
- İlham Əliyevə telefon açıb xahiş etdi
17 aprel 10:38
- Hadi Rəcəbli vəfat etdi - Yenilənib
17 aprel 10:29
- Tanınmış həkim telefon nömrəsini satışa çıxardı – 26 min manat
16 aprel 11:15
- Ailəli müəllim məktəbli ilə çılpaq halda maşında yaxalandı
16 aprel 11:06
- Müharibə veteranlarına şad xəbər: 80 manat artırılır – Deputat məbləği açıqladı
16 aprel 10:17
- Vəzifədə olan dayısının evindən 90 min oğurlayıb - Qumarda uduzdu
16 aprel 10:08
- 2300 maaşım idi, ayda 15 min manat paket alırdım - Sabiq nazir
16 aprel 09:45
- Məktəb direktoru haqda son qərar - Qalan ömrünü həbsdə keçirəcək
16 aprel 09:31
- Almaniya kansleri - 66 yaşım var, heç vaxt marixuana çəkməmişəm
15 aprel 21:16
- Sabiq baş həkimə hökm oxundu - 8 il 6 ay həbs
15 aprel 20:53
- Akademik Zərifə Əliyevanın anım günüdür
15 aprel 20:43
- Akif Çovdarov yenidən məhkəmədə: 30 milyonluq əmlakın taleyi necə olacaq?
15 aprel 10:22
- Tokayev İrəvanda səfərdədir - Foto
15 aprel 09:49
- Dubayda qızıldan hazırlanan alt paltarları satışa çıxarıldı
14 aprel 20:39
- İmişlidə məktəbliləri cərəyan vurub öldürdü
14 aprel 18:44
- Üçüncü dünya müharibəsi İrana görə başlayacaq… İmam Əlini gördüm –İran Şahının 1973-cü ildə verdiyi MÜSAHİBƏ
14 aprel 17:25
- Vəkillik fəaliyyətindən qovulmuş Sevil Hacıyeva məmurları TERROR-çuluqda ittiham edir
14 aprel 16:37
- İrandan qovulan, Fransada səfil vəziyyətinə düşən, Amerikada ömürlük cəza alan erməni qatilin faciəli sonluğu...
14 aprel 15:24
- Oqtay Əsədovun həyat yoldaşı son bir ildə Moskvada 14 milyon qazanıb
14 aprel 11:41
- Narkotik satan AXUND həbs olundu - Foto
13 aprel 13:04
Video & Fotoqalereya
Video
Fotoqalereya