- 1 qramı 5000 dollardan başlayır: Qazaxıstanda dünyanın ən bahalı metalı hasil olunur
- Kətan toxumu, qaynar su... - Minlərlə manatınız cibinizdə qalacaq
- Ferma sahibi çobanın arvadı ilə münasibətdə oldu: Ərim şübhələndi, dedim ki, bir daha...– ŞOK
- Rusiya Şahin Şıxlinskinin oğlunu həbs etdi
- Hansı Avropa ölkələrində ən yüksək maaş verilir?
Konstitusiyasında ərazi iddiası olan ÖLKƏLƏR

Konstitusiya ölkənin ali qanunlar toplusu kimi istər vətəndaş, istərsə də dövlət üçün çox böyük əhəmiyyət kəsb edir. İctimai həyatı qaydalara uyğun idarə etməyə imkan verən, dövlətlə vətəndaş arasında tənzimləyici rol oynayan və fərdin cəmiyyətdə yerini müəyyənləşdirən Konstitusiya bəzən qalmaqallı maddələri ilə diqqət cəlb edir.
Bəzi ölkələr ərazi iddialarını ölkə Konstitusiyasına da daxil edir.
Qonşu ölkəyə ərazi iddialarını Konstitusiya sənədində rəsmiləşdirən ölkələrin siyahısını təqdim edirik:
Ermənistanın Türkiyəyə ərazi iddiaları
Ermənistan 100 ildən çoxdur ki, Türkiyəyə qarşı ərazi iddiaları irəli sürür. Rəsmi Yerevan Türkiyənin 6 vilayətinin “Qərbi Ermənistan” ərazisi adlandırır. Türkiyə torplaqlarına birbaşa ərazi iddiaları olmasa da, buna işarə vuran bəndlər var.
İlk növbədə, söhbət Ermənistanın 1990-cı il avqustun 23-də qəbul etdiyi “Ermənistanın müstəqilliyi barədə Bəyannamə”də öz əksini tapıb. 12 bənddən ibarət bəyannamənin 11-ci bəndi ən ciddi mübahisə doğuran hissədir.
“Ermənistan Respublikası 1915-ci ildə Osmanlı İmperiyası və Qərbi Ermənistanda törədilən “erməni soyqırımı”nın beynəlxalq aləmdə tanınmasına tərəfdir”. Bu cümlə ilk baxışdan diqqət çəkməsə də, bu ifadədə yer alan “Qərbi Ermənistan” ifadəsi Türkiyənin 6 şərq vilayətinə (Ərzurum, Van, Bitlis, Elazığ, Diyarbakır və Sivas) ərazi iddiası nəzərdə tutur.
Bu maddə 1995-ci il iyulun 5-də qəbul olunan Ermənistan Konstitusiyasında yer almasa da, 13 maddədə Türkiyə ərazisində yerləşən Ağrıdağının (erm.Ararat) ölkənin dövlət gerbinə təsvir olunduğu bildirilir.
“Ermənistan Respublikasının Gerbi – mərkəzdə qalxan üzərində Ağrıdağı, Nuhun gəmisi və tarixi Ermənistanda mövcud olmuş 4 çarlığın gerbi əks olunub”.
Cənubi və Şimali Koreya: eyni xalq, iki dövlət
Konstitusiyalarında ərazi iddiasının rəsmi şəkildə yer aldığı ölkələrə misal olaraq, Cənubi və Şimali Koreyanın adlarını çəkmək olar. 1950-1953-cü illərdə bütöv Koreya yarımadası və xalqı milyonlarla insan həyatını itirdiyi ideloji müharibədən sonra 2 ayrı dövlətə ayrılır – kommunist ideologuiyasının hakim olduğu Şimali Korey Xalq Demokratik Respublikası və kapitalizm yolu seçən Cənubi Koreya respublikası…
1948-ci il iyulun 17-də qəbul olunmuş Cənubi Koreya Konstitusiyası Koreya yarımadasına bütünlüklə iddialıdır. Bu barədə 3 ali sənədin 3-cü maddəsində məlumat var.
“Cənubi Koreya Respublikasının ərazisi bütün Koreya yarımadasınlı və ətraf adaları özünə birləşdirir”.
Şimali Koreya isə Konstitusiyasını 1948-ci il sentyabrın 8-də qəbul edib. Sənədin 9-cu maddəsi bütün yarımadanın birləşdirilməsini əsas məqsəd elan edir.
“Şimali Koreya Xalq Demokratik Respublikası yarmıadanın şimalında xalq hakimiyyətini gücləndirməklə və 3 inqilabı – ideoloji, texnoloji və mədəni, həyata keçirməklə sosializmin tam qələbəsi və yarımadanıln tam birləşməsi üçün mübarizə aparır”.
Kiçik Estoniyadan nəhəng Rusiyaya ərazi iddiası
Estoniya Konstitusiyasına görə, onun quru sərhədləri Rusiyanın Leninqrad və Pskov vilayətlərinin bir hissəsini də tərkibinə alır. Belə ki, Konstitusiyanın 122-ci maddəsi bu iddia üçün 1920-ci ildə müstəqil Estoniya dövləti ilə Rusiya arasında imzalanmış Tartus sülh müqaviləsini əsas gətirir. Amma SSRİ-nin tərkibinə daxil olduqdan sonra, Estoniyanın ərazisi kiçilməyə başladı. Əvvəlcə, İvanqorod, sonra isə Peçora rayonları bu ölkənin tərkibindən çıxarılaraq Rusiyanın tərkibinə verildi.
1991-ci ildə Estoniya müstəqillik əldə etdikdən sonra, Sovet İttifaqı dövründə itirilmiş ərazilərin qaytarılmasını tələb etdi və Tartus sülh müqaviləsinin yenidən qüvvədə olduğunu bəyan etdi. Rəsmi Moskva ərazi iddialarını rədd etsə də, iki tərəf arasında sərhədlərlə bağlı yekun sənəd bu günə qədər imzalanmayıb.
İrlandiyanın Böyük Britaniyaya ərazi iddiası…
Uzun əsrlər boyu Böyük Britaniyanın tərkibində olan İrlandiya üsyan qaldıraraq, 1921-ci ildə müstəqillik əldə etdi. Bu zaman adanın şimal hissəsi Böyük Britaniyanın tərkibində qaldı.
1937-ci il dekabrın 29-da qəbul olunan İrlandiya Konstitusiyasının 2-ci maddəsi rəsmi Dublinin ölkə ərazisinin bütün adaya və ətraf ərazilərə şamil olunduğunu yazır.
“Xalqa məxsus olan ərazilər İrlandiya adasından, qonşu adalardan və dəniz ərazilərindən ibarətdir”.
Argentinanın Folklend Adalarına iddiası
1765-ci ildə Böyük Britaniya bu adanı öz tərkib hissəsi elan etsə də, 1776-cı ildə adanı tərk etməli olurlar. 1776-1811-ci illərdə isə Folklend Adaları Argentinanı da idarə edən İspaniya qubernatoru tərəfindən ifadə olunur. Lakin 1811-ci ildə Argentina müstəqillik əldə etdikdən sonra Folklend müstəqil olur. 1833-cü il yanvarın 2-də Böyük Britaniya donanması Folklend Adalarına qoşun çıxaraq, ərazini yenidən öz tərkib hissəsi elan edir. XX əsr boyu Argentina Malvin Adaları adı verdiyi ərazini geri qaytarmağa çalışırdı. 1982-ci ildə buna görə iki ölkə arasında hətta müharibə də olmuşdu.
Argentinanin əsas qanunlar toplusu 129 maddə və 17 keçid maddədən ibarətdir. Folklend *Malvin) Adaları barədə 17 keçid bəndin 1-ci maddəsində məlumat var.
“Argetina Respublikası Malvin Adaları, Cənubi Georgi və Cənubi Sendviçev adaları, həmçinin, onların daxili və dəniz sərhədlərini öz milli ərazisi hesab edir. Bu ərazilərin qaytarılması və onlar üzərində milli suverenliyin bərpası yerli sakinlərə hörmət və beynəlxalq hüquqa hörmət prinsipləri əsasında Argentina xalqının əsaq qayələrindən biridir”.
Qəmər Adaları İttifaqının Fransaya ərazi iddiası
Afrikanın şərqində yerləşən Qəmər Adaları İttifaqı 1965-ci il iyulun 6-da müstəqillik elan edib. XIX əsrdən Fransanın müstəmləkəsi olan 4 ən iri adadan 3-ü bu zaman müstəqillik qazanır. Anjuan, Qrand-Komor və Moheli adaları Qəmər Adaları İttifaqında birləşsə də, sonuncu iri ada sayılan Mayotta sakinlərinin 64%-i Fransanın tərkibində qalmağa səs verdi.
Buna baxmayaraq, 2001-ci ildə qəbul edilmiş Qəmər Adalarının Konstitusiyası Mayottanı da öz ayrılmaz tərkib hissəsi elan edib. Bu barədə ali qanunlar toplusunun 4-cü maddəsində məlumat var.
“Qəmər Adaları İttifaqı – Anjuan, Qrand-Komor, Moheli və Mayotta adalarından ibarət federativ respublikadır”. (modern.az)
- 1 qramı 5000 dollardan başlayır: Qazaxıstanda dünyanın ən bahalı metalı hasil olunur
16 iyul 2025 01:07
- Ferma sahibi çobanın arvadı ilə münasibətdə oldu: Ərim şübhələndi, dedim ki, bir daha...– ŞOK
15 iyul 2025 23:03
- Tibbin atası İbn-i Sina-dan şəkər xəstəliyinə çarə
15 iyul 2025 11:01
- Orxon yazıları və ortaq Türk dili təklifi
14 iyul 2025 23:09
- 37 ildir AYB-nin sədriyəm, söz verdiyim kimi vəzifəmdən GEDİRƏM, qoy sevincləri artıq olsun - ANAR
14 iyul 2025 12:58
- Amerikalı milyarderin SON sözləri: Uşaqlarınıza VARLI olmağı yox, XOŞBƏXT olmağı öyrədin
14 iyul 2025 11:53
- AZƏRSUN ilə Müdafiə Nazirliyi arasında OTKAT 20 MİLYON
14 iyul 2025 09:58
- Qaranlığa qərq olan Bakı küçələri - TƏHLÜKƏLİ VƏZİYYƏT -VİDEO
14 iyul 2025 08:49
- Xəstəxanada intim görüntüləri yayılan şöbə müdiri ərizə yazdı – ŞOK detallar üzə çıxdı
14 iyul 2025 01:10
- Ukraynada azərbaycanəsilli qadın hərbi qulluqçu həlak oldu
13 iyul 2025 19:53
- 1 qramı 5000 dollardan başlayır: Qazaxıstanda dünyanın ən bahalı metalı hasil olunur
16 iyul 01:07
- Kətan toxumu, qaynar su... - Minlərlə manatınız cibinizdə qalacaq
15 iyul 23:28
- Ferma sahibi çobanın arvadı ilə münasibətdə oldu: Ərim şübhələndi, dedim ki, bir daha...– ŞOK
15 iyul 23:03
- Rusiya Şahin Şıxlinskinin oğlunu həbs etdi
15 iyul 22:36
- İlham Əliyev: Demokratiya və Milli Birlik Günü güclü və sarsılmaz iradənin tarixdir
15 iyul 12:31
- Hansı Avropa ölkələrində ən yüksək maaş verilir?
15 iyul 11:42
- Tibbin atası İbn-i Sina-dan şəkər xəstəliyinə çarə
15 iyul 11:01
- Putin: Rusiyada QADIN çatışmır – Statistikanı özü etiraf etdi
15 iyul 01:21
- Məleykə Abbaszadə qadınları SAĞMAL İNƏKLƏ müqayisə etdi: Gündə sağılmaq ağırdır..
15 iyul 00:33
- Orxon yazıları və ortaq Türk dili təklifi
14 iyul 23:09
- Tramp Putini hədələdi: Hamını aldadır, ona 50 gün vaxt verirəm...
14 iyul 22:43
- 37 ildir AYB-nin sədriyəm, söz verdiyim kimi vəzifəmdən GEDİRƏM, qoy sevincləri artıq olsun - ANAR
14 iyul 12:58
- Amerikalı milyarderin SON sözləri: Uşaqlarınıza VARLI olmağı yox, XOŞBƏXT olmağı öyrədin
14 iyul 11:53
- Tramp : Putin gündüzlər XOŞ danışır, axşamlar isə hamını BOMBALAYIR..
14 iyul 11:37
- Çeçen qızı Lauranı Tiflisdə oğurladılar !
14 iyul 10:16
- AZƏRSUN ilə Müdafiə Nazirliyi arasında OTKAT 20 MİLYON
14 iyul 09:58
- Putin: Rusiya MƏHV olacaq, ya da , ümumiyyətlə, OLMAYACAQ....
14 iyul 09:05
- Qaranlığa qərq olan Bakı küçələri - TƏHLÜKƏLİ VƏZİYYƏT -VİDEO
14 iyul 08:49
- ABŞ Dövlət Departamentində 1 300 nəfər ixtisar edildi — Zaxarovadan kinayəli reaksiya
14 iyul 01:27
- Xəstəxanada intim görüntüləri yayılan şöbə müdiri ərizə yazdı – ŞOK detallar üzə çıxdı
14 iyul 01:10
- Xocalının bu kəndlərinə İLK KÖÇ olacaq
14 iyul 00:24
- Ət bahalaşdı: Yeni qiymət VİDEO
14 iyul 00:07
- FSB Rusiyaya 7 milyard dollarlıq ziyan vuran polkovniki öldürdü. Qatillərdən biri 34 yaşlı azərbaycanlı qadındır?
13 iyul 22:45
- Rusiyada azərbaycanəsilli polis rəisi saxlanılıb
13 iyul 20:51
- Ukraynada azərbaycanəsilli qadın hərbi qulluqçu həlak oldu
13 iyul 19:53
- Dünyanın 28 ÖLKƏSİ Quba rayonundan KİÇİKDİR - SİYAHI
13 iyul 12:02
- Prezident olmaq çox təhlükəli işdir - Tramp
13 iyul 11:29
- Azərbaycanlı aktrisa anası ilə şokolad vannasına girdi - FOTOLAR
13 iyul 10:11
- Ərdoğan bu şəxslərə yüksək VƏZİFƏ verdi
13 iyul 09:40
- Kişinin mədəsindən 27 alışqan və QƏPİK çıxardılar - FOTO
13 iyul 09:23