Əmir Teymurun başına bəla olan Azərbaycan şahı - Video
Kult.az-ın “Tarixə hökm oxuyan türklər” rubrikasının növbəti buraxılışında Qaraqoyunlu tayfa birliyinin 3-cü başçısı, Azərbaycan Qaraqoyunlu dövlətinin banisi Qara Yusiflə bağlı maraqlı məlumatları təqdim edirik:
Qara Yusifin əsl adı Əbu Nəsr Qara Yusif ibn Məhəmməd Baranidir. O, 1355-ci ildə Qaraqoyunluların mərkəzi vilayəti olan Vanın şimalındakı Ərcişdə dünyaya gəlib.
Qara Yusif hündürboy, sağlam, qüvvətli şəxs olub. Təbiəti etibarilə mərd, ürəkli, verdiyi sözə sadiq hökmdar kimi tanınıb.
1389-cu ildə atası Qara Məhəmmədin öldürülməsindən sonra Qara Yusif 11 türkmən və 3 kürd tayfasının sədaqət andı içməsi ilə Qaraqoyunlu tayfa birliyinin bəyi elan edilib.
Qara Yusif hakimiyyəti dövründə qüdrətli dövlət yaratmaq üçün hərbi əməliyyatlar aparıb və bu yolda Teymurilər, Ağqoyunlular, Cəlairilərlə döyüşüb. O, Əmir Teymurun və Ağqoyunlu başçısı Qara Yuluk Osmanın ordularını dəfələrlə məğlub edib.
Əmir Teymur başına bəla olan bu sərkərdənin – Qara Yusifin məhvi üçün dəfələrlə müxtəlif cəhdlər edib. Qara Yusif isə Teymurilərlə döyüşlərdə geri çəkilməli olduğu zamanlarda Misir sultanının, Osmanlı sultanının yardımlarından istifadə edib. Məlumata görə, hətta 8-9 ay İldırım Bəyazidin qonağı olub. Bu illərdə Əmir Teymur Qara Yusifi ondan tələb etsə də, rədd cavabı alıb.
Hətta Qara Yusif Misir sultanı Fərəcin yanında ikən Əmir Teymur elçi göndərib və onun edam edilməsini tələb edib. Salnaməçi Həsən bəy Rumlu da yazır ki, Əmir Teymur Qara Yusif haqqında ölüm hökmü çıxarmışdı.
Misir sultanı Fərəc Əmir Teymurun tələbindən ehtiyat etdiyi üçün Şam naibinə Qara Yusifin həbs edilməsi tapşırığını verib. Qara Yusif bir neçə il Şamda həbsxana həyatı yaşayıb.
Həsən bəy Rumlu yazır ki, Qara Yusif müharibə meydanında qaniçən bir aslan, əyləncə məclisində isə cövhər saçan bir bulud idi. O, ədalətli, mərhəmətli olması ilə tanınıb, əxlaqı ilə seçilib. Zalımların düşməni olub, məzlumların rifahına çalışıb.
Əmir Teymur Qara Yusifi dəfələrlə məğlub etməyə, onun və hərbi qüvvəsinin varlığına son qoymağa çalışsa da, buna nail ola bilməyib.
Ümumiyyətlə, Qaraqoyunlularla Teymurilərin qızğın rəqabəti, döyüşləri olub. Bu döyüşlərdən ən mühümü isə 1406-cı ildə Naxçıvanın qərbində, Araz çayının sahilində baş tutur. Belə ki, Qaraqoyunlu tayfa ittifaqının başçısı Qara Yusif ilə Teymuri Əbubəkrin qoşunları üz-üzə gəlir. Qaraqoyunluların həmləsinə davam gətirməyən teymurilər qaçırlar.
Xorasan hakimi olan qardaşı Şahruxdan yardım alan Əbubəkr Azərbaycanı ələ keçirmək üçün növbəti dəfə hücuma keçir. Bundan xəbər tutan Qara Yusif Təbriz ətrafında yerləşən Şənbi-Qazana gəlir. 1408-ci il aprelin 21-də Təbrizin cənubundakı Sərdrud adlı yerdə 20 minlik Qaraqoyunlu qoşunu Teymuriləri darmadağın edir. Bu döyüşdə Əmir Teymurun oğlu Miranşah öldürülür, Əbubəkr isə qaçmağa müvəffəq olur.
Qara Yusifin Əbubəkr üzərində ikinci qələbəsinin mühüm tarixi əhəmiyyəti var. Məhz bu qələbədən sonra Azərbaycanda Teymurilərin ağalığına son qoyulur.
Hərbi zəfərlərini və gücünü artıran Qara Yusif 1410-cu ildə Təbriz yaxınlığında keçmiş müttəfiqi Sultan Əhmədi məğlub edərək, Cəlairi dövlətinə son qoyur və bununla da mərkəzi Təbriz şəhəri olan Azərbaycan Qaraqoyunlu dövlətini yaradır.
Qaraqoyunlular dövləti Qara Yusifin dövründə böyük bir imperiyaya çevrilir. Teymurilər və Cəlairilərlə gərgin mübarizədən sonra Qara Yusif Güney-Quzey Azərbaycan, Şərqi Anadolu, Ərəb İraqı və Əcəm İraqını öz sərhədləri daxilində birləşdirir. Böyük hökmdar Qara Yusif 1420-ci il noyabrın 13-də 65 yaşında vəfat edib. Onun nəşi oğlu Cahanşah Həqiqi tərəfindən Ərcişə aparılaraq dəfn edilib.
- Azərbaycanın biznes ictimaiyyəti Sahibkarlar Günü-nü qeyd etdi
26 aprel 2024 12:24
- İlham Əliyev Füzulidən Berlinə getdi - Tarixi uçuş - Yenilənib
26 aprel 2024 11:50
- İlham Əliyev həmkarına Qarabağ atı hədiyyə etdi - Fotolar
25 aprel 2024 21:20
- Elmira Süleymanova vəfat etdi
25 aprel 2024 14:50
- Şahin Bağırovu Bakı Şəhər Baş Gömrük İdarəsinə buraxmayıblar - TƏFƏRRÜAT
25 aprel 2024 13:05
- Mikayıl İsmayılov gəlininə qarşı hegemonluğunu davam etdirir FOTO/VİDEO
25 aprel 2024 13:01
- Təkcə başçı Zakir Fərəcov deyil, onun vəzifə başındakı əlaltıları da...
25 aprel 2024 11:47
- Dedik ki, bir neçə saata Xankəndiyə daxil olacağıq - Prezident
25 aprel 2024 11:35
- BAKCELL bütün ölkəni Bulvardakı konsertə çağırır
24 aprel 2024 21:20
- Onu oğlum yandırmayıb, şantaj üçün özü üzərinə benzin töküb - Yenilənib
24 aprel 2024 20:57
- Azərbaycanın biznes ictimaiyyəti Sahibkarlar Günü-nü qeyd etdi
26 aprel 12:24
- İlham Əliyev Füzulidən Berlinə getdi - Tarixi uçuş - Yenilənib
26 aprel 11:50
- İlham Əliyev həmkarına Qarabağ atı hədiyyə etdi - Fotolar
25 aprel 21:20
- Elmira Süleymanova vəfat etdi
25 aprel 14:50
- Məhkəmə Rauf Nağıyevin vəzifəsinə bərpası ilə bağlı qərar verdi- ÖZƏL
25 aprel 14:30
- Şahin Bağırovu Bakı Şəhər Baş Gömrük İdarəsinə buraxmayıblar - TƏFƏRRÜAT
25 aprel 13:05
- Mikayıl İsmayılov gəlininə qarşı hegemonluğunu davam etdirir FOTO/VİDEO
25 aprel 13:01
- Təkcə başçı Zakir Fərəcov deyil, onun vəzifə başındakı əlaltıları da...
25 aprel 11:47
- Dedik ki, bir neçə saata Xankəndiyə daxil olacağıq - Prezident
25 aprel 11:35
- Xadimə məktəb direktorunu niyə bıçaqlayıb?
25 aprel 11:07
- Keçmiş başçının hospitalından şikayət
24 aprel 21:35
- BAKCELL bütün ölkəni Bulvardakı konsertə çağırır
24 aprel 21:20
- Onu oğlum yandırmayıb, şantaj üçün özü üzərinə benzin töküb - Yenilənib
24 aprel 20:57
- Prezidentlərin məhdud tərkibdə görüşü oldu - Foto
24 aprel 20:28
- Japarov Azərbaycandadır - Yenilənib
24 aprel 11:42
- MM-də iki deputat arasında gərginlik
23 aprel 22:43
- Oğluma Ali Baş Komandanın adını verəcəyik - Fotolar
23 aprel 18:36
- NAR Füzulidə yerləşən məktəbə yeni kitablar hədiyyə etdi
23 aprel 18:28
- Heydər Əliyev əlindən gələni əsirgəmirdi - Putin
23 aprel 08:45
- Zakir Qaralovun əmisi qızı məhkəməyə verildi
22 aprel 21:28
- Məktəb direktoru həmin qadından 300 min alıbmış
22 aprel 21:14
- Abel Məhərrəmov polkovnik-leytenantın torpağını zəbt edib?
22 aprel 18:57
- Əliyev Putinlə görüşdü - Video
22 aprel 18:45
- Qubad İbadoğlu ev dustaqlığına buraxıldı
22 aprel 18:40
- Barəsində məhkəmə istintaqı gedən Gündüz Əliyev kimi bir vəzifə sahibi Sumqayıtda necə ..?
22 aprel 12:48
- Bəraət alan şəxs, Gömrük Komitəsindən milyon yarım təzminat istədi
22 aprel 12:39
- Gürcüstan DTX məktəblərdə mümkün terror aktı ilə bağlı hərəkətə keçdi
22 aprel 11:53
- İki Avropa ölkəsi gizli şəkildə birləşməyə hazırlaşır
22 aprel 10:24
- Ersin Tatar Azərbaycana gəlir
22 aprel 10:13
- Atatürk və Ərdoğanı təhqir edən şəxs həbs olundu
21 aprel 22:31