AMİP lideri Etibar Məmmədov Moderator.az-a müsahibəsində 1995-ci il Mart hadisələrinə münasibətindən,  həmin olaylar  zamanı qardaş qırğınının baş verməsində maraqlı olan qüvvələrdən, 1990-cı il 20 Yanvar qətliamı, 1992-ci ildə Laçının işğalı ərəfəsində və s. keçmiş “OMON” komandiri Rövşən Cavadovla birgə olduğu məqamlardan,  Mart hadisələrindən sonra mərhum polkovnikin oğlu Laçın Cavadovla İstanbuldakı görüşündən  və s. bəhs edib.

 

(Əvvəli burada: //moderator.az/musahibe/369541/cavadova-dedim-ki-ikisinden-birini-sec-ya-din-deki-vezifende-qal-ya-da-siyasetle-mesul-ol/ )

 

-Etibar bəy, sizcə, nədən 1994-cü ilin oktyabrında Rövşən Cavadov və “OMON”la bağlı hadisələri qansız başa vurmaq oldu, amma 1995-ci ilin martında bu alınmadı?

 

- Bilirsiz,  1994-cü ildə siyasi situasiya xeyli fərqli idi. O zaman mən də “OMON”un qərargahına gedib Rövşən Cavadovla görüşdüm. Eyni zamanda Prezident Heydər Əliyevlə də görüşdüm. Hər ikisinə öz fikirlərimi bildirdim. O vaxt bir sıra digər siyasətçilərlə yanaşı, nüfuzlu ağsaqqallar da məsələyə müdaxilə etdi və nəticədə məsələni dinc yolla həll etmək mümkün oldu.  Ancaq təəssüf ki, ondan sonrakı proseslər hamımızın istədiyi istiqamətdə getmədi. Bu da konfliktin daha da dərinləşməsinə səbəb oldu. Və nəticədə Mart hadisələri böyük faciə ilə nəticələndi; onlarla gəncimiz həlak oldu və yaralandı, “OMON” döyüşçülərinin böyük bir hissəsi həbsə atıldı və indiyədək həbsdə qalanlar da var...

 

 

-Bəli, təəssüf ki, o zaman onunla görüşümüz alınmadı. Bilirsiz,  1995-ci ilin martında kənar qüvvələrin də müdaxiləsi konflikti, ziddiyyətləri son dərəcədə dərinləşdirmişdi. Və  həmin prosesin qanla nəticələnməsinə çalışan kifayət qədər xarici və daxili güclər var idi. Rövşən Cavadovun ətrafında ona düzgün məsləhət verən adamların kənarlaşdırılması istiqamətində də təxribatlar aparılırdı. Yəni xarici kəşfiyyat qurumları da iştirak edirdi, daxili siyasi qüvvələr də... Bir sözlə, çox qəliz  bir durum yaranmışdı. Və bütün bunların nəticəsində qardaş qanı tökülməsində maraqlı qüvvələr öz məqsədlərinə nail oldular... 

 

 

-Yox, mən konkret ad çəkmək istəmirəm. Amma xarici  müdaxilə var idi... Bu  işdə də Rövşən Cavadovun nüfuzundan və gücündən yararlanmağa cəhdlər yer alırdı. Həmin cəhdlər də Rövşənin özü üçün də, “OMON” üçün də, bütövlükdə Azərbaycan xalqı üçün də fəlakətə gətirib çıxardı... 

 

 

-Bəli, hakimiyyətin içərisindən də, müxalifətin arasında da həmin gücləri dəstəkləyənlər var idi. Yəni çox  xoşagəlməz bir vəziyyət yaranmışdı. Yaxşı ki, sonradan həmin güclər kənarlaşdırıla bildi. Ancaq indiyədək də səslərini kəsməyiblər, hələ də danışırlar...

 

 

-Bəli,  partiyamız tərəfindən siyasi qiymət verilmişdi. Ondan sonra  özüm də Milli Məclisdə fikrimi bildirdim. Dedim ki, “OMON” ətrafında baş verən əməliyyat zamanı hökumət qüvvələri tərəfindən qanun pozuntularına da yol verilib. Qarşı tərəfdən ağ bayraq qaldırıldıqdan sonra atəş açılmamalıydı. Həmin atəş nəticəsində həlak olanlar da  olub və bunların günahkarları müəyyənləşdirilməlidir... Yəni burada biri-birinə qarşı qəddar düşmən kimi baxmağa da əsas yox idi. Odur ki, Mart hadisələri zamanı məhz qan tökülməsinə çalışanların da müəyyənləşməsinə ehtiyac var idi... Bir sözlə, az qanla və ya ümumiyyətlə, qansız, dinc yolla da bu məsələni həll etmək və günahkarları cəzalandırmaq da olardı... 

 

 

-Bilirsiz, o, çox nalayiq və yersiz bir fikir idi mənim barəmdə. O zaman heç buna görə Mahir Cavadova cavab verməyi də lazım bilmədim. Çünki rəhmətlik Rövşən Cavadovun həyat yoldaşı da, Laçının dayısı da  həmin hadisələrin əslindən xəbərdar idilər və mən gözəyirdim ki, bu adam, heç olmasa, nə danışdığının məsuliyyətini hiss edəcək...

Amma doğrudan da mən 1995-ci il aprel ayının əvvəlində müəyyən siyasi məsələlərlə bağlı İstanbula getmişdim.  Və orada olarkən Türkiyədəki dostlarımız xəbər verdilər ki, hansısa qüvvələr Rövşən Cavadovun oğlu Laçını qaçırtmağa çalışırlar. Yəni bir qrup adamın  onu təqib etdiyi məlum oldu. Mənim İstanbuldakı dostlarımı  Laçın da tanıyırdı. Və sonra o,  mənim orada olduğumu bilib  zəng etdi...

 

 

- Yox. Laçın mənə zəng etdi və sonra gəldi oteldə görüşdük.  Təqib olunduğunu anlatdı. Və mən də dərhal müvafiq rəsmi qurumlara məlumat verərək onun təhlükəsizliyinin təmin olunmasını xahiş etdim. Onun özünə də dedim ki, İstanbul onun üçün təhlükəlidir. Hakimiyyətdə olan-olmayan müəyyən maraqlı qüvvələr ona hər hansı zərər vura bilərlər.  Odur ki, məsləhət gördüm, qayıtsın  Amerikaya və  təhsilini davam elətdirsin... Cavabında Laçın məndən xahiş etdi ki, atamın həlak olmasına görə burada müxtəlif dostlar, qohumlar gəlib görüşüb başsağlığı vermək istəyirlər, ona görə də  “40” çıxanadək İstanbulda qalmaq istəyirəm. Mən də bir daha ona həm rəsmi, həm də qeyri-rəsmi şəkildə ciddi mühafizə təşkil etdim ki, həmin müddət ərzində ona dəyib-toxunan olmasın. Sonradan onun ABŞ-a qayıtması üçün biletini də aldım...Və Laçın Rövşən Cavadovun “40”-dək Türkiyədə qaldı, sonra isə qayıdıb Amerikaya getdi... 

 

 

-Bəli,  Bakıya qayıtdıqdan sonra  Laçın Cavadovun dayısı gəlib mənimlə görüşüb  bacısı oğluna belə diqqət göstərməyimə görə təşəkkür etdi. Mən də cavab verdim ki bu, mənim borcum idi, belə etməli idim... 

Ancaq 1999-cu  Mahir Cavadovun haqqımda bu cür sözlər danışmasına çox təəccübləndim və eyni zamanda təəssüf hissi keçirdim. Bilmədim nə məqsədlə, nəyə görə belə danışdı... Lakin dediyim kimi, o vaxt ona heç bir cavab vermədim. Cavab verməyi də lazım bilmədim. Buraxdım  hər şeyi onun öz vicdanının mühakiməsinə... Çünki axı Rövşən Cavadovla mənim çox yaxın  münasibətlərim olub, ailələrimiz də biri-birini tanıyıb... Odur ki, mənə qarşı belə ittihamların heç bir əsası da yox idi və ola da bilməzdi...