Qaxda tarixi abidələr məhv edilir – Qarayev alman mütəxəssisin layihəsini harda itirdi?
Qaxın əsrarəngiz təbiəti ilə məşhur olan qədim İlusu kəndindəki tarixi abidələr məhv olmaq üzrədir.
"BakuPost" xəbər verir ki, aidiyyəti qurumların diqqətsizliyi, məsuliyyətsizliyi ucbatından Azərbaycan tarixinin daşla hörülmüş səhifələri cırılıb atılır.
*
İlusunu gəzmək üçün çox az vaxtımız var idi. Buna görə də tarixi abidələrin cəmi bir neçəsinə baş çəkə bildik. Amma hansı abidəyə yaxınlaşdıqsa, qanımız qaraldı, içimizi təəssüf hissi bürüdü. Düşündük ki, bu qısa gəzintimizə virtual olaraq sizləri də qoşaq. Qoşaq ki, yüz illərin sınağından çıxmış abidələrin biganəlik, işbilməzlik, sevgisizlik üzündən üz qaraldan yoxoluşuna şahidlik edəsiniz.
Şeyx Şamilin viran edilən sığınacağı...
Baxın, bura Şamil qalasıdır. Qəhrəman Şeyx Şamil qalası. İnşa tarixi XIX əsrin ortalarına aid edilir. İlisunu əhatə edən dağlardan birinin - Yezlidağın üstündə tikilib. Qalaçadan İlisuya gələn bütün yolları müşahidə etmək, nəzarətdə saxlamaq mümkündür. Qalaça tam dağılmaq üzrədir. Guya, bu, maraqlı tarixi-memarlıq abidəsi dövlət tərəfindən qorunur. Amma bu yalnız sözdədi. Söz demişkən, heç söz ə yoxdur. Nazirlik tərəfindən abidələrin üzərinə vurulan hər-hansı lövhəyə, sözə, yazıya da rast gəlinmir. Bilmək olmur, bu lövhəni Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi əziyyət çəkib, gətirib vurmayıb, yoxsa, həmin lövhə qalanın uçan divarları ilə birgə tarixə qovuşub.
Yoxa çıxan QALA
Bu isə Dağıstan yolunun üstündəki qaladır. Adı yoxdur, amma sənədlərdə "Qala kompleksi” adlanır. Adının gurultusuna fikir verməyin. Özü illərin biganəliyi altında inildəyir. Uçub-dağılıb. İndi bu kompleksdən bircə divar qalıb. Onun da yarısı yarıcan... Vaxtilə geniş ərazini əhatə edən bu qalanın divarları üzərində bir neçə ev tikilib. "Qala məhəlləsi”ndə yürüyərkən bunu aydın şəkildə görmək olur. Elə qalanın uçuq divarlarına yol da bu evlərdən birinin dəhlizindən keçib gedir.
Sakinlər deyir ki, iki il öncə bura sabiq Mədəniyyət və Turizm naziri Əbülfəs Qarayev baş çəkib. Qalanın təmir məsələsini nəzarətdə saxlayacağını deyib. Həmin vaxt qalanın iki divarı ayaq üstəymiş. Nazirin ayağı dəyəndən iki ay sonra divarın biri uçub.
"Bürc Qala” - Alman mütəxəssisinin itirilən layihəsi
Ömrünün qürub çağını yaşayan digər abidə isə "Bürc Qala”dır. "Bürc Qala" ərazidə inşa olunmuş müdafiə kompleksinə aid bürclərdən biridir. Yaxşı baxın, çünki yaxın gələcəkdə izi-tozu qalmayacaq.
İlusu sakini Rafael Məmmədov qalanın bərpası üçün öz hesabına Almaniyadan mütəxəssis dəvət edib, layihə hazırlatdırıb və Əbülfəs Qarayev kəndə gələndə ona təqdim edib. Dediyinə görə, layihə Nazirin marağına səbəb olub. Hətta buna görə kənd sakininə minnətdarlıq da edib. Ancaq hər şey bununla da bitib. Qalanın tökülən, sökülən daşlarından səs çıxıb, nazirlikdən yox. Bu yaxınlarda Rəfael Məmmədov layihənin taleyi ilə maraqlanmaq üçün Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi yanında Mədəni İrsin Qorunması, İnkişafı və Bərpası üzrə Dövlət Xidmətinə gedib. Məlum olub ki, xeyli əziyyət və maliyyə hesabına başa gələn layihə ümumiyyətlə nazirliyə təqdim olunmayıb. Əbülfəs Qarayev o layihəni cibinə qoyub harada, necə istifadə edib, heç kimə məlum deyil.
Biganəlik, sevgisizlik nəinki qalaları, Allahın evini də dağıdırmış. İnanmırsınızsa, İlusu məscidinə tamaşa edin. Bu, kəndin ən qədim tarixi abidələrindən biridir. Elə ona görə də "Ulu Məscid” adlanır. Giriş qapısının üstündə - sağ və sol tərəfdə daş kitabələr həkk olunub. Deyilənə görə, məscidin ortasında minarə varmış. Sonradan bir hissəsi uçub. Məscid dövlət tərəfindən "əsaslı” təmir olunanda isə minarə yerli-dibli ləğv olunub. Bununla da ürəkləri söyumayıb, minarənin olduğu yeri betonlayıb, kirəmitlə örtüblər. Məhz minarənin yerinə görə bütün məscidlərdən fərqlənin bu tarixi abidə əslində, əsaslı təmirlə şikəst edilib. İndi minarənin yerindən məscidin içinə daimi su axır. Ayıbını örtmək üçün nazirliyin tökdüyü beton da bu yarığı örtə bilməyib. İndi sakinlərin məscidlə bağlı iki arzusu var: minarənin bərpası və məscidə qaz çəkilməsi. Qaz çəkilmədiyinə görə, məsciddən həm istifadə etmək olmur, həm də nəmişlik divarları dağıdır.
Bu qədər köhnəlmiş, uçmuş tarixi abidələrin fonunda məscidin həyətindəki, böyük, sağlam, təptəzə, heç vaxt göyərməyəcək qara daş diqqət çəkir. Öyrənirik ki, bu şallaq daşıdır. Abidələr köhnəldikcə, yerlə yeksan edildikcə bu daş təzələnir, sanki istifadəyə hazırlanır. Amma kim üçün? Şallaq kimlərə vurulacaq? İnanırıq ki, Tanrı bizə buna şahidlik etmək şansı verəcək. Ən azından "Ulu Məscid" və babalarımızı min cür bəladan qoruyan qalaların urvatına bunu bizdən əsirgəmiyəcək.
Oxşar xəbərlər
- Respublika Pediatriya Mərkəzi yaradıldı - Direktor o oldu+Fotolar
19 aprel 2024 11:42
- Üçüncü dünya müharibəsi İrana görə başlayacaq… İmam Əlini gördüm –İran Şahının 1973-cü ildə verdiyi MÜSAHİBƏ
14 aprel 2024 17:25
- Vəkillik fəaliyyətindən qovulmuş Sevil Hacıyeva məmurları TERROR-çuluqda ittiham edir
15 aprel 2024 10:27
- Boşanmadan əvvəl bunları bilməlisiniz - Ali Məhkəmənin yeni qərarının tam mətni
10 aprel 2024 20:01
- Ulu öndər Heydər Əliyevin əmiləri soyqırımı cinayətlərinə məruz qalıblar – FOTO/VİDEO
9 aprel 2024 06:18
- Əbiliqoz bəyin Rusiyadakı şirkəti balıq biznesindən 106 milyon qazanıb - FAKTLAR
8 aprel 2024 21:21
- Prezident xalqı təbrik etdi
8 aprel 2024 19:18
- Yeni NAZİR MÜAVİNİMİZ KİMDİR...
8 aprel 2024 14:39
- Bu qan qrupundan olan qadınlar ən ağıllı və gözəl uşaqları dünyaya gətirir
7 aprel 2024 20:59
- Vəkil nazirə fermerlərin saxta sənəd düzəltmə səbəbini yazdı – qoyunları qırxmaq, çimizdirmək...
6 aprel 2024 15:04
Xəbər lenti
- İmran Əliyev həbs edildi
19 aprel 20:39
- İlham Əliyev 4 kəndi də qaytardı
19 aprel 20:32
- Əliyevlə Putin Moskvada görüşəcək
19 aprel 20:22
- Kəmaləddin Heydərovdan yüksək vəzifəyə təyinat (FOTO)
19 aprel 12:15
- Sülhməramlıların Qarabağdakı missiyası başa çatıb - Rusiya KİV
19 aprel 11:56
- Respublika Pediatriya Mərkəzi yaradıldı - Direktor o oldu+Fotolar
19 aprel 11:42
- Mikayıl Cabbarova yeni müavin təyin edildi - Sərəncam
18 aprel 11:56
- ABŞ-dən sülhməramlıların Qarabağı tərk etməsinə - Reaksiya
18 aprel 11:43
- Başçının istəyi baş tutsaydı, Sumqayıtı kimin idarə edəcəyi də, müəmma olaraq qalırmış
18 aprel 11:07
- Rusiyanın sülhməramlı kontingenti Azərbaycanı tərk edir - Video
17 aprel 11:26
- İlham Əliyevə telefon açıb xahiş etdi
17 aprel 10:38
- Hadi Rəcəbli vəfat etdi - Yenilənib
17 aprel 10:29
- Tanınmış həkim telefon nömrəsini satışa çıxardı – 26 min manat
16 aprel 11:15
- Ailəli müəllim məktəbli ilə çılpaq halda maşında yaxalandı
16 aprel 11:06
- Müharibə veteranlarına şad xəbər: 80 manat artırılır – Deputat məbləği açıqladı
16 aprel 10:17
- Vəzifədə olan dayısının evindən 90 min oğurlayıb - Qumarda uduzdu
16 aprel 10:08
- 2300 maaşım idi, ayda 15 min manat paket alırdım - Sabiq nazir
16 aprel 09:45
- Məktəb direktoru haqda son qərar - Qalan ömrünü həbsdə keçirəcək
16 aprel 09:31
- Almaniya kansleri - 66 yaşım var, heç vaxt marixuana çəkməmişəm
15 aprel 21:16
- Sabiq baş həkimə hökm oxundu - 8 il 6 ay həbs
15 aprel 20:53
- Akademik Zərifə Əliyevanın anım günüdür
15 aprel 20:43
- Akif Çovdarov yenidən məhkəmədə: 30 milyonluq əmlakın taleyi necə olacaq?
15 aprel 10:22
- Tokayev İrəvanda səfərdədir - Foto
15 aprel 09:49
- Dubayda qızıldan hazırlanan alt paltarları satışa çıxarıldı
14 aprel 20:39
- İmişlidə məktəbliləri cərəyan vurub öldürdü
14 aprel 18:44
- Üçüncü dünya müharibəsi İrana görə başlayacaq… İmam Əlini gördüm –İran Şahının 1973-cü ildə verdiyi MÜSAHİBƏ
14 aprel 17:25
- Vəkillik fəaliyyətindən qovulmuş Sevil Hacıyeva məmurları TERROR-çuluqda ittiham edir
14 aprel 16:37
- İrandan qovulan, Fransada səfil vəziyyətinə düşən, Amerikada ömürlük cəza alan erməni qatilin faciəli sonluğu...
14 aprel 15:24
- Oqtay Əsədovun həyat yoldaşı son bir ildə Moskvada 14 milyon qazanıb
14 aprel 11:41
- Narkotik satan AXUND həbs olundu - Foto
13 aprel 13:04
Video & Fotoqalereya
Video
Fotoqalereya