“Dövlət Agentliyi bu sahədə monopoliya yaradır”
Avropa ənənəvi enerji növlərindən imtina edərək alternativ enerjidən istifadəni sürətləndirir. "Investing.ru" saytı xəbər verir ki, hazırda təbii qaz Avropada əsasən elektrik stansiyalarına və istixanalara paylanılır. Qeyd edək ki, 2016-cı ilin sonunda Qərbi, Şərqi Avropa və Türkiyədə generasiya edilən elektrik enerjisinin 16,6 faizi alternativ mənbələrdən (günəş, külək, bioyanacaq və geotermal mənbələr) təmin edilib. 1996-cı ildə bu göstərici 1 faizdən aşağı, 2006-cı ildə isə 4,6 faiz təşkil edib. Hazırda elektrik enerjisinin illik generasiyası 611 teravatt, 2006-cı ildə 172, 1996-cı ildə 33 teravatta bərabər olub. 2030-cu ilə qədər ekspertlər məcmu elektrik enerjisinin 35 faizinin alternativ mənbələrdən generasiya ediləcəyini düşünürlər.
Xatırladaq ki, Norveç artıq tam şəkildə, Avstriya, Danimarka, İsveç, İsveçrə və Portuqaliya isə 50 faizdən yuxarı "yaşıl energetika" ilə (su elektrik stansiyaları və alternativ enerji növləri) özünü təmin etməyə başlayıb. Atom enerjisi də nəzərə alınarsa, əsas Avropa ölkələrinin enerji balansında qaz, kömür və neftin payı sıfıra yaxınlaşır.
Maraqlıdır, bəs Azərbaycanda ehtiyacın neçə faizi alternativ enerji mənbələri hesabına ödənilir?
Beynəlxalq Ekoenergetika Akademiyasının prezidenti, alternativ enerji mənbələri üzrə mütəxəssis Fəqan Əliyev “Cümhuriyət” qəzetinə bildirib ki, Azərbaycan Avropaya inteqrasiya etdiyinə görə dövlət proqramı qəbul edib bura böyük investisiya yatırdı: “Bir müddət əvvəl “Azalternativenerji" Məhdud Məsuliyyətli Cəmiyyət Alternativ və Bərpa Olunan Enerji Mənbələri üzrə Dövlət Agentliyinin tabeliyinə verildi. Dövlət enerjinin inkişafına böyük təkan verir. Ancaq hələ ki, buna tam nail ola bilmirik. Alternativ enerji mənbələrinin inkişafı üçün gərək qanun qəbul olunardı. Bu qanun da qəbul olunmur.
Baxmayaraq ki, bu qanun üçün Avropa İttifaqı maliyyə ayırmışdı, layihə işləndi, amma Alternativ və Bərpa Olunan Enerji Mənbələri üzrə Dövlət Agentliyi bu qanunun qəbul olunmasına maneçilik törətdi. Çünki onun könlündən monopolist olmaq keçir. Belə olsa, onun gəliri daha çox olar və sair. Aydın məsələdir ki, monopoliya da inkişafa gətirib çıxarmır. Qanunvericilik olmadığına görə alternativ enerji mənbəyinin inkişafında böyük ləngimə var. Əgər kimsə alternativ enerjini öz evində tətbiq etmək istəsə, buna icazə verməyəcəklər. Çünki bunun üçün mütləq qanunvericilik bazası olmalıdır. Ona görə də Azərbaycanda bu sahədə işlər ləngiyir. Hesab edirəm ki, gec-tez buna getməliyik”.
Mütəxəssisin sözlərin görə, hazırda ölkədə Alternativ və Bərpa Olunan Enerji Mənbələri üzrə Dövlət Agentliyi dövlət vəsaitilə günəş panelləri tikir: “Amma bu, bütün ölkəni təmin etmir. Çünki bazar yarada bilmir. Bazar sözündə bir inkişaf var. Bazar o zaman yaranır ki, bir neçə azad istehsalçı ora məhsul çıxara bilir. Bir halda ki, başqa istehsalçılar bazara məhsul çıxara bilmir, yalnız bir təşkilat çıxarır, o zaman bu, monopoliya olur. Ancaq inkişafın getməsi üçün buna imkan yaratmaq lazımdır. Hesab edirəm ki, insanlar enerji istehsalı ilə nə qədər çox məşğul olsa, orada inkişaf da çox olar. İnsanlar gözləyir ki, energetika sahəsində islahatlar gedəcək. Biz ancaq ənənəvi enerjinin üstündə dayanmışıq. Amma zamanla neftin, qazın, elektrik enerjisinin azaldığını müşahidə etmək olur.
Azərbaycan mütləq bərpaolunan enerji ilə məşğul olmalıdır. Enerjinin qiyməti yüksələn kimi bütün bazarın qiymətləri də artır. Avropada bütün nəqliyyat vasitələri bərpaolunan enerji ilə işləyir. 2020-ci ildə Almaniya ərazisində bir dənə də olsun neft-qazla işləyən avtomobil olmayacaq. Effektli inkişaf budur. Bu zaman həm tullantılar, həm ətraf mühitin çirklənməsi azalar. Məcbur olub Çində 500 zavodu bağladılar. Çünki şəhərdə ətraf mühitin çirkliliyi səbəbindən yaşamaq mümkün deyildi. Avropa kimi Azərbaycan da inkişaf etməlidir. Axı dövlətimiz inkişaf xartiyasını Avropa istiqamətində görür və belə inkişaf edir”.
Alternativ enerji mənbələri haqda qanun qəbul olunarsa, nə qədər gəlir götürmək olar?
Fəqan Əliyev deyib ki, əgər qanun qəbul olarsa, ilk növbədə yeni iş yerləri yaradılar: “Mütləq deyil ki, ölkə ərazisinə malların hamısı Almaniyadan gətirilsin. Elektrik enerjisilə çalışan yeni qurğular qurular. Mərhum Hafiz Qəhrəmanov 10 kilovatlıq külək enerjisi ilə çalışan qurğu qurmuşdu. Bunun üçün stimul olmalıdır. Ətraf mühit haqqında ciddi fikirləşmək lazımdır. Ötən gün paytaxta tozla müşahidə olunan küləkli hava şəraiti hökm sürürdü. Dövlət qurumları bunu Türkmənistanın səhralarında baş vermiş burulğanla əlaqələndirdi. Amma Azərbaycanın özündə kifayət qədər daş karxanalar, sement zavodları, inşaat sahələri var. Bunun üzərində düşünmək lazımdır”.
Alternativ enerji mənbələrinin yaradılmasına maraq niyə yoxdur?
Mütəxəssis bunun səbəbini Azərbaycanın bir vaxtlar neftdən çox gəlir götürməsi ilə əlaqələndirib: “Doğrudur, neftdən gələn gəlirlər dövründə ölkə inkişaf da etmişdi. Bu gün Azərbaycan əhalisi inkişaf etmiş insan modeli, cəmiyyət, ölkə, teatr, ədəbiyyat arzusundadır. Niyə bu inkişafdan geri qalmalıyıq? Savadlı kadrlar işlə təmin olunmalıdır. Ölkə başçısı çıxışlarında neft kapitalının insan kapitalına çevrilməsi üzrə çoxsaylı layihələrin həyata keçirilməsinin vacibliyini vurğulamışdı. Amma bəzi məmurların simasında bunu görmürəm. Gördüyüm Cəlil Məmmədqluzadənin əsərlərində olan personajlardır. Ola bilsin ki, yaxşı olacaq. Azərbaycanın yeraltı və yerüstü milli sərvəti çoxdur. Dağlıq Qarabağ da təbii sərvətin qurbanıdır. Orada olan təbii sərvət dünyanın heç bir yerində yoxdur. Hazırda başqa ölkələr onun təbii sərvətini daşıyıb aparır”.
- Zakir Fərəcov korrupsiyaya bulaşanları niyə qoruyur
14 may 2024 13:28
- İnsan dərisindən əşya hazırlayan, məhbuslara cəhənnəm əzabı yaşadan ər-arvad (VİDEO)
10 may 2024 12:27
- Allahverdi İsrafilov və qohum-əqrəbası BakI Dövlət Sirkini zəbt edib…
7 may 2024 12:14
- Prezident Səudiyyə Ərəbistanının energetika nazirini qəbul etdi
3 may 2024 12:58
- Bakcell çempion şahmatçı Ülviyyə Fətəliyevanı təbrik etdi - Fotolar
2 may 2024 21:18
- Gecə-gündüz QARANLIQ və ÇİRKAB işlərə bulaşan Gündüz Əliyev kimdir – Fərəcovun “sağ əli”nin milyonluq cinayətləri...
2 may 2024 17:51
- Musabəyov, bir gün Başkənddə döyüşsəydin, bu sözü deyə bilməzdin... Etibar Əmiraslanov
1 may 2024 22:28
- Lalə Ümid yeni kitabını təqdim etdi – Foto
30 aprel 2024 10:46
- Dövlət Neft Fondu bu il 3 tona yaxın qızıl alıb
29 aprel 2024 23:51
- Azərbaycanın biznes ictimaiyyəti Sahibkarlar Günü-nü qeyd etdi
26 aprel 2024 12:24
- Prezident qəbul keçirdi - Fotolar - Yenilənib
14 may 13:17
- Zakir Fərəcov korrupsiyaya bulaşanları niyə qoruyur
14 may 13:00
- Anası ayrılmaq istəyib, məşqçi də hirsini Fəriddən çıxıb – Şahid DANIŞDI
13 may 11:42
- Prezident qəbul keçirdi - Fotolar
13 may 11:13
- Prezident məni bağrına basdı, çox həyəcanlı idim - Fotolar
12 may 12:09
- Zakir Fərəcov məhkəməyə verildi
11 may 19:34
- Ziba Osmanova iki azyaşlını maşınla vurdu
11 may 19:18
- Ramiz Tahirov vəzifəsindən azad olundu - Foto
11 may 16:54
- Güllələnən icra başçısının qızına da Şuşada ev verildi - Foto
11 may 16:39
- Prezident Füzulidə açılış etdi - Fotolar - Yenilənib
10 may 16:17
- Müşfiq Atakişiyevə 14 il 6 ay həbs cəzası verildi
10 may 16:10
- İnsan dərisindən əşya hazırlayan, məhbuslara cəhənnəm əzabı yaşadan ər-arvad (VİDEO)
10 may 12:27
- Prezident Zakir Fərəcovla Gündüz Əliyevin işini nəzarətə götürsə... - Sahibkarlar xahiş etdi
10 may 12:20
- Prezidentlə xanımı Heydər Əliyevin məzarını ziyarət etdi - Fotolar
10 may 12:00
- Sənədsiz evi olanlara şad xəbər
09 may 23:29
- Rusiya sərhədçiləri Ermənistanın hansı bölgəsində qalacaq?
09 may 23:20
- Alman ayaqqabısı - Daşqın Məmmədovun hekayəsi
09 may 23:03
- Prezidentlə xanımı Həzi Aslanovun məzarını ziyarət etdi
09 may 12:11
- Bu ölkədə ilk dəfə qadın prezident seçildi
09 may 12:06
- Azərbaycanda Qələbə Günü qeyd olunur
09 may 11:57
- Bakıda kanalizasiya daşdı, evlər su altında qaldı - Video
08 may 16:23
- Azərbaycanda yeni idman növü yaradıldı
08 may 12:50
- Prezidentlərin geniş tərkibdə görüş keçirilir (YENİLƏNİB)
08 may 12:25
- İşdən çıxarılan məşhur cərrah danışdı
08 may 10:22
- Hitlerin dağıdılmış bazasında tapılan qolları və ayaqları olmayan skeletlər arxeoloqları dəhşətə gətirdi (FOTO)
08 may 00:22
- Bolqarıstan Prezidenti Azərbaycandadır
07 may 20:42
- Putin and içdi - Video - Yenilənib
07 may 16:18
- Novruz Məmmədov vəzifəsindən azad edildi
07 may 15:58
- İlham Əliyevin Robert Fitso ilə geniş tərkibdə görüşü başlayıb
07 may 14:24
- Bakıda 41 yaşlı prokuror yol qəzasında vəfat etdi
07 may 14:18