“Dövlət Agentliyi bu sahədə monopoliya yaradır”
Avropa ənənəvi enerji növlərindən imtina edərək alternativ enerjidən istifadəni sürətləndirir. "Investing.ru" saytı xəbər verir ki, hazırda təbii qaz Avropada əsasən elektrik stansiyalarına və istixanalara paylanılır. Qeyd edək ki, 2016-cı ilin sonunda Qərbi, Şərqi Avropa və Türkiyədə generasiya edilən elektrik enerjisinin 16,6 faizi alternativ mənbələrdən (günəş, külək, bioyanacaq və geotermal mənbələr) təmin edilib. 1996-cı ildə bu göstərici 1 faizdən aşağı, 2006-cı ildə isə 4,6 faiz təşkil edib. Hazırda elektrik enerjisinin illik generasiyası 611 teravatt, 2006-cı ildə 172, 1996-cı ildə 33 teravatta bərabər olub. 2030-cu ilə qədər ekspertlər məcmu elektrik enerjisinin 35 faizinin alternativ mənbələrdən generasiya ediləcəyini düşünürlər.
Xatırladaq ki, Norveç artıq tam şəkildə, Avstriya, Danimarka, İsveç, İsveçrə və Portuqaliya isə 50 faizdən yuxarı "yaşıl energetika" ilə (su elektrik stansiyaları və alternativ enerji növləri) özünü təmin etməyə başlayıb. Atom enerjisi də nəzərə alınarsa, əsas Avropa ölkələrinin enerji balansında qaz, kömür və neftin payı sıfıra yaxınlaşır.
Maraqlıdır, bəs Azərbaycanda ehtiyacın neçə faizi alternativ enerji mənbələri hesabına ödənilir?
Beynəlxalq Ekoenergetika Akademiyasının prezidenti, alternativ enerji mənbələri üzrə mütəxəssis Fəqan Əliyev “Cümhuriyət” qəzetinə bildirib ki, Azərbaycan Avropaya inteqrasiya etdiyinə görə dövlət proqramı qəbul edib bura böyük investisiya yatırdı: “Bir müddət əvvəl “Azalternativenerji" Məhdud Məsuliyyətli Cəmiyyət Alternativ və Bərpa Olunan Enerji Mənbələri üzrə Dövlət Agentliyinin tabeliyinə verildi. Dövlət enerjinin inkişafına böyük təkan verir. Ancaq hələ ki, buna tam nail ola bilmirik. Alternativ enerji mənbələrinin inkişafı üçün gərək qanun qəbul olunardı. Bu qanun da qəbul olunmur.
Baxmayaraq ki, bu qanun üçün Avropa İttifaqı maliyyə ayırmışdı, layihə işləndi, amma Alternativ və Bərpa Olunan Enerji Mənbələri üzrə Dövlət Agentliyi bu qanunun qəbul olunmasına maneçilik törətdi. Çünki onun könlündən monopolist olmaq keçir. Belə olsa, onun gəliri daha çox olar və sair. Aydın məsələdir ki, monopoliya da inkişafa gətirib çıxarmır. Qanunvericilik olmadığına görə alternativ enerji mənbəyinin inkişafında böyük ləngimə var. Əgər kimsə alternativ enerjini öz evində tətbiq etmək istəsə, buna icazə verməyəcəklər. Çünki bunun üçün mütləq qanunvericilik bazası olmalıdır. Ona görə də Azərbaycanda bu sahədə işlər ləngiyir. Hesab edirəm ki, gec-tez buna getməliyik”.
Mütəxəssisin sözlərin görə, hazırda ölkədə Alternativ və Bərpa Olunan Enerji Mənbələri üzrə Dövlət Agentliyi dövlət vəsaitilə günəş panelləri tikir: “Amma bu, bütün ölkəni təmin etmir. Çünki bazar yarada bilmir. Bazar sözündə bir inkişaf var. Bazar o zaman yaranır ki, bir neçə azad istehsalçı ora məhsul çıxara bilir. Bir halda ki, başqa istehsalçılar bazara məhsul çıxara bilmir, yalnız bir təşkilat çıxarır, o zaman bu, monopoliya olur. Ancaq inkişafın getməsi üçün buna imkan yaratmaq lazımdır. Hesab edirəm ki, insanlar enerji istehsalı ilə nə qədər çox məşğul olsa, orada inkişaf da çox olar. İnsanlar gözləyir ki, energetika sahəsində islahatlar gedəcək. Biz ancaq ənənəvi enerjinin üstündə dayanmışıq. Amma zamanla neftin, qazın, elektrik enerjisinin azaldığını müşahidə etmək olur.
Azərbaycan mütləq bərpaolunan enerji ilə məşğul olmalıdır. Enerjinin qiyməti yüksələn kimi bütün bazarın qiymətləri də artır. Avropada bütün nəqliyyat vasitələri bərpaolunan enerji ilə işləyir. 2020-ci ildə Almaniya ərazisində bir dənə də olsun neft-qazla işləyən avtomobil olmayacaq. Effektli inkişaf budur. Bu zaman həm tullantılar, həm ətraf mühitin çirklənməsi azalar. Məcbur olub Çində 500 zavodu bağladılar. Çünki şəhərdə ətraf mühitin çirkliliyi səbəbindən yaşamaq mümkün deyildi. Avropa kimi Azərbaycan da inkişaf etməlidir. Axı dövlətimiz inkişaf xartiyasını Avropa istiqamətində görür və belə inkişaf edir”.
Alternativ enerji mənbələri haqda qanun qəbul olunarsa, nə qədər gəlir götürmək olar?
Fəqan Əliyev deyib ki, əgər qanun qəbul olarsa, ilk növbədə yeni iş yerləri yaradılar: “Mütləq deyil ki, ölkə ərazisinə malların hamısı Almaniyadan gətirilsin. Elektrik enerjisilə çalışan yeni qurğular qurular. Mərhum Hafiz Qəhrəmanov 10 kilovatlıq külək enerjisi ilə çalışan qurğu qurmuşdu. Bunun üçün stimul olmalıdır. Ətraf mühit haqqında ciddi fikirləşmək lazımdır. Ötən gün paytaxta tozla müşahidə olunan küləkli hava şəraiti hökm sürürdü. Dövlət qurumları bunu Türkmənistanın səhralarında baş vermiş burulğanla əlaqələndirdi. Amma Azərbaycanın özündə kifayət qədər daş karxanalar, sement zavodları, inşaat sahələri var. Bunun üzərində düşünmək lazımdır”.
Alternativ enerji mənbələrinin yaradılmasına maraq niyə yoxdur?
Mütəxəssis bunun səbəbini Azərbaycanın bir vaxtlar neftdən çox gəlir götürməsi ilə əlaqələndirib: “Doğrudur, neftdən gələn gəlirlər dövründə ölkə inkişaf da etmişdi. Bu gün Azərbaycan əhalisi inkişaf etmiş insan modeli, cəmiyyət, ölkə, teatr, ədəbiyyat arzusundadır. Niyə bu inkişafdan geri qalmalıyıq? Savadlı kadrlar işlə təmin olunmalıdır. Ölkə başçısı çıxışlarında neft kapitalının insan kapitalına çevrilməsi üzrə çoxsaylı layihələrin həyata keçirilməsinin vacibliyini vurğulamışdı. Amma bəzi məmurların simasında bunu görmürəm. Gördüyüm Cəlil Məmmədqluzadənin əsərlərində olan personajlardır. Ola bilsin ki, yaxşı olacaq. Azərbaycanın yeraltı və yerüstü milli sərvəti çoxdur. Dağlıq Qarabağ da təbii sərvətin qurbanıdır. Orada olan təbii sərvət dünyanın heç bir yerində yoxdur. Hazırda başqa ölkələr onun təbii sərvətini daşıyıb aparır”.
- Prezident Səudiyyə Ərəbistanının energetika nazirini qəbul etdi
3 may 2024 12:58
- Bakcell çempion şahmatçı Ülviyyə Fətəliyevanı təbrik etdi - Fotolar
2 may 2024 21:18
- Gecə-gündüz QARANLIQ və ÇİRKAB işlərə bulaşan Gündüz Əliyev kimdir – Fərəcovun “sağ əli”nin milyonluq cinayətləri...
2 may 2024 17:51
- Musabəyov, bir gün Başkənddə döyüşsəydin, bu sözü deyə bilməzdin... Etibar Əmiraslanov
1 may 2024 22:28
- Lalə Ümid yeni kitabını təqdim etdi – Foto
30 aprel 2024 10:46
- Dövlət Neft Fondu bu il 3 tona yaxın qızıl alıb
29 aprel 2024 23:51
- Azərbaycanın biznes ictimaiyyəti Sahibkarlar Günü-nü qeyd etdi
26 aprel 2024 12:24
- Təkcə başçı Zakir Fərəcov deyil, onun vəzifə başındakı əlaltıları da...
25 aprel 2024 11:47
- İndi çiyələk yeməyin, zəhərlidir - Ekspertdən xəbərdarlıq
20 aprel 2024 20:31
- Respublika Pediatriya Mərkəzi yaradıldı - Direktor o oldu+Fotolar
19 aprel 2024 11:42
- Saqqallı tələbə QALMAQALI böyüdü- Təhsil eksperti od püskürdü -VİDEO
03 may 21:47
- Mircamal Həşimov yeni vəzifəyə TƏYİN OLUNDU
03 may 21:25
- Ölmüş adamla ailə qurmağa qanunla haqqı olan fransızlar - Elbəyi Həsənli Parisdən yazır
03 may 19:56
- COP29: Bakıda 70 min nəfərlik tədbir
03 may 18:53
- FHN nazirin bacanağına 295 minlik tender verdi...
03 may 18:30
- SON DƏQİQƏ! Kəlbəcərdən acı xəbər gəldi: Ölən və yaralananlar var
03 may 17:19
- Cahangir Hacıyev aclıq aksiyasına başladı
03 may 13:17
- Prezident Səudiyyə Ərəbistanının energetika nazirini qəbul etdi
03 may 12:58
- Zakir Fərəcov – Gündüz Əliyev cütlüyünün ağılasığmaz cinayət əməlləri – Prezidentə MÜDHİŞ faktlar
03 may 12:45
- Komitə İRŞAD-dan kompüter aldı, özünü dərdə saldı — FAKT
03 may 12:39
- İndiki nazirlərin çoxunu tanımıram - Elmar Məmmədyarovla müsahibə
03 may 11:51
- Ramiz Mehdiyevin kürəkəni məhkəmədə 3 milyonluq MMC-ni 1 qara qəpiksiz almışam dedi, videoçəkilişi gizlətdilər
02 may 22:16
- Bakcell çempion şahmatçı Ülviyyə Fətəliyevanı təbrik etdi - Fotolar
02 may 21:18
- Dramatirix Hüseynbala Mirələmova Türkiyənin xüsusi mükafatı təqdim edildi (FOTO)
02 may 18:19
- Gecə-gündüz QARANLIQ və ÇİRKAB işlərə bulaşan Gündüz Əliyev kimdir – Fərəcovun “sağ əli”nin milyonluq cinayətləri...
02 may 17:51
- Ölkədən 6 MİLYARD pul çıxarıb ? ŞOK
02 may 14:13
- Prezident BMT Baş katibinin xüsusi müşavirini qəbul etdi
02 may 12:44
- Füzuli şagirdləri üçün NAR-dan gözəl hədiyyə
02 may 12:32
- Sənədsiz evlərlə bağlı yenilik (VİDEO)
02 may 10:47
- Həmid Herisçi AYB-nin üzvü oldu
02 may 10:36
- Musabəyov, bir gün Başkənddə döyüşsəydin, bu sözü deyə bilməzdin... Etibar Əmiraslanov
01 may 22:28
- Vitse-spiker Adil Əliyev Ukrayna Ali Radasının vitse-spikeri ilə görüşüb - FOTO
01 may 22:21
- Kartıma köçürdüyüm maaşdan 134 mini icra başçısına vermişəm - Seymur Orucovun qohumu həbs edildi
01 may 22:04
- Prezident İraq Parlamentinin sədrini qəbul etdi
01 may 21:56
- Qubad İbadoğlunun yaşayış yerini dəyişməsinə icazə verildi
01 may 19:15
- Ramin İsayevin məhkəməsində insident yaşanıb....
01 may 19:01
- İlham Əliyev Rusiyanın Şimali Qafqaz regionunun müftilərini qəbul etdi
01 may 15:55
- Sumqayıt İcra Hakimiyyətində Gündüz Əliyevlə Adil Xudadatov arasında başlanan çəkişmənin GİZLİN SƏBƏBLƏRİ
01 may 15:50
- Sabah DEPUTAT Ramin Məmmədovla bağlı iclas keçiriləcək
01 may 15:24
- Rasim Tağıyevin oğlu həbs edildi
01 may 15:18