Xurma kənddə 20 qəpiyə, Bakıda 1 manat 50 qəpiyə: yeddiqat fərq kimlərin cibinə gedir...
Şimal rayonlarında kəndlilər bağlarında yetişdirdikləri xurmanı birbaşa bazara çıxara bilmirlər. Virtualaz.org xəbər verir ki, böyük əziyyət bahasına başa gələn bu məhsul bağçılardan kiloqramı 20 qəpiyə alınır. Şabran bağçılarının sözlərinə görə, çətinliklə əkib-becərdikləri meyvəni yerində dəyər-dəyməzinə satmaq məcburiyyətində qalırlar.
Bakı bazarlarında isə bu meyvənin kiloqramı 1-1,5 manatdan aşağı satılmır. Başqa sözlə, xurmanın kənddən alış qiyməti ilə Bakı bazarlarındakı satış qiyməti arasında 5-7 dəfə fərq var. Yəni paytaxt alıcısının xurmanın hər kiloqramına ödədiyi 1 manat 50 qəpiyin cəmi 20 qəpiyi onu yetişdirən kəndliyə çatır. Bəs qalan pullar kimlərin cibinə gedir?
Rayonunun Pirəmsən kənd sakinlərinin sözlərinə görə, onlara alverçilər tərəfindən məhsulu toplamaq üçün bir neçə həftə əvvəldən yeşiklər paylanıb. Lakin sakinlər bu məbləğin heç meyvənin ağacdan toplamaq haqqı olmamasından şikayətlənirlər.
“İki-üç həftə olar ki, alverçilər gətirib camaata yeşiklər paylayıblar. Bizdən adi xurmanın yeşiyini 2 manata, xüsusi sort “şişburun” xurmasının yeşiyini isə 4 manata alırlar. Bu ağacı əkib-becərib meyvəni ərsəyə gətirmək bir yana qalsın, kiloqramına verilən 20 qəpik heç onu ağacdan toplamağın haqqı deyil. Bir ağacda da xüsusi qulluq edilsə, ən yaxşı halda 80-100 kq meyvə ola bilər. Bu pulu əncirin təkcə bir yığımından qazanmaq olar. Belə getsə, bir qəpik xeyir gətirməyən xurma bağlarını tamamilə kəsməli olacağıq”, - kəndin Əsgər adlı sakini deyir.
Kəndlilər deyirlər ki, əksəriyyət xurmanı 20 qəpiyə satmaqdansa, onu ağacdan dərməməyə üstünlük verirlər. Nəticədə tonlarla xurma elə ağacda qalıb qarğalara yem olur.
Bağçılar bildirirlər ki, məhsullarını heç cür iri şəhərlərin bazarlarına çıxara bilmirlər. Hətta bazara gedib çıxsalar belə onlara məhsul satmağa imkan verilmir. Bölgələrdə yığılıb qalmış məhsulların paytaxta və digər şəhərlərə çatdırılması üçün mövcud əngəllərin aradan qaldırılması məqsədilə yarmarkalar yaradılsa da, kəndlilər məhsulu yarmarkada satmağı da sərfəli hesab etmirlər. Çünki məhsulun yarmarkaya daşınması, yer pulu, digər xərclər üst-üstə gələndə xurmanı yerində 20 qəpiyə satmaq daha münasib görünür.
Sakinlər deyirlər ki, yük maşını ilə meyvə-tərəvəz daşımaq üçün lisenziya almaq tələb olunur. Üstəlik, Bakıya qədər polis, yol mühafizəçiləri, departament əməkdaşlarına artıq yük, maşının üstündəki baqajın “qanunsuz” olmasını, yola ziyan və sair məsələlərə görə xərc çəkməli olurlar. Bazarlarda isə yerlər çoxdan alverçilər tərəfindən tutulub. Kəndlilər məhsullarını “Meyvəli” bazarına təhvil verə bilərlər ki, burada da elə alış qiyməti xurmanın kənddən Bakıya daşınmasını sərfəsiz edir.
Şabran rayonunun digər kəndlərində isə vəziyyət daha acınacaqlıdır. Rayonun Ərəblər kəndindən olan bağçılar bildirirlər ki, onlardan xurmanı heç 20 qəpiyə də alan yoxdur: “Xurma ağaclarda qalıb çürüyür. Dərib hara tökək? Heç 20 qəpiyə də sata bilmirik...”
Şabran kəndlərindən xurmanı yeşiklərlə alıb Rusiyaya aparan alverçilər də gileylənir.
Onların sözlərinə görə, kənddən yeşiyi 4 manata alınan xurma Rusiya bazarlarına gedib çıxanacan maya dəyəri 16-17 manata qədər artır. Rusiya bazarlarında xurmanın yeşiklə topdansatışı isə Azərbaycan valyutası ilə götürəndə 20 manatdan çox deyil. Nəticədə alverçilər kəndlilərə xurmaya görə daha artıq ödəmək imkanında olmadıqlarını deyirlər.
Kənd təsərrüfatı məhsullarının bazarlarda kəndlilərdən alış qiymətindən bir neçə dəfə baha satılmasını ekspertlər bazarda normal-qayda qanunun yaradılmaması ilə əlaqələndirirlər. İqtisadçı ekspert Qadir İbrahimli deyir ki, kənd təsərrüfatı məhsullarının öz maya dəyərindən bir neçə dəfə baha satılması halları uzun müddətdir ki, aktualdır: “Azərbaycanda kənd təsərrüfatı məhsullarının satış bazarında normal qaydalar müəyyənləşdirilmədiyindən kəndli özü öz məhsulunu gətirib birbaşa bazara çıxara bilmir. Burada satış bazarları çox iri şirkətlərin, böyük pullu insanların nəzarətindədir. Onlar da məhsulu kəndlidən çox ucuz qiymətə alıb baha qiymətə bazarlara təhvil verirlər. Həm də öz marjalarını məhsulun üstünə əlavə edib satışa çıxarırlar. Burada qazanan nə paytaxtdakı marketlər, dükanlar, nə də kəndlilərdir. Qazanan istehsalçı ilə son satıcı arasında vasitəçilik edən qrupdur. Bu da təbii ki, çox anormal haldır”, - deyə Q. İbrahimli bildirir.
Ekspert deyir ki, hələ ki, bu problemin tənzimlənməsi üçün mexanizmlər tapılmayıb: “İqtisadiyyat Nazirliyi yanında Antiinhisar Siyasəti və İstehlakçıların Hüquqlarının Müdafiəsi Dövlət Xidməti bu problemləri aradan qaldırmalıdır. Bazarın tənzimlənməsi, rəqabət mühitinin yaradılması, həm istehsalçıların, həm də istehlakçıların hüquqlarının təmin edilməsi bu departamentə aiddir. Onlar hansısa işlək mexanizm yaratmalıdırlar ki, həm istehlakçı, həm də istehsalçı qazansın, hansısa qrup vasitəçilik edib böyük pullar qazana bilməsin”, - deyə ekspert qeyd edir.
- Niyə 1976 xəritəsinə razı olduq? Göyçə masadadır? - Sensasion detal
18 may 2024 10:50
- Xaricdə oxuyan nə qədər məzunumuz geri qayıdıb? - açıqlama
18 may 2024 10:00
- Məhkəməni təxirə saldırıb vaxt qazanan Gülnarə Bayramova qardaşı Gündüz Əliyevlə qurduğu plandı?
16 may 2024 21:40
- Zakir Fərəcov korrupsiyaya bulaşanları niyə qoruyur
14 may 2024 13:28
- Prezident Zakir Fərəcovla Gündüz Əliyevin işini nəzarətə götürsə... - Sahibkarlar xahiş etdi
10 may 2024 12:47
- Alman ayaqqabısı - Daşqın Məmmədovun hekayəsi
9 may 2024 23:03
- Prezidentlə xanımı Həzi Aslanovun məzarını ziyarət etdi
9 may 2024 12:11
- Bakıda kanalizasiya daşdı, evlər su altında qaldı - Video
8 may 2024 16:23
- İşdən çıxarılan məşhur cərrah danışdı
8 may 2024 10:22
- Bakıda 41 yaşlı prokuror yol qəzasında vəfat etdi
7 may 2024 14:18
- Prezident Özbəkistanın investisiya, sənaye və ticarət nazirini qəbul etdi (FOTO)
21 may 12:19
- Tut yuyulmalıdırmı?
21 may 11:55
- Ərdoğan: Mövcud konstitusiya ilə Türkiyə irəli gedə bilməz
20 may 23:20
- Türkiyədə matəm elan edildi
20 may 23:08
- Qarabağ Universitetinə rektor təyin olundu
20 may 20:33
- İran Prezidenti və heyəti həlak olub - Mehr Agentliyi
20 may 12:06
- Bu xəbər bizi ciddi şəkildə narahat etdi - İlham Əliyev
20 may 11:57
- Fotoda Tağı Əhmədov...
19 may 16:14
- İlham Əliyev sərhəddə İran Prezidenti ilə görüşdü - Fotolar
19 may 12:33
- Arif Hacılı Məclis sədri seçildi, İsa Qəmbər 6 müavin təyin etdi
18 may 16:46
- Prezidentlə xanımı AĞALI hotelinin açılışında iştirak edib
18 may 16:32
- Hərbi Hava Qüvvələrinə yeni komandan təyin olundu - Foto
18 may 13:52
- İntim videolar çəkən polkovniklə bağlı ŞOK AÇIQLAMA
18 may 11:06
- Niyə 1976 xəritəsinə razı olduq? Göyçə masadadır? - Sensasion detal
18 may 10:50
- Xaricdə oxuyan nə qədər məzunumuz geri qayıdıb? - açıqlama
18 may 10:00
- Təzyiq ölçərkən ən çox yol verdiyi səhvlər
18 may 09:49
- Brejnevə qarşı üsyana qalxan birinci katib – DTK onu mehmanxanada zərərsizləşdirib...”
17 may 23:22
- Prezidentlər naharda nələr yeyiblər - Fotolar
17 may 22:09
- Mikayıl İsmayılovun keçmiş gəlini Fidan Abbasova HƏBS OLUNMAYIB
17 may 19:55
- Azərbaycan Bəstəkarlar İttifaqının və MHUİB-nin üzvü, bəstəkar İlham Azmanlının 60 illiyi qeyd olundu
17 may 19:09
- Zakir Həsənov general-mayora yüksək vəzifə verdi
17 may 19:00
- Prezidentlər Cıdır düzündə - Fotolar
17 may 18:42
- NAR-an voleybol üzrə milli komandalarımıza dəstək
17 may 18:09
- Ərdoğan bu generalları əfv etdi
17 may 12:24
- Nazir baş həkimi işdən çıxdı - Yeni təyinat
16 may 21:27
- Məhkəməni təxirə saldırıb vaxt qazanan Gülnarə Bayramova qardaşı Gündüz Əliyevlə qurduğu plandı?
16 may 21:00
- Oliqarx Mikayıl İsmayılovun keçmiş gəlinindən ŞOK AÇIQLAMALAR-VIDEO
16 may 18:03
- Prezidentlərin geniş tərkibdə görüşü oldu - Fotolar - Yenilənib
16 may 17:47
- Prezident bu qurumun ləğv edilməsinin vaxtı çatdığını bildirir
15 may 13:22
- Bakcell F1 Star Azərbaycanda ən sürətli fiber internetini təqdim edir
15 may 13:11