Azərbaycana gətirilən bitkilər necə yoxlanılır?

Genetik modifikasiya olunmuş (GMO) bitkilərin Azərbaycan ərazisinə qanunsuz şəkildə daxil edilməsi cinayət tərkibi hesab olunduğu üçün İnzibati Xətalar Məcəlləsi və Cinayət Məcəlləsində belə hallara yol verənlərə qarşı ağırlaşdırıcı cəzaların tətbiqi nəzərdə tutulur.

Bunu Trend-ə Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi yanında Dövlət Fitosanitar Nəzarəti Xidmətinin rəisi Camal Quliyev deyib. Onun sözlərinə görə, mədəni bitkilərin genetik ehtiyatlarının mühafizəsi və səmərəli istifadəsi haqqında" qanuna əsasən, Azərbaycan ərazisinə genetik modifikasiya olunmuş bitkilərin, o cümlədən ağac, kol, gül-çiçək və ot bitkilərinin genetik materiallarının gətirilməsi və dövlət reyestrinə daxil edilməsi istisnasız olaraq qadağandır.

C.Quliyev qeyd edib ki, ölkə ərazisinə idxal olunan bütün genetik materiallar gömrük sərhədindən keçirilərkən onların genetik modifikasiyaya məruz qalması yoxlanılır və əgər belə hal aşkar olunarsa, bu materialların idxalına qanuna uyğun qaydada icazə verilmir.

Xidmət rəisi əlavə edib ki, bu il Azərbaycana dekorativ ağaclar və kollar əsasən Niderland, Bolqarıstan, İran, İtaliya, Moldova və Türkiyədən idxal edilib. 2017-ci il ərzində bu bitkilərin idxalında artım müşahidə olunur:

"Hazırda Azərbaycana heç bir ölkədən müasir biotexnoloji və gen mühəndisliyi metodları ilə yaradılmış ağac, kol, gül-çiçək və ot bitkiləri idxal olunmur. Geni modifikasiya edilmiş bütün bitki məhsullarının idxalı və ixracı müvafiq qanunvericiliklə qadağan olunduğu üçün gömrük-keçid məntəqələrində bu məsələlər nəzarətdə saxlanılır".

C.Quliyev onu da əlavə edib ki, Azərbaycana idxal edilən bitkilərdə aşkarlanan zərərvericilərin ölkədəki bitkilərə yayılma təhlükəsi hər zaman mövcuddur. Məhz bu səbəbdən idxal olunan bütün bitki və bitkiçilik məhsulları, o cümlədən də bəzək-dekorativ bitkiləri üzərində zərərvericilər aşkar olunduqda dərhal fitosanitar tədbirlər həyata keçirilir, yoluxmuş materialların təcrid edilməsi və üzərindəki zərərli orqanizmlərin məhv edilməsi üçün tədbirlər həyata keçirilir.

C.Quliyev bu yaxınlarda İtaliyadan Azərbaycana idxal edilən "Pittosporum tobira Ball" adlı dekorativ bitkilər üzərində növbəti dəfə karantin tətbiq edilən zərərli orqanizm aşkar olunmasını da xatırladaraq qeyd edib ki, "Pittosporum tobira Ball" adlı dekorativ bitkilər üzərində aşkar olunan Avstraliya şırımlı yastıcası bəzək və dekorativ bitkilərlə yanaşı, sitrus bitkilər, çəyirdəkli və tumlu meyvə ağaclarından isə şaftalı, gavalı, armud üçün təhlükəli zərərverici hesab edilir. Mütəxəssis bildirib ki, həmin zərərverici Avropa, Afrika, Şimali, Cənubi və Mərkəzi Amerika, Avstraliya və Okeaniyada yayılıb:

"Yastıcanın zədələdiyi kol və ağacların yarpaqları mövsümündən əvvəl tökülür, fotosintez prosesi zəifləyir, məhsuldarlığı aşağı düşür və ağacların qısa müddət ərzində quruyub sıradan çıxmasına səbəb olur. Əgər vaxtında karantin tədbirləri həyata keçirilməsə, adıçəkilən zərərvericilərin sürətlə ölkənin bitki örtüyünə yayılması mümkündür".

  NUH.az