Pifaqor teoremini darmadağın edən cədvəl tapıldı
Elm adamları qədim bir əsərin mənasını açıblar. Tapılmış Babil lövhəsi sübut edir ki, Pifaqor onun adını daşıyan teoremi kəşf etməmişdir.
Hələ yunan riyaziyyatçısı Pifaqorun düzbucaqlı üçbucaqda katetlərin kvadratları cəminin hipotenuzun kvadratına bərabər olduğunu anlamağından düz 1000 il qabaq naməlum bir Babil dahisi bu qanunauyğunluğu kəşf edib.
3700 il əvvələ aid gildən qopmuş bu lövhə Amerikadakı Kolumbiya Universitetinin kolleksiyalarında saxlanılır və elm adamları indi onun sirlərini açdıqlarına inanırlar.
Sidneydəki Yeni Cənubi Uels Universitetindən olan tədqiqat komandası hesab edir ki, dörd sütun və 15 sətır mixi yazı – yaş gildən düzəldilmiş paz şəkilli rəqəmlər – ən qədim və ən dəqiq işləyən trigonometrik cədvəl, məbədlərin necə qurulacağını hesablamaq üçün istifadə edilə bilən bir iş alətidir. Ondan saraylar və piramidaların qurulması üçün də istifadə edilirmiş.
Riyaziyyatçılar on illərdir ki, bu lövhənin məlum teoremin Pifaqoradan çox əvvəl irəli sürüldüyünü göstərdiyini bilsələr də, ondan necə istifadə olunduğu barədə yekdil fikir mövcud deyildi. Ancaq qeyd olunan son araşdırma, lövhənin bucaqlar və dairələrə deyil, nisbətlərə əsaslanaraq yeni bir tip trigonometriya istifadə edərək müntəzəm üçbucaqlar meydana gətirdiyini müəyyən edib.
Lövhənin qədim Şumerin Lars şəhərində, eramızdan əvvəl 1822-ci illərdə düzəldildiyi güman edilir.
Bundan əvvəl Wall portalı tarixdəki ən qədim qayaüstü rəsminin tapıldığını bildirmişdi. Onun Makassar şəhərindən yarım saatlıq məsafədə yerləşən Sulavesi adasındakı mağaralarda tapıldığı bildirilir. Bu mağaralar elm adamları tərəfindən təxminən səksən ildir tədqiq edilsə də, rəsmləri yalnız indi tapmaq mümkün olub. Bunun səbəbi isə Neolit dövrünə aid bu dəlilə çatmağın çətinliyi olub . Rəsmlər on səkkiz metr yüksəklikdəki dərinlikdə yerləşir..
Ens.az bildirir ki, bir müddət öncə Türkiyədə tarixin ən qədim məbədini qalıqları tapılıb. Qardaş ölkənın cənub-şərqindəki Bonkuklu-Tarla bölgəsindəki qazıntılardan radiokarbon analizinin nəticələri Paleolit məbədinin 13 min il əvvəl inşa edildiyini göstərib, baxmayaraq ki, əvvəllər bu məbədin “daha cavan” – təxminən 11.3 min yaşı olduğuna inanılırdı.
Tərcüməçi: Fəxri Qocayev
- COP29: Bakıda 70 min nəfərlik tədbir
3 may 2024 18:53
- Zakir Fərəcov – Gündüz Əliyev cütlüyünün ağılasığmaz cinayət əməlləri – Prezidentə MÜDHİŞ faktlar
3 may 2024 12:45
- Ramiz Mehdiyevin kürəkəni məhkəmədə 3 milyonluq MMC-ni 1 qara qəpiksiz almışam dedi, videoçəkilişi gizlətdilər
2 may 2024 22:16
- Dramatirix Hüseynbala Mirələmova Türkiyənin xüsusi mükafatı təqdim edildi (FOTO)
2 may 2024 18:19
- Gecə-gündüz QARANLIQ və ÇİRKAB işlərə bulaşan Gündüz Əliyev kimdir – Fərəcovun “sağ əli”nin milyonluq cinayətləri...
2 may 2024 17:51
- Həmid Herisçi AYB-nin üzvü oldu
2 may 2024 10:36
- Vitse-spiker Adil Əliyev Ukrayna Ali Radasının vitse-spikeri ilə görüşüb - FOTO
1 may 2024 22:21
- Ramin İsayevin məhkəməsində insident yaşanıb....
3 may 2024 13:04
- Sumqayıt İcra Hakimiyyətində Gündüz Əliyevlə Adil Xudadatov arasında başlanan çəkişmənin GİZLİN SƏBƏBLƏRİ
1 may 2024 16:13
- Bakıda beynəlxalq forum keçirilir: Prezident çıxış edib (YENİLƏNİB)
1 may 2024 11:46
- Tanışının qulağını dişlədi - Həbs olundu
04 may 13:39
- Adil Əliyevin ailəsinə ağır itki
04 may 12:01
- Bu gün İsa Qəmbər yenidən Müsavat başqanı ola bilər - Yenilənir
04 may 11:51
- Saqqallı tələbə QALMAQALI böyüdü- Təhsil eksperti od püskürdü -VİDEO
03 may 21:47
- Mircamal Həşimov yeni vəzifəyə TƏYİN OLUNDU
03 may 21:25
- Ölmüş adamla ailə qurmağa qanunla haqqı olan fransızlar - Elbəyi Həsənli Parisdən yazır
03 may 19:56
- COP29: Bakıda 70 min nəfərlik tədbir
03 may 18:53
- FHN nazirin bacanağına 295 minlik tender verdi...
03 may 18:30
- SON DƏQİQƏ! Kəlbəcərdən acı xəbər gəldi: Ölən və yaralananlar var
03 may 17:19
- Cahangir Hacıyev aclıq aksiyasına başladı
03 may 13:17
- Prezident Səudiyyə Ərəbistanının energetika nazirini qəbul etdi
03 may 12:58
- Zakir Fərəcov – Gündüz Əliyev cütlüyünün ağılasığmaz cinayət əməlləri – Prezidentə MÜDHİŞ faktlar
03 may 12:45
- Komitə İRŞAD-dan kompüter aldı, özünü dərdə saldı — FAKT
03 may 12:39
- İndiki nazirlərin çoxunu tanımıram - Elmar Məmmədyarovla müsahibə
03 may 11:51
- Ramiz Mehdiyevin kürəkəni məhkəmədə 3 milyonluq MMC-ni 1 qara qəpiksiz almışam dedi, videoçəkilişi gizlətdilər
02 may 22:16
- Bakcell çempion şahmatçı Ülviyyə Fətəliyevanı təbrik etdi - Fotolar
02 may 21:18
- Dramatirix Hüseynbala Mirələmova Türkiyənin xüsusi mükafatı təqdim edildi (FOTO)
02 may 18:19
- Gecə-gündüz QARANLIQ və ÇİRKAB işlərə bulaşan Gündüz Əliyev kimdir – Fərəcovun “sağ əli”nin milyonluq cinayətləri...
02 may 17:51
- Ölkədən 6 MİLYARD pul çıxarıb ? ŞOK
02 may 14:13
- Prezident BMT Baş katibinin xüsusi müşavirini qəbul etdi
02 may 12:44
- Füzuli şagirdləri üçün NAR-dan gözəl hədiyyə
02 may 12:32
- Sənədsiz evlərlə bağlı yenilik (VİDEO)
02 may 10:47
- Həmid Herisçi AYB-nin üzvü oldu
02 may 10:36
- Musabəyov, bir gün Başkənddə döyüşsəydin, bu sözü deyə bilməzdin... Etibar Əmiraslanov
01 may 22:28
- Vitse-spiker Adil Əliyev Ukrayna Ali Radasının vitse-spikeri ilə görüşüb - FOTO
01 may 22:21
- Kartıma köçürdüyüm maaşdan 134 mini icra başçısına vermişəm - Seymur Orucovun qohumu həbs edildi
01 may 22:04
- Prezident İraq Parlamentinin sədrini qəbul etdi
01 may 21:56
- Qubad İbadoğlunun yaşayış yerini dəyişməsinə icazə verildi
01 may 19:15
- Ramin İsayevin məhkəməsində insident yaşanıb....
01 may 19:01
- İlham Əliyev Rusiyanın Şimali Qafqaz regionunun müftilərini qəbul etdi
01 may 15:55