Roma klubu: Yeni dünya nizamı və Vahid bəşəriyyət planı (FOTO)
Dünya30 may 2020 13:44
2017-ci ildə dünyanın intellektual və siyasi elitasının qabaqcıl baxışlarını ifadə edən nüfuzlu "Roma klubu”nda kapitalizmın və maliyyə maxinasiyalarının kəskin tənqidi, alternativ iqtisadiyyat, materializmdən və dünyanın sadələşdirilmiş qavranılmasından imtina, "yeni Aydınlanma” və ruhani-mənəvi dünyagörüşü, vahid planetar harmonik sivilizasiya quruculuğu yolları və s. müzakirə edilib. "Come On!” başlığı verilmiş illik məruzədə aşağıdakı zərurətlər diqqətə alınmışdı:
1) "boş dünya” mərhələsində yaranmış "milli dövlət fəlsəfəsi”nin bütün mənalarda yenidən işlənilməsi zərurəti;
2) "dolu dünya” mərhələsinə qədəm qoymuş bəşəriyyətin özünə bir çox sərhədlər qoyması zərurəti;
3) sivilizasiyanın inkişaf paradiqmasının köklü dəyişiminin qaçınılmazlığı;
4) dünyanın hal-hazırkı halının fəlsəfi kökləri, xilas kimi - insanların dünyagörüşünün fundamental dəyişməsi, ziddiyətlərin barışdırılması, müdrikliyin, balansın tapılması zərurəti.
Roma klubunun bu toplantısında Pol Raskinin "Gələcəyin taksonomiyası” futuroloji layihəsi - "Böyük keçid” (Great Transition), "Vahid bəşəriyyət” formalaşdırma layihəsi, "Ümumdünya yenidənqurma” variantlarının bir neçə ssenarisi də diqqətə alınmışdı.
Pol Raskin "Gələcəyin taksonomiyası” rəsmində bəşəriyyətin üç mümkün yolunu, üç trayektoriyasını çəkir (Courtesy Paul Raskin, www.tellus.org/integrated-scenarios/ taxonomy of the-future).
Birinci – adi yol – Şərti Dünyalar (Conventional Worlds) - bazar iqtisadiyyatı gücünə (Market Forces) və dövlət reformlarına (Policy Reform) ayrılır. Rəsmdə bu yol qara xəttlə verilir. XXI əsrin tələbatlarına, çağrışlarına XX əsrin əski ideyaları ilə reaksiya vermək, bazar iqtisadiyyatı mexanizmləri, ərazi şovinizmi, sonsuz istehlakçılıq və sonsuz inkişaf illüziyası yoludur.
İkinci yol – barbarlıq (Barbarization) yoludur. Qalaya çevrilmiş (Fortress World) və Sınmış, qəzaya uğramış dünyalar (Breakdown) əks yollara ayrılır. Rəsmdə qırmızı xəttlə verilmiş bu yol - bəşəriyyətin ən arzuolunmaz gələcəyidir. Əhalinin artımı, barbarcasına təbii sərvətlərin tükədilməsi, su, qida, enerji qıtlığı, kasıb və varlı arasında uçurumun dərinləşməsi, pluralizmin tuğyanı yoludur. Bu yolda kütləvi vəhşiləşmə, zombiləşmə (yəni insani mahiyyətdən, mənadan çıxma) təhlükəsi və fəlakəti gizlənir.
Ən arzulanan – üçüncü yol – mavi xətlədir, Böyük Keçid adlanır. Vahid dünya və bir çox sahələrdə "ölçülü pluralizm” deməkdir. Ekoloji rabitə (Eco-communication) və Yeni Paradiqma (New Paradiqma) yollarına ayrılır. Bu yolda istehsal-istehlak özbaşınalığı, əhalinin kor-təbii artmasının qarşı alınacaq, iqtisadi dövriyyələr stabilləçəcək, təhsil, mədəni, ruhaniyyət, sosial ədalət güclənəcək. Kosmopolitizm, qlobal vətəndaş hərəkatı, qlobal ədalət, pasifizm, qeyri-milli ümümdünyəvi, ortaq dəyərlər, sərhədlərin qaldırılması, bütün insanları vahid mənəvi müstəviyə gətirilməsi yoludur.
Bəşəriyyəti birləşdirə biləcək Yeni humanizm, universal inqilabi xasiyyətə malik yeni həyat fəlsəfəsi, cəmiyyəti qeyri-zorakı yolla keyfiyyətcə dəyişimə gətirməyi nəzərdə tutur. Milli-etnik özəlliklərin aradan qaldırılması bahasına başa gələ biləcək bu Böyük Keçid layihəsi dünyada birmənalı qəbul edilmir, ona qarşı antiqlobalizm hərəkatı dirəniş göstərməyə cəhd edir.
Hələ 1985-ci ildə Asif Ata "Olan və Olmayan” kitabında kosmopolitizm haqda bunları yazmışdı: "Xalqların yaranması həm Mənəviyyat, həm də yaradıcı İdrakın əvəzsiz qələbəsi idi. Xalqları təzədən sürüyə qaytarmaq – onların ləyaqətini tapdalamaqdır. Xalqlar arasında münaqişələr mövcuddur, bu münaqişələrdə insani naqislik bariz şəkildə aşkara çıxır, müharibə dəhşətində çox vaxt yırtıcılıq qələbə çalır. Fəqət bu fəlakətlərin heç biri bəşərin yenidən sürüləşməsi dəhşətindən artıq deyil. Sürüləşən, aradan çıxan, məhv olan xalqlar faciəsi – bir-biriylə döyüşən, bir-birini Yer üzündən silməyə çalışan ölkələr faciəsindən kiçik deyil!.. Hər ikisində insanın özü üzərində qələbəsinə İnam yoxdur. Xalqların bəşəriləşməsi – bəşərin ölməsi deməkdir. Çünki xalq – bəşəriyyətin yeganə mövcudluğudur”.
Hazırladı: İlahə İcaruh
Oxşar xəbərlər
- Bu gün İsa Qəmbər yenidən Müsavat başqanı ola bilər - Yenilənir
4 may 2024 11:51
- Mircamal Həşimov yeni vəzifəyə TƏYİN OLUNDU
3 may 2024 21:25
- Ölmüş adamla ailə qurmağa qanunla haqqı olan fransızlar - Elbəyi Həsənli Parisdən yazır
3 may 2024 19:57
- Zakir Fərəcov – Gündüz Əliyev cütlüyünün ağılasığmaz cinayət əməlləri – Prezidentə MÜDHİŞ faktlar
3 may 2024 12:45
- Komitə İRŞAD-dan kompüter aldı, özünü dərdə saldı — FAKT
3 may 2024 12:39
- İndiki nazirlərin çoxunu tanımıram - Elmar Məmmədyarovla müsahibə
3 may 2024 11:51
- Bakcell çempion şahmatçı Ülviyyə Fətəliyevanı təbrik etdi - Fotolar
2 may 2024 21:18
- Dramatirix Hüseynbala Mirələmova Türkiyənin xüsusi mükafatı təqdim edildi (FOTO)
2 may 2024 18:19
- Gecə-gündüz QARANLIQ və ÇİRKAB işlərə bulaşan Gündüz Əliyev kimdir – Fərəcovun “sağ əli”nin milyonluq cinayətləri...
2 may 2024 17:51
- Ölkədən 6 MİLYARD pul çıxarıb ? ŞOK
2 may 2024 14:13
Xəbər lenti
- Tanışının qulağını dişlədi - Həbs olundu
04 may 13:39
- Adil Əliyevin ailəsinə ağır itki
04 may 12:01
- Bu gün İsa Qəmbər yenidən Müsavat başqanı ola bilər - Yenilənir
04 may 11:51
- Saqqallı tələbə QALMAQALI böyüdü- Təhsil eksperti od püskürdü -VİDEO
03 may 21:47
- Mircamal Həşimov yeni vəzifəyə TƏYİN OLUNDU
03 may 21:25
- Ölmüş adamla ailə qurmağa qanunla haqqı olan fransızlar - Elbəyi Həsənli Parisdən yazır
03 may 19:56
- COP29: Bakıda 70 min nəfərlik tədbir
03 may 18:53
- FHN nazirin bacanağına 295 minlik tender verdi...
03 may 18:30
- SON DƏQİQƏ! Kəlbəcərdən acı xəbər gəldi: Ölən və yaralananlar var
03 may 17:19
- Cahangir Hacıyev aclıq aksiyasına başladı
03 may 13:17
- Prezident Səudiyyə Ərəbistanının energetika nazirini qəbul etdi
03 may 12:58
- Zakir Fərəcov – Gündüz Əliyev cütlüyünün ağılasığmaz cinayət əməlləri – Prezidentə MÜDHİŞ faktlar
03 may 12:45
- Komitə İRŞAD-dan kompüter aldı, özünü dərdə saldı — FAKT
03 may 12:39
- İndiki nazirlərin çoxunu tanımıram - Elmar Məmmədyarovla müsahibə
03 may 11:51
- Ramiz Mehdiyevin kürəkəni məhkəmədə 3 milyonluq MMC-ni 1 qara qəpiksiz almışam dedi, videoçəkilişi gizlətdilər
02 may 22:16
- Bakcell çempion şahmatçı Ülviyyə Fətəliyevanı təbrik etdi - Fotolar
02 may 21:18
- Dramatirix Hüseynbala Mirələmova Türkiyənin xüsusi mükafatı təqdim edildi (FOTO)
02 may 18:19
- Gecə-gündüz QARANLIQ və ÇİRKAB işlərə bulaşan Gündüz Əliyev kimdir – Fərəcovun “sağ əli”nin milyonluq cinayətləri...
02 may 17:51
- Ölkədən 6 MİLYARD pul çıxarıb ? ŞOK
02 may 14:13
- Prezident BMT Baş katibinin xüsusi müşavirini qəbul etdi
02 may 12:44
- Füzuli şagirdləri üçün NAR-dan gözəl hədiyyə
02 may 12:32
- Sənədsiz evlərlə bağlı yenilik (VİDEO)
02 may 10:47
- Həmid Herisçi AYB-nin üzvü oldu
02 may 10:36
- Musabəyov, bir gün Başkənddə döyüşsəydin, bu sözü deyə bilməzdin... Etibar Əmiraslanov
01 may 22:28
- Vitse-spiker Adil Əliyev Ukrayna Ali Radasının vitse-spikeri ilə görüşüb - FOTO
01 may 22:21
- Kartıma köçürdüyüm maaşdan 134 mini icra başçısına vermişəm - Seymur Orucovun qohumu həbs edildi
01 may 22:04
- Prezident İraq Parlamentinin sədrini qəbul etdi
01 may 21:56
- Qubad İbadoğlunun yaşayış yerini dəyişməsinə icazə verildi
01 may 19:15
- Ramin İsayevin məhkəməsində insident yaşanıb....
01 may 19:01
- İlham Əliyev Rusiyanın Şimali Qafqaz regionunun müftilərini qəbul etdi
01 may 15:55
Video & Fotoqalereya
Video
Fotoqalereya