Çinin yeni işğal siyasəti: Qazaxıstan dövlət deyil... - Politoloq
Müsahibə12 avqust 2020 14:44
Pekin müxtəlif "vasitələrlə” Qazaxıstana ərazi iddiası irəli sürür”.
Bunu Qaynarinfo-ya açıqlamasında politoloq Elxan Şahinoğlu bildirib. Onun fikirincə, koronavirusun Çində peyda olması və dünyaya yayılması mövzusu əvvəlki aylarla müqayisədə sanki bir qədər arxa plana keçib:
"Bəzi dövlətlərin virusun peyda olmasıyla bağlı beynəlxalq komissiyanın yaradılması və fəaliyyətə başlaması ideyası da əvvəlki kimi gündəmdə ağırlığını qorumur. Çünki hazırda bütün dövlətlər güclərini və enerjilərini virusla mübarizəyə yönəldiblər. Ancaq virusla mübarizə uğurla başa çatdıqdan sonra virusun necə meydana gəlməsi mövzusu yenidən aktuallaşacaq. Bu məsələni ona görə tədqiq etmək vacibdir ki, gələcəkdə bəşəriyyət oxşar problemlə üzləşməsin və ya əvvəlcədən lazımi tədbirlər görsün. Virus Çinin geostrateji planlarını əsla arxa plana atmayıb. Çin dünyanın virusla mübarizə apardığı aylarda belə böyük dövlətlərin bir qismi ilə, o cümlədən ABŞ, Avstraliya, Hindistan və digərləriylə gərginlik yaratmaqda davam edir. Son vaxtlar Çinin Mərkəzi Asiyadakı qonşusu Qazaxıstanla da münasibətlərində sualların sayı artır. Doğrudur, Astana böyük qonşusuyla birbaşa münaqişədə maraqlı deyil, ancaq Pekinin siyasəti Qazaxıstanı da ciddi narahat etməyə başlayıb”.
Elxan Şahinoğlu qeyd edib ki, bu ilin aprel ayında Qazaxıstan Xarici İşlər Nazirliyi Pekinə nota verib:
"Notaya səbəb Çin mediasında yayımlanan yazılardır. Həmin yazılarda Qazaxıstanın heç zaman dövlət kimi formalaşmadığı və tarixən Çinə məxsus olmasını iddia edilib. Astanaya bəllidir ki, Çində müstəqil media yoxdur. Ona görə qonşu ölkənin mediasında nə yayımlanırsa, bu, Çinin rəsmi strukturların birbaşa himayəsi və sifarişi ilə həyata keçirilir. Deməli, Çinin rəsmi strukturlarında qonşu Qazaxıstana ərazi iddiası kimi fikirlər müzakirə olunur. Halbuki, iki ölkə liderinin 11 sentyabr 2019-cu ildə imzaladıqları ortaq bəyannamədə bir-birlərinin ərazi bütövlüyünə hörmətlə yanaşılması qeyd olunub. Həmin bəyannamədə ayrıca bir bənd də var ki, iki ölkənin rəsmi strukturları mediada ərazi bütövlüyü məsələlərinə diqqət yetirməlidirlər. Görünür, Astana məhz ona görə Pekinə nota göndərib ki, Çin hakimiyyəti imzaladığı bəyanata hörmət etmir”.
Politoloq hesab edir ki, hadisələrin bu istiqamətdə inkişafı Qazaxıstan cəmiyyətini də narahat edir:
"Qazaxıstan cəmiyyəti ondan da narahatdır ki, Çin investisiyalar adı altında Qazaxıstanda çinlilərin miqrasiyasını həyata keçirir və bu, bir sıra hallarda toqquşmalara gətirib çıxarır. Qazaxıstandakı fəallar çinlilərə torpaq sahələrinin satılmasının da əleyhinədirlər. Çinin Mərkəzi Asiyada siyasi və iqtisadi ağırlığı getdikcə artır. Mərkəzi Asiya ölkələrinin xarici investisiyalara ehtiyacı var. Nə ABŞ, nə də Rusiya Mərkəzi Asiyaya milyardlarla dolar investisiya yatırmaq istəmirlər, çünki bunun iqtisadi səmərəsini görmürlər. Yeganə Çin dövlətidir ki, Mərkəzi Asiyaya milyardlar yatırır. Ancaq bu yatırımların arxasında Pekinin siyasi məqsədləri var. Mərkəzi Asiya ölkələrindən Çindən gələn bu təhlükəni ilk olaraq Qazaxıstan hiss edib. Qazaxıstanda virus peyda olanda yoluxanların sayı sürətlə artdı. Pekin Qazaxıstana həkimlər göndərdi. Ancaq haqqında danışılan yardım Astananı məmnun etmədi. Birincisi, çinli həkimlərin bir qismi xəstələrlə birbaşa ünsiyyətdə çalışmaq istəmədilər. Onlar bunu belə əsaslandırlar ki, guya onlara verlən qoruyucu geyimlər təhlükəsiz deyil. İkincisi, çinli həkimlər şayiə yaydılar ki, guya Qazaxıstanda koronavirusdan da təhlükəli virus yayılıb. Çinin Astanadakı səfirliyi daha uzağa gedərək vətəndaşlarını Qazaxıstan ərazisində ehtiyatlı olmağa çağırdı. Qazaxıstan Səhiyyə Nazirliyi bütün bu iddiaların əsasız olduğunu açıqladı”.
Politoloq bu arada, avqustun 3-də Qazaxıstan sakini Serik Ajibay Çinin Almaatadakı konsulluğu qarşısında təkbaşına etiraza çıxdığını vurğulayıb: "Serik Ajibay Çinin Qazaxıstandakı səfiri Cjan Syaonun açıqlamasına etiraz edirdi. Çinin səfiri deyibmiş ki, əgər Qazaxıstanda kimlərsə inqilab etmək istəsə, Çin qoşunlarını Qazaxıstana göndərilə bilər. Bu açıqlamada da Qazaxıstanın müstəqlliyinə həqarət və təhlükə var. Qazaxıstanlı nümayişçi konsulluq qarşısında bu şüarı səsləndirib: "Biz Çinin muxtar ərazisi deyilik, müstəqil dövlətik. Daxili işlərimizə qarışmayın!”. Çinin Almatadakı konsulluğu qarşısında bu ilin əvvəlində başqa bir etiraz da olmuşdu. Qazaxıstan sakini Baybolat Kunbolat Çində itən qardaşı barədə məlumat verilməsini tələb edirdi. Bu Çində qeyb olan uyğurlar və qazaxlar barədə ilk məlumat deyil. Belələrinin sayı getdikcə artır. Uyğurların və qazaxların Çindəki "əmək düşərgələrində” saxlanıldıqlarına dair məlumatlar azalmır. Bu, Çin hakimiyyətinin ölkədəki tükdilli xalqlara qarşı nifrətinin nümayişidir”.
Oxşar xəbərlər
- Bakıda kanalizasiya daşdı, evlər su altında qaldı - Video
8 may 2024 16:23
- Azərbaycanda yeni idman növü yaradıldı
8 may 2024 12:50
- Allahverdi İsrafilov və qohum-əqrəbası BakI Dövlət Sirkini zəbt edib…
7 may 2024 12:14
- Sabiq qaçaq səfirin Ramiz Mehdiyevə gizli məktubu üzə çıxdı- SENSASİON ADLAR, ŞOK TƏLƏBLƏR
7 may 2024 01:46
- Zakir Fərəcovla Gündüz Əliyevin 3 milyonluq yeyintisi - Prezidentə və Baş Prokurora DOSYE verildi
7 may 2024 01:02
- İsa Qəmbər yenidən başqan seçildi - Yenilənib - Fotolar
4 may 2024 17:23
- Bu gün İsa Qəmbər yenidən Müsavat başqanı ola bilər - Yenilənir
4 may 2024 11:51
- Saqqallı tələbə QALMAQALI böyüdü- Təhsil eksperti od püskürdü -VİDEO
3 may 2024 21:47
- Mircamal Həşimov yeni vəzifəyə TƏYİN OLUNDU
3 may 2024 21:25
- Ölmüş adamla ailə qurmağa qanunla haqqı olan fransızlar - Elbəyi Həsənli Parisdən yazır
3 may 2024 19:57
Xəbər lenti
- Bakıda kanalizasiya daşdı, evlər su altında qaldı - Video
08 may 16:23
- Azərbaycanda yeni idman növü yaradıldı
08 may 12:50
- Prezidentlərin geniş tərkibdə görüş keçirilir (YENİLƏNİB)
08 may 12:25
- İşdən çıxarılan məşhur cərrah danışdı
08 may 10:22
- Hitlerin dağıdılmış bazasında tapılan qolları və ayaqları olmayan skeletlər arxeoloqları dəhşətə gətirdi (FOTO)
08 may 00:22
- Bolqarıstan Prezidenti Azərbaycandadır
07 may 20:42
- Putin and içdi - Video - Yenilənib
07 may 16:18
- Novruz Məmmədov vəzifəsindən azad edildi
07 may 15:58
- İlham Əliyevin Robert Fitso ilə geniş tərkibdə görüşü başlayıb
07 may 14:24
- Bakıda 41 yaşlı prokuror yol qəzasında vəfat etdi
07 may 14:18
- Allahverdi İsrafilov və qohum-əqrəbası BakI Dövlət Sirkini zəbt edib…
07 may 12:14
- Direktor cərrahı işdən çıxardı, cəzalandırıldı
07 may 11:42
- Azərbaycanı Naxçıvanla birləşdirəcək yoldan görüntülər (VİDEO)
07 may 08:55
- Füzulidə dağıntıların miqyasını görəndə çox təsirləndim - ABŞ səfiri
07 may 02:11
- Sabiq qaçaq səfirin Ramiz Mehdiyevə gizli məktubu üzə çıxdı- SENSASİON ADLAR, ŞOK TƏLƏBLƏR
07 may 01:46
- Özbəkistanda ROBOT -POLISlər ilk dəfə küçəyə patrul xidmətinə çıxıb –VİDEO
07 may 01:30
- SSRİ xəritələrinə baxın: o ərazilər Azərbaycanındır - Tomas de Vaal
07 may 01:20
- Jurnalist Afət Telmanqızından sabiq səfirə SƏRT CAVAB- Satqın sözü sənə yaraşır
07 may 00:53
- Bakıda 17 min manata pişik satılır (VİDEO)
07 may 00:41
- 500 illik zavod görün hansı sirrin üstünü açdı
07 may 00:32
- Elçin Quliyev III Çarlzla bir arada - Fotolar
07 may 00:25
- Zakir Fərəcovla Gündüz Əliyevin 3 milyonluq yeyintisi - Prezidentə və Baş Prokurora DOSYE verildi
07 may 00:10
- Alimlər 2700 ildən çox yaşı olan Assuriya məbədinin sirrini açdı
04 may 22:25
- Şəkidə 59 yaşlı kişi iki nəfəri odlu silahla qətlə yetirdi
04 may 18:31
- İsa Qəmbər yenidən başqan seçildi - Yenilənib - Fotolar
04 may 17:23
- Tanışının qulağını dişlədi - Həbs olundu
04 may 13:39
- Adil Əliyevin ailəsinə ağır itki
04 may 12:01
- Bu gün İsa Qəmbər yenidən Müsavat başqanı ola bilər - Yenilənir
04 may 11:51
- Saqqallı tələbə QALMAQALI böyüdü- Təhsil eksperti od püskürdü -VİDEO
03 may 21:47
- Mircamal Həşimov yeni vəzifəyə TƏYİN OLUNDU
03 may 21:25
Video & Fotoqalereya
Video
Fotoqalereya