Böyük siyasəti ləyaqətlə tərk etmək üçün...
Maraqlı14 dekabr 2020 16:12
Hüseynbala Səlimov
Dünya liderlərinin az qala yarısının Co Baydeni ABŞ-ın prezidenti seçməsinə baxmayaraq hazırkı prezident Donald Tramp cığallıq etməkdə, hər gün seçkini özünün udması illə bağlı "acı” bəyanatlarla çıxış etməkdə davam edir. Biz bu sətirləri yazarkən D.Trampın hətta bir vaxt özünün təyin etdiyi hakimlərin çalışdığı Ali Məhkəməyə də iddia ilə müraciət edəcəyi bildirilirdi.
Hamı Trampı "orijinal” bir adam kimi tanıyır. Özünün prezidentlik müddətində o, kifayət qədər problem yaratsa da, amerikalılar yenə də ümid edir ki, Trampı Ağ Evdən güclə çıxarmağa ehtiyac qalmayacaq və bəzi rusiyalı müəlliflərin "amerikalı Jirinovksi” adlandırdığı bu adam özündə mənəvi güc tapıb məğlubiyyətini etiraf edəcək.
Elə də aydın deyil: Axı Tramp nəyə çalışır? Bəziləri yazır ki, hazırkı ABŞ prezidenti ona bütün prezidentlik müddətində yaşadılmış mənəvi əzab və iztirabların əvəzini çıxır – bəli, söhbət ötən seçkilərdəki "rus izindən” gedir.
Digərlərisə D.Trampın davranışındakı motivləri onun xarakterində axtarmağı məsləhət görür. Məlum olduğu kimi, ABŞ prezidenti özü haqqında çox yüksək, hətta izafi bir dərəcədə yüksək fikirdədir.
Ona gəlir ki, məhz onun boynuna beynəlxalq münasibətlərin bütün arxitekturasını təzədən nəzərdən keçirmək və dəyişmək missiyası düşüb və bunun nəyə gətirib çıxardığı da məlumdur: NATO demək olar ki, iflic olmuşdu, İngiltərə kimi ölkə Avropa İttifaqını tərk etdi və bir neçə ölkə də onun seçimini təkrar etmək eşqinə düşmüş, ABŞ prezidentinin anti -qlobalizmi ilə zəhərlənmişdi...
Hamı bizimlə razılaşar ki, ikinci ambisiyalı nüvə dövləti heç bir tabu bilməyən Rusiyadır, özünün iqtisadi inkişaf templərilə çoxunda qısqanclıq yaradan Çin deyildir. Amma Tramp ABŞ-ın təzyiq vektorunu Rusiyadan Çinə tərəf çevirməyə çalışırdı.
Bir daha qeyd edirik ki, bəlkə də gələcəkdə Çin də özünün geosiysi iddiaların bəyan edəcək, amma indi real olanı Çin təhlükəsi yox, Rusiya təhlükəsidir. Əlbəttə ki, bu sətirləri koronavirusa görə Çinə acıqlı olanlar etirazla qarşılayacaqlar, di gəl, reallıq budur ki, Səmaaltı İmperiya hələki özünün uzaq Afrikadakı bircə hərbi bazası ilə öyünə bilər.
Siyasi müşahidəçilərin əksəriyyəti Trampın hərəkətlərini qeyri-ciddi qəbul edir və hesab edir ki, o, bütün hallarda vaxtı çatanda sakitcə Ağ Evi tərk edəcəkdir. Amma bəzi amerikalı siyasi təhlilçilər qeyd edir ki, buna bənzər hal artıq ABŞ tarixində olubdur: bəli, Tramp da oxşar yolla hakimiyyətin dəyişməsi prosesini uzada bilər...
Amma qeyd etdiyimiz kimi, onun davranışı, bəyanatları daha çox qeyri-ciddi fonda qəbul olunur.
Real demokratikləşmə dərəcəsinə görə politoloqlar ölkələri liberal və totalitar demokratiyalara, əsl hüquqi demokratiyalara və elektoral demokratiya ölkələrinə bölürlər. Biz isə bu sistemdən üç alt – sistem ayırardıq: demokratik ölkələr, dayanıqlı demokratiya ənənələri olmayan ölkələr və bir də qeyri-demokratik ölkələr.
Aydın məsələdir ki, bu təsnifatda ABŞ-ı yalnız demokratik ölkələrin cərgəsinə, özü də ön cərgəsinə aid etmək olar. Amma bəzən elə olur ki, qeyri-demokratik insanlar öz eqolarını təmin etmək üçün, özlərinin qeyri –demokratik məqsədlərinə çatmaq üçün demokratiyadan və onun hüquqi prosedurlarından istifadə etməyə çalışırlar.
Prinsipcə, D.Tramp da bunu edə bilər. Amma qanunlardan başqa əxlaq və mədəniyyət də var.
Qanunlar bizə xoş gəlməyə bilər, amma biz əxlaqlı və mədəni adamlar kimi qalmalıyıq. Əlbəttə ki, ABŞ demokratiyası, xüsusən də onun seçki sistemi ideal deyil, amma demək ki, ABŞ-da seçki saxtalaşdırılır, bu, heç sözsüz ki, onun siyasi gerçəkliyini çox ciddi təhrif etmək olardı...
Müxtəlif ölkələrdə seçkilər zamanı çox sürprizlər, gözlənilməz hallar yaşanıb. Məsələn, İkinci dünya müharibəsindən dərhal sonra ingilislər U.Çerçillə və onun partiyasına səs vermədilər. Tarixçilər o vaxt böyük Çerçillin iki kəlam söylədiyini deyirlər. Bir hissəsinə görə, Çerçill belə deyib ki, özünün böyük oğullarına qarşı sayğısızlıq böyük millətlərin xüsusiyyətidir. Başqa birilərinə görə isə, o, deyibmiş: "Demokratiya elə budur! Məgər biz bunun üçün vuruşmurduqmu?”...
Oxşar xəbərlər
- Hitlerin dağıdılmış bazasında tapılan qolları və ayaqları olmayan skeletlər arxeoloqları dəhşətə gətirdi (FOTO)
8 may 2024 00:22
- Özbəkistanda ROBOT -POLISlər ilk dəfə küçəyə patrul xidmətinə çıxıb –VİDEO
7 may 2024 01:30
- SSRİ xəritələrinə baxın: o ərazilər Azərbaycanındır - Tomas de Vaal
7 may 2024 01:20
- 500 illik zavod görün hansı sirrin üstünü açdı
7 may 2024 00:32
- Zakir Fərəcovla Gündüz Əliyevin 3 milyonluq yeyintisi - Prezidentə və Baş Prokurora DOSYE verildi
7 may 2024 01:02
- Alimlər 2700 ildən çox yaşı olan Assuriya məbədinin sirrini açdı
4 may 2024 22:25
- Zakir Fərəcov – Gündüz Əliyev cütlüyünün ağılasığmaz cinayət əməlləri – Prezidentə MÜDHİŞ faktlar
3 may 2024 12:45
- Komitə İRŞAD-dan kompüter aldı, özünü dərdə saldı — FAKT
3 may 2024 12:39
- İndiki nazirlərin çoxunu tanımıram - Elmar Məmmədyarovla müsahibə
3 may 2024 11:51
- Füzuli şagirdləri üçün NAR-dan gözəl hədiyyə
2 may 2024 12:32
Xəbər lenti
- Hitlerin dağıdılmış bazasında tapılan qolları və ayaqları olmayan skeletlər arxeoloqları dəhşətə gətirdi (FOTO)
08 may 00:22
- Bolqarıstan Prezidenti Azərbaycandadır
07 may 20:42
- Putin and içdi - Video - Yenilənib
07 may 16:18
- Novruz Məmmədov vəzifəsindən azad edildi
07 may 15:58
- İlham Əliyevin Robert Fitso ilə geniş tərkibdə görüşü başlayıb
07 may 14:24
- Bakıda 41 yaşlı prokuror yol qəzasında vəfat etdi
07 may 14:18
- Allahverdi İsrafilov və qohum-əqrəbası BakI Dövlət Sirkini zəbt edib…
07 may 12:14
- Direktor cərrahı işdən çıxardı, cəzalandırıldı
07 may 11:42
- Azərbaycanı Naxçıvanla birləşdirəcək yoldan görüntülər (VİDEO)
07 may 08:55
- Füzulidə dağıntıların miqyasını görəndə çox təsirləndim - ABŞ səfiri
07 may 02:11
- Sabiq qaçaq səfirin Ramiz Mehdiyevə gizli məktubu üzə çıxdı- SENSASİON ADLAR, ŞOK TƏLƏBLƏR
07 may 01:46
- Özbəkistanda ROBOT -POLISlər ilk dəfə küçəyə patrul xidmətinə çıxıb –VİDEO
07 may 01:30
- SSRİ xəritələrinə baxın: o ərazilər Azərbaycanındır - Tomas de Vaal
07 may 01:20
- Jurnalist Afət Telmanqızından sabiq səfirə SƏRT CAVAB- Satqın sözü sənə yaraşır
07 may 00:53
- Bakıda 17 min manata pişik satılır (VİDEO)
07 may 00:41
- 500 illik zavod görün hansı sirrin üstünü açdı
07 may 00:32
- Elçin Quliyev III Çarlzla bir arada - Fotolar
07 may 00:25
- Zakir Fərəcovla Gündüz Əliyevin 3 milyonluq yeyintisi - Prezidentə və Baş Prokurora DOSYE verildi
07 may 00:10
- Alimlər 2700 ildən çox yaşı olan Assuriya məbədinin sirrini açdı
04 may 22:25
- Şəkidə 59 yaşlı kişi iki nəfəri odlu silahla qətlə yetirdi
04 may 18:31
- İsa Qəmbər yenidən başqan seçildi - Yenilənib - Fotolar
04 may 17:23
- Tanışının qulağını dişlədi - Həbs olundu
04 may 13:39
- Adil Əliyevin ailəsinə ağır itki
04 may 12:01
- Bu gün İsa Qəmbər yenidən Müsavat başqanı ola bilər - Yenilənir
04 may 11:51
- Saqqallı tələbə QALMAQALI böyüdü- Təhsil eksperti od püskürdü -VİDEO
03 may 21:47
- Mircamal Həşimov yeni vəzifəyə TƏYİN OLUNDU
03 may 21:25
- Ölmüş adamla ailə qurmağa qanunla haqqı olan fransızlar - Elbəyi Həsənli Parisdən yazır
03 may 19:56
- COP29: Bakıda 70 min nəfərlik tədbir
03 may 18:53
- FHN nazirin bacanağına 295 minlik tender verdi...
03 may 18:30
- SON DƏQİQƏ! Kəlbəcərdən acı xəbər gəldi: Ölən və yaralananlar var
03 may 17:19
Video & Fotoqalereya
Video
Fotoqalereya