Roma İmperiyasını diz çökdürən xaqan Atilla
Region30 iyun 2021 00:05
Araz Şəhrilinin “Səfəvilər: paralellər, ehtimallar, həqiqətlər...” əsərindən
Atilladan söhbət düşmüşkən... Rəsmi tarixşünaslığa görə, Sibirdən İtaliyaya qədər geniş əraziləri öz hakimiyyəti altında birləşdirib nəhəng bir imperiya (434–453) qurmuş Atilla 451-ci il aprel ayının 7-də Katalaun çölündə baş vermiş savaşda Roma ordusuna məğlub olmuş və geri çəkilmişdir. Bundan cəmi iki il sonra o, müəmmalı şəraitdə vəfat etmiş, qurduğu imperiya dağılmış, hunlar isə başqa xalqların arasında əriyib yox olmuşlar, onların izi-tozu da qalmamışdır.
Bu iddianın həqiqət olub-olmadığını aydınlaşdırmağa çalışaq...
Romanın birinci çarı kimi sonuncu imperatorunun da adı Romuldur (475–476). Həmin Romulun atası Orest 449–452-ci illərdə Atillanın katibi olmuşdur. O, Atillanın ən yaxın adamlarından biri sayılırdı.
476-cı ildə Odovakar (Odovacar) adlı german sərkərdəsi Romulu devirib Qərbi Roma imperiyasının varlığına son qoymuş və elə həmin ildə İtaliya kralı elan edilmişdir. Odovakarın atası Edeko da Atillanın ən yaxın adamlarından biri, hətta ola bilsin ki, xaqanın qohumu idi. Roma tarixçisi Priskus (410–473) Edekonu əsl hun adlandırır.
Qeyd. Hun Edekonun oğlu Odovakarın adının mənasını araşdıraq. Qərbi hun dili türk dillərinin oğur qrupuna aid edilir. Oğur türk dilinin yeganə varisi sayılan çuvaş dilində isə öküzə “vakar” deyilir. Odovakarın qardaşının adı Hunulf (430–493) idi. Ola bilsin ki, bu ad “hun” və “alp” sözlərinin birləşməsindən yaranmışdır.
Haşiyə. Müqəddəs Roma imperiyasının imperatoru IV Otton Braunşveyq (1175–1218) hun Edekonun oğlu Odovakarın nəslindən sayılır. 1714-cü ildən 1901-ci ilədək Böyük Britaniya imperiyasını idarə etmiş Hanover kral sülaləsi də öz soykökünü Odovakara bağlayır. Həmçinin, 1740–1741-ci illərdə Rusiyanın formal imperatoru olmuş VI İoann Antonoviç (1740–1764) Odovakarın nəslindən hesab edilir.
493-cü ildə digər german qəbilə başçısı Teodorik (451–526) Kral Odovakara qalib gəlib İtaliyanın növbəti kralı oldu. Teodorikin atası Teodemir Atillanın əsas sərkərdələrindən biri idi. Maraqlıdır ki, Kral Teodorikin 520-ci ildə inşa etdirdiyi və bugün UNESCO-nun siyahısında olan mavzoleyi çadır formasındadır.
Bütün bu sadaladıqlarımızdan sonra belə bir sual verək: Roma imperiyası hunlara qalib gəlmişdir, yoxsa Xaqan Atilla Romanı yenmişdir?
Araz ŞƏHRİLİ
araşdırmaçı-yazar
Oxşar xəbərlər
- Tokayev Qazaxıstanı Qızıl Ordanın varisi adlandırdı
15 mart 2024 17:52
- Adların mənası – TAM SİYAHI
12 mart 2024 21:50
- Roma Papası - Ukrayna ağ bayraq qaldırmalıdır - ŞOK
10 mart 2024 17:00
- Lotu Quli-nin qətli: onlar azadlığa buraxıldı - FOTO
19 fevral 2024 19:15
- Stalinin ataları – osetin, yəhudi, rus, erməni...
11 fevral 2024 13:23
- Azərbaycanlılar İtaliya paytaxtında dinc etiraz aksiyası keçirdi
30 yanvar 2024 22:50
- Roma Papasından İrəvanla Bakıya çağırış
8 yanvar 2024 22:04
- Eynicinsli fərdlərin nikahına xeyir-dua veriləcək - Roma Papası
18 dekabr 2023 22:34
- Yaqub Zurufçunun oğlu Atilladan “Oyan, Təbriz” - VİDEO
10 dekabr 2023 21:16
- Görkəmli elm xadimi Baxış Hüseynov - Səbirə Ələkbərova yazır
17 noyabr 2023 16:19
Xəbər lenti
- Alimlər 2700 ildən çox yaşı olan Assuriya məbədinin sirrini açdı
04 may 22:25
- Şəkidə 59 yaşlı kişi iki nəfəri odlu silahla qətlə yetirdi
04 may 18:31
- İsa Qəmbər yenidən başqan seçildi - Yenilənib - Fotolar
04 may 17:23
- Tanışının qulağını dişlədi - Həbs olundu
04 may 13:39
- Adil Əliyevin ailəsinə ağır itki
04 may 12:01
- Bu gün İsa Qəmbər yenidən Müsavat başqanı ola bilər - Yenilənir
04 may 11:51
- Saqqallı tələbə QALMAQALI böyüdü- Təhsil eksperti od püskürdü -VİDEO
03 may 21:47
- Mircamal Həşimov yeni vəzifəyə TƏYİN OLUNDU
03 may 21:25
- Ölmüş adamla ailə qurmağa qanunla haqqı olan fransızlar - Elbəyi Həsənli Parisdən yazır
03 may 19:56
- COP29: Bakıda 70 min nəfərlik tədbir
03 may 18:53
- FHN nazirin bacanağına 295 minlik tender verdi...
03 may 18:30
- SON DƏQİQƏ! Kəlbəcərdən acı xəbər gəldi: Ölən və yaralananlar var
03 may 17:19
- Cahangir Hacıyev aclıq aksiyasına başladı
03 may 13:17
- Prezident Səudiyyə Ərəbistanının energetika nazirini qəbul etdi
03 may 12:58
- Zakir Fərəcov – Gündüz Əliyev cütlüyünün ağılasığmaz cinayət əməlləri – Prezidentə MÜDHİŞ faktlar
03 may 12:45
- Komitə İRŞAD-dan kompüter aldı, özünü dərdə saldı — FAKT
03 may 12:39
- İndiki nazirlərin çoxunu tanımıram - Elmar Məmmədyarovla müsahibə
03 may 11:51
- Ramiz Mehdiyevin kürəkəni məhkəmədə 3 milyonluq MMC-ni 1 qara qəpiksiz almışam dedi, videoçəkilişi gizlətdilər
02 may 22:16
- Bakcell çempion şahmatçı Ülviyyə Fətəliyevanı təbrik etdi - Fotolar
02 may 21:18
- Dramatirix Hüseynbala Mirələmova Türkiyənin xüsusi mükafatı təqdim edildi (FOTO)
02 may 18:19
- Gecə-gündüz QARANLIQ və ÇİRKAB işlərə bulaşan Gündüz Əliyev kimdir – Fərəcovun “sağ əli”nin milyonluq cinayətləri...
02 may 17:51
- Ölkədən 6 MİLYARD pul çıxarıb ? ŞOK
02 may 14:13
- Prezident BMT Baş katibinin xüsusi müşavirini qəbul etdi
02 may 12:44
- Füzuli şagirdləri üçün NAR-dan gözəl hədiyyə
02 may 12:32
- Sənədsiz evlərlə bağlı yenilik (VİDEO)
02 may 10:47
- Həmid Herisçi AYB-nin üzvü oldu
02 may 10:36
- Musabəyov, bir gün Başkənddə döyüşsəydin, bu sözü deyə bilməzdin... Etibar Əmiraslanov
01 may 22:28
- Vitse-spiker Adil Əliyev Ukrayna Ali Radasının vitse-spikeri ilə görüşüb - FOTO
01 may 22:21
- Kartıma köçürdüyüm maaşdan 134 mini icra başçısına vermişəm - Seymur Orucovun qohumu həbs edildi
01 may 22:04
- Prezident İraq Parlamentinin sədrini qəbul etdi
01 may 21:56
Video & Fotoqalereya
Video
Fotoqalereya