Bayılda əcəl zəngi, güllələnən qardaşlar, xilas olan nazirlər - 24 il əvvəl
Maraqlı11 fevral 2022 11:13

Məmmədov Akif Hidayət oğlu, Məmmədov İslam Aslan oğlu, Madiyev Nizami Madi oğlu, Şetinov Andrey Nikolayeviç, Fətullayev Elşad Rəşid oğlu, qardaşlar - İsmayılov Qardaşxan Feyruz oğlu, Kazımov Bəylər Feyruz oğlu, Boqdanov Roman Yeqoroviç və Salman Aslanoviç Fərmanov...
Bu adlar sizlərə heç nə deməyəcək. Amma bu adamlar Azərbaycanda güllələnən son adamlardı. Xeyr, qətlə yetirilən yox. İldə güllə yarasıyla və qəsdən onlarla adam qətlə yetirilir. Bu adamlar onlardan deyil. Onlar, haqlarında güllələnmə hökmünün icra olunduğu sonuncu şəxslərdir...
***
Azərbaycanda cinayətə görə ölüm hökmü 1918-ci ildən tətbiq olunsa da, iki il sonra ləğv edilib. Amma iki il sonra yenidən bərpa edilib. Bir neçə il sonra ən ağır cinayətlərə görə ölüm cəzası 25 illik həbslə əvəzlənsə də, 1950-ci ildə yenidən bərpa olundu. Və beləliklə, düz 48 il ölüm hökmü Azərbaycan Cinayət Məcəlləsində özünə yer tutub.
***
Azərbaycanda ölüm korpusu Bayıl həbsxanasında yerləşib. Ölümə məhkum olunmuş şəxslər məhz burada öz əcəl saatlarını gözləyiblər. Tanımış hüquq müdafiəçisi Eldar Zeynalov ölümə məhkum olanların saxlanıldığı 5-ci korpus haqqında danışarkən deyir ki, həmin ərazi həbsxana altı metr hündürlüyü olan hasara alınıb, buranın qülləsi, xarici və daxili mühafizəsi olub:
"Adi dəmir giriş qapısından əlavə, korpusun kiçik həyətə açılan çıxışı vardı. Buradan edam olunanların meyiti gizlicə xüsusi avtomobilə yüklənirdi”.
Eldar müəllim deyir ki, 5-ci korpus sıra nömrələri 118-dən 132-yə qədər olan doqquz tək və altı ikinəfərlik kameradan ibarət olub. Binanın daxilində, 20 metrlik dəhlizin hər iki tərəfində "starşina” otağı, anbar və kameralar yerləşib:
"Dəhlizin sonunda, sağda, 125 saylı kameranın və hamamın yanında, güllələmə zirzəmisinə aparan, çox da gözə çarpmayan qapı vardı, Dəhşət orasındadır ki, ölümə məhkum olanlara gəzinti qadağan idi. 1998-ci ilin fevralında 36 yer limiti olan 16 kamerada 128 məhbus saxlanılıb”.
Ədliyyə Nazirliyi Penitensiar xidmətin sabiq rəisi Məmməd Zeynalov mətbuata verdiyi açıqlamada mövzuyla bağlı maraqlı məqama toxunur. Onun dediyinə görə, sovet dövründə güllənmə hökmü Bayıl həbsxanasının zirzəmisində icra olunurdu. Hökmün icrası zamanı adətən ali məhkəmənin nümayəndəsi, prokurorluğun nəzarət idarəsinin işçisi, həkim və ən əsası da Bayıl həbsxanasının rəisi iştirak edirdi. Güllələnmə prosesi zamanı məhkumun əlləri arxadan bağlanırmış, ağzına qışqırmasın deyə, rezindən hazırlanmış tıxac tıxayırmışlar. Hökm zamanı ölümə məhkum edilmiş dustağın qulağının dibindən iki güllə vurulurmuş.
Zeynalovun dediklərindən: "Atəş açıldıqdan sonra həkim məhkumun nəbzini yoxlayırdı, əgər ölmürdüsə, daha bir güllə vurulurdu. Öldükdən sonra ölüm faktı qeydə alınırdı”.
Bir maraqlı məqam: hökmün icrasından nə əvvəl, nə də sonra məhkumların ailələrinə xəbər verilirdi.
***
1998-ci il fevralın 10-da mərhum dövlət başçısı Heydər Əliyevin müvafiq fərmanı ilə Azərbaycanda ölüm hökmü ləğv olundu. Həmin vaxt 100-dən artıq ölümə məhkum edilmiş şəxsin cəzası ömürlük azadlıqdan məhrumetmə ilə əvəzləndi.
Azərbaycanda ölüm hökmünün ləğvindən 24 il keçdi. O vaxta qədər ölüm hökmünə məhkum edilmiş, amma cəzaları icra olunmamış 128 nəfərin həyatı bağışlanıb. Sabiq müdafiə naziri Rəhim Qazıyev, baş nazir Surət Hüseynov, sabiq kənd təsərrüfatı naziri Müzamil Abdullayev, keçmiş Xüsusi Təyinatlı Polis Dəstəsinin Qazax bölməsinin komandiri Elçin Əmiraslanov, özünü qondarma "Talış-Muğan Respublikası”nın rəhbəri elan etmiş Əlikram Hümbətov barəsində məhkəmənin qərarı ilə ölüm hökmü çıxarılsa da, sonradan onların cəzaları dəyişdirilib.
Bir məsələni də qeyd edək, Azərbaycanda ölüm hökmü yalnız bir üsulla, güllələnmə ilə icra olunub. Məlumatlı mənbələrdən Lent.az-a bəlli olub ki, ötən əsrin 30–50-ci illərində Bayıl həbsxanasında başqa bir edam növü, suda boğma da tətbiq edilib.
***
Heç kimə sirr deyil ki, bəzən istər sosial şəbəkələrdə, istərsə də yüksək tribunalardan Azərbaycanda baş vermiş dəhşətli cinayətlərə görə, ölüm hökmünün bərpa olunması barədə fikirlər səslənir. Amma hələ ki bərpadan söhbət gedə bilməz. Həm də ona görə ki, Azərbaycanda ömürlük azadlıqdan məhrum etmə cəzası var.
Səbuhi Sədəf
Oxşar xəbərlər
- Tramp Britaniyada qaydaları pozdu: Kraldan qabağa keçmək və ona toxunmaq qadağandır
18 sentyabr 2025 01:38
- Azərbaycanda qeydiyyatda olan narkomanların sayı açıqlandı - 40 MİN 490
17 sentyabr 2025 22:34
- Narkomanlığa qarşı mübarizəyə dair Dövlət Proqramı təsdiq edildi
17 sentyabr 2025 21:00
- Gürcüstan Azərbaycana borcunu tam ÖDƏDİ
17 sentyabr 2025 13:57
- Ay nazir, sənə yazmışam, niyə cavab vermirsən?
17 sentyabr 2025 12:22
- Azərbaycan Prezidenti Donald Trampa təşəkkür etdi
17 sentyabr 2025 11:52
- QARABAĞ-ın Lissabon zəfəri -FOTO
17 sentyabr 2025 02:19
- Bu şəxslərə birdəfəlik 500 manat veriləcək
16 sentyabr 2025 22:06
- Cəlilabadda məktəbli sinif yoldaşını bıçaqla öldürdü
16 sentyabr 2025 15:44
- Veysəloğlu-Distribusiya ucqar kəndlərdə məktəblilərə dəstəyini davam etdirir - Xoşbəxtlik Çantası layihəsinin növbəti mərhələsi baş tutdu
16 sentyabr 2025 15:34
Xəbər lenti
- Tramp Britaniyada qaydaları pozdu: Kraldan qabağa keçmək və ona toxunmaq qadağandır
18 sentyabr 01:38
- Arvaddır, boşayıram, yenə alacağam
18 sentyabr 00:23
- Azərbaycanda qeydiyyatda olan narkomanların sayı açıqlandı - 40 MİN 490
17 sentyabr 22:34
- Fətəli xan Xoyskinin 150 illik yubileyi keçiriləcək (SƏRƏNCAM)
17 sentyabr 21:52
- Narkomanlığa qarşı mübarizəyə dair Dövlət Proqramı təsdiq edildi
17 sentyabr 21:00
- Gürcüstan Azərbaycana borcunu tam ÖDƏDİ
17 sentyabr 13:57
- Ay nazir, sənə yazmışam, niyə cavab vermirsən?
17 sentyabr 12:22
- Azərbaycan Prezidenti Donald Trampa təşəkkür etdi
17 sentyabr 11:52
- QARABAĞ-ın Lissabon zəfəri -FOTO
17 sentyabr 02:19
- Türk Dünyası Gənclik Qurultayı
16 sentyabr 22:57
- Bu şəxslərə birdəfəlik 500 manat veriləcək
16 sentyabr 22:06
- Cəlilabadda məktəbli sinif yoldaşını bıçaqla öldürdü
16 sentyabr 15:44
- Veysəloğlu-Distribusiya ucqar kəndlərdə məktəblilərə dəstəyini davam etdirir - Xoşbəxtlik Çantası layihəsinin növbəti mərhələsi baş tutdu
16 sentyabr 15:34
- İlham Əliyev BƏƏ Prezidentini Füzulidə qarşıladı - Fotolar
16 sentyabr 13:23
- Özbəkistan Rusiyaya nota verdi
16 sentyabr 13:08
- Ağsu sakini nazir Vilayət Eyvazova müraciət etdi
16 sentyabr 12:26
- Azərbaycan təhsil xərclərini 1 % artırır
16 sentyabr 11:23
- Bir evdən 6 uşaq məktəbə getdi
16 sentyabr 11:11
- Prezident Selçuk Bayraktaroğlunu qəbul etdi (FOTO)
16 sentyabr 01:57
- Bakcell Bilik Günü münasibətilə Müasir Təhsil Kompleksinin şagirdləri ilə görüşdü
16 sentyabr 01:12
- Özbəkistan səfərindən tez-tələsik təəssüratlarım - iLQAR TAĞI
16 sentyabr 00:33
- Azərbaycanlı Rusiyada deputat seçildi
15 sentyabr 11:26
- Kəlbəcərdən çıxanda 80 yaşı olub - İndi 113 yaşında qayıdır
15 sentyabr 10:21
- Prezident Seyidbəyliyə getdi - Fotolar
15 sentyabr 09:59
- Asiyada ən böyük hərbi təlim başlanır - Üç ölkə üç məkanda...
15 sentyabr 09:46
- Bakının işğaldan azad edilməsindən 107 il ötür
15 sentyabr 00:55
- Azərbaycanda Bilik Günüdür
15 sentyabr 00:42
- Rusiya Britaniyanın müsəlman daxili işlər nazirini hədəfə alıb - Kreml mediası Şabanaya böhtanlar yağdırır
14 sentyabr 23:51
- Sumqayıtda xəstəxana həyətindən 8 aylıq qız DÖLÜ TAPILIB
14 sentyabr 18:04
- Bu gün erməni əsilli şəxs Xankəndidə polisə qumbara atdı, atəş açdı...
14 sentyabr 17:43
Video & Fotoqalereya
Video
Fotoqalereya