- Pulu Vasif Talıbovun oğlunun sürücüsünə verirdim - Rəisdən ŞOK AÇIQLAMA
- DGK-nın şöbə rəisi: Mən RÜŞVƏT almamışam, 55 MİN manat ŞİRİNLİK almışam
- Ərdoğan Azərbaycana GƏLİR
- Bəylər Eyyubovun yerinə təyin olunan Fərid Əsgərov kimdir? – DOSYE
- Bəylər Eyyubov PTX-nin rəisi vəfizəsindən çıxarıldı - Bu posta gətirildi
Kremlin tələsik “Qarabağ səfiri” təyin etməsi nədən xəbər verir?
Region15 aprel 2022 23:42

Azər Rəşidoğlu
Qarabağda separatçıların ilk mitinqləri başlayan andan Moskva imkan verməyib ki, münaqişə tərəfləri öz aralarında öz problemlərini həll etsinlər (1988-ci il 13 fevralda ermənilər Xankəndidə Vilayət partiya komitəsinin binası qarşısında 400-ə qədər adamın iştirak etdiyi ilk mitinqi keçiriblər).
Münaqişə tərəfləri qarşılıqlı addımlar atmaq barədə razılığa gələn kimi, SSRİ rəhbərliyi hansısa bir mərkəz yaradıb və ziddiyyətlər daha da dərinləşib. Moskvanın təyin etdiyi "xüsusi nümayəndələr” bir qayda olaraq mənfi rol oynayıb.
SSRİ Ali Soveti rəyasət heyəti 12 yanvar 1989-cu ildə "Azərbaycan SSR-nin Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayətində xüxusi idarə formasının tətbiq olunması” barədə fərman qəbul etdi. Komitənin tərkibinə 5 rus, 2 erməni və 1 azərbaycanlı daxil oldu. Xüsusi İdarə Komitəsinin Arkadi Volskinin sədrliyi altında yaradılması ilə minlərlə insanın ölümünə səbəb olan, 30 il çəkən, hələ də tam yekunlaşmayan qanlı savaş başladı. Moskvanın "xüsusi nümayəndəsi” münaqişənin müharibə həddinə çatması üçün bütün işləri gördü. Deyəsən, tarix bu dəfə də təkrar olunur.
ATƏT-in Minsk Qrupunun Rusiyadan olan həmsədri İqor Xovayev Rusiya xarici işlər nazirinin Azərbaycan və Ermənistan münasibətlərinin normallaşması üzrə xüsusi nümayəndəsi təyin olunub. Rusiya xarici işlər nazirliyinin rəsmi nümayəndəsi Mariya Zaxarova bildirib ki, xüsusi tapşırıqlar üzrə səfir İqor Xovayev öz işini yeni vəzifədə davam etdirəcək: "O, diqqətini Azərbaycanla Ermənistan arasında sülh müqaviləsinin hazırlanmasına yönəldəcək. Biz Bakı və İrəvandakı müttəfiqlərimiz və tərəfdaşlarımızdan Xovayevin səylərinə dəstək verəcəklərinə ümid edirik”.
Rusiyanın Brüssel görüşündə "oyundankənar vəziyyətə” düşməsi Kremli prosesə təcili müdaxilə etməyə sövq elədi. Kreml danışıqlar masasını yenidən öz vasitəçiliyi ilə qurmaq niyyətini gizlətmir. Lakin Moskvanın belə tələskənliyi Vaşinqtonun da nəzərindən qaçmadı və ABŞ Dövlət Departamentinin sözçüsü Ned Prays dərhal bəyanat verdi: "ABŞ hərtərəfli sülhə nail olmaq üçün ATƏT-in Minsk qrupu vasitəsi ilə Azərbaycan və Ermənistana kömək etməyə hazırdır. Biz Cənubi Qafqazın təhlükəsiz, demokratik və çiçəklənən gələcəyi üçün səylərimizə sadiqik. Biz aprelin 6-da Brüsseldə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevlə Ermənistanın Baş naziri Nikol Paşinyan arasındakı görüşü, o cümlədən sərhədlərin delimitasiyası üşün ikitərəfli komissiyanın yaranması və sülh danışıqlarına hazırlıqdakı müsbət dinamikanı alqışlayırıq. ABŞ uzunmüddətli sülh üçün tərəfdaşları ilə ikitərəfli əməkdaşlığa hazırdır”.
Elə dünən Nikol Paşinyan ATƏT-in Minsk Qrupunun fransalı həmsədri ilə görüşüb və Qarabağ münaqişəsi ilə bağlı həmsədrlərin rolunu dəyərləndirib. Görünən budur ki, Paşinyan da Kremlin yenidən nizamlanmada "birinci skripka” rolu oynamasından heç də məmnun deyil və hər vəhclə Qərbin danışıqlar prosesində iştirakına nail olmaq istəyir.
Qeyd edək ki, Rusiya son aylar vasitəçilik prosesində passiv idi. Belə vəziyyətdə ABŞ Dövlət Departamenti təşəbbüs göstərərək, Gürcüstan vasitəsilə erməni diversantlarının mina xəritələrilə dəyişdirilməsinə nail oldu. İki həftədən sonra həmin prosesi Moskva təkrarladı. Bir sözlə, Qərbin bu məsələdə təşəbbüsü ələ alması Rusiyanı narahat edir. Rusiya vasitəçi ölkə kimi öz missiyasını yerinə yetirə bilmir. Bu onu göstərir ki, vasitəçilik missiyasında götürülən öhdəliklər yerinə yetirilmir və ləngimə baş verirsə, boşluqlar yaranır, ondan da kənar oyunçular istifadə edir. Bu baxımdan, Avropa İttifaqı 44 günlük savaşdan sonra Azərbaycan və Ermənistan liderləri arasında ikinci görüşü təşkil etməklə özünün bu məsələdə israrlı olduğunu nümayiş etdirməyə çalışır.
Ümumiyyətlə, son aylar Rusiya proseslərin arxasınca sürünürdü və Ukrayna savaşı başlayandan sonra bölgəmizdə baş verənlər Moskvanın regiondan sıxışdırıldığı görüntüsünü yaradırdı. Şübhəsiz ki, bu, Kremli narahat etməyə bilməzdi və "Qarabağ səfiri”nin təyin edilməsi də bu əndişənin göstəricisidir.
44 günlük savaş nəticəsində münaqişənin tənzimlənməsi, demək olar ki, həll edilib. Lakin yekun sülh sazişi imzalanmayıb. Belə bir tarixi sənədin imzalanması üçün Bakı və İrəvan öz aralarında anlaşmalıdır. Aİ və digər təşkilatların da çalışdığı məhz budur. Belə olan təqdirdə bəs Rusiyanın istəyi nədən ibarətdir? Əslində, Rusiyanın istəyi bəllidir. Moskvanın 44 günlük savaş zamanı sərgilədiyi mövqe də bu amilləri nəzərə alırdı - hərbi yükləri Azərbaycandan keçməklə şose yolu və gələcəkdə bərpa olunacaq Azərbaycan-Ermənistan dəmir yolu vasitəsilə Ermənistana və əksinə daşımaq Rusiya üçün ən optimal variant kimi görünürdü. Elə indi də görünür.
10 noyabr Bəyanatından sonra Rusiya Qarabağ münaqişəsini Kremlin maraqları çərçivəsində həll edildiyini zənn edirdi. Rusiya ekspertləri hesab edirlər ki, Türkiyənin Cənubi Qafqaza müdaxiləsinin, NATO hərbi infrastrukturunun Rusiyanın cənub sərhədlərinə yaxınlaşmasının qarşısını ala bildilər, artıq KTMT və Avrasiya İqtisadi Birliyini iflasdan xilas etmək asan olacaq. Lakin Ukraynada ağır məğlubiyyətə uğrayandan sonra Rusiyaya elə bir zərbə dəydi ki, artıq onun çətiri altında hansısa bir böyük birlik modeli qurmağı heç kəs düşünmür. Moskva anlayır ki, Ulraynada suqsvanq vəziyyətinə düşüb və istənilən nəticə Kremlin əleyhinə yönələ bilər. Bu baxımdan, Kreml Azərbaycan-Ermənistan qarşıdurmasından bəhrələnmək və Xəzər hövzəsində möhkəmlənmək, Ukrayna savaşından "qazandığı” boşluğu bu bölgədə doldurmaq istəyir.
Lakin ABŞ da Qarabağ məsələsində hazırkı status-kvonun rusların xeyrinə dəyişməsini istəmir. Vaşinqtonda da anlayırlar ki, bu gün Qarabağda baş verənlər birbaşa olaraq Ukrayna hadisələri ilə bağlıdır. Artıq amerikalılar Bakı və İrəvanı inandırmağa çalışırlar ki, sülhün dayanıqlı qalması üçün təminatlar lazımdır və belə təminatlar ancaq Qərbin hərbi-siyasi alyansı ilə əməkdaşlıqda ola bilər.
Brüssel görüşü, ümumiyyətlə, bölgədə proseslərin inkişafı sülh danışıqlarının tədricən Rusiyanın nəzarətindən çıxdığının xəbərçisidir. Rusiyanı tədricən Avropa Birliyi əvəzləməkdədir. Avropa Birliyi Cənubi Qafqazı Şərq qapısı kimi qəbul edir. Avropa Birliyinin enerji maraqları mövcuddur. Birliyin Rusiyanın enerjidaşıyıcılarından imtinası ideyası aktuallaşır və artıq Avropa Komissiyası bununla bağlı qərar qəbul etməyə hazırlaşır. Belə olan təqdirdə alternativlərə ehtiyac yaranır. Mümkün alternativlərin əksəriyyəti isə Xəzərətrafı ölkələrin ehtiyatlarıdır. Bu ehtiyatların nəqli də Azərbaycan üzərindən mümkündür. Yəni, müəyyən infrastruktur var, onu gücləndirməklə irəliləyişlərə nail olmaq olar ki, Avropa Birliyinin qaz təlabatının müəyyən həcmi ödənilsin.
Burada söhbət təkcə Azərbaycan qazından getmir. Nəzəri cəhətdən İran, Türkmənistan, Qazaxıstan və hətta Özbəkistan da bu layihədə var. Ona görə də bölgədə sülhə nail olmaq Avropa Birliyinin marağındadır. Rusiya isə belə bir prosesdən kənarda qalmasından narahatdır. Bu baxımdan, istisna deyil ki, Rusiya Qarabağda münaqişəni bərpa etməyə cəhd eləsin. Kreml açıq şəkildə bəyan edir ki, Brüssel Vaşinqton uzaqdadır, Moskva isə yaxındır və onun əli bölgədədir. İstənilən halda, Moskva söz sahibidir və onun münasibətini nəzərə almamaq mümkün deyil. Burada söhbət Moskva-Vaşinqton-Qafqaz üçbucağından gedir, bu regionda münasibətlər aydınlaşmalıdır. Təhlillər onu deməyə əsas verir ki, bu cür qeyri-müəyyən proseslərin qaynar fazaya keçməsi ehtimalı az deyil...
Oxşar xəbərlər
- Pulu Vasif Talıbovun oğlunun sürücüsünə verirdim - Rəisdən ŞOK AÇIQLAMA
1 iyul 2025 11:36
- İlham Əliyev Ruanda Prezidentini təbrik edib
1 iyul 2025 11:27
- Slovakiya azərbaycanlı diplomatı Azərbaycana səfir təyin etdi
1 iyul 2025 11:18
- Rusiyanın hüquq-mühafizə orqanlarının hüquqazidd əməllərinin arxasında siyasi motivlər dayanır ŞƏRH
1 iyul 2025 00:29
- Bəylər Eyyubovun yerinə təyin olunan Fərid Əsgərov kimdir? – DOSYE
30 iyun 2025 17:51
- Bəylər Eyyubov PTX-nin rəisi vəfizəsindən çıxarıldı - Bu posta gətirildi
30 iyun 2025 17:46
- İki İosifin və iki ittifaqın intriqası – Tito dirənməsə, Moskva və London Balkanı böləcəkmiş
30 iyun 2025 16:26
- ŞOK! Putinin mümkün varisləri açıqlandı – Rusiya elitası yeni dövrə hazırlaşır
30 iyun 2025 11:13
- Qarabağdakı məğlubiyyətiniz bu həqiqətin dərs çıxarmalı olduğunuz parlaq bir təzahürüdür
30 iyun 2025 09:31
- Guya polisi görəndə qardaşlarımın ürəyi dayanıb - VİDEO
30 iyun 2025 01:04
Xəbər lenti
- Pulu Vasif Talıbovun oğlunun sürücüsünə verirdim - Rəisdən ŞOK AÇIQLAMA
01 iyul 11:36
- İlham Əliyev Ruanda Prezidentini təbrik edib
01 iyul 11:27
- Slovakiya azərbaycanlı diplomatı Azərbaycana səfir təyin etdi
01 iyul 11:18
- Evdən döyülərək çıxarıldılar - Öldürülən həmyerlilərimizin qardaşı qızı hadisə barədə DANIŞDI VİDEO
01 iyul 11:05
- DTX əməliyyat keçirdi: Dövlətə xəyanət edən tutuldu
01 iyul 10:48
- Rusiyanın hüquq-mühafizə orqanlarının hüquqazidd əməllərinin arxasında siyasi motivlər dayanır ŞƏRH
01 iyul 00:29
- DGK-nın şöbə rəisi: Mən RÜŞVƏT almamışam, 55 MİN manat ŞİRİNLİK almışam
30 iyun 23:55
- Ərdoğan Azərbaycana GƏLİR
30 iyun 22:58
- Bəylər Eyyubovun yerinə təyin olunan Fərid Əsgərov kimdir? – DOSYE
30 iyun 17:51
- Bəylər Eyyubov PTX-nin rəisi vəfizəsindən çıxarıldı - Bu posta gətirildi
30 iyun 17:46
- Bakıda 400 nəfərin gizlənə biləcəyi yeraltı BUNKER: Harada yerləşir? (FOTO)
30 iyun 16:59
- Veysəloğlu-nun elan etdiyi -Qida Təhlükəsizliyi Ayı- çərçivəsində növbəti məhsuldar görüş AQİSA ilə keçirildi
30 iyun 16:49
- Təyyarəmizi Qazaxıstan vurubmuş – Samir Vəliyev özünü rüsvay etdi
30 iyun 16:43
- İki İosifin və iki ittifaqın intriqası – Tito dirənməsə, Moskva və London Balkanı böləcəkmiş
30 iyun 16:26
- Prezident Fikrət Məmmədovla bağlı Sərəncam imzaladı
30 iyun 16:19
- Cümşüd Cümşüdlünün ölümünə səbəb olan kanal bu qurumun balansındadır, cinayət işi başlandı
30 iyun 15:48
- Yekaterinburqda öldürülən qardaşların cənazələri yaxınlarına təhvil verildi
30 iyun 15:30
- Rusiyanın imperiya siyasəti açıq formaya keçir
30 iyun 12:28
- Ruslar Ukraynaya qarşı döyüşmək istəmirlər – daha bir hərbi çağırış məntəqəsində yanğın...
30 iyun 11:20
- ŞOK! Putinin mümkün varisləri açıqlandı – Rusiya elitası yeni dövrə hazırlaşır
30 iyun 11:13
- Azərbaycanda BAYRAM- Qeyri-iş günü bir də 4 aydan sonra olacaq
30 iyun 10:46
- Qarabağdakı məğlubiyyətiniz bu həqiqətin dərs çıxarmalı olduğunuz parlaq bir təzahürüdür
30 iyun 09:31
- Kəngərliyə növbəti köç karvanı yola salındı (FOTO)
30 iyun 09:17
- Nazir vurma cədvəlini bilmədi
30 iyun 08:55
- Rusiya ordusu Zelenskinin bunkerini məhv etdi
30 iyun 01:42
- 15 yaşa qədər qız uşaqları peyvəndlənsin – Həkimlərdan ÇAĞIRIŞ
30 iyun 01:33
- Guya polisi görəndə qardaşlarımın ürəyi dayanıb - VİDEO
30 iyun 01:04
- İran rəhbərliyindən yaralı erməniyə xüsusi dəqqət
30 iyun 00:40
- Dünyada ən populyar kişi və qadın adı: Biri İslam, biri Xristian..
29 iyun 23:53
- Rusiyanın daha bir şəhərində azərbaycanlılara qarşı təqiblər başlayıb
29 iyun 23:20
Video & Fotoqalereya
Video
Fotoqalereya