- ABŞ-dən sülhməramlıların Qarabağı tərk etməsinə - Reaksiya
- Başçının istəyi baş tutsaydı, Sumqayıtı kimin idarə edəcəyi də, müəmma olaraq qalırmış
- Rusiyanın sülhməramlı kontingenti Azərbaycanı tərk edir - Video
- Hadi Rəcəbli vəfat etdi - Yenilənib
- Tanınmış həkim telefon nömrəsini satışa çıxardı – 26 min manat
Bakıda avtobusda terror, planı pozan “stəkan”, dəli olan erməni terror..
Yenixeber.org: 1984-cü il sentyabrın 8-də, saat təxminən 13:50-də Bakıda 106 saylı marşrut üzrə fəaliyyət göstərən “İkarus-28001” markalı (iki salonlu) avtobusda partlayış baş verdi. Kustar üsulla hazırlanmış bombanın partlaması nəticəsində dörd sərnişin xəsarət aldı və onlardan biri, Fatma Surxalizadə həlak oldu.
Hadisəni araşdıran Dövlət Təhlükəsizlik Xidməti əməkdaşlarının diqqətini avtobusun salonunda tapılan stəkan şəkilli metal əşya cəlb edir. Aydın olur ki, çuqundan hazırlanan, hündürlüyü 200 mm, diametri 100 mm, divarının qalınlığı 8 mm, altlığının qalınlığı isə10 mm olan, qapağı yivlə bağlanan bu əşya partlayıcı maddənin qabı rolunu oynayıb.
Bakının bütün zavodlarını gəzən müstəntiqlər həmin əşyanı hazırlayan tornaçını tapırlar. Məlum olur ki, tornaçı onu sifarişlə hazırlayıb və 15 manat zəhmət haqqı alıb. Sovet dövründə iş vaxtında dövlətin materiallarından, dövlətin dəzgahından istifadə edib belə sifarişlər yerinə yetirmək adi hal idi və buna xalq arasında “çax-çux” deyirdilər.
Tornaçının verdiyi məlumatlar əsasında sentyabrın 19-da sifarişçi – 1959-cu ildə Bakı şəhərində anadan olmuş Henrix Surenoviç Vartanov həbs edildi. O, əvvəlcə bombanı özünün düzəltdiyini söyləyir, amma istintaq eksperimenti zamanı məlum olur ki, bunu bacarmır. Çarəsiz qalan Henrix cinayət ortağının ələ verir.
Sentyabrın 21-də cinayətin ikinci iştirakçısı, 1960-cı ildə Bakı şəhərində anadan olan, Neft və Kimya institutunun elektromexanika fakültəsinin birinci kurs tələbəsi İqor Mixayloviç Maxovski həbs olundu. İstintaq eksperimenti zamanı Maxovski bomba düzəltmək bacarığını sübut edir.
İfadələrdən aydın olur ki, Vartanov və Maxovski cinayətdən iki ay əvvəl, iyul ayında Dənizkənarı bulvarda tanış olublar. Bu tanışlıq sırf təsadüfün nəticəsidirmi, yoxsa Vartanov Maxovskinin elektromexanika fakültəsində oxuduğunu bilərək onunla tanışlığa can atıbmı, təəssüf ki, əlimizdə olan materiallar bu suala cavab vermir. Eləcə də Vartanovun nə vaxtdan və nə səbəbdən belə bir cinayət planlaşdırması da aydın deyil. Amma aydın olan odur ki, Henrix tezliklə öz planını İqorla bölüşür və o da heyrətamiz tələskənliklə razılıq verir.
Vartanovun partlayıcı maddələr haqqında məlumatı bəsit idi. O, sadəcə detonator kimi kibrit kükürdündən istifadə etməyi düşünürdü. Məhz Maxovski təklif edir ki, partlayışın gücünü artırmaq üçün kükürdə manqan və maqnezium əlavə edilsin. Cütlük maqnezium əldə etməkdən ötrü Bakı hava limanına gedir və pul müqabilində istifadədən çıxarılmış təyyarə təkəri diski alırlar. Bu disk yeyə ilə sürtərək, maqnezium tozu əldə olunur.
Amma stəkan formalı qabın hazırlanması üçün üçüncü şəxsin köməyi lazım idi. Həmin qabın çuqundan hazırlanması da Maxovskinin təşəbbüsü olur. O bildirir ki, çuqun “daha kövrək və asan parçalanan” metaldır. Buna görə də parlayış zamanı parçalanacaq və qəlpələri xeyli insanı yaralayacaq. “Stəkan”ın ölçülərini də İqor hazırlayır.
Vartanov Xalkovski adlı bir tornaçı tapır və Makovskinin çəkdiyi eskizi göstərərək, sifariş verir. İstintaq zamanı məlum olur ki, tornaçı sifarişi başdansovdu yerinə yetirib. “Stəkan”ın divarı da, altlığı da, qapağı da sifarişdə olduğundan daha qalın hazırlanır. Ustanın bu başdansovdu yanaşması cinayət zamanı daha az adamın xəsarət almasına səbəb olacaq.
“Stəkan” sentyabrın 6-da sifarişçiyə təhvil verilir. Maxovski isə “Slava” zəngli saatından, üç ədəd “Element-373” batareyalarından və başqa məmulatlardan istifadə edərək, saat mexanizmli bomba hazırlayır. Mexanizmin (partlayıcı maddəsiz) dəqiq işlədiyi iki dəfə sınaqdan keçiriləndən sonra terror aktını törətmək qərara alınır.
İstintaq materiallarına görə, sentyabrın 8-də təxminən saat 12-də Henrix Vartanov Montin qəsəbəsində kolxoz bazarının yanındakı dayanacaqda 106 saylı marşrutla hərəkət edən, 90-11 АГТ dövlət nömrə nişanlı avtobusa minir və onunla Əzizbəyov heykəlinin yanındakı dayanacağa qədər gəlir. Avtobusu tərk edərkən isə bombanı oturacağın üstünə qoyur.
Avtobus əks istiqamətdə hərəkət etdikdə Cəfər Cabbarlı kinoteatrının qarşısındakı dayanacaqdan bir qədər sonra, təxminən Politexnik İnstitutunun (indiki Texniki Universitet) qarşısında partlayış baş verir. İki salondan ibarət avtobusda cəmi 19 adam vardı, onlardan 12-i partlayışın baş verdiyi birinci salonda idi.
Tornaçının sifarişi başdansovdu yerinə yetirməsi, onu daha qalın hazırlaması nəticəsində “stəkan” parçalanmadı. Onun, sadəcə, qapağı qopdu. Buna görə də nisbətən az adam xəsarət aldı: bir nəfər ağır, iki nəfər orta ağır və bir nəfər yüngül yaralandı. Ağır yaralanan 37 yaşlı Fatma Kamil qızı Surxalizadə istintaqa ifadə də verə bildi, amma sonra vəfat etdi.
İstintaq zamanı aydın oldu ki, Henrix Vartanov şizofreniya səbəbindən ordu sıralarında xidmətdən erkən buraxılıb. Bakıda keçirilən ekspertizadan sonra o, Moskvaya, Serbski adına psixiatriya xəstəxanasına göndərildi. Burada verilən rəy onun şizofreniya xəstəsi olduğunu təsdiq etdi.
Azərbaycan Ali Məhkəməsinin cinayət işləri üzrə Məhkəmə kollegiyasının 1985-ci il mayın 15-də çıxardığı hökmə əsasən Vartanov Henrix Surenoviç cinayət məsuliyyətindən azad edilərək, xüsusi tipli psixiatriya xəstəxanasında məcburi müalicəyə göndərildi. Maxovski İqor Mixayloviç isə 15 il müddətinə azadlıdan məhrum edildi. Onların sonrakı taleyi barədə məlumat yoxdur…
- Sülhməramlıların Qarabağdakı missiyası başa çatıb - Rusiya KİV
19 aprel 2024 11:56
- Başçının istəyi baş tutsaydı, Sumqayıtı kimin idarə edəcəyi də, müəmma olaraq qalırmış
18 aprel 2024 12:08
- İlham Əliyevə telefon açıb xahiş etdi
17 aprel 2024 10:38
- Hadi Rəcəbli vəfat etdi - Yenilənib
17 aprel 2024 10:29
- Tanınmış həkim telefon nömrəsini satışa çıxardı – 26 min manat
16 aprel 2024 11:16
- Ailəli müəllim məktəbli ilə çılpaq halda maşında yaxalandı
16 aprel 2024 11:06
- Müharibə veteranlarına şad xəbər: 80 manat artırılır – Deputat məbləği açıqladı
16 aprel 2024 10:17
- Vəzifədə olan dayısının evindən 90 min oğurlayıb - Qumarda uduzdu
16 aprel 2024 10:08
- 2300 maaşım idi, ayda 15 min manat paket alırdım - Sabiq nazir
16 aprel 2024 09:45
- Məktəb direktoru haqda son qərar - Qalan ömrünü həbsdə keçirəcək
16 aprel 2024 09:31
- Kəmaləddin Heydərovdan yüksək vəzifəyə təyinat (FOTO)
19 aprel 12:15
- Sülhməramlıların Qarabağdakı missiyası başa çatıb - Rusiya KİV
19 aprel 11:56
- Respublika Pediatriya Mərkəzi yaradıldı - Direktor o oldu+Fotolar
19 aprel 11:42
- Mikayıl Cabbarova yeni müavin təyin edildi - Sərəncam
18 aprel 11:56
- ABŞ-dən sülhməramlıların Qarabağı tərk etməsinə - Reaksiya
18 aprel 11:43
- Başçının istəyi baş tutsaydı, Sumqayıtı kimin idarə edəcəyi də, müəmma olaraq qalırmış
18 aprel 11:07
- Rusiyanın sülhməramlı kontingenti Azərbaycanı tərk edir - Video
17 aprel 11:26
- İlham Əliyevə telefon açıb xahiş etdi
17 aprel 10:38
- Hadi Rəcəbli vəfat etdi - Yenilənib
17 aprel 10:29
- Tanınmış həkim telefon nömrəsini satışa çıxardı – 26 min manat
16 aprel 11:15
- Ailəli müəllim məktəbli ilə çılpaq halda maşında yaxalandı
16 aprel 11:06
- Müharibə veteranlarına şad xəbər: 80 manat artırılır – Deputat məbləği açıqladı
16 aprel 10:17
- Vəzifədə olan dayısının evindən 90 min oğurlayıb - Qumarda uduzdu
16 aprel 10:08
- 2300 maaşım idi, ayda 15 min manat paket alırdım - Sabiq nazir
16 aprel 09:45
- Məktəb direktoru haqda son qərar - Qalan ömrünü həbsdə keçirəcək
16 aprel 09:31
- Almaniya kansleri - 66 yaşım var, heç vaxt marixuana çəkməmişəm
15 aprel 21:16
- Sabiq baş həkimə hökm oxundu - 8 il 6 ay həbs
15 aprel 20:53
- Akademik Zərifə Əliyevanın anım günüdür
15 aprel 20:43
- Akif Çovdarov yenidən məhkəmədə: 30 milyonluq əmlakın taleyi necə olacaq?
15 aprel 10:22
- Tokayev İrəvanda səfərdədir - Foto
15 aprel 09:49
- Dubayda qızıldan hazırlanan alt paltarları satışa çıxarıldı
14 aprel 20:39
- İmişlidə məktəbliləri cərəyan vurub öldürdü
14 aprel 18:44
- Üçüncü dünya müharibəsi İrana görə başlayacaq… İmam Əlini gördüm –İran Şahının 1973-cü ildə verdiyi MÜSAHİBƏ
14 aprel 17:25
- Vəkillik fəaliyyətindən qovulmuş Sevil Hacıyeva məmurları TERROR-çuluqda ittiham edir
14 aprel 16:37
- İrandan qovulan, Fransada səfil vəziyyətinə düşən, Amerikada ömürlük cəza alan erməni qatilin faciəli sonluğu...
14 aprel 15:24
- Oqtay Əsədovun həyat yoldaşı son bir ildə Moskvada 14 milyon qazanıb
14 aprel 11:41
- Narkotik satan AXUND həbs olundu - Foto
13 aprel 13:04
- Kür çayında batan ata və altı yaşlı qızının FOTOSU
13 aprel 10:05
- Zakir Fərəcovun işlətdiyi və aldadaraq, milyonlarını vermədiyi bir qrup iş adamı bir daha Prezidentə üz tutdu
13 aprel 09:29
- Çingiz Abdullayev xəstəxanaya yerləşdirildi - Vəziyyəti ağırdır
13 aprel 08:38