1990-cı ildə AXC və Ter-Petrosyan Riqada Qarabağla bağlı nələri..?
SSRİ-də “Qorbaçov era”sında başlanmış demokratik hərəkatın avanqard qüvvəsi Pribaltika olub. Baltik ölkələrində yaranan Xalq Cəbhəsi modeli bütün ölkə boyu yayılaraq sovet respublikalarında alternativ qüvvəni təşkil edən əsas təşkilata çevrildi.
Azərbaycanda təşəkkül tapan demokratik qüvvələrin 1990-cı illərin əvvələrində Pribaltika ölkələrində fəaliyyət göstərən ictimai-siyasi qurumlarla əlaqəsi olub.
Baltik ölkələri hətta o zaman Qarabağ münaqişəsinin həlli yollarını müzakirə etmək üçün Ermənistan və Azərbaycandakı siyasi qüvvələri arasında görüş təşkil ediblər.
1990-cı ilin fevralın 3-4-də Lativiyanın paytaxtı Riqa şəhərində Azərbaycan Xalq Cəbhəsinin və Levon Ter-Petrosyanın rəhbərlik etdiyi Ermənistan Ümumillli Hərəkatının nümayəndələri arasında belə danışıqlar aparılıb.
Siyasi məsləhətləşmələr Baltik Şurasının vasitəçiliyi keçirilib. Burada erməni-azərbaycanlı konfliktinin dinc yolla həlli ilə bağlı müzakirələr aparılıb.
Danışıqlarda Latviya Xalq Cəbhəsinin sədri Daynis İvans moderatorluq edib.
FOTO: Lativiya Xalq Cəbhəsinin sədri Daynis İvans görüşü açır
Azərbaycanı bu danışıqlarda Xalq Cəbhəsinin İdarə Heyətinin üzvləri Sabit Bağırov və Hikmət Hacızadə təmsil edib.
Həmin illərdə əsas siyasi qüvvə sayılan Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Qarabağ münaqişəsində SSRİ rəhbərliyinin tutduğu birtərəfli və qərəzli siyasətə etiraz edib və keçirilən çox milyonlu aksiyaların təşkilatçısı olub.
Riqada keçirilən görüş 20 yanvar faciəsindən 14 gün sonra baş tutub. Bu baxımdan Ermənistan nümayəndələri ilə təmaslar maraqlıdır. Görüşdə AXC nümayəndələri Yerevanın Dağlıq Qarbağa olan ərazi iddialarını qəbul etmədiklərini bildiriblər və bu münaqişənin ümumi Qafqaz evinin qurulmasına ciddi problem yaratdığını açıqlayıblar.
Maraqlıdır ki, Ermənistan Ümummilli Hərəkatı 1990-cı ilin yanvarında Bakıya sovet ordusunun yeridilməsini pisləyən bəyanat verib.
FOTO: Görüşdən sonra AXC nümayəndəsi Hikmət Hacızadə jurnalistlərin suallarını cavablandırır
EÜH həmin bəyanatında deyilir ki, Mərkəzi hakimiyyət Azərbaycanda radikal tədbirlərə əl atıb: “Bu qərar respublikanın erməni əhalisinin təhlükəsizliyini təmin etmək məqsədi ilə deyil, yalnız sovet hakimiyyəti üçün yaranmış ciddi təhlükənin qarşısını almaq üçün qəbul edilib. Biz hesab edirik ki, baş vermiş hadisə Azərbaycan respulikasının suveren hüquqlarının pozulması kimi qiymətləndirilməlidir. Bu, gələcəkdə digər ittifaq respublikalarının taleyində mənfi əksini tapacaq”.
Bu Bəyanat o zaman ciddi rezonans doğurmuş, sovet rəhbərliyi üçün də gözlənilməz olmuşdu.
22 yanvar 1990-cı ildə Azərbaycanın Moskvadakı daimi nümayəndəliyində Bakıda baş vermiş qanlı hadisələrlər bağlı sovet və xarici jurnalistləri üçün mətbuat konfrasnı keçirən AXC İdarə Heyətinin üzvü Etibar Məmmədov “Erməni Ümumilli Hərəkatının bu bəyanatını necə qiymətləndirirsiniz?” sualına cavabında “çox müsbət” cavabını vermişdi: “Mən sağlam düşüncənin emosiyaya qalib gələcəyini gözləmirdim”.
Görünür EÜH-ün bəyanatı Riqada keçirilən bu görüşün bir səbəbi olub.
FOTO: AXC İdarə Heyətinin üzvləri Sabit Bağırov və Hikmət Hacızadə görüş zamanı
Lakin bu təmaslar uğurlu olmayıb. 1990-cı ilin mart ayında SSRİ respublikalarında Ali Sovetlərə seçkilər keçirilməli idi. 20 yanvar qırğını ilə seçkilərdə qalibiyyəti şübhə doğurmayan AXC SSRİ-nin güc strukturları tərəfindən amansız təqiblərə məruz qaldı, rəhbərlik həbs edildi, təşkilat qeyri-leqal fəaliyyətə keçməyə məcbur oldu. Beləliklə AXC-nin seçkilərə qatılmaq imkanlarının qarşısı alındı. Ermənistanda isə əksinə Erməni Ümumilli Hərəkatı seçkilərdə parlaq qələbə qazandı və Levon Ter-Petrosyan müxalifət rəhbəri kimi Ermənistan Ali Sovetinin sədri seçildi. Məhz həmin ildən başlayaraq Dağlıq Qarabağda erməni silahlı dəstələrinin fəallığı artdı və Qarabağ münaqişəsinin aktiv silahlı mərhləsi başladı.
Azpost.info
- Mikayıl Cabbarova yeni müavin təyin edildi - Sərəncam
18 aprel 2024 11:56
- ABŞ-dən sülhməramlıların Qarabağı tərk etməsinə - Reaksiya
18 aprel 2024 11:43
- Başçının istəyi baş tutsaydı, Sumqayıtı kimin idarə edəcəyi də, müəmma olaraq qalırmış
18 aprel 2024 12:08
- Rusiyanın sülhməramlı kontingenti Azərbaycanı tərk edir - Video
17 aprel 2024 11:26
- Hadi Rəcəbli vəfat etdi - Yenilənib
17 aprel 2024 10:29
- Müharibə veteranlarına şad xəbər: 80 manat artırılır – Deputat məbləği açıqladı
16 aprel 2024 10:17
- 2300 maaşım idi, ayda 15 min manat paket alırdım - Sabiq nazir
16 aprel 2024 09:45
- Məktəb direktoru haqda son qərar - Qalan ömrünü həbsdə keçirəcək
16 aprel 2024 09:31
- Almaniya kansleri - 66 yaşım var, heç vaxt marixuana çəkməmişəm
15 aprel 2024 21:16
- Sabiq baş həkimə hökm oxundu - 8 il 6 ay həbs
15 aprel 2024 20:53
- İmran Əliyev həbs edildi
19 aprel 20:39
- İlham Əliyev 4 kəndi də qaytardı
19 aprel 20:32
- Əliyevlə Putin Moskvada görüşəcək
19 aprel 20:22
- Kəmaləddin Heydərovdan yüksək vəzifəyə təyinat (FOTO)
19 aprel 12:15
- Sülhməramlıların Qarabağdakı missiyası başa çatıb - Rusiya KİV
19 aprel 11:56
- Respublika Pediatriya Mərkəzi yaradıldı - Direktor o oldu+Fotolar
19 aprel 11:42
- Mikayıl Cabbarova yeni müavin təyin edildi - Sərəncam
18 aprel 11:56
- ABŞ-dən sülhməramlıların Qarabağı tərk etməsinə - Reaksiya
18 aprel 11:43
- Başçının istəyi baş tutsaydı, Sumqayıtı kimin idarə edəcəyi də, müəmma olaraq qalırmış
18 aprel 11:07
- Rusiyanın sülhməramlı kontingenti Azərbaycanı tərk edir - Video
17 aprel 11:26
- İlham Əliyevə telefon açıb xahiş etdi
17 aprel 10:38
- Hadi Rəcəbli vəfat etdi - Yenilənib
17 aprel 10:29
- Tanınmış həkim telefon nömrəsini satışa çıxardı – 26 min manat
16 aprel 11:15
- Ailəli müəllim məktəbli ilə çılpaq halda maşında yaxalandı
16 aprel 11:06
- Müharibə veteranlarına şad xəbər: 80 manat artırılır – Deputat məbləği açıqladı
16 aprel 10:17
- Vəzifədə olan dayısının evindən 90 min oğurlayıb - Qumarda uduzdu
16 aprel 10:08
- 2300 maaşım idi, ayda 15 min manat paket alırdım - Sabiq nazir
16 aprel 09:45
- Məktəb direktoru haqda son qərar - Qalan ömrünü həbsdə keçirəcək
16 aprel 09:31
- Almaniya kansleri - 66 yaşım var, heç vaxt marixuana çəkməmişəm
15 aprel 21:16
- Sabiq baş həkimə hökm oxundu - 8 il 6 ay həbs
15 aprel 20:53
- Akademik Zərifə Əliyevanın anım günüdür
15 aprel 20:43
- Akif Çovdarov yenidən məhkəmədə: 30 milyonluq əmlakın taleyi necə olacaq?
15 aprel 10:22
- Tokayev İrəvanda səfərdədir - Foto
15 aprel 09:49
- Dubayda qızıldan hazırlanan alt paltarları satışa çıxarıldı
14 aprel 20:39
- İmişlidə məktəbliləri cərəyan vurub öldürdü
14 aprel 18:44
- Üçüncü dünya müharibəsi İrana görə başlayacaq… İmam Əlini gördüm –İran Şahının 1973-cü ildə verdiyi MÜSAHİBƏ
14 aprel 17:25
- Vəkillik fəaliyyətindən qovulmuş Sevil Hacıyeva məmurları TERROR-çuluqda ittiham edir
14 aprel 16:37
- İrandan qovulan, Fransada səfil vəziyyətinə düşən, Amerikada ömürlük cəza alan erməni qatilin faciəli sonluğu...
14 aprel 15:24
- Oqtay Əsədovun həyat yoldaşı son bir ildə Moskvada 14 milyon qazanıb
14 aprel 11:41
- Narkotik satan AXUND həbs olundu - Foto
13 aprel 13:04