Mövlanə ilə Şəms Təbrizinin qarşılaşdığı tarixi yer... - Fotolar
![](https://www.nuh.az/uploads/posts/2022-10/thumbs/big_1665233254_mavl.jpg)
Bura ziyarətçilərə Türkiyənin digər bölgələri kimi zəngin təbiət və gözəl mənzərələr vəd etmir. Yaşıllıqların azlığı hələ təyyarə şəhərin səmasına yaxınlaşanda hiss olunur. Amma bura ayaq basan hər kəs ilahi ruhun, zəngin tarixin, fəlsəfənin, əsrlərdir davam edən mədəniyyət ənənələrinin sehrinə düşür. Söhbət ərazisinə görə Türkiyənin ən böyük vilayəti, Mövlanənin şəhəri Konyadan gedir.
“Qafqazinfo” xəbər verir ki, sentyabr ayı şəhər üçün həm də ənənəvi musiqi festivalı ilə xarakterikdir. Konyada yaşamış böyük təsəvvüf şairi, filosof Mövlanə Cəlaləddin Ruminin 815-ci doğum ili şərəfinə düzənlənən Konya Mistik Musiqi Festivalında 19 ildir ki, dünyanın onlarla ölkəsinin musiqi xəzinəsi sərgilənir.
Türkiyə Səfirliyi və Türkiyə Turizm İnkişaf Agentliyinin təşkilatçılığı ilə baş tutan səfərimiz festival günlərinə təsadüf etdiyindən şəhəri daha yaxşı tanımaq imkanımız oldu. Bu günlərdə Konya küçələri Mövlanə aşıqləri üçün əsl bayramı xatırladır. Azərbaycan da daxil olmaqla 10-dan artıq ölkənin musiqi qrupunun iştirakı ilə şəhərin Zəfər, Mövlanə meydanları və Konqres Mərkəzi mövləvi musiqilərinə şahidlik edir. Şəhər əhalisi uşaqlı-böyüklü meydanlara toplaşır, Mövlanəni yad edir, bu musiqilərini dinləyirlər. Bu ərəfədə sufi dərvişləri Konyanın hər yerində görmək mümkündür. Sərbəst geyimli, azad düşüncəli, həm də daha müasir görünüşlü dərvişlər müxtəlif irqləri təmsil edirlər.
“Könüllərin şəhəri” Konyanı Mövlanə dövründən 800 illik tarix ayırsa da, dəyişən sadəcə rəqəmlərdir. Konyalıların öz tarix, mədəniyyət və ənənələrinə bu qədər sadiqliyi heyranedicidir. Dünyanın Kiçik Asiya kimi tanıdığı, Anadolunun mərkəzində yerləşən bu şəhəri zəngin keçmişin izlərini daşıyan açıq səma altında muzeyə bənzətmək olar. Burada yaşı yüzilləri ötən tarixi abidələr, məscidlər, kilsələr, hətta tarixi şəxsiyyətlərin əşya və geyimləri belə olduğu kimi qorunub saxlanıb. Şəhərin suyunda, havasında, torpağında bir Mövlanə izi var.
Mövlanə və Şəms Təbrizinin qarşılaşdığı tarixi yer
Şəhəri ziyarətə Əlaəddin təpəsinin önündən - Mövlanə caddəsində ucaldılan abidənin qarşısından başlayırıq. 1244-cü ilin 29 noyabrında Allaha çatmaq üçün eşq yolunu seçənlər - Mövlanə ilə müəllimi Şəms Təbrizi məhz bu nöqtədə qarşılaşıblar. Tarixdə ən böyük dostluq görüşü olan bu hadisə “Meracül-Bəhreyn” (iki dənizin görüşməsi) adlanır.
Antik dövrlərdə ən məşhur adı "İconium" olan Konya sözü şəhərdə hazırlanan heykəl və ikonalarla əlaqələndirilir. Roma və Bizans dövrünün ən əhəmiyyətli şəhərlərindən olması ilə yanaşı, bura həm də xristianlığın ilk illərindən önəmli din mərkəzi olub. Konya 1071-ci ildən sonra həm Səlcuqilər dövlətinin paytaxtı, həm də islam mədəniyyətinin layiqincə təmsil olunduğu Mövləviliyin mərkəzidir.
Şəhərin mərkəzi hissəsi Selcuklu, Meram və Karatay rayonlarına bölünür. Ən bahalı hissəsi Meram hesab olunur. Burada daha çox zadəganların bahalı imarətlərinə rast gəlmək mümkündür. Onların qiyməti isə milyon dollarlarla ölçülür. Konyanın tarixi “Tren istasyonu” da bu ərazidə yerləşir. Yaxınlıqda isə almanlar tərəfindən 1896-cı ildə tikilmiş sarı kiçik evlər yol boyu uzanır. Hazırda yaşayış olmayan həmin binalar administrativ funksiya daşıyır.
Çatalhöyük
Şəhər mərkəzini keçib tarixə səyahət etmək üçün Çumra ilçəsinə yollanırıq. Yolumuz qarğıdalı və şəkər çuğunduru sahələrinin arasından keçir. Öyrənirik ki, Türkiyənin taxıl anbarı hesab olunan Konya həm də şəkər istehsalı sahəsində ölkədə birincidir. Hazırda şəhərdə şəkər istehsal edən 5-6 zavod var. Bələdçimiz yanından keçdiyimiz zavodun yaxın vaxtlarda sökülərək şəhər kənarına köçürüləcəyini deyir. Ola bilər ki, Konyaya növbəti gəlişimizdə onu görməyək...
Şəhərin ən qədim yaşayış məskəni Çatalhöyükə çatırıq. Burada aparılan qazıntılar ərazinin 9 min illik tarixi olduğunu isbatlayır. Ərazidə bir-birinə bitişik evlər torpaq və kərpicdən inşa olunub. Evlərin aralarında küçələr yoxdur, insanlar təhlükəsizliklə bağlı yaşayış yerlərinə damdan daxil olublar. Burada yaşayan qəbilələr öz ölülərini elə həyətlərdə dəfn ediblər. Evlərin divarlarında vəhşi heyvan rəsmləri çəkilib, ovlanmış heyvan qalıqları buynuz və kəllələri mühafizə olunub. Abidə YUNESKO tərəfindən mədəni irs nümanəsi kimi qeydiyyata alınıb.
Sille kəndi
Bu kənd Konyanın 5 min illik tarixə malik ərazisidir. Mərkəzdən təxminən 1 saatlıq məsafədə yerləşən kənddə tarix öz əvvəlki görkəmində qalıb. Kəndin kənarındakı mağaralar qədim yaşayış məskənləri kimi qorunur. Silledəki bütün qədim evlər öz əvvəlki görkəminə uyğun bərpa olunub. Kənddəki koloriti özündə saxlayan ailə kafeləri yerli turistlərin həftə sonları ən çox üz tutduqları məkanlardır.
Kəndin kənarında isə Aya Elena kilsəsi yerləşir. Bizim eranın 327-ci ilində inşa olunsa da, 2 min ilə yaxındır ki, konyalılar onu göz bəbəyi kimi qoruyublar. Xaç formasını xatırladan kilsə 10 il əvvəl restavrasiya olunub. Buraya giriş isə hər kəsə açıqdır. Üzərində yunan hərfləri ilə türk dilində yazılar həkk olunan kilsə burada xristian dininə sitayiş edən türk tayfası - peçeneqlərin yaşadığını sübut edir.
Bələdçimizdən öyrənirik ki, kənd öz zəngin tarixinə görə həmişə diqqət mərkəzində olub. Türkiyədə bir çox seriallar, o cümlədən, “Tək Türkiyə” serialı bu əzəmətli mağaralarda lentə alınıb. Kənddə hazırda hotel kimi istifadə olunan evlərin üzərindəki günəş panelləri diqqətimizdən yayınmır. Məlum olur ki, burada insanlar günəşdən suyu qızdırmaq üçün daha əlverişli enerji mənbəyi kimi istifadə edirlər. Sille turistik məkan olduğundan burada qiymətlərdə mərkəzlə müqayisədə cüzi də olsa fərq hiss olunur.
Yolumuz şəhərin tarixi hissələrindən keçir. Qarşımıza çıxan binalar 4-5 mərtəbədən çox deyil. Bələdçimiz deyir ki, şəhərin tarixini qorumaq üçün bəzi ərazilərdə çoxmərtəbəli binaların tikintisinə icazə verilmir.
Həzrəti Mövlanə türbəsi
Mövlanə Muzeyi və ya Mövlanə Dərgahı deyilən bu türbə Konyanın və Mövləviliyin qəlbi hesab olunur. Ərazi Səlcuqi sultanı Keyqubadın vaxtında Mövlanənin atası Bahəddin Vələdə hədiyyə edilib. Mövlanənin vəfatından -1273-cü ildən sonra buranın türbə kimi ziyarət olunmasına başlanılıb. Türkiyədə bu gün ən çox ziyarət edilən yerlərdən olan muzey Mövlanə dövründən qalan əşyalar, əlyazmalar, kaman, səbir daşları və digər qiymətli nümunələrlə zəngindir. Burada muzeyin həyətində hər biri kiçik günbəzli 17 hücrə var. Hücrələr III Sultan Murad tərəfindən 1584-cü ildə dərvişlərin iqamətgahı üçün inşa edilib. Mövləvidə 1001 gün davam edən və çilə adlanan mənəvi təhsili tamamladıqdan sonra Dədə titulu alanlara hücrələr ayrılırdı. Hazırda həmin otaqlar əvvəlki görkəmində bərpa olunaraq əşyalarla birlikdə saxlanılır.
Muzeydə Mövlanə Cəlaləddin Rumi ilə yanaşı atası Bahəddin Vələd, oğlu Sultan Vələdin və digər yaxınlarının məzarları yerləşir. Muzeyin yuxarı bölməsində yalnız qadınlar əyləşə biliblər. Aşağıda kişilər və musiqiçilər toplaşıblar və Səma mərasimləri təşkil olunub. Səma mərasiminin təşkil edildiyi zalda çilçıraq asılıb. Bu mərasimi həyata keçirən səmazənlər mərasim zamanı çaşmamaq üçün həmin çilçıraqda özləri üçün baxış nöqtəsi müəyyənləşdiriblər.
Dərvişlər dərgaha xidmət edən insanlar olub. Hər kəs dərviş ola bilməzmiş. Onların ilk vəzifələri mətbəxdən başlayıb.
Mövlanənin geyimləri, odövrkü məişət əşyaları, ən məşhur kitabı olan Məsnəvi də muzeydə sərgilənir.
Konyaya gəlmişkən, Mövlanənin ən yaxın dostu və müəllimi, azərbaycanlı Şəms Təbrizinin məzarını da ziyarət etməmək mümkün deyil. O, Mövlanə türbəsinə yaxın bir yerdə, Şəms Təbrizi Məhəlləsində yerləşir.
Panorama Muzeyi
Müasir Konyanın mütləq görülməli olan yerlərindən biri də Konya Panorama Muzeyidir. İkimərtəbəli muzeyin birinci hissəsində Mövlanənin Konyaya gəlişi, tarixi şəxsiyyətlərlə, o cümlədən, Şəms Təbrizi ilə görüşü foto və heykəllərdə əks olunub. Həmçinin Mövlənanənin Bəlxdən Konyaya qədər keçdiyi yol, qaldığı şəhərlərin xəritəsi əks olunub.
Muzeyin aşağı mərtəbəsində isə 13-cü əsr Səlcuqlu dövründəki Konya canlandırılıb. Bu bölümdə tacirlər, sənətkarlar, Anadoluya sığınan alimlər, Konyadakı həyat öz əksini tapıb. Mavi səmadan tutmuş yerdəki daş və torpağa qədər hər şey mükəmməl şəkildə ifadə olunub. Onu da qeyd edək ki, muzeyin eksponatlarının böyük qisminin hazırlanmasında azərbaycanlı rəssamlar iştirak ediblər.
Kəpənək bağçası
2015-ci ildən açılan mərkəz Konyanın turizm baxımından ən uğurlu layihələrindəndir. Burada 5 mindən çox 35 növ kəpənək var. Kəpənək bağçasında temperatur 28 dərəcə və rütubət 80 faizdir. Olduqca qəribə və xoş aurası olan bu məkan kəpənəklər üçün əlverişli olsa da, işçilərə günboyu içəridə qalmağa icazə verilmir. Bir saat içəridə qaldıqdan sonra bir saatlıq fasilə verməlidirlər.
Konyada diqqətçəkən məqamlardan biri də tarixi abidələrin olduğu məkanlara, o cümlədən muzeylərə girişin ödənişsiz olmasıdır. Şəhəri özəl edən bir də insanların mənəvi rahatlığıdır. Bir sözlə, Konya istirahət üçün getdiyimiz sıradan şəhər deyil. Konyaya gedən yol, Konyaya aparan hər addım Həzrəti Mövlanəyə sevgidən, ehtiramdan keçir...
Gülnar Əliyeva
![](https://qafqazinfo.az/uploads/1665062689/5.jpg)
![](https://qafqazinfo.az/uploads/1665062689/9.jpg)
![](https://qafqazinfo.az/uploads/1665062689/310812907_785621019216968_1534301551236295069_n.jpg)
![](https://qafqazinfo.az/uploads/1665062689/19.jpg)
- Tehrandakı Səfirliyimiz yenidən açıldı - Fotolar
15 iyul 2024 11:27
- Macarların türklərə sevgisinin səbəbi nədir? - Budapeştdən reportaj
15 iyul 2024 08:23
- TƏKƏBBÜR ZƏİFLİK ƏLAMƏTİ, ATATÜRK QƏLƏBƏSİNİN TƏVAZÖSÜ
15 iyul 2024 00:10
- Seymur Orucov gənclərlə görüş keçirdi - Fotolar
13 iyul 2024 23:14
- 29 yaşlı sovet zabiti – o, SSRİ-nin hərbi sirlərini amerikalılarla SƏXAVƏTLƏ bölüşüb
13 iyul 2024 18:27
- Ramiz Mehdiyevin qızının müsadirə olunan əmlakı 25 milyona hərraca çıxarılır – Fotolar
12 iyul 2024 12:16
- Fazil Mustafadan parlament seçkiləri ilə bağlı SENSASİON AÇIQLAMA-
12 iyul 2024 11:13
- Tarixi abidə olan AXUND HAMAMI 1.7 milyon manata satışa çıxarıldı?
11 iyul 2024 11:07
- Üçtərəfli görüş başa çatdı – Yenilənib + Foto
10 iyul 2024 21:50
- Dünya əhalisinin 40 faizi 3 ölkədə yaşayır – BMT-nin yeni hesabatı
10 iyul 2024 21:28
- İranda DİL POBLEMİ aradan qalxır? (ŞƏRH)
26 iyul 22:42
- DGK Abid Şərifovun şirkətinə protokol yazdı
26 iyul 17:19
- Dəmir Yolları İdarəsi öz işçisinin şirkətinə tender verib – ARAŞDIRMA
26 iyul 15:03
- İki üzü, 4 ayağı və 4 qolu olan körpə doğuldu – FOTO
26 iyul 14:12
- Hacı Qalibin oğlu namizəd olmadı, qalmaqallı direktora yol açıldı
26 iyul 11:21
- Seçicilərdən şans istəyən YAP-çı XANIM namizəd
26 iyul 10:39
- Aralarındakı səs fərqi 1 %-ə endi
26 iyul 10:04
- Ağadadaş Ağayev cinayət məsuliyyətinə cəlb olundu - SON DƏQİQƏ
26 iyul 09:41
- 60 MANATA görə ADAM ÖLDÜRDÜ
26 iyul 09:22
- Pezeşkiandan İNQİLABİ İLK: Azərbaycan dili ilə bağlı...
26 iyul 09:10
- Ağadadaş Ağayevdən şikayətçi deyiləm - Həmin qadın danışdı
26 iyul 00:51
- AĞ Partiya sədrinin köməkçisi Mətləb Aslanovun namizədliyi qeydə alındı
25 iyul 21:53
- Elçin Əfəndiyevin qızı da deputatlığa namizəd oldu - AÇIQLAMA
25 iyul 20:40
- Ağadadaş Ağayevin döyüldüyü MedEra-nın sahibi BU MƏŞHURUN QUDASIDIR - VİDEO
25 iyul 19:01
- Eldar Mahmudovdan YENİ XƏBƏR VAR - Yarım milyona yaxın...
25 iyul 18:55
- Aybəniz İlqarın həbs ediləcəyi xəbərləri yayılıb
25 iyul 18:32
- Xanlar Fətiyev haqqında sensasion faktlar: Sabiq deputat külli miqdarda vəsaiti ölkədən necə çıxarıb?
25 iyul 16:12
- OĞLU avtoqəzada ölən ATA Baş prokurora müraciət etdi...
25 iyul 14:48
- Səttar Möhbalıyev bu qurumu ailə biznesinə çevirib – Hüquq müdafiəçisi
25 iyul 12:23
- ŞLYAPA ZAHİD-in işi məhkəmədə - 42 MİLYON necə mənimsənilib?
25 iyul 10:28
- Ziya Bünyadovun qətli ilə bağlı SİRR PƏRDƏSİ ARALANIR
25 iyul 09:08
- Prezident general-leytenantı təltif etdi
24 iyul 16:17
- AĞ ÇİÇƏYİMdən təmzinat tələb edən qadının başınaa BUTULKA ilə VURDULAR
24 iyul 13:26
- İlham Əliyev Şavkat Mirziyoyevə zəng edib
24 iyul 11:57
- O qapını bağlasam, şagird və müəllimlər qalacaq çöldə - VİDEO
24 iyul 11:49
- Rusiya müdafiə nazirinin müavinini 1 MILYON RUBL ( 19 MIN AZN ) rüşvətə görə 15 İL HƏBS gözləyir )))
24 iyul 09:42
- Əkrəm Həsənov - Gəlirlər azalır, qiymətlər və aqressiya artır
24 iyul 02:03
- Bu ölkədə SUBAYLIĞI QADAĞAN etmək istəyirlər
24 iyul 01:14
- NAR-ın dəstəyi ilə Ana dilində səlis danışanların çempionatı - Cəlalə Nəzəroğlunun müsahibəsi
23 iyul 18:31
- Sabiq nazirin qızı da deputatlığa namizəd oldu
23 iyul 12:39