- DGK-nın şöbə rəisi: Mən RÜŞVƏT almamışam, 55 MİN manat ŞİRİNLİK almışam
- Ərdoğan Azərbaycana GƏLİR
- Bəylər Eyyubovun yerinə təyin olunan Fərid Əsgərov kimdir? – DOSYE
- Bəylər Eyyubov PTX-nin rəisi vəfizəsindən çıxarıldı - Bu posta gətirildi
- Bakıda 400 nəfərin gizlənə biləcəyi yeraltı BUNKER: Harada yerləşir? (FOTO)
Müasir bir millətin doğuşu: Rusiyanın təcavüzü Ukrayna ilə bağlı hansı...

Timoti Snayderin ikinci mühazirəsi
Amerikalı tarixçi, Yel Universitetinin professoru, 53 yaşlı Timoti Snayder Şərqi Avropa tarixi üzrə aparıcı Qərb mütəxəssisidir. Avqustun sonunda o, müasir Ukraynanın formalaşması ilə bağlı mühazirələr kursu keçirdi. Onların bir çox aspektlərdən maraqlı olması səbəbindən Qaynarinfo bu materialları təqdim edir. Sizlərə kursun ikinci mühazirəsi təqdim olunur.
İlk mühazirəni BURDAN oxuya bilərsiniz.
Heç bir millət daimi olmayıb. Amma millət yaranan kimi o, ən düzgün və ədalətli görünən üsuldan istifadə edərək öz keçmişindən danışmağa başlayır.
Məsələ ondadır ki, millət özü tamamilə müasir bir fenomendir. Amma bir millət meydana çıxan kimi öz keçmişinə nəzarət etmək iddiasında olur. Və sonra onun haradan gəldiyi sualına mənalı cavab vermək çətinləşir.
Millət siyasətin bir forması kimi
Millətin haradan gəldiyinin ilk aydın cavabı var. Əksər insanların həyatında millət bir ideya kimi ən bayağı əməli məna ilə - vəzifəsi milli şüur və kimliyin formalaşması olan milli tərbiyə sistemi ilə gəlir. Bəlkə də heç kimə məktəbdə öyrədilməyib ki, Amerikada müstəqillik uğrunda müharibə ingilislərin qələbəsi ilə başa çatsaydı, bir millət olaraq Amerika milləti olmayacaqdı.
Millətin yaranmasının aşkar yolu institusional yoldur. Millət dövləti, dövlət təhsili, təhsil uşaqları idarə edir, sonra uşaqlar cəmiyyətdə sağlam düşüncə sayılan şeylərə inanırlar. Və 100 hadisədən 99-da siz ömür boyu sizi yeddi yaşında salınan tələdə qalırsınız.
Bir millətin keçmişi mənimsəməsinin digər bir yolu institutlarla deyil, tarixin üç səviyyəli forması ilədir.
Söhbət ondan gedir ki, bir vaxtlar bir sıra səbəblərə görə itirilən məsumluq və ümumi rifah halı var idi. İndi isə millət öz təbii tarixi dövranını başa çatdırmaq üçün bu məsumluğun bərpası ilə məşğul olmalıdır.
Qəribədir ki, məsumluğa diqqət çəkənlər çox vaxt imperiya və ya post-imperiya xalqlarıdır. Onlar hər şeyin yaxşı olduğu bir vaxta diqqət yetirirlər.
Ancaq tarix əslində belə işləmir. Praktikada bu üç hissə və ya mərhələ mövcud deyil. Tarix sadəcə olaraq millətlə baş verən metamorfozaları əks etdirir. Onlardan biri də daha çox insanı siyasətə cəlb etməkdir. Bu, feodalizm deyil, monarxiya deyil, aristokratiya deyil, oliqarxiya deyil.
Belə bir idarəetmə mexanizmi mütləq demokratiyanın bərqərar olması demək deyil, millət xalqın subyekti olduğu bir siyasət formasıdır.

Ads by 

0
Reklamınızı SmartBee ilə effektiv edin.
Ads by 

5
Reklamınızı SmartBee ilə effektiv edin.
Tarixin müasirləri: Marksizm və millət ideyası
Marksizm və müasir millət ideyası faktiki olaraq eyni vaxtda, təxminən 19-cu əsrin ortalarında meydana gəlib. Onların arasında canlı əlaqə var və bir şeyi çıxmaq şərtilə, onlar hətta müəyyən qədər oxşardırlar: marksist tarixi millətlərə ayrılmayan fəhlə sinfinə, milli tarix isə ayrı-ayrı millətlərə aiddir.
Təxminən 1900-cü illərdə bir neçə marksist, o cümlədən Kazimej Kelles-Krauz modernləşmənin milli məsələni ortadan qaldırmadığını, əksinə, millətin doğulmasının "tətikçisi” olduğunu qeyd ediblər.
Şəhərdə "qaynar qazan”a şərait yaradan kapitalist sistemində yerli adət-ənənələrdən qopmuş insanlar üçün ünsiyyətin ən aşağı ortaq məxrəci onları hamıdan ayıran dilidir. Və beləliklə, insanlarda yadlaşma hissi fonunda milli oyanışa keçid baş verir.
Bundan əlavə, modernləşməyə gedən dövlət vətəndaşları "tərbiyələndirir”, onları savadlı insan edir ki, bu da özünüidentifikasiya prosesinə təsir göstərir. Belə şəraitdə savad imperiya mərkəzi ilə eyniləşdirməyə deyil, eyni dildə oxuyub yazdığınız müəyyən bir millətlə eyniləşdirməyə kömək edir.
Buna görə də Kelles-Krauz belə nəticəyə gəlir ki, millət müəyyən növ modernləşmənin nəticəsidir və heç bir halda qədim bir şey deyil. Nümunə olaraq o, yəhudiləri və ukraynalıları göstərir. 20-ci əsrin əvvəllərində yəhudilərin bir millət olması fikri ümumiyyətlə absurd hesab olunurdu. Çünki o zamanlar millətin obyektiv atributları sayılan xüsusiyyətlərdən məhrum idilər. Məsələn, ərazidən.
Kelles Krauz öz işində bizi keçmiş hesab olunanları bir kənara qoymağa və modernləşmənin insanlara necə təsir etdiyinə baxmağa təşviq edir. Belə çıxır ki, bu "obyektiv əlamətlərin” olub-olmamasının heç bir əhəmiyyəti yoxdur. Yeganə vacib olan odur ki, modernləşmə "yadlaşma”, urbanizasiya prosesini nəzərdə tutur ki, bu da sonradan həmrəyliyin yeni formalarının yaranmasına gətirib çıxaracaq.
Ukraynalıların özləri millət haqqında nə düşünürdülər?
Ukrayna millətinin mənşəyi haqqında nəzəriyyələrin qurulması prosesi 19-cu əsrdən başlayır və Mixail Qruşevskinin fəaliyyəti ilə bağlıdır. O, müasir Ukrayna ərazisində ilk dəfə populizmlə məşğul olub. O dövrün şəraitində populizm xalqa əl uzatmaq, bu xalqın kim olduğunu öyrənməyə çalışmaq demək idi.
Bəs sizinlə eyni dildə danışmayan və ya əhəmiyyətli dərəcədə fərqli adətlərə sahib olan, lakin uzun müddət sizin yanınızda yaşayan başqa insanlar varsa, onda necə? Ukrayna cəmiyyətində o zamanlar belələri yəhudilər, polyaklar və ruslar idi. Ukrayna dövlətinin yaranması prosesində onlarla nə etmək lazımdır?
Bu suala Ukrayna milli genezisi müzakirəsinin başqa bir iştirakçısı - Vyaçeslav Lipinski cavab verir. O deyir ki, millətin özü siyasi cəhətdən kifayət qədər fərasətli olmalıdır: "Yaxşı, Polşa zadəganları üçün yer olmalıdır. Yəhudilər üçün bir yer olmalıdır. Torpağımıza sahib çıxan insanlara yer olmalıdır. Biz onlara məhəl qoymaya bilmərik”.
Bu nəzəriyyəyə Ukrayna ifrat sağçı siyasətinin ən mühüm ideoloqu Dmitri Dontsov qarşı çıxır. O, azlığı millətin mütləq düşməni hesab edir və xalqın monoetnikliyinin vacibliyində təkid edir.
Sonda İvan (Stepan) Rudnitski bu tarixi mübahisəyə nöqtə qoyur. O, belə bir mövqe tutur ki, millət siyasi aktdır. Əlbəttə ki, modernləşmə, ənənəvi torpaq sahibləri sinifləri və yəhudilər vacibdir. Bütün bunlar çox böyük əhəmiyyət kəsb edir, lakin millət gələcəyə yönəlmiş fundamental siyasi aktdır.
Rudnitskinin əsərləri Ukraynanın indiki vəziyyətinə birbaşa təsir etdi, çünki millətin nəzəriyyəsi mücərrəd bir şey deyil. Bu həm də milləti necə formalaşdırmağınızla bağlıdır.
Nizami Bağırov
Oxşar xəbərlər
- Rusiyanın hüquq-mühafizə orqanlarının hüquqazidd əməllərinin arxasında siyasi motivlər dayanır ŞƏRH
1 iyul 2025 00:29
- DGK-nın şöbə rəisi: Mən RÜŞVƏT almamışam, 55 MİN manat ŞİRİNLİK almışam
30 iyun 2025 23:59
- Təyyarəmizi Qazaxıstan vurubmuş – Samir Vəliyev özünü rüsvay etdi
30 iyun 2025 16:43
- İki İosifin və iki ittifaqın intriqası – Tito dirənməsə, Moskva və London Balkanı böləcəkmiş
30 iyun 2025 16:26
- Prezident Fikrət Məmmədovla bağlı Sərəncam imzaladı
30 iyun 2025 16:19
- Cümşüd Cümşüdlünün ölümünə səbəb olan kanal bu qurumun balansındadır, cinayət işi başlandı
30 iyun 2025 15:48
- Rusiyanın imperiya siyasəti açıq formaya keçir
30 iyun 2025 12:28
- Ruslar Ukraynaya qarşı döyüşmək istəmirlər – daha bir hərbi çağırış məntəqəsində yanğın...
30 iyun 2025 11:20
- ŞOK! Putinin mümkün varisləri açıqlandı – Rusiya elitası yeni dövrə hazırlaşır
30 iyun 2025 11:13
- Qarabağdakı məğlubiyyətiniz bu həqiqətin dərs çıxarmalı olduğunuz parlaq bir təzahürüdür
30 iyun 2025 09:31
Xəbər lenti
- Rusiyanın hüquq-mühafizə orqanlarının hüquqazidd əməllərinin arxasında siyasi motivlər dayanır ŞƏRH
01 iyul 00:29
- DGK-nın şöbə rəisi: Mən RÜŞVƏT almamışam, 55 MİN manat ŞİRİNLİK almışam
30 iyun 23:55
- Ərdoğan Azərbaycana GƏLİR
30 iyun 22:58
- Bəylər Eyyubovun yerinə təyin olunan Fərid Əsgərov kimdir? – DOSYE
30 iyun 17:51
- Bəylər Eyyubov PTX-nin rəisi vəfizəsindən çıxarıldı - Bu posta gətirildi
30 iyun 17:46
- Bakıda 400 nəfərin gizlənə biləcəyi yeraltı BUNKER: Harada yerləşir? (FOTO)
30 iyun 16:59
- Veysəloğlu-nun elan etdiyi -Qida Təhlükəsizliyi Ayı- çərçivəsində növbəti məhsuldar görüş AQİSA ilə keçirildi
30 iyun 16:49
- Təyyarəmizi Qazaxıstan vurubmuş – Samir Vəliyev özünü rüsvay etdi
30 iyun 16:43
- İki İosifin və iki ittifaqın intriqası – Tito dirənməsə, Moskva və London Balkanı böləcəkmiş
30 iyun 16:26
- Prezident Fikrət Məmmədovla bağlı Sərəncam imzaladı
30 iyun 16:19
- Cümşüd Cümşüdlünün ölümünə səbəb olan kanal bu qurumun balansındadır, cinayət işi başlandı
30 iyun 15:48
- Yekaterinburqda öldürülən qardaşların cənazələri yaxınlarına təhvil verildi
30 iyun 15:30
- Rusiyanın imperiya siyasəti açıq formaya keçir
30 iyun 12:28
- Ruslar Ukraynaya qarşı döyüşmək istəmirlər – daha bir hərbi çağırış məntəqəsində yanğın...
30 iyun 11:20
- ŞOK! Putinin mümkün varisləri açıqlandı – Rusiya elitası yeni dövrə hazırlaşır
30 iyun 11:13
- Azərbaycanda BAYRAM- Qeyri-iş günü bir də 4 aydan sonra olacaq
30 iyun 10:46
- Qarabağdakı məğlubiyyətiniz bu həqiqətin dərs çıxarmalı olduğunuz parlaq bir təzahürüdür
30 iyun 09:31
- Kəngərliyə növbəti köç karvanı yola salındı (FOTO)
30 iyun 09:17
- Nazir vurma cədvəlini bilmədi
30 iyun 08:55
- Rusiya ordusu Zelenskinin bunkerini məhv etdi
30 iyun 01:42
- 15 yaşa qədər qız uşaqları peyvəndlənsin – Həkimlərdan ÇAĞIRIŞ
30 iyun 01:33
- Guya polisi görəndə qardaşlarımın ürəyi dayanıb - VİDEO
30 iyun 01:04
- İran rəhbərliyindən yaralı erməniyə xüsusi dəqqət
30 iyun 00:40
- Dünyada ən populyar kişi və qadın adı: Biri İslam, biri Xristian..
29 iyun 23:53
- Rusiyanın daha bir şəhərində azərbaycanlılara qarşı təqiblər başlayıb
29 iyun 23:20
- Qadın əsgərlər: hansı ölkələrdə xidmət məcburidir, hansı ölkələrdə könüllü?
29 iyun 22:08
- Korrupsiyaya qarşı Mübarizə İdarəsi Ağsu RİH-nin başçısı Rövşən Bağırovun əməllərini görmür ?
29 iyun 21:57
- Samuxda 86 yaşlı qadının üzərində zorakılıq əlamətləri olan yanmış meyiti aşkarlanıb
29 iyun 20:17
- Rusiya hüquq-mühafizə orqanlarının Yekaterinburqda azərbaycanlılara qarşı həyata keçirdiyi zorakılıq – dövlət səviyyəsində cinayətin yeni mərhələsi
29 iyun 19:26
- Rusiya ilə bağlı qərar -Dream Fest-ə də təsir etdi – Siyahı dəyişəcək
29 iyun 19:15
Video & Fotoqalereya
Video
Fotoqalereya